سكوت چاه‌های كشاورزی یزد آرامشی برای حیات

به گزارش ایرنا ، از سال 1393 در اجرای طرح ملی یادشده با افزایش نظارت كنترل بر بهره‌برداری و برداشت منابع آب های زیرزمینی با نصب و راه‌اندازی كنتورهای هوشمند، اقداماتی انجام شد كه تجهیز 88 درصد از 658 حلقه چاه به سامانه هوشمند از جمله آن‌هاست.
سال 1395 مجموع صرفه‌جویی‌ آب از محل خاموشی 30 روه چاه‌ها در زمستان 45 میلیون مترمكعب اعلام شد كه سال بعد با طرح 45 روزه خاموشی چاه ها به 70 میلیون مترمكعب افزایش یافت و امسال قرار است زمان اجرای این طرح 60 روزه باشد.
مدیرعامل شركت آب منطقه‌ای یزد در شورای حفاظت آب و هماهنگی دشت پایلوت (نمونه آزمایشی) شهرستان ابركوه با اشاره به همكاری كشاورزان در صرفه جویی آب افزود: در این ارتباط مدیریت جهاد كشاورزی استان همكاری خوبی داشته و دارد.
محمدمهدی جوادیان ‌زاده با اشاره به اینكه برداشت بی‌رویه آب، خیانت به نسل‌های بعدی است یادآورشد : نیاكان ما در گذشته مصرف و برداشت آب را به خویی مدیریت ‌كردند و از آب قنات گذشته از بخش كشاورزی برای بهداشت و آشامیدن نیز استفاده می‌ كردند.
وی پیش بینی كرد: امسال با خاموشی 2 ماهه چاه‌های كشاورزی بیش از 70 میلیون مترمكعب آب صرفه‌جویی شود.
مدیرعامل شركت آب منطقه‌ای یزد میزان بیلان منفی سالانه آب را 252 میلیون مترمكعب ذكر كرد و یادآور شد: با اجرای طرح ملی احیا و تعادل بخشی منابع آب های زیرزمینی، باید پنج سال آینده برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به صفر برسد.
جوادیان زاده تاكید كرد: در راستای مدیریت مصرف آب اجرای این طرح شروع ‌شد و در این مدت باید علاوه بر نیمی از آب مصرفی بخش كشاورزی ، 30 درصد آب مصرفی صنعت و 20 درصد بخش شرب هم كاهش یابد.
وی تنها راهكار صرفه جویی را اجرای كامل طرح ملی یادشده دانست و تأكید كرد: شركت آب منطقه‌ای یكی از بازیگران است، جهاد كشاورزی ، صنعتگران ، كشاورزان ، دستگاه قضایی ، نیروی انتظامی ، مدیران سیاسی و محلی دیگر بازیگران اصلی اجرای طرح هستند.
همچنین معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای یزد گفت: طرح ملی یادشده با عنوان طرح تعادل بخشی تعریف شد و 10 پروژه در قالب آن اجرا می‌ شد كه بعد به طرح احیا و تعادل بخشی با 15 پروژه در شورای عالی آب به تصویب شد.
سید محمد طباطبایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از مجموع پروژه ها ، 11 مورد از سوی وزارت نیرو و شركت‌های آب منطقه ای ، سه پروژه از سوی جهاد كشاورزی و بقیه از سوی سازمان زمین‌شناسی اجرا می‌شود.
به گفته وی همزمان با كاهش بارندگی‌ها، میانگین تبخیر سالانه آب نیز افزایش‌ یافت ، در حالیكه خشكسالی از 10 سال گذشته بر اقلیم منطقه غلبه پیدا كرد، به همین دلیل یزد در وضعیت فوق بحرانی قرار دارد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شركت آب منطقه‌ای یزد خاطرنشان كرد: هم‌اكنون 82 درصد آب مصرفی استان در بخش كشاورزی، 11 درصد در شرب و بهداشت و هفت درصد در بخش صنعت صرف می‌شود.
همچنین رئیس سازمان جهاد كشاورزی یزد در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینكه این استان 18 سال با پدیده خشكسالی و بحران كم‌آبی روبروست ، گفت : در سال زراعی 84 - 83 یك میلیارد و 580 میلیون مترمكعب آب از 6 هزار و 800 حلقه چاه و قنات استحصال ‌شد و در بخش كشاورزی به مصرف رسید .
سید جمال سجادی پور افزود: این میزان برداشت با روند سیر نزولی ، به دلیل تداوم خشكسالی و افت سطح آب‌های زیرزمینی در سال 1396به 986 میلیون مترمكعب كاهش یافت .
به گفته وی، این مقدار باید در اجرای طرح احیا و تعادل بخشی سفره‌ های زیرزمینی و بر پایه برنامه پنج ساله توسعه ششم با اجرای طرح ‌های آبیاری نوین، تغییر الگوی كشت و توسعه كاشت محصولات گلخانه‌ای و كم آبخواه به 560 میلیون مترمكعب برسد.
این كارشناس ارشد بخش كشاورزی یزد از بهره برداران و تولید كنندگان این حوزه خواست با تغییر كشت سنتی به نوین ، در مدیریت مطلوب برداشت آب و بهره وری بیشتر تلاش كنند.
یكی از 10 شهرستان استان یزد كه چند سال اخیر با اجرای طرح تعادل بخشی ، نتایج مثبتی در كاهش مصرف آب كشاورزی و احیای سفره‌های زیرزمینی گام‌های مثبتی برداشت ، ابركوه است.
اجرای این طرح در ابركوه موجب جریان دوباره و افزایش میزان آبدهی قنات‌های جعفرآباد، علی‌آباد ، مدوئیه ، رستم‌آباد و نوش‌آباد شده است.
به گفته مسئولان محلی صرفه‌جویی بالا در مصرف آب كشاورزی، رونق اقتصاد منطقه را به همراه خواهد داشت.
به گزارش ایرنا، فرماندار ابركوه در این ارتباط گفته است : مدیریت مصرف آب كشاورزی از سال 93 با اجرای طرح‌های آبیاری نوین و تغییر الگوی كشت و در سال 95 با اجرای طرح خاموشی 30 روزه و 45 روزه چاه‌های كشاورزی و نصب سامانه كنتور هوشمند بر روی چاه‌ها در دستور كار قرار گرفت.
محمدكاظمی نسب در بیست و هفتمین نشست شورای حفاظت منابع آب ابركوه اظهار داشت: طرح خاموشی یك‌ماهه چاه‌ها در سال 95 موجب كاهش 29 سانتیمتر افت سطح آب‌های زیرزمینی و كاهش شوری آب دشت چاهگیر شده است.
وی با اعلام موفقیت این طرح در مدیریت برداشت منابع آبی منطقه افزود: به دلیل خشكسالی، ایجاد 36 فرو چاله‌ و خشك شدن قنات‌ها ، دشت ابركوه از مناطق ممنوعه كشور است و مدیریت آب‌های زیرزمینی در شهرستان اجتناب‌ناپذیر است.
كاظمی نسب اضافه كرد: كاهش بارندگی و روند فزاینده افت سطح آب‌های زیرزمینی باعث شد در كنار كم‌آبی، هجوم آب‌های شور از كفه ابركوه به سمت آبخوان‌ها آغاز شود كه شوری و تلخی آب چاه‌های كشاورزی را دوچندان كرده است.
فرماندار ابركوه یادآور شد: با نصب كنتورهای هوشمند استحصال آب از پنج هزار و 300 لیتر در ثانیه در سال 1394 هم‌اكنون به سه هزار و 500 لیتر در ثانیه كاهش یافت.
وی یادآور شد: به دلیل آثار مثبت اجرای طرح خاموشی چاه‌های كشاورزی و با برنامه‌ریزی‌های انجام ‌شده برای حفظ منابع آبی موجود امسال نیز طرح 60 روزه خاموشی چاه‌ها در 2 دوره 30 روزه اجرا می‌شود.
هم‌اكنون در استان از سه هزار و 79 رشته قنات، 2 هزار و 700 رشته ، آبدهی دارد كه 20 درصد آب مورد نیاز كشاورزی استان را تأمین می كند.
گفته می‌شود میزان تخلیه آب در چاه‌ها ، چشمه‌ها و قنات های استان حدود یك میلیارد و 163 میلیون مترمكعب است كه 163 میلیون مترمكعب آن سهم قنات است و شاید سكوت غرش 2 ماهه چاه‌های كشاورزی یزد در سال جاری ، بتواند آرامشی هرچند كوتاه مدت برای مایه حیات انسان‌ها یعنی آب كه همچون مروارید در بیابان های استان نایاب شد، فراهم آورد و این سرمایه زندگی بار دیگر در زیرزمین مجال حیاتی دوباره پیدا كند.
1968/ 2047