گچوئیه بستك هرمزگان زیر تیغ لودرها

كشورها برای حفظ و انتقال آثار تاریخی خود به آیندگان وهمچنین استفاده به عنوان جاذبه های گردشگری هزینه های فراوانی می كنند.
حتی برخی كشورها با استفاده از آثار تاریخی كشورهای دیگر تلاش می كنند قدمت خود را بیش از آنچه هست نشان دهند و تمام جوامع بر روی حفظ هویت و نشانه ها و نمادهای تاریخی خود حساسیت ویژه ای دارند.
برخی آثار به جای مانده از گذشته های دور با فعالیت های باستان شناسی و كاوش هایی كه باستان شناسان انجام می دهند از دل خاك و یا اعماق دریاها بیرون كشیده می شوند و نوری بر تاریكی تاریخ می اندازند.
استان هرمزگان از مناطقی است كه علاوه بر آثار طبیعی و بیاد ماندنی دارای آثار تاریخی نشات گرفته از فرهنگ وتمدن ایران زمین در این خطه است كه میراث داران آن همواره بر حفظ و نگاهداشت آن تاكید فرآوان می كنند.

* آثار تاریخی چند هزار ساله گچوئیه بستك درخطر تخریب لودرها
یكی ازاین آثار باقیمانده و تاریخی هرمزگان در شمال غربی و در منطقه گچوئیه بستك بوده كه همواره به عنوان یك اثر ارزشمند در معرض خطر جدی قرار گرفته بطوریكه كه امروز بزرگان و نامداران این منطقه از تخریب و از بین رفتن آن نگران هستند.
در همین زمینه 14 شورای اسلامی بخش جناح بستك برای حفظ آثار تاریخی چند هزار ساله روستای گچوئیه این شهرستان از اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان استمداد طلبیدند.
رییس شورای اسلامی روستای گچوئیه به عنوان نماینده شوراهای اسلامی این شوراهای اسلامی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: معدنكاری آثار تاریخی منطقه را به بدترین شكل از بین می برد.
محمد شریف مباركی بیان داشت: معدنكاری مستلزم بكارگیری از ماشین آلات سنگین و عبور و مرور این نوع وسایل، جاده كشی، برداشت خاك و سنگ و ریختن نخاله و غیره است كه آثار تاریخی و منظر طبیعی منطقه را از بین می برد.
وی ادامه داد: اداره های مسوول مانند اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی حفظ و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی باید ما را در این مسیر یاری دهند و از این اداره كل انتظار بیشتری داریم.

* گچوئیه بستك دارای ارزش واهمیت تاریخی
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان هم اظهار داشت: روستای گچوئیه از توابع شهرستان بستك ارزش و اهمیت تاریخی، گردشگری دارد و محل معدن در منطقه ای به اسم «تنگ مهمانی» در این روستا واقع شده كه دارای شواهد تاریخی است.
عباس نوروزی ادامه داد: درخواست شوراهای اسلامی روستایی بخش فرامرزان از توابع بستك در خصوص واگذار نكردن زمین های تنگ مهمانی در روستای گچوئیه به طرح های غیر گردشگری نیز از سوی این اداره كل به سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان ارسال شد.
این مقام مسوول اظهار كرد: این اداره كل نامه ای به سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان ارسال كرد وهر چند این نامه دست سازمان صنعت، معدن و تجارت در اعطای مجوز بهره برداری به سرمایه گذار باز می گذارد اما با توجه به اعتراض اهالی جلوی كار گرفته شده تا بررسی های مجدد انجام شود.

* قدمت آثار تاریخی گچوئیه به دوره اشكانی
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه هنر شیراز و سرپرست بررسی باستان شناختی بستك هم در این خصوص اظهار داشت: آثار تاریخی و باستان شناختی هر منطقه نشان دهنده هویت و اصالت تاریخی آن ناحیه است.
علی اسدی بیان داشت: از بین رفتن هر اثر باستانی بخشی از تاریخ یك منطقه را از پاك كرده و بازیابی و بازشناسایی مجدد تحولات فرهنگی و تمدنی آن را برای همیشه از بین می برد.
وی ادامه داد: در این میان نواحی پس كرانه ای خلیج فارس و استان هرمزگان بخشی ازغنی ترین میراث تمدنی گذشته ایران را در خود جای داده است.
وی گفت: آثار باستان شناختی شهرستان بستك در غرب استان هرمزگان از این دیدگاه دارای اهمیت زیادی هستند و در بررسی باستان شناختی این ناحیه كه در سال 1384 صورت گرفته و سپس در بررسی ها و بازدیدهای دیگر بیش از 350 اثر معماری، محوطه و تپه باستانی با قدمتی از 40 هزار سال پیش تا دوره های معاصر در ناحیه یاد شده شناسایی شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنر شیراز افزود: بخشی از آثار تاریخی و باستانی شهرستان بستك در ناحیه موسوم به فرامرزان و همچنین شهرهای جناح، كوخرد و هرنگ و به طور كلی در حوضه رودخانه مهران قرار دارند.
وی بیان داشت: در این بین در ناحیه فرامزان و در روستاهایی نظیر كمشك، هنگوییه، گچوئیه، داربست، كهتوییه و پای تابه شواهد باستان شناختی متعددی وجود دارد كه یكی از مهمترین نقاط باستانی ناحیه فرامرزان روستای گچوئیه و دره موسوم به تنگ مهمانی در حاشیه این روستا است.

*گچوئیه دارای نظام آبرسانی باستانی
سرپرست بررسی باستان شناختی بستك اظهار داشت: تنگ مهمانی گچوئیه بستك از نظر تاریخی دارای آثار ارزشمندی است.
اسدی خاطرنشان كرد: در این دره شواهدی از یك نظام آبرسانی باستانی شامل، آبراه ها ایجاد شده با سنگ و گچ، بقایای پُل های آبرسانی، شواهد چاه ها و قنات های ایجاد شده و همچنین بركه های ذخیره آب به وضوح قابل مشاهده است.
وی تاكید كرد: در واقع در منطقه بستك به دلیل شوری آب رودخانه ها، آب شرب و كشاورزی مورد نیاز مردم در طول تاریخ از دره ها و تنگ های كوهستانی تامین می شده است.
اسدی یاد آور شد: در این نظام آب باران و یا آب چشمه هایی كه در انتهای دره ها قرار داشته، با كانال كشی به دهانه دره ها منتقل شده و در آب انبارها و بركه ها برای مصرف كشاورزی، دام و شرب ذخیره می شده اند.
به گفته وی، سیستمی كامل از تهیه آب به این روش در تنگ مهمانی گچوئیه مشاهده می شود كه بسیار ارزشمند است و با از بین رفتن آن بخش مهمی از هویت تاریخی روستای گچوئیه برای همیشه از بین خواهد رفت.
عضو هیات علمی دانشگاه هنر شیراز ابراز داشت: علاوه بر یك سیستم آبرسانی شواهدی از سكونت انسان شامل بقایای دیوارهای سكونتگاهی و آثار یك گورستان نیز در داخل دره قابل مشاهده است.
اسدی اضافه كرد: قدمت این گورستان كه دارای گورهای مدور شكل است، با توجه به نمونه های مشابه آن به دوره ساسانیان یعنی دست كم تا حدود دو هزار سال پیش می رسد.
بنا به اظهار وی، از این رو تنگ مهمانی گچوئیه بستك دارای داده های باستان شناسی كاملی است كه برای حفظ بخشی از تاریخ و هویت تمدنی و فرهنگی ناحیه بستك حفاظت از آنها ضروری است.
وی اشاره كرد: به طور حتم هر گونه فعالیت عمرانی در داخل این دره اگر بدون ملاحظات و رعایت حریم آثار انجام شود، تهدیدی جدی برای موجودیت آثار مذكور خواهد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه هنر شیراز بیان داشت: اگر آثار تاریخی و باستان شناختی این منطقه نابود شوند زمانی تاسف خواهیم خورد كه چرا این آثاری كه در چند هزار سال شكل گرفته و به صورت میراث نیاكانمان به دست ما رسیده با كار نسنجیده و كارشناسی نشده در عرض چند روز از بین رفته است.
اسدی ابراز داشت: نابودی این ها هویت منطقه را از بین می برد و پاسخی جز ابراز تاسف برای نسل های آینده در برابر تخریب این آثار نخواهیم داشت.
سرپرست بررسی باستان شناختی شهرستان بستك گفت: در واقع وظیفه ملی همه ما ایرانیان و بویژه همه سازمان های دولتی این است كه این آثار تاریخی را مورد محافظت قرار دهیم.
اسدی تصریح كرد: برخی از مخرب ترین فعالیت هایی كه تخریب زیادی، هم از نظر بین بردن آثار باستانی و هم از نظر تخریب منظر طبیعی ایجاد می كنند، فعالیت های معدن كاری است.
وی افزود: از سوی دیگر با توجه به احداث راه موسوم به خور كه فاصله منطقه بستك و شهر جناح كه در نزدیكی گچوئیه قرار گرفته است، مدت سفر به خلیج فارس و بندر چارك به كمتر از نیم ساعت كاهش می یابد.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه هنر شیراز، منطقه بستك و بویژه فرامزران می تواند به عنوان یك هدف گردشگری در طول این مسیر به حساب آید كه به طور حتم گردشگری تاثیر بسیار مطلوبی در بهبود معیشت مردم منطقه فرامرزان خواهد گذاشت.
اسدی ادامه داد: از این رو نباید اجازه داد به خاطر منافع كوتاه مدت، چنان منطقه بستك و بخش های وابسته ی آن از شواهد و میراث باستانی بازمانده از گذشته تهی و منافع بلند مدت و پیشرفت مستمر آن فدای فعالیت های كوچك شود كه در آینده جز حسرت و تاسف چیزی باقی نماند.
با توجه به اینكه پاسخگویی به واگذاری و مجوز بایستی معدن دراین منطقه از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان صورت گیرد تلاش یك ماهه خبرنگار ایرنا راه به جایی نبرد و به عنوان مطالبه عمومی در نزد افكار عمومی بی پاسخ ماند.
بنایی باستانی متعلق به دوره میانه ساسانی با كاربری ناشناخته در فاصله 35 كیلومتری شمال سواحل خلیج فارس و در شهرستان بستك كشف و از دل خاك بیرون كشیده شد.
تپه مدور تُنب پَرگان در 2 كیلومتری جنوب شهر جناح از توابع شهر بستك و 35 كیلومتری شمال سواحل خلیج فارس واقع شده است.
شهرستان بستك در فاصله 220 كیلومتری غرب بندرعباس مركز استان هرمزگان واقع شده است.
3219/6048