ماندلا؛ مبارزي آزاديخواه با پيام صلح ودوستي

به گزارش گروه اطلاع رساني ايرنا؛ زنداني شماره 46666 سلول پنجم جزيره روبن، يكي از مهمترين زندانيان سده بيستم به شمار مي رفت. فردي كه نام اصلي او بي ارتباط با سبك زندگي اش نبود؛ يعني «روليه ‌لا‌هلا» نامي كه در زبان محلي به معناي فردي است كه خشم و ناآرامي ‌برمي‌انگيزد زيرا مبارزاتش سال‌ها خشم رژيم آپارتايد در آفريقاي جنوبي را برانگيخت. نام «نلسون» را نخستين آموزگارش بر او نهاد و به تاسي از «هوراشيو نلسون» دريادار انگليسي او را اين چنين خطاب مي‌كرد.

** تولد و خانواده
نلسون ماندلا در ژوييه 1918 ميلادي در روستاي كوچك و دورافتاده‌اي در ناحيه «متاتا» از استان «كيپ» در اتحاديه آفريقاي جنوبي ديده به جهان گشود. پدرش «گادلا هنري مپهاكانييسوا» عضو شوراي سلطنتي مردم «تمبو» بود. زماني كه او در اوج قدرت و ثروت قرار داشت، ماندلا به دنيا آمد اما وي به دنبال اختلاف نظر و درگيري با قاضي استعماري تمبو، مقام و ثروت خود را از دست داد.

ماندلا در 9 سالگي پدرش را از دست داد و مادرش مجبور به ترك روستاي كوچك «كونو» شد. اينگونه زندگي سخت و دشوار براي ماندلا كه هنوز كودكي بيش نبود، آغاز شد. وي پس از مرگ پدر تحت سرپرستي «جونگينتابا دالينديبو» از مقامات آفريقايي قرار گرفت و در پرورش و تحصيل او تلاش زيادي كرد.

** ورود به دانشگاه و عرصه سياست
ماندلا در 1939ميلادي براي تحصيل در رشته حقوق به دانشگاه «فورت هار» رفت، دانشگاهي كه تنها مركز آموزش عالي مخصوص سياهپوستان در آفريقاي جنوبي به شمار مي رفت. وي به عنوان سركرده دانشجويان معترض در همان سال اول از دانشگاه اخراج شد و مدتي بعد به «ژوهانسبورگ» رفت و به تدريج وارد مبارزات سياسي شد.

وي در 1944 ميلادي به عضويت «كنگره ملي آفريقا» درآمد. همچنين در 1948 ميلادي جرياني راستگرا به نام حزب ملي به قدرت رسيد و تبعيض نژادي را در آفريقاي جنوبي نهادينه كرد. ماندلا كه مدتي به عنوان دستيار يك دفتر وكالت كار كرده بود، در 1952ميلادي نخستين دفتر حقوقي مخصوص رنگين ‌پوستان را در ژوهانسبورگ داير كرد. اين شركت كه به وسيله ماندلا و دوست ديرينه‌اش «اوليور تامبو» اداره مي‌شد، خدمات حقوقي رايگان يا ارزان در اختيار سياهپوستان قرار مي‌داد اما مدتي بعد يعني پنجم دسامبر 1956 ميلادي ماندلا به همراه150 تَن ديگر به اتهام «خيانت به كشور» بازداشت شد. محاكمه آنها تا 1961 ميلادي ادامه يافت اما همه متهمان در پايان تبرئه شدند.

ماندلا در همين سال فرمانده شاخه نظامي «كنگره ملي آفريقا» شد. كنگره در اين زمان بر اعتراض هاي عمومي و كارزارهاي مدني عليه سيستم نژادپرستي افزوده بود و ماندلا نقشي مركزي در اين مبارزات داشت. او بارها گفته بود كه با وجود اعتقاد به مبارزه مسالمت‌آميز زير فشار رژيم آپارتايد به انتخاب مشي چريكي مجبور شده است. يك سال بعد در الجزاير و اتيوپي آموزش‌هاي نظامي ديد و پس از يك سال مبارزه مخفيانه دستگير شد.

او را در 1964 ميلادي در دادگاه به اتهام 150 مورد اقدام و توطئه عليه رژيم آپارتايد به حبس ابد محكوم كردند. دفاعيه هاي چهار ساعته ماندلا شهرت جهاني دارد. او اتهام توطئه را نپذيرفت و گفت كه در راه آرمان خود آماده مُردن است.

اين مبارز 18 سال از دوران حبس خود را در زندان روبن سپري كرد و پس از آن در 1982 ميلادي به زندان «بولزمور» در «كيپ تاون» منتقل شد و سپس مدتي در زندان «ويكتور فيرستر» در «بارل» زنداني بود. شرايطي بسيار سخت براي او در نظر گرفته بودند و وي هر 6 ماه اجازه دريافت يك نامه از خانواده اش را داشت و تنها سه بار توانست با «ويني» همسرش ملاقات كند.

در حالي كه ماندلا و ديگر رهبران كنگره ملي آفريقا در زندان يا تبعيد به سرمي بردند، جوانان شهرك هاي سياه پوست نشين آفريقاي جنوبي براي مبارزه با تبعيض نژادي همچنان تلاش مي كردند. در 1980 ميلادي «اوليور تامبو» كه در تبعيد زندگي مي كرد، به مبارزه بين المللي براي آزادي ماندلا پرداخت و در پي آن جامعه جهاني، تحريم هاي عليه رژيم نژاد پرست آفريقاي جنوبي را كه در 1967 ميلادي به اجرا گذاشته بود، تشديد كرد.

سرانجام اين فشارها نتيجه داد و در 1990 ميلادي «اف دبليو دكلرك» رييس جمهوري وقت آفريقاي جنوبي ممنوعيت كنگره ملي آفريقا را لغو كرد. ماندلا از زندان آزاد شد و مذاكره براي تشكيل نخستين حكومت چند نژادي مبتني بر دموكراسي به وجود آمد. در 1993 ميلادي نلسون ماندلا و دكلرك به پاس فعاليت هاي موثر جهت از ميان بردن نظام آپارتايد به طور مشترك برنده جايزه صلح نوبل شدند.

در 27 آوريل 1994ميلادي نخستين انتخابات دموكراتيك آفريقاي جنوبي برگزار و ماندلا در 77 سالگي به عنوان نخستين رييس جمهوري سياهپوست آفريقاي جنوبي انتخاب شد و دكلرك در مقام معاون اول رييس جمهوري به فعاليت پرداخت.

**حكمت و فرزانگي ماندلا
اگرچه ماندلا اوايل زندگي خود را با مشقت ها و رنج هاي فراوان سپري كرد اما مكتبي در روابط و مناسبات سياسي و اجتماعي بنيان گذاري كرد كه به يك حركت ماندگار و تاريخي در سطح جهان مبدل شد. مكتب ماندلا يا همان مبارزه مدني و صلح آميز بر ضد آپارتايد بود كه او را به عنوان يكي از مشهورترين چهره هاي چند سده اخير در عرصه مبارزه با نژاد پرستي معرفي كرد.

ماندلا رهبري بود كه براي نابودي آپارتايد به مبارزه پرداخت اما او در كنار محبوبيت در ميان سياه پوستان آفريقاي جنوبي، براي سفيد پوستان اين كشور نيز قابل احترام و از جايگاه خاصي برخوردار است. اين مبارز الگوي مبارزه مدني، صلح آميز و بدون خشونت در آفريقاي جنوبي بود و همچنين قهرمان ضد آپارتايد در جهان لقب گرفت و احترام بين المللي كسب كرد.

حكمت و فرزانگي او از تجربه‌ هاي دشوار، مبارزه هاي شخصي و تعهد به بينشي قوي ناشي مي‌شد كه ماندلا را به رهبري واقعي براي همه‌ مردم دنيا تبديل ساخت. ماندلا 27 سال از زندگي خود را در زندان گذراند اما روزي كه از زندان به عنوان آزاديخواهي بزرگ آزاد شد، هرگز افرادي را كه او را زنداني و شكنجه كرده بودند، مجازات نكرد.

ماندلا پس از آزادي از زندان خطاب به هواداران خود گفت: «تفنگ ها و قمه هايتان را به دريا بياندازيد». او همچنين بيان كرد كه «آزادي، به بريدن زنجيرها از دست و پا خلاصه نمي‌شود،‌ آزادي به احترام گذاشتن به آزادي ديگران نياز دارد.» بنابراين با اين منش و اخلاق انساني مانع بروز جنگ داخلي در آفريقاي جنوبي شد.

**ماندلا در پايان راه
پس از انتخابات عمومي در 1999 ميلادي ماندلا از فعاليت سياسي بازنشسته شد اما همچنان زندگي پر مشغله و فعالي داشت. او سال هاي پاياني عمر خود را صرف جمع آوري پول براي ساخت مكاتب و كلينيك هاي درماني در آفريقاي جنوبي كرد.

رهبر آزاديخواه آفريقا براي مقابله با بيماري ايدز تلاش زيادي انجام داد و در واقع فعاليت هاي او بود كه سبب شد آفريقاي جنوبي به عنوان ميزبان بازي هاي جام جهاني فوتبال 2010 ميلادي انتخاب شود. همچنين در مذاكرات صلح در جمهوري دموكراتيك كنگو، بروندي و ديگر كشورهاي جنوب آفريقا شركت داشت.

وي كتاب هاي زيادي نوشت كه از ميان آنها مي توان به «گامي بلند به سمت آزادي: اتوبيوگرافي نلسون ماندلا»، «گفتگوهايي با خودم»، «قصههاي محلي محبوب آفريقايي»، «نلسون ماندلا: به كلام خودش» و «گامي بلند به سمت آزادي» اشاره كرد.

سرانجام اين مبارز خستگي ناپذير در پنجم دسامبر 2013 ميلادي در 95 سالگي و در اوج محبوبيت جهاني ديده از جهان فرو بست.

پژوهشم9370**2002**9131