شناخت ذخایر 200 محدوده معدنی در دستور كار دولت دوازدهم

به گزارش چهارشنبه ایرنا، كارشناسان بر این باورند كه یكی از مهمترین اقدامات دولت یازدهم در بخش معدنی، توسعه فعالیت های اكتشافی با مشاركت سازمان های توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور بود.
آغاز این همكاری از سال 1393 رقم خورد.

** توسعه اكتشاف با هدف خودكفایی و قطع وابستگی نفتی
امروز نزدیك به چهار دهه از عمر جمهوری اسلامی می گذرد اما اقتصاد تك محصولی و وابسته به صادرات نفت خام، همواره با نوسان قیمت ها تاثیر خود را نشان داده است.
توسعه اكتشافات معدنی یكی از گام های ارزنده بود كه برای خودكفایی صنایع كشور و قطع وابستگی به درآمد حاصل از صادرات نفت خام در دولت یازدهم برداشته شد و همچنان در دولت دوازدهم تداوم دارد.
یكی از وظایف كارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اكتشافات‌معدنی كشور تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس‌های مختلف است تا متولیان معدنی و مسوولان شهری را در رسیدن به اهدافشان یاری برساند.

** سهم بخش معدن و صنایع معدنی در تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی یكی از مقیاس‌های سنجش اقتصاد هر كشور است كه از عوامل و بخش‌های مختلف اقتصادی تاثیر می‌پذیرد و یكی از آنها، بخش معدن و صنایع معدنی است.
معادن تامین‌كننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع كشور محسوب می شود و در خودكفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد، افزایش تولید ناخالص داخلی و ملی و درآمد سرانه یك كشور نقش بسزایی دارد.
حجم گسترده فعالیت‌های معدنی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم روی بخش‌های مختلف خدماتی و صنعتی كشور تاثیر دارد و با توجه به پراكندگی معادن در كشور، اشتغالزایی زیادی را در مناطق محروم فراهم می‌آورد.
براساس آخرین اطلاعات، سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی بیش از یك‌درصد است و در طول زنجیره تولید مواد معدنی (صنایع معدنی) به پنج تا 6درصد می رسد.

** واگذاری 19 محدوده اكتشافی در پنج سال
سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور در دولت یازدهم با هدف تحقق سیاست واگذاری امور به بخش خصوصی و كاهش تصدی گری دولت، 16 محدوده اكتشافی خود را واگذاری كرد و امسال نیز سه محدوده حاصل از عملیات ژئوفیزیك هوایی در استان كردستان را به این آمار افزود.
اكنون برای ادامه عملیات سراسری اكتشاف (بویژه در استان های یزد، زنجان و آذربایجان های شرقی و غربی) بیش از 200 محدوده دارای ذخیره معدنی در دستور كار قرار دارد.
سال 1393 ایمیدرو و زمین شناسی تفاهم كردند عملیات اكتشافی در گستره ای به وسعت 250 هزار كیلومترمربع اجرا شود كه اكنون این رقم به 270 هزار كیلومتر مربع افزایش یافته است.

** تولید اطلاعات پایه زمین شناسی برای سرمایه گذاری
از دیگر اقدام های صورت گرفته در دولت های یازدهم و دوازدهم، تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اكتشافات مواد معدنی كشور است.
اكنون در قالب 380 لایه اطلاعاتی، حركت و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های معدنی، زیرساختی و زیست‌محیطی هدایت می شود.
بررسی كارنامه دولت های یازدهم و دوازدهم از افزایش سهم بخش خصوصی در بخش معدن و صنایع معدنی با هدف رونق بخشیدن به این فعالیت ها نشان دارد؛ بر این اساس راه اندازی 63 طرح با سرمایه گذاری بیش از پنج میلیارد و 300 میلیون دلار در سال های 96- 1393 رقم خورد.

** تهیه نقشه های یك- بیست و پنج هزارم با اطلاعات ماهواره ای
امروز فعالیت های اكتشافی در بخش معادن با بهره گیری از آخرین فناوری ها تسهیل شده و از سرعت لازم برخوردار است.
در این ارتباط سازمان زمین‌شناسی و اكتشافات‌معدنی كشور تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی كاربردی در مقیاس یك- بیست و پنج هزارم را در برنامه دارد.
این نقشه ها در مناطق اولویت‌دار پس از پایان بررسی نقشه های یك- دویست و پنجاه هزارم و یك- صد هزارم تهیه می شود.
نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس یك- بیست و پنج هزارم با بهره‌گیری از اطلاعات ماهواره‌ای مناسب و برداشت‌های دقیق‌تر و استانداردهای مناسب و كاربردی به صورت یك بسته رقومی به دست می آید.

**معرفی بیش از ۸۰۰ محدوده امیدبخش معدنی
كارشناسان بخش معدن بر این اعتقادند كه عمر برداشت ذخایر معدنی سطحی رو به پایان است و اكنون باید وارد مرحله استخراج ذخایر معدنی در عمق رفت.
تاكنون غیر از بخش زغالسنگ، در این زمینه فعالیت چندانی نشده است.
یكی از اقدام های سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور در دولت های یازدهم و دوازدهم، معرفی بیش از 800 محدوده امیدبخش معدنی بوده كه ذخایر آنها در عمق واقع شده است.
دستیابی به این نتیجه، با بهره گیری از برداشت بیش از ۲۷۰ هزار كیلومتر اطلاعات ژئوفیزیك هوایی به صورت خطی صورت گرفت.

** شناسایی و پی جویی مواد معدنی در 19 استان
موقعیت جغرافیایی و راهبردی ایران موجب شده است كه با شناسایی 68 نوع ماده معدنی به عنوان یكی از مهمترین كشور جهان در زمینه ذخایر معدنی معرفی شود.
سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور با هدف كاهش خطرها و هزینه‌ ها، برنامه دارد عملیات اكتشافی را در مرحله شناسایی، پی‌جویی و عمومی در بیش از 300 هزار كیلومترمربع در ۱۹ استان كشور اجرا كند.

**اشتغالزایی و سوددهی؛ دلایل اهمیت پروژه سنگ های قیمتی
سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور با تعریف و اجرای پروژه اكتشاف سنگ­های قیمتی و نیمه‌قیمتی در پنج سال گذشته اشتغالزایی كم هزینه و پربازده را رقم زده است.
این نوع شغل با گستردگی محلی و مشاركت اجتماعی بالا بویژه در زمینه فرآوری و تراش می تواند ارزش افزوده زیادی را ایجاد كند.
چندی پیش «بهرام صادقی» مدیر موزه علوم زمین سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور، به ایرنا گفت: امروز حجم سالیانه تجارت جهانی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به یك هزار میلیارد دلار می رسد اما ایران سهم ناچیز سالیانه حدود پنج صدم درصد را به خود اختصاص داده است.
كشور ما یك درصد جمعیت جهان و هفت درصد منابع طبیعی و ذخایر دنیا را در خود جای داده است؛ بنابراین می تواند از یك درصد تجارت جهانی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی برخوردار باشد.
آمارها نشان می دهد درآمد سالیانه تركیه و تایلند از محل صادرات سنگ قیمتی و نیمه قیمتی به ترتیب 20 میلیارد و 40 میلیارد دلار است.
سرزمین ایران دارای ذخایر مختلف سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی از جمله انواع عقیق، فیروزه و گارنت (مانند اواروویت، گراسولا، پیروپ و دیمانتوئید، دُرّ كوهی، ترمالین، یشم، جاسپر آندروزیت، اپیدوت، آمتیست) است.

** كشف ذخایر طلا؛ دستاورد توسعه اكتشاف
دستاورد دیگر دولت های یازدهم و دوازدهم، كشف ذخایر جدید طلا در چارچوب برنامه توسعه اكتشاف است و در پنج سال گذشته، بر اثر پی جویی های صورت گرفته بیش از هشت تن طلا به عنوان ذخیره قطعی در استان‌های آذربایجان غربی و خراسان‌های رضوی و جنوبی كشف شد.
چندی پیش اعلام شد بیش از پنج تن ذخایر معدنی طلا در استان خراسان‌جنوبی كشف و ساخت كارخانه تولید شمش طلا به شركت تهیه و تولید مواد معدنی (وابسته به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) واگذار شد.
انتظار می رود مجموعه دستاوردهای دولت های یازدهم و دوازدهم در بخش زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور با مشاركت همه جانبه بخش خصوصی و سرمایه گذاری لازم، زمینه اشتغال فراگیر را فراهم سازد.
جمهوری اسلامی ایران در زمینه تنوع مواد معدنی بین 10 كشور شاخص دنیا جای دارد اما از لحاظ ذخیره اكتشافی جایگاه پانزدهم جهانی را به خود اختصاص داده است.

اقتصام*1559*1961*