خطر فرونشست دشت های بوشهر را تهدید می كند

به گزارش ایرنا، شاپور رجایی روز دوشنبه در بازدید از خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: برداشتهای بی رویه از سفره های زیرزمینی دشتهای استان را با پدیده فرونشست روبه رو كرده است.
وی یادآورشد: به تازگی شواهدی از فرونشست در دشت های طلحه، فاریاب و كلمه شهرستان دشتستان استان بوشهر مشاهده شده و برای بررسی دقیق تر این موضوع به سازمان زمینی شناسی كشور منعكس شده است.
وی حاصل برداشتهای بی رویه از منابع آب زیر زمینی را تاراج رفتن منابع، حفر هزار و 500 حلقه چاه غیرمجاز، 140میلیون مترمكعب برداشت مازاد از منابع زیر زمینی، نبود برنامه ریزی عالمانه روی مصرف كننده های اصلی عنوان كرد.
رجایی بیان كرد: با توجه به شرایط تغییر اقلیم، خشكسالی های پی در پی به جای اینكه بهره وری مصرف آب را افزایش دهیم تلاش ما به سمت افزایش مصرف آب بوده است.
وی یادآور شد: با توجه به ظرفیت 32 دشت استان بوشهر سالانه مجاز به برداشت 310میلیون مترمكعب آب برای بخش كشاورزی و10 تا 15 میلیون متر مكعب برای صنعت است این درحالی است كه امروز بیش از 480 تا 500 میلیون مترمكعب برداشت می شود.
مدیرعامل شركت سهامی آب منطقه ای استان بوشهر گفت: براین اساس مازاد برداشت از سفره های زیرزمینی این استان به بیش از 140 میلیون مترمكعب می رسد و این اضافه برداشت باعث شده سالی یك متر سطح آبخوانها و كیفیت آب آنها كاهش یابد.
وی یادآور شد: در زمان حاضر 90 درصد آبخوان های موجود در استان شوری آنها به حدی رسیده كه حتی برای بخش كشاورزی نیز باید با احتیاط از آن استفاده كرد.
رجایی اضافه كرد: در زمان حاضر كسری مخزن آبخوان های استان بوشهر سالانه 31 میلیون مترمكعب و كسری تجمعی بالغ بر340 میلیون متر مكعب است كه این برداشت ها باعث افت كیفی كیفی آبخوان ها و افزایش ای سی (شوری ) آب شده است.
رجایی مدیریت برداشت از آبخوان ها را برای احیا و به تعادل رساندن منابع آب زیر زمینی ضروری دانست و اضافه كرد: كاشت محصولات كم آب بر و سازگار با كم آبی، تغییر در روش های آبیاری، حركت به سمت آبیاری مدرن و توقف كشت روباز از جمله راه های مدیریت برداشت از آبخوان است.
وی افزود: كنترل سطح زیركشت، جلوگیری از انتقال غیرمجاز آب، اصلاح وتعدیل پروانه های بهره برداری از دیگر عوامل كمك كننده به احیا آبخوان هاست.
رجایی در خصوص چاههای غیرمجاز استان بوشهر گفت: در زمان حاضر هشت هزار حلقه چاه مجاز و پنج هزار و 500 حلقه چاه غیرمجاز در این استان وجود دارد كه وجود این چاههای غیرمجاز باعث برداشت بیش از توان طبیعی آبخوان ها شده است.
وی اضافه كرد: برنامه ریزی نادرست در بخش آب در دهه های گذشته باعث شده تا به جای بهره وری در مصرف آب، تنها به سوی افزایش تولید گام برداریم.
رجایی در خصوص اهرم های نظارتی در خصوص پركردن چاههای غیر مجاز گفت: با حساس شدن مردم بعنوان عوامل بازدارنده روند حفر چاههای غیرمجاز در این استان به شدت كاهش پیدا كرده است.
وی با بیان اینكه پارسال 110 حلقه چاه غیرمجاز پر شد و امسال نیز باید 100 حلقه دیگر پر شود یادآور شد: تاكنون حكم قهری پركردن 480 حلقه چاه غیر مجاز در استان بوشهر گرفته شده است.
رجایی افزود: یكی از مهم ترین عوامل تشدید كننده این پدیده تغییر اقلیم است به طوری كه در یك دهه گذشته شاهد كاهش 20 درصدی بارندگی نسبت به میانگین 30ساله هستیم.
وی اظهارداشت: میانگین بارندگی استان بوشهر در سی سال گذشته 238 میلی متر است كه این میزان در سال آبی جاری (96-97) به 119 میلی متر كاهش یافته است.
مدیرعامل شركت سهامی آب منطقه ای بوشهر افزود: پدیده تغییر اقلیم در كنار كاهش بارش ها، موجب افزایش یك درجه ای دما شده و این پدیده به طور جدی بر منابع آب سطحی اثرگذاری دارد.
وی اضافه كرد: خشكیدن رودخانه های پرآبی چون باغان، دشت پلنگ و كاهش شدید آبدهی رودخانه های شاهپور و دالكی از جمله اثرات پدیده تغییر اقلیم است.
رجایی مدیریت ریسك را به عنوان استراتژی عبور از این پدیده عنوان كرد و افزود: این استراتژی با نام سازگاری با كم آبی در وزارت نیرو مطرح و استان بوشهر نیز به عنوان یكی از استان های پیشرو، به تدوین برنامه جامع عملیاتی سازگاری با كم آبی پرداخته است.
مدیرعامل شركت سهامی آب منطقه ای استان بوشهر در خصوص طرحهای توسعه ای آب گفت: در زمان حاضر پنج سد بزرگ شامل دالكی، دشت پلنگ، باغان، خائیز و باهوش با 489 میلیون مترمكعب حجم مخزن در این استان دردست ساخت است.
وی افزود: افزون براین 12 سد مخزنی در حوزه های آبریز كوچك یا مستقل برای كنترل سیلاب و تامین آب شرب و كشاورزی در دست ساخت است.
رجایی اظهارداشت: از این تعداد چهار سد تنگ ارم، آبپا، قیزقلعه و اخند با حجم 8.6 و عملكرد سالانه 13 میلیون مترمكعب با برآورد مالی 610 میلیارد ریال با پیشرفت فیزیكی 20 تا بیش از 90 درصد در دست ساخت هستند.
وی بیان كرد: با توجه به اینكه تا پایان سال 96 تنها 281میلیارد ریال از این اعتبار تامین شده سرعت بخشی در تكمیل و بهره برداری به موقع از آنها مستلزم تامین منابع مالی مورد نیاز می باشد.
رجایی اضافه كرد: هشت سد كوچك با مجموع حجم مخزن 31 میلیون مترمكعب در شهرستان های دشتستان، دشتی و جم نیز آماده ساخت هستند.
رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی استان بوشهر نیز گفت: خشك شدن بسیاری از نخیلات و تاثیر منفی بر كمیت و كیفیت خرما نتیجه كاهش نزولات آسمانی و تامین نشدن آب مورد نیاز بخش كشاورزی در این استان است.
اكبر اقبال مجرد افزود:سد دالكی یكی از طرح های مهمی بود كه همزمان با سفر استانی سال 93 رییس جمهوری به بوشهر توسط وزیر وقت نیرو عملیات اجرایی آن از سر گرفته شد و در خبرها پروسه زمان بندی اجرای آن پنج سال اعلام شد اما روند ساخت آن به كندی پیش می رود.
وی بااشاره به اینكه یكی از محورهای توسعه ای استان بوشهر نیز بخش كشاورزی است یادآورشد:در كنار تامین اعتبار برای سرعت بخشی در اجرای طرح های سد سازی باید الگوی كشت و نحوه آبیاری نیز در استان بوشهر تغییر كند.
اقبال مجرد اظهارداشت: یكی از مولفه های اصلی اشتغال در برخی از شهرستان های استان از جمله دشتستان، دشتی و تنگستان كشاورزی است برهمین اساس مسوولان باید با انجام اقدام های مناسب زمینه بهره وری و تثبیت اشتغال مردم را فراهم كنند.
وی ادامه داد: تصویب طرح تحول كشاورزی دشتستان با اعتبار بیش از 16هزار میلیارد ریال بعنوان یكی از مهمترین طرح های اقتصاد مقاومتی كشور كه با هدف افزایش راندمان آبیاری از 40درصد به 80درصد در شبكه آبیاری و زهكشی نخیلات در دولت یازدهم انجام شد نوید بخش برون رفت از وضعیت موجود است كه نیازمند پیگیری بین بخشی و تامین اعتبار است .
6047/6045