جنگ پیدا و پنهان آل سعود با شیعیان عربستان

حدود 20 درصد جمعیت عربستان را شیعیان تشكیل می دهند. آن ها اكثرا در شرق این كشور ساكن هستند. بخش عمده‌ای از منابع نفتی عربستان در این منطقه قرار دارد، اما شیعیان به ندرت از رفاه و راحتی و زندگی سیاسی در این كشور سهمی دارند. آن ها همچنین تحت فشار قرار دارند، چرا كه اكثر سنی ها در این كشور پیرو ایدئولوژی وهابیت بوده و شیعیان را به عنوان بدعت گذاران دینی، تكفیر می كنند.
در طول چند سال اخیر و به ویژه از زمان به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان» ولیعهد ماجراجوی سعودی و با توجه به گسترش نفرت مذهبی از سوی سعودی ها در سطح منطقه، شیعیان شرق عربستان، تهدید بیشتری را از جانب حكومت احساس می كنند و حاكمیت هم بی پروا به سركوب آنها ادامه می دهد.
دولت سعودی به ویژه در عصر حاكمیت خاندان سلمان، دو انگیزه مهم را در برخورد با شیعیان این كشور دارد.

** حذف تدریجی شیعیان از جامعه
با توجه به سیطره وهابیت بر خاندان حاكم آل سعود و تلاش این خاندان برای حاكم كردن این دیدگاه بر گستره عربستان، شیعیان از ابتدا در نظر آل سعود یك مزاحم و تهدید تلقی می شدند. سعودی ها هنوز هم چنین نگاهی به شیعیان این كشور دارند. آن ها را به صورت قانونی و رسمی به رسمیت نمی شناسند و شهروند قانونی و رسمی كشور تلقی نمی كنند.
بعد از شروع موج بیداری اسلامی در كشورهای عربی در سال 2011 میلادی شیعیان عربستان هم مطالباتی داشتند و شیوه ای را به كار گرفتند كه توسط آل سعود سركوب شد تا از گسترش این حركت به سایر مناطق عربستان جلوگیری شود. به همین دلیل آنها از ساده ترین حقوق، مثل حق داشتن آزادی مذهبی و به جا آوردن رفتارهای عبادی محروم شدند. غیر از این به رغم داشتن لیاقت های علمی و تخصصی، شیعیان در طول هشتاد سال حكومت آل سعود هیچ گاه این اجازه را پیدا نكردند تا در ساختار حاكمیت رشد كنند و جایگاهی بیابند.
حكومت حتی با شیعیانی كه گرایش ها و رفتار مذهبی ندارند، به صرف این كه از خانواده شیعه و محله شیعه نشین به دنیا آمده اند، رفتار نامناسبی دارد و آنها را از خود نمی داند.
رفتار آل سعودی با شیعیان محله 'العوامیه' نمونه بارزی از سیاست مشت آهنین این رژیم در برخورد با مطالبات به حق مردم این منطقه است .
العوامیه شهركی است در شمال 'قطیف' از استان 'الاحساء' كه مشرف بر خلیج فارس است . این محله زادگاه شهید ' شیخ نمر باقر النمر' است كه در تاریخ دوم ژانویه 2016 به اتهامات واهی اعدام شد.
از سال 2011 میلادی شیعیان عوامیه در صحنه‌های اعتراضات مسالمت‌آمیز نقش فعال و جدی داشتند، از این‌رو آل‌سعود همیشه آنها را خطری جدی برای بقای حكومت خود می‌داند و سركوب آن‌ها را در دستور كار داشته ‌است. همچنین، از دهم ماه می 2017 میلادی و با تخریب منازل شیعیان و كشتار آن‌ها به بهانه‌هایی مانند نوسازی بافت فرسوده، مبارزه با تروریسم و دیگر موارد مطرح شده از سوی آل سعود، سركوب اقلیت شیعه‌ عربستان شكل تازه‌تری به خود گرفت و جنایات عربستان ابعاد وسیع‌تری پیدا كرد.
یكی از دلایل غیر مستقیم درگیری های اخیر در العوامیه تصمیمات دولت سعودی برای تخریب یك مركز قدیمی با قدمت 400 ساله در بخش هایی از مناطق این شهر و تاسیس یك مركز خرید به جای آن بر خلاف خواست بومی های این منطقه بود.
سازمان ملل در ماه آوریل سال جاری میلادی از عربستان درخواست كرد كه این طرح اجباری و تخریب بخش های قدیمی این شهر را متوقف كند.
'سباستین سونز' از كارشناسان مسائل خاورمیانه شورای روابط خارجی آلمان در این باره به شبكه 'دویچه وله' گفته است كه تردید دارد ریاض بهبود زیر ساخت ها برای بهتر شدن كیفیت زندگی ساكنان این منطقه مد نظرش باشد. بیشتر به نظر می رود این یك پروژه تحول و دگرگونی مد نظر آل سعود باشد. آن ها می خواهند اقلیت شیعه كه در این منطقه اكثریت را دارند، تجزیه و سست و متزلزل كنند. این ایده متناسب با سركوب اساسی و به حاشیه راندن شیعیان است كه چندین دهه است از طرف آل سعود دنبال می شود. این گونه سركوبگری ها و به حاشیه راندن ها علل ریشه‌ای این درگیری ها هستند.
پایگاه اطلاع رسانی 'میدل ایست آی' هم نتیجه تحقیق میدانی در شهرك عوامیه و مصاحبه با ساكنان این منطقه را اینگونه منتشر كرد : در ماههای گذشته فشار بر شیعیان بیش از هر زمان دیگری شده است. در این گزارش تصریح می‌شود كه دولت سعودی برای سركوب شیعیان از هر گونه اقدام خصومت‌آمیز ممانعت نمی‌كند. در این مسیر ورود غیرقانونی به منازل، دستگیری شیعیان، اعدام شخصیت‌های شیعی و تخریب منازل را در سطحی گسترده انجام می‌دهد تا از طریق سركوب و اختناق جامعه شیعیان را در شرق عربستان تضعیف كند.
به نظر می رسد، بیشترین تلاش دولت سعودی این است كه شیعیان را به صورت جماعت‌های پراكنده و ذره‌ای به مناطق سنی‌نشین در دیگر استان‌های عربستان بكوچاند و از این طریق، از یك سو پتانسیل انقلابی بودن را از آن‌ها سلب كند و از سوی دیگر، در بلندمدت زمینه را برای گرایش آن‌ها به تغییر مذهب فراهم آورد.
این مساله تا كنون بارها از سوی شخصیت‌های آزادی‌خواه و نهادهای تحقیقاتی مستقل در سطح جهانی مورد انتقاد قرار گرفته و آن‌ها حكومت آل‌سعود را به كشتار و نسل‌كشی متهم كرده‌اند.

** نمایش قدرت بن سلمان
انتقاد ناپذیری و جاه طلبی دو خصوصیت بارز شخصیت محمد بن سلمان ولیعهد سعودی است . در بعد داخلی او در كمتر از یك سال و نیم گذشته كه به عنوان ولیعهد به قدرت رسیده، دهها نفر از اتباع كشورش از طیف های مختلف را با ادعاهای ریز و درشت دستگیر و روانه زندان كرده و با وجود وعده اصلاحات به زنان این كشور ، به كوچك ترین خواسته های سیاسی آنها بی توجهی نشان داده و مطالبه آنان را با زندان پاسخ داده است .
ولیعهد جوان تا جایی پیش رفته كه دادگاههای تحت امر او احكام اعدام برای فعالان زن مدنی صادر كرده اند . امری كه تاكنون در این كشور سابقه نداشته است .
عملیات مشت آهنین به جایگاه افراد هم توجهی نكرده، چنانكه او حتی عموزاده های خود را دستگیر و روانه زندان كرد و تنها در قبال دریافت پول های هنگفت از آنها حاضر شد جواز آزادی آنان را امضا كند.
شعرا ، نویسندگان ، اساتید دانشگاه ، وعاظ و حتی امامان جماعت حرمین شریفین و روسای قبایل هم از شر اقدامات این شاهزاده جاه طلب در امان نبوده اند و با كوچك ترین انتقادی راه زندان را به آنها نشان داده اند.
در واقع تنها جایی كه همه طیف های جامعه عربستان در آن نماینده دارند زندان های آل سعود است .
در بعد خارجی هم دولت سعودی كوچك ترین انتقادی از سوی كشورها را تحمل نمی كند و با تصمیمات عجیب و غریب پاسخ درخواست ها برای مراعات حقوق بشر را می دهد كه قطع ارتباط با كانادا و رفتارهای پس از آن نمونه بارزی در این مورد محسوب می شود.
به عقیده كارشناسان ، تنش دیپلماتیك میان عربستان و كانادا بخشی از طرح محمد بن سلمان برای ایجاد یك «دیكتاتوری» در یكی از محافظه‌كارترین جوامع جهان است.
آنها می گویند: بن سلمان در تلاش برای ایجاد روندی است كه در عین حال كه برخی از جنبه‌های جامعه محافظه‌كار سعودی را آزاد می‌كند، عملا قدرت مطلق را در اختیار وی می‌گذارد.
این كارشناسان حمایت های بی چون و چرای 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریكا را هم در بی توجهی سعودی ها به مبانی حقوق بشر را بی تاثیر نمی دانند.
'آلكس كلیمنت' از تحلیگران شكبه 'سی.بی.اس' در این باره می گوید: دولت آمریكا تاكنون هیچ‌گاه به طور خاص خود را متعهد به تغییر وضعیت حقوق بشر در عربستان نكرده است، دولت آمریكا تاكنون عربستان را تحت فشار قرار نداده و با روی كار بودن ترامپ در آمریكا بن سلمان اطمینان خاطر دارد با یك رئیس جمهوری آمریكا روبرو است كه علاقه‌ای به موضوعات حقوق بشری ندارد و بیشتر به فكر رویارویی با ایران است و این موضوع به ولیعهد سعودی راه گریزی می‌دهد تا آنگونه كه می‌خواهد عمل كند.
بسیاری از كارشناسان و ناظران امور عربستان دو خصوصیت جاه طلبی و انتقاد ناپذیری ولیعهد ماجراجو را یكی از عوامل اصلی سركوب شیعیان این كشور می دانند.
'اندرو هاموند' نویسنده كتاب «اتوپیای اسلامی: توهم اصلاحات در عربستان سعودی» بر این باور است كه كشتار شیعیان در شهرك العوامیه و دیگر مناطق شیعه نشین با تغییر حقوق میراث قدرت در راس دولت پادشاهی عربستان مرتبط است.
او در گفت و گوی با دویچه وله تصریح كرد: اندكی پیش از این 'محمد بن نایف' ولیعهد پیشین سلب قدرت شد. به این ترتیب این شاخه خاندان سلطنتی دسترسی مستقیم به تاج و تخت را از دست می دهد و اكنون ولیعهد جدید كه پسر محبوب شاه سلمان هم است، تلاش دارد خود را به عنوان مرد قدرتمند كشور مطرح كند.
به گفته هاموند ، بن سلمان كسی است كه در داخل مردم خود به خصوص شیعیان را سركوب می كند و در خارج به ماجراجویی هایی مانند جنگ یمن و تلاش برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران دست می زند.
خاورم**1508**1651