حلقه های گمشده ازدواج جوانان

به گزارش ایرنا، ازدواج مهمترین و در عین حال حساس ترین مرحله زندگي هر انسانی به شمار مي رود و پیمان مقدسی است كه در آن زن و مرد بر اساس یك تعهد قانونی، شرعی و عاطفی ضمن تشكیل خانواده، نیازهای همدیگر را تامین و در فراز و نشیب های زندگی یار و همراه هم می شوند.
انسان براساس سرشت و ماهیت وجودي خویش برای تامین نیازهاي دروني و بیروني خود همواره به دیگران نیازمند و از فردگرایي گریزان بوده و در كل می توان گفت ازدواج، ضامن حفظ و بقای نسل بشر است.
از آنجاییكه ازدواج عامل پیدایش خانواده است و آرامش و امنیت در جامعه نیز نتیجه ازدواج سالم و به موقع است تاخیر افتادن در این امر مقدس، باعث تاخیر در پیدایش و شكل گیری خانواده های جدید شده و می تواند مشكلات و آسیب های زیادی را متوجه جامعه كند.
براساس آمار ثبت احوال كردستان میانگین سن ازدواج در این استان طی سال 96 برای زنان 24،5 و مردان 29 سال بود و امسال نیز آمار همین ها را نشان می دهد ضمن اینكه میانگین سن طلاق در میان زنان 29 و در میان مردان 34 سال است.
طبق گفته كارشناسان و مشاوران خانواده، این آمار نشان دهنده بالا رفتن سن ازدواج و بی میلی جوانان به این امر مهم و مقدس است و زنگ خطری برای سلامت جامعه محسوب می شود كه نیاز است دولت و ارگان های مرتبط با كمك كارشناسان و سازمان های مردم نهاد در راستای رفع موانع پیش روی ازدواج جوانان گام های اساسی بردارند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مركز سنندج هفته ازدواج جوانان را بهانه ای برای بررسی وضعیت كنونی استان كردستان از لحاظ آمار ازدواج و طلاق، موانع سر راه ازدواج جوانان و راهكارهای رفع این موانع قرار داد و میزگردی با حضور معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان، مشاور خانواده و استاد دانشگاه، سردفتر ثبت ازدواج شماره 6 سنندج و سه نفر ( 2 خانم و یك آقا) از میان جوانان برگزار كرد.

** آمار ازدواج در كردستان امسال 11 درصد كاهش یافت
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان كردستان به آمار ازدواج و طلاق در سال گذشته اشاره كرد و گفت: براساس آمار ثبت احوال استان، سال گذشته 15 هزار و 315 واقعه ازدواج در استان اتفاق افتاد كه 11 هزار و 530 فقره آن شهری و سه هزار و 785 فقره نیز روستایی بوده است.
گلاویژ فتاحی افزود: از ابتدای امسال تاكنون نیز چهار هزار و 503 ازدواج انجام گرفت كه سه هزار و 481 مورد آن شهری و یك هزار و 22 مورد روستایی بود كه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود 11 درصد كاهش نشان می دهد.
وی با بیان اینكه نسبت طلاق به ازدواج در كردستان 28 درصد است، یادآور شد: آمار سال گذشته استان در بحث طلاق، 4 هزار و 356 مورد بود و از ابتدای امسال تاكنون نیز یك هزار و 162 فقره طلاق در استان ثبت شده است.
فتاحی با اشاره به اینكه از سال 75 تا پایان 96، طلاق روند صعودی در كردستان داشته است، تاكید كرد: تجربه نشان داده با افزایش میزان تسهیلات ازدواج، انگیزه جوانان برای این امر مهم افزایش پیدا كرده است.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان كردستان به پرداخت تسهیلات ازدواج هم اشاره ای داشت و گفت: در فروردین امسال پنج هزار و 46 متقاضی دریافت تسهیلات ازدواج شدند كه 353 فقره آن پرداخت شد؛ ضمن اینكه در اردیبهشت ماه از هفت هزار و 180 متقاضی، 2 هزار و 197 زوج موفق به دریافت تسهیلات ازدواج شدند.
وی از تشكیل پرونده یك هزار و 659 متقاضی وام ازدواج در خرداد ماه امسال در استان خبر داد و اظهار داشت: از این تعداد، هزار و 282 نفر تسهیلات دریافت كردند.
فتاحی تاكید كرد: در تیرماه هم 12 هزار و 331 زوج در كردستان متقاضی دریافت تسهیلات ازدواج شدند كه هشت هزار و 280 زوج موفق به دریافت این تسهیلات از طریق بانك های عامل شدند.

** رغبت جوانان به ازدواج در كردستان به نصف كاهش یافته است
دكترای تخصصی مشاوره خانواده و استاد دانشگاه كردستان به میزان تمایل جوانان استان به ازدواج اشاره كرد و گفت: براساس تجارب عینی و پژوهشی كه در مراكز مشاوره استان بدست آمده، میزان رغبت جوانان به ازدواج در دهه 90 نسبت به دهه 80 به میزان قابل توجهی كاهش یافته است.
ناصر یوسفی تاكید كرد: اغلب جوانانی كه برای ازدواج به مراكز مشاوره مراجعه می كنند یا سن شان بالاست یا شور و شوق اولیه را برای این امر مقدس ندارند.
وی افزود: هر چقدر در زمینه رسانه ای كردن موضوع ازدواج، موانع سر راه و راهكارهای تسهیل آن، بیشتر كار كنیم در واقع به جوانان در آستانه ازدواج یا كسانی كه از ازدواج منصرف شده اند، كمك كرده ایم.
یكی از جوانان حاضر در میزگرد نیز كه 33 سال دارد در این باره می گوید: قصد داشتم تا 30 سالگی ازدواج كنم اما با شرایط كاری و اقتصادی موجود، به نظر می رسد تا 40 سالگی نیز قادر به ازدواج نباشم.
امید ابراهیمی مشكل اصلی پیش روی جوانان را نبود شغل دانست و اضافه كرد: از آنجایی كه بیكار است و درآمد ثابت ندارد جرات و توان ازدواج را ندارم.
وی یادآور شد: حتی در صورت داشتن شغل هم جسارت اقدام به ازدواج در بین جوانان وجود ندارد؛ چرا كه گرانی و عدم ثبات اقتصادی كشور، مدیریت زندگی مشترك را با چالش جدی مواجه می كند.
سر دفتر ثبت ازدواج شماره 6 و طلاق شماره 2 سنندج هم اظهار داشت: متاسفانه در سال 97 آمار طلاق های ثبت شده رشد داشته و آمار طلاق در مرداد ماه بیش از واقعه ازدواج بوده است.
سید عدنان برزنجی تاكید كرد: اغلب جوانانی كه برای ثبت ازدواج به دفترخانه مراجعه می كنند، هدف از تشكیل زندگی را نمی دانند و به محض ورود به زندگی دچار مشكل شده و به طلاق روی می آورند.
وی با بیان اینكه مناطق حاشیه نشین در بحث ازدواج آسیب پذیرتر هستند، افزود: آمار طلاق در بین مناطق حاشیه نشین سنندج بیش از مناطقی است كه از لحاظ اقتصادی در رفاه بیشتری قرار دارند.
برزنجی با اشاره به اینكه براساس آمارها، 40 درصد ازدواج ها در ایران زیر 18 سال انجام می شود، اضافه كرد: این آمار در صورت صحت، فاجعه بار است و باید در راستای كاهش آن گام اساسی برداشت.
بانوی مجرد سنندجی كه خود مدیر یكی از سمن ها در حوزه ترویج ازدواج است نیز اظهار داشت: به عنوان یك دختر احترام خاصی برای ازدواج قائلم البته تاخیر در ازدواج به معنای مخالفت با این امر مقدس نیست.
شادی مولانی با بیان اینكه آن چیزی كه در میان دختران رواج دارد بحث نبود اعتماد به پسران است، اضافه كرد: با توجه به اینكه بی اعتمادی در جامعه زیاد شده در این شرایط خانواده ها با چه اعتمادی دخترشان را به خانه بخت بفرستند؟
وی افزود: از آنجایی كه ارتباط زیادی با جوانان و جامعه داریم، آمار طلاق در میان قشر تحصیل كرده بیشتر مشاهده می شود كه جای تاسف است.
مولانی آمار طلاق را در بین مناطق حاشیه نشین كمتر دانست و گفت: زنان به دلیل عدم توان مالی خانواده های خود و نبود استقلال مالی در صورت داشتن زندگی مشترك نابسامان نیز به ناچار باید با شرایط موجود كنار بیایند و از طلاق اجتناب كنند.

** نبود تثبیت شغلی، عامل اصلی كاهش ازدواج در میان جوانان است
مدیر مركز ازدواج و تحكیم خانواده كردستان سه عنصر تحصیل، تصمیم شغلی و تصمیم ازدواج را پایه های اساسی زندگی هر انسانی می داند و معتقد است: یكی از عواملی كه موجب كاهش میل جوانان به ازدواج شده، ناتوانی آنان در انجام تصمیم شغلی است.
یوسفی با بیان اینكه بیكاری یا وقفه شغلی، موجب وقفه در تصمیم به ازدواج جوانان می شود، اضافه كرد: اگر می خواهیم ازدواج جوانان سرعت بیشتری گرفته و آسان تر صورت گیرد اولین گام ایجاد شغل و تثبیت شغلی برای این قشر است.
وی دلیل و مانع دیگر سر راه ازدواج جوانان را به گذر فرهنگی جامعه ارتباط می دهد و می گوید: با توجه به اینكه در حالت گذر فرهنگی از سنت به مدرنیته هستیم، تغییر نگرش جوانان متناسب با بافت فرهنگی جامعه نیست.
این كارشناس مشاوره خانواده افزود: همین گذر فرهنگی سبب ایجاد شكاف و فاصله زیادی بین نسل جوان و قدیم جامعه شده و 2 طبقه متضاد را تشكیل داده كه رفع این مشكل نیازمند آسیب شناسی دقیق و ارائه راهكارهای مناسب است.
یوسفی فضای اجتماعی در اختیار جوانان را غیر متعارف توصیف كرد و یادآور شد: از تبعات این موضوع، انجام ازدواج های سفید است كه هیچگونه تعریف سببی و نسبی در آن وجود نداشته و موجب بدبختی نسل جوان می شود.
وی در ادامه با بیان اینكه هجوم رسانه ها و فضاهای مجازی به زندگی جوانان یكی دیگر از عوامل كاهش ازدواج و عدم موفقیت در این امر مهم است، تاكید كرد: اكنون برخلاف گذشته، جوانان از فضای واقعی فاصله گرفته و وارد فضایی رسانه ای و غیر واقعی شده اند كه باید آنها را به سمت دنیای واقعی هدایت كنیم.
دكترای تخصصی مشاوره خانواده و استاد دانشگاه كردستان بر نبود آموزش، فرهنگ غلط حاكم بر جامعه، عدم خودساختگی و كارآفرینی جوانان به عنوان عوامل تاثیرگذار در كاهش ازدواج تاكید كرد و اظهار داشت: باید این واقعیت را قبول كرد كه جوانان را برای كار آماده نكرده ایم یعنی نسل جوان را تن پرور و ناتوان در خود ساختگی تربیت كرده ایم.
یوسفی اضافه كرد: اگر چه دولت در ایجاد شغل ضعیف عمل كرده اما خانواده ها نیز جوانان را خود باور و خود ساخته تربیت نكرده اند تا بتوانند برای خود تلاش كرده و زندگی را مدیریت كنند.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان كردستان هم گفت: كاهش آمار ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج موجب نگرانی خانواده ها و مسئولان شده است البته در سال های اخیر كارهای خوبی برای تسهیل در امر ازدواج صورت گرفته ولی خانواده ها نیز باید برای این منظور مشاركت كنند.
فتاحی تغییر نگاه جوانان به ازدواج و زندگی را در بالا رفتن میل آنان به این امر مقدس بسیار مهم دانست و افزود: تغییرات فرهنگی نسل جوان، اختلاف اساسی آنان با نسل گذشته و گریز از قبول تعهد و مسئولیت، مانع انجام ازدواج آسان در میان جوانان شده است.
وی ابراز امیدواری كرد با همكاری ارگان های مرتبط و خانواده ها و با برنامه ریزی صحیح، زمینه های ازدواج معقول و آسان برای جوانان فراهم شود.
سردفتر ثبت ازدواج شماره 6 و شماره 2 طلاق سنندج نیز معتقد است: بعد از مشكلات اقتصادی و شغلی، نبود آموزش و آگاهی در میان خانواده ها و جوانان، اصلی ترین مانع ازدواج است.
برزنجی با اشاره به اینكه براساس آماری در چند سال گذشته گرفته شده، 70 درصد از زنان مایل به فوت شوهرانشان هستند، تاكید كرد: این مهم نشان از نبود آموزش های پیش از ازدواج و عدم آگاهی زوج ها در هنگام انتخاب همسر است.
وی مشكل اساسی اغلب ازدواج های صورت گرفته را نبود آموزش مهارت های زندگی در میان زوج ها دانست و یادآور شد: در مراكز مشاوره بهداشت سه ساعت كلاس مشاوره برگزار می شود كه آن هم اغلب به شوخی و خنده سپری می شود بنابراین باید فكری برای ارتقا كمی و كیفی این آموزش ها شود.
جوان سنندجی در سن ازدواج نیز در این رابطه اظهار داشت: همانگونه كه قبلا گفتم نبود شغل و درآمد، موجب بی رغبتی و دلزدگی جوانان به امر ازدواج شده و انتقاد شدید نسبت به عملكرد دولت و حاكمیت در این بخش وارد است.
ابراهیمی با بیان اینكه سیاست های اشتباه دولت ها باعث تورم و افزایش بیكاری شده است، اضافه كرد: نقش نظام حاكم بر جامعه بسیار مهم است كما اینكه عدم ثبات بازار، وجود تورم و نبود شغل، عامل ناتوانی جوانان برای اقدام به ازدواج است.
وی بی توجهی دولت نسبت به آموزش به خانواده ها و جوانان را از دیگر عوامل تاثیرگذار در كاهش آمار ازدواج دانست و گفت: كمك فقط مادی نیست بلكه باید از طریق آموزش و فرهنگ سازی به ترویج ازدواج در میان جوانان كمك كرد.
بانوی مجرد سنندجی و مدیر سازمان مردم نهاد تلاشگران سلامت هم معتقد است: نبود صداقت و بالا بودن آمار خیانت های زناشویی موجب كاهش اعتماد به مردان در میان زنان شده و همین موضوع، عاملی برای كاهش میل به ازدواج در دختران است.
مولانی دلیل اصلی خیانت ها را نبود آموزش پیش از ازدواج، عدم مشاوره و ناآگاهی زوجین در چگونگی انتخاب همسر دانست و افزود: فشار روانی ناشی از دیدگاه جامعه بر دختران، موجب انجام برخی ازدواج های زود هنگام در میان این قشر شده كه در نهایت منجر به بروز مشكل و طلاق می شود.
وی جدا از دولت، خانواده ها را نیز در عدم رغبت جوانان به ازدواج و انجام ازدواج های ناصحیح مقصر دانست و یادآور شد: خانواده ها و والدین به جای درك جوانان و روشن كردن مسایل برای آنان، ابتدا به فكر مسایلی همچون مهریه و تهیه جهیزیه هستند كه در اولویت های بعدی قرار دارند.

** آموزش مهارت های زندگی حلقه گمشده در جامعه است
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان كردستان یكی از راهكارهای تسریع در امر ازدواج جوانان را آموزش به خانواده ها و والدین اعلام كرد و اظهار داشت: اغلب والدین براساس عادت غلط فقط به فكر تامین نیازهای فرزندان خود هستند و توجه كمی به تربیت صحیح دارند.
وی با بیان اینكه پدر و مادرها از قدیم مسئولیت پذیر بوده و اكنون نیز بیش از حد توان خود به فرزندان خدمت می كنند، تاكید كرد: این در حالی است كه آنان باید فرزندان را آموزش داده و آماده پذیرش مسئولیت های اجتماعی كنند لذا آموزش حلقه گمشده امروز در جامعه ما است.
فتاحی نگاه تك بعدی به ازدواج را نادرست خواند و اضافه كرد: نبود شغل تنها مانع سر راه ازدواج جوانان نیست بلكه نیاز است به جوانان حتی در سنین پایین، مدیریت فردی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آموزش داده شود.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره كل ورزش و جوانان با اشاره به اینكه بعد از خانواده دومین ركن تربیتی آموزش و پرورش است، یادآور شد: در جامعه ما احترام، اعتماد و امید سه حلقه مفقوده است كه سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و آموزش نیز پیش زمینه همه این موارد است.
وی تاكید كرد: هر كس براساس وظیفه انسانی خود می تواند نسبت به تسهیل ازدواج و فرهنگ سازی در جامعه كمك كند ضمن اینكه همت جمعی دستگاه های اجرایی در سطح استان در بعد حاكمیتی و اجرای برنامه های كاربردی در این زمینه بسیار كمك كننده است.
دكترای تخصصی مشاوره و استاد دانشگاه كردستان هم با اشاره به اینكه در تمام كشورهای دنیا، پیشگیری مهمتر از درمان است، اظهار داشت: باید ضمن فراهم كردن شرایط شغلی برای جوانان، آموزش مهارت های زندگی و زناشویی رایگان قبل از ازدواج به صورت اجباری با كمك بهزیستی و مراكز مشاوره دارای صلاحیت صورت گیرد.
یوسفی با بیان اینكه هیچ ارگان و سازمانی متولی اصلی مشاوره به جوانان و آموزش به خانواده ها در زمینه ازدواج نیست، یادآور شد: نیاز است مانند خیلی از كشورها، وزارت خانواده در ایران هم ایجاد شود تا یك متولی خاص در این زمینه عهده دار مسئولیت باشد.
وی میزان گفتمان عاطفی بین زن و شوهر را در جامعه ایران 10 دقیقه اعلام كرد و افزود: عدم آگاهی زوجین از احساس وظیفه نسبت به همدیگر، باعث بی توجهی آنان به هم و در نهایت بروز خیانت توسط یكی از آنها می شود.
دكترای تخصصی مشاوره خانواده و استاد دانشگاه كردستان تاكید كرد: 90 درصد خیانت های زن و شوهر در جامعه ما ابعاد روانشناختی دارد كه آن هم به عدم آموزش و نبود مهارت های زندگی و زناشویی زوجین بر می گردد.
سردفتر ثبت ازدواج شماره 6 سنندج هم چهار مقوله فرد، خانواده، جامعه و حاكمیت را در رفع موانع ازدواج تاثیرگذار دانست و گفت: شاید دولت ابزار و امكانات لازم را در این زمینه نداشته باشد یا به نوعی كم كاری كند بنابراین از آنجایی كه جوانان به تنهایی كاری از دستشان بر نمی آید و خانواده ها هم آگاهی لازم را ندارند رسانه ها و افراد آگاه و صاحب نفوذ می توانند در فرهنگ سازی و آموزش نقش بسیار مهمی ایفا كنند.
برزنجی اضافه كرد: نیاز است انسان های آگاه و دغدغه مند، موسسه هایی راه اندازی كرده و به شیوه عملی برای آگاه سازی خانواده ها و جوانان اقدام كنند، پس جامعه و گروه های آگاه و تحصیلكرده باید به فكر باشند.
وی یادآور شد: اگر دغدغه ما درونی و واقعی باشد می توان در زمینه آگاه سازی و آموزش خانواده ها و جوانان گام برداشت و جامعه را اصلاح كرد.
بانوی مسئول انجمن مردم نهاد تلاشگران سلامت نیز نقش صدا و سیما و رسانه ها را در افزایش آگاهی خانواده ها و جوانان برای ازدواجی معقول و به هنگام، بسیار پررنگ دانست و گفت: نیاز است صدا و سیما با حضور كارشناسان و مشاوران خانواده، جلسات آموزشی هفتگی برگزار كند تا بیش از این شاهد كاهش میل به ازدواج در میان جوانان و بالا رفتن آمار طلاق در استان نباشیم.
مولانی نقش آموزشی برنامه های صدا و سیما را بسیار ضعیف ارزیابی كرد و افزود: صدا و سیما به جای پرداختن صرف به برنامه های كم ارزش باید به پخش برنامه های آموزشی و بیان مشكلات و دغدغه های جامعه اقدام كند.
وی یادآور شد: نیاز است ارگان هایی مانند بهداشت و درمان و بهزیستی با كمك سمن ها و مشاوران خانواده، موانع و مشكلات سر راه ازدواج جوانان را واكاوی كرده و با ارائه راهكار در این زمینه كمك كننده تر باشند.
دیگر جوان حاضر در این نشست هم افزایش مهارت آموزی به جوانان برای انتخاب همسر مناسب را ضروری خواند و گفت: صدا و سیما به جای پخش این همه موسیقی و برنامه های كم خاصیت، برنامه هایی را با حضور كارشناسان در مورد مشكلات جوانان و آموزش ازدواج آسان و فرهنگ سازی در این زمینه به نمایش بگذارد.
ابراهیمی خواستار برگزاری جلسات مشاوره قبل از ازدواج در بازه زمانی طولانی و با كیفیت بالا توسط مراكز بهداشت شد و افزود: اغلب زوج ها هیچگونه آگاهی از زندگی مشترك ندارند و در جلسات مشاوره نیز شركت نمی كنند.
وی با تاكید بر اینكه باید دغدغه نظام و مردم یكی شود، اظهار داشت: در این صورت است كه می توان به راحتی مشكلات مربوط به اشتغال و ازدواج را در میان قشر جوان رفع كرد.
از مباحث مطرح شده در میزگرد می توان به این نتیجه رسید كه نبود شغل و كسب درآمد و عدم آگاهی و ضعف آموزش در میان خانواده ها و جوانان، از اصلی ترین موانع ازدواج در میان قشر جوان است و جدا از فراهم كردن شرایط شغلی، اجباری كردن مشاوره پیش از ازدواج، آموزش مهارت های زندگی و حمایت از زوج ها در پنج سال اول زندگی مشترك، برای غلبه بر این مشكلات بسیار ضروری است.
7355/9102