غفلت از اوقات فراغت استقبال از آسیب های اجتماعی

به گزارش ایرنا، هر ساله با فرا رسیدن روزهای بلند تابستان و تعطیلی مدارس، غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان و جوانان به یكی از دغدغه های مهم خانواده ها تبدیل می شود تا آنجا كه سراغ كلاس های مختلف آموزشی، تفریحی و ورزشی می روند اما در اغلب اوقات به برنامه منسجم و كاربردی مورد نظرشان دست نمی یابند.
ایرنای مركز زنجان با هدف بررسی موضوع غنی سازی اوقات فراغت، به برگزاری میزگردی با همین عنوان و با حضور محمود عباسی معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان، مسیح الله سلطانی مدیركل امور اجتماعی استانداری، شمس الله وثوقی سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری زنجان، علی خلیلی مدیركل ورزش و جوانان اقدام كرد، با آنكه خلیلی در این میزگرد حاضر نشد و بنا بود معاون وی احمد شیرود میرزایی در این جلسه حاضر شود، در نهایت علی ذوالقدر كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان در این میزگرد حاضر شد و برنامه های این حوزه را تشریح كرد اما وثوقی به جلسه نرسید و پس از اتمام آن توضیحات خود را در این زمینه ارائه كرد.

** مشكلات اعتباری، پایگاه های تابستانی را كاهش می دهد
معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان گفت: این دستگاه تعلیم و تربیت در فصل تابستان برای پر كردن و غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان برنامه های متعددی را در چند مجموعه اجرا می كند.
محمود عباسی اظهارداشت: طی سال گذشته بیش از 82 هزار نفر - برنامه در 426 پایگاه در مناطق 14گانه آموزش پرورش استان زنجان تحت پوشش فعالیت های تابستانی قرار گرفتند.
وی با بیان اینكه 57 درصد از دانش آموزان دختر و 43 درصد دانش آموزان پسر از كلاس های تابستانی استان زنجان استقبال كرده بودند، افزود: تابستان امسال در مناطق كم برخوردار و روستایی پایگاه هایی را دایر خواهیم كرد اما نسبت به سال گذشته این مراكز به دلیل مشكلات اعتباری، ورود دستگاه های دیگر در اجرای فعالیت های تابستانی و پرداخت حق الزحمه به مربیان كاهش می یابد.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان یادآوری كرد: كانون های فرهنگی – تربیتی، سالن های ورزشی، پژوهش سراها، كتابخانه ها و مدارسی كه زیرساخت های مورد نیاز برای فعالیت های تابستانی را داشته باشند، از پایگاه های غنی سازی اوقات فراغت هستند.
عباسی گفت: علاوه بر این، سال گذشته دانش آموزان علاقه مند به هنرآموزی در بخش كشاورزی در 25 مزرعه تابستانی در 100 مترمربع فعالیت داشتند.
وی، پیش بینی تعداد دانش آموزان شركت كننده در فعالیت های تابستانی امسال آموزش و پرورش را 75 هزار نفر- برنامه در 360 پایگاه بیان كرد.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان با تاكید بر اینكه برنامه های غنی سازی اوقات فراغت در كاهش آسیب های اجتماعی دانش آموزان تاثیرقابل توجهی دارد، گفت: سال گذشته از مجموع بیش از 82 هزار دانش آموز، 81 درصد در مناطق شهری و 19 درصد نیز در روستاها بودند.

** اوقات فراغت موضوعی لوكس و تزئینی نیست
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: گاه خانواده ها این استنباط را دارند كه غنی سازی اوقات فراغت یك مبحث لوكس و تزئینی است و چندان به آن توجه نمی كنند.
مسیح الله سلطانی افزود: تنها دستگاهی كه به طور جدی بر روی اوقات فراغت در حوزه دانش آموزی كار می كند، آموزش و پرورش است.
وی یادآورشد: مسئولیت غنی سازی اوقات فراغت برای تمام گروه های سنی به 22 دستگاه با تولی گری اداره كل ورزش و جوانان محول شده است.
سلطانی با بیان اینكه آنگونه كه باید به برنامه های اوقات فراغت در دستگاه های اجرایی توجه نشده است، اظهار داشت: به دلیل مسائل متعدد ورزشی، در عمل اداره كل ورزش و جوانان، جوانان را در این هیاهو گم كرده با آنكه دولت برای احیای سازمان ملی جوانان اقدام كرده است.
مدیركل امور اجتماعی استاندار زنجان گفت: مسائل مختلفی در حوزه جوانان وجود دارد كه نه فقط غنی سازی اوقات فراغت كه در مورد سایر مباحث هم اقدامات دست و پا شكسته ای انجام می شود و خروجی مناسبی به دست نمی آید.
وی یادآورشد: یكی از مشكلات جامعه در بحث آسیب های اجتماعی، همین پر كردن اوقات فراغت است، تحقیقات نشان می دهد گرفتاری جوانان زمانی آغاز شده كه وقت آزادی داشته اند اما برای آن كسی برنامه ریزی و غنی سازی نكرده است.
سلطانی افزود: تاكید دولت این است، موضوع جوانان، بحثی فرا بخشی است و یك دستگاه به تنهایی نمی تواند مشكلات این گروه را مرتفع كند اگرچه به ظاهر متولی آن اداره كل ورزش و جوانان است.
مدیركل امور اجتماعی استاندار زنجان گفت: اعتبارات كلانی كه در اختیار دستگاه های فرهنگی قرار می گیرد، صرف چه اموری به غیر از ساماندهی جوانان و اوقات فراغت آنان می شود؟ بخشی از این اعتبار به حتم باید برای غنی سازی اوقات فراغت هدایت شود.
وی تاكید كرد: برای برنامه ریزی در حوزه اوقات فراغت باید نیاز سنجی و از اجرای كارهای معمول و تكراری خودداری كرد و مهارت آموزی را از هر نظر مورد تاكید قرار داد.

** برای اجرای برنامه های اوقات فراغت هم افزایی وجود ندارد
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: بین دستگاه های متولی اجرای برنامه اوقات فراغت، هم افزایی وجود ندارد و پایگاه های فعالیت تابستانی در روستاها كم و تعداد این مناطق نیز زیاد است.
علی ذوالقدر تاكید كرد: نیاز سنجی دقیق و مهارت آموزی به صورت ویژه درباره اجرای برنامه های غنی سازی اوقات فراغت انجام نمی شود و این مشكل چندین ساله است.
وی اظهارداشت: امسال برنامه شتابدهی فعال شده كه می تواند در راستای مهارت آموزی و كسب و كارفناورانه جوانان كمك كند.
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: آموزش و پرورش فعالیت های تابستانی خود را به خوبی برگزار می كند، اما مهارت آموزی محقق نمی شود.
ذوالقدر با بیان اینكه سال گذشته فقط در حوزه ورزش 385 پایگاه فعال بود، افزود: 980 پایگاه شهری و 339 پایگاه روستایی بود كه 45 درصد از پایگاه ها در شهرها و 55 درصد آن در مناطق روستایی بود.
وی تاكید كرد: مناطق كم برخوردار و روستایی استان زنجان نیازمند برنامه ریزی بیشتری در غنی سازی اوقات فراغت است.
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: 269 هزار جوان در استان داریم اما هیچ برنامه خاصی كه بر اساس سند اوقات فراغت به صورت جامع طراحی و تدوین شود، وجود ندارد و در اجرای این برنامه ها جزیره ای عمل می شود كه موجب مشكلاتی شده است.
ذوالقدر با بیان اینكه هیچ برنامه ای بدون اعتبار قابلیت اجرایی ندارد، افزود: هزینه و اعتبار به برنامه هایی كه زود بازده است تخصیص داده می شود.
وی یادآوری كرد: سال گذشته از یك هزار و 319 پایگاه اوقات فراغت در استان زنجان، بخش خصوصی 78 مركز داشت كه نیاز است این بخش با بهره وری بالا در این حوزه وارد و سهم دولتی كم شود چرا كه بخش دولتی درگیر بروكراسی است.

** آموزش و پرورش به دنبال تنوع و تاثیر تربیتی بر روی دانش آموزان است
معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان گفت: این دستگاه برنامه های خود را سالانه به روز می كند و اصل اوقات فراغت بر اساس آزادی انتخاب بوده چرا كه نگرش آن فرهنگی، هنری، تجسمی، نمایشی، تكنولوژی، نانو و مهارت هایی برای خود و خانواده است.
عباسی یادآوری كرد: دانش آموزان در برنامه های اوقات فراغت در هفت روز هفته، هفته ای 2 روز در بخش های آموزشی، تربیتی، تكنولوژی، آموزشی و دیگر بخش ها آموزش می بینند.
وی تاكید كرد: هزینه كلاس های غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان نسبت به بخش خصوصی و دستگاه های دیگر بسیار كم است.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان اظهار داشت: به دنبال تنوع، نشاط و خروجی هستیم كه اثرات مثبت تربیتی بر روی دانش آموزان دارد.

** جوانانی كه برنامه ای برای اوقات فراغت ندارند
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: پژوهشی در سال 95 و 94 انجام شد، در روستاها ما كمتر مشكل پر كردن اوقات فراغت داریم چون اغلب كشاورزی می كنند اما این به آن معنا نیست كه آنجا نباید كار كرد، جامعه روستایی حداقل ها را وقت می گذارند.
سلطانی با بیان اینكه برنامه های تربیتی را باید جهت دهی كرد و این موضوع به همه فرمانداران ابلاغ شده است، اظهار داشت: در پژوهش وضعیت اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی ایران كه در آن شهر به شهر با جامعه آماری یك هزارو 400 نفر انجام شده است، نتایج جالبی به دست آمد.
وی خاطرنشان كرد: 45 درصد شركت كنندگان در این پیمایش 17 تا 29 سال بودند یعنی اغلب آن را جوانان تشكیل می دادند.
سلطانی ادامه داد: از بین یك هزار و 400 نفر، فقط 2 درصد گفته اند كه وقتی ندارند كه در قالب اوقات فراغت دیده شود، 40 درصد یك تا 10 ساعت، 16 درصد 11 تا 20 ساعت، 22 درصد 21 تا 30 ساعت و 20 درصد هم گفته اند تا بیش از 31 ساعت در هفته اوقات فراغت دارند.
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: با یك نگاه كلی بیش از 40 درصد گفته اند كه حداقل 25 ساعت در هفته اوقات فراغت دارند كه آمار بسیار بالایی است.
وی به پاسخ نحوه سپری كردن اوقات فراغت این جامعه آماری اشاره كرد و افزود: 80 درصد معاشرت با اقوام و دوستان، دارند، 45 درصد به هیچ وجه برنامه ورزشی ندارند، 15 درصد به سینما و تئاتر می روند، 12 درصد به قهوه خانه می روند، 12 درصد در تشكل های مردم نهاد فعالیت می كنند، 50 درصد در كل كتاب، روزنامه و مجله مطالعه نمی كنند، 47 درصد در منزل به استراحت می پردازند و 30 درصد هم اعلام كرده اند كه هیچ برنامه ای ندارند.
سلطانی تاكید كرد: سعی می شود از این پژوهش ها استفاده و برنامه ها به سمت این مطالعات هدایت شود تا خروجی مناسبی داشت.
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان یكی از ضعف برنامه ریزی ها را نبود مطالعه و بررسی برای آن اعلام كرد و گفت: اعتبارات كلان فرهنگی كه 25 دستگاه در سطح كشور دریافت می كنند برای ارائه برنامه های فرهنگی است.
وی اضافه كرد: زنجان هم اكنون یك هزار و 200 هیات دارد كه در هر مناسبتی به دنبال ایجاد فضای حزن و اندوه هستند و این فضا در این شهر نهادینه شده است اما برای شادی و نشاط هیچ متولی در كار نیست.
سلطانی ادامه داد: در صورتی كه قصد غنی سازی اوقات فراغت و كاهش آسیب های اجتماعی در جامعه را داریم، نشاط تعریف خاص خود را دارد و به دنبال آن فرد در جامعه احساس رضایتمندی می كند.
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: تك تك دستگاه ها می توانند به گونه ای برنامه ریزی كنند كه نشاط اجتماعی ایجاد شود.
وی با بیان اینكه در گذشته هیچ پژوهش جدی و مهمی در حوزه نشاط اجتماعی انجام نشده است، افزود: پژوهش پیمایشی كه در خصوص وضعیت اجتماعی و اخلاقی ایران انجام شده، تصویر روشنی از جامعه را نشان می دهد و نقاط ضعف و قوت را مشخص كرده است.
سلطان یادآورشد: در این زمینه مسئولیت بخشی از برنامه ها با دولت است و خود مردم هم باید مشاركت كنند، اگرچه تجربه ثابت كرده است كه مردم در برنامه های كیفی و اثر گذار هزینه می كنند اما این میزان كمك باید بیشتر شود.

** اجرای برنامه خوب نیازمند اعتبار لازم نیاز دارد
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: سال گذشته برای اجرای برنامه های غنی سازی اوقات فراغت سه میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافت كه بسیار كم بود.
ذوالقدر تاكید كرد: 45 درصد جوانانی كه ورزش ندارند، یا برنامه هایی به اندازه كافی برای آنها نیست، پایگاه و یا اعتبار لازم برای اجرای برنامه های رایگان یا كم هزینه را نداریم.
وی ادامه داد: در خصوص برنامه اوقات فراغت نیاز سنجی نشده و برخی از دستگاه های متولی برنامه های روزانه خود را جزو این برنامه ها می دانند.
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان تاكید كرد: در بحث فرهنگ سازی اوقات فراغت ضعیف عمل شده و تازمانی كه برنامه اوقات فراغت در سبد خانوارها قرار نگیرد و فرهنگ سازی نشود نتیجه مثبت محقق نخواهد شد.
ذوالقدر اظهارداشت: باید جذابیت برنامه های اوقات فراغت از طریق رسانه ها انجام شود و با توجه به اینكه تا حدودی زیرساخت ها برای اجرای این برنامه ها در استان زنجان فراهم است، اما برنامه ای در این باره وجود ندارد.
به گفته وی، به برنامه های اوقات فراغت به صورت كارشناسی شده توجه نمی شود و سند راهبردی در این باره وجود ندارد
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: باید اجرای برنامه های اوقات فراغت فارغ از برنامه های روزمره دستگاه های متولی باشد و بازرسی و نظارت هم انجام شود.
ذوالقدر افزود: تا زمانی كه برای برنامه اوقات فراغت سرمایه گذاری نشود، آینده باید در حوزه آسیب های اجتماعی هزینه كنیم.
وی ادامه داد: امسال برنامه ویژه مركز شتابدهی برای آموزش 400 جوان در حوزه های آی تی و صنایع خلاق، فرهنگی - گردشگری راه اندازی شده كه می تواند تبدیل به هسته های رشد كند.
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان یادآوری كرد: ثمن ها از سوی نهادها برنامه ریزی دقیقی ندارند و تا زمانیكه نظارت دقیق، برنامه ریزی و هم افزایی دستگاه ها نباشد، اهداف تعیین شده در اوقات فراغت، از جمله كیفیت بخشی و تربیت نسل توانمند محقق نمی شود.

** نبود نگاه كلان به برنامه اوقات فراغت مانع است
معاون پرورش و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان اعلام كرد: نگاه ملی و كلان به مسائل اجتماعی و اوقات فراغت نداریم در استان امكانات هست اما هم افزایی نیست نگاه دستگاه ها به امكانات خود ملكی بوده و این دیدگاه مانع است.
عباسی افزود: آموزش و پرورش 2 برنامه عمرانی – تربیتی در قالب طرح هجرت دارد كه امسال برای این برنامه 200 میلیارد تومان اختصاص یافته است.
وی ادامه داد: در این طرح دانش آموز 10 روز در اختیار مربی است كه 9 روز زیبا سازی مدارس، مهارت آموزی و یك روز نیز اخلاقی - تربیتی است و امسال با تخصیص این اعتبار بیش از 800 دانش آموز جذب می شود.
معاون پرورش و فرهنگی اداره كل آموزش و پرورش استان زنجان، اثرات مثبت تربیتی، جامعه پذیری، و نهادینه كردن كار گروهی موثر را خروجی طرح هجرت بیان كرد.

**اوقات فراغت نیازمند برنامه های خلاق و مهارت محور است
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: برای سال جاری از دبیرخانه خواسته شده تا برنامه های فرا بخشی، قابل ارزیابی، ایده های جدید و مهارت محور ارائه كند.
سلطانی تاكید كرد: مهارت فقط مربوط به آموزش های فنی و حرفه ای نیست و بسیاری از افراد نیاز به مهارت های اجتماعی و زندگی دارند كه باید در این زمینه آموزش ببینند.
وی به راه اندازی مركز شتابدهی كسب و كارهای خلاق در جهاد دانشگاهی زنجان اشاره كرد و خواستار توسعه آموزش های آن میان تمام جوانان و نوجوانان در اقصی نقاط استان شد.
مدیركل امور اجتماعی استانداری زنجان گفت: مسئولان استان و دولت بر روی توسعه نشاط اجتماعی تاكید دارند و باید به گونه ای راهبری و برنامه ریزی كرد كه به خروجی مناسب دست یافت.
وی تصریح كرد: همه در زمینه اوقات فراغت مسئولیت دارند و هر كدام از بخشهای رسانه های، خانواده ها، دستگاه های دولتی و حاكمیتی باید به وظیفه خود به درستی عمل و از اعتبار تخصیص یافته در محل مناسب استفاده كنند.

**برنامه های اوقات فراغت باید قابل ارزیابی باشد
كارشناس غنی سازی اوقات فراغت اداره كل ورزش و جوانان استان زنجان گفت: برنامه های اوقات فراغت نباید فقط در فصل تابستان باشد باید برای دانش آموزان و دانشجویان در كل روزهای سال برنامه های قابل اجرا برای همه گروه های سنی دختر و پسر بر اساس نیاز سنجی گروه های سنی انجام شود.
ذوالقدر بر وجود مصوبات قوی از سوی استاندار درباره برنامه های اوقات فراغت تاكید كرد و افزود: این برنامه ها قابل ارزیابی باشد و در صورت نبود هم افزایی و راهكارها هیچ عملكردی موفق نخواهد شد.
وی تاكید كرد: باید از هزینه ها بهره وری لازم را داشته باشیم تا توانمند سازی نسل از طریق دانش و دانش آموز انجام شود.
ذوالقدر خاطرنشان كرد: باید سهم قابل توجهی از مركز شتابدهی را به آموزش و پرورش اختصاص دهیم.

** شهرداری برای همه مردم برنامه ریزی می كند
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری زنجان گفت: شهرداری در بخش های مختلف وظیفه خدمت رسانی و بر نامه ریزی برای همه اقشار جامعه را بر عهده دارد.
شمس الله وثوقی افزود: امسال این سازمان در قالب هشت برنامه متنوع فرهنگی، اجتماعی، بانوان و ورزشی برای اوقات فراغت برنامه ریزی كرده است و هر كدام از این بخش ها زیر پروژه های مختلفی را شامل می شوند.
وی یادآورشد: گاه می توان ادامه برنامه های گذشته را مد نظر قرار داد اما به حتم نمی توان به این صورت به نتایج مطلوب و خروجی مورد نظر دست یافت و از همین رو باید خلاقیت و ایده پردازی جدید را مد نظر داشت.
وثوقی اظهار داشت: شهرداری در 18 بند مكلف به برنامه ریزی و مدیریت و در چهار بند موظف به مشاركت است و 2 بند این موارد مختص معلولان و كودكان كار پیش بینی شده است.
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری زنجان گفت: این برنامه ها از ابتدای سال در دستور اجرا قرار گرفته كه از جمله آن می توان به برنامه نوروزگاه، شب های رمضان، برپایی غرفه صنایع دستی و جنگ های شادی مختلف اشاره كرد.
وی خاطرنشان كرد: به حتم باید به سمت خلاقیت و نوآوری رفت و برنامه های همیشگی و تكراری را كه خروجی مشخصی ندارند و از روی عادت اجرا می شوند، محدود كرد.
وثوقی به پیش بینی راه اندازی مدرسه كسب و كار برای تابستان ویژه نوجوانان اشاره كرد و ادامه داد: این مدرسه مختص نوجوانان 12 تا 16 سال بوده و ظرفیت آن 50 نفر است تا بتوان كار كیفی انجام داد و به خروجی دست یافت.
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری زنجان به برگزاری فوتسال محلات طی تابستان سال جاری اشاره كرد و این برنامه را مختص تمام گروه های سنی برشمرد.
وی اضافه كرد: نشستی با پلیس فتا برای آگاه سازی مردم از مخاطرات و تهدیدهای فضای مجازی در قالب كارگاه های عملی برگزار می شود.
وثوقی با بیان اینكه پیاده راه دائمی شهر زنجان هم تابستان امسال به بهره برداری می رسد، تاكید كرد: شهرداری همه تلاش خود را به كار گرفته است تا برای شهروندان محیطی با نشاط ایجاد كند.
6085/ 3001/7325