ایران، خانه دوم افغان ها

به گزارش خبرنگار ایرنا از كابل، در این مدت علاوه بر میلیون ها مهاجر افغان كه در جمهوری اسلامی ایران با خانواده های خود در شهرها و روستاهای ایران ساكن شده و در كنار ایرانی ها به كار، تحصیل، آموزش و زندگی ادامه دادند، میلیون ها نفر دیگر هم به قصد كار و تأمین معیشت خانواده های خود كه در افغانستان ساكن بودند برای دریافت تامین معیشت و هزینه زندگی عازم ایران شدند.
این روند تاكنون هم قطع نشده است و شماری زیادی از افغان ها هنوز هم خانواده های آنها در كابل و شهرها و روستاهای افغانستان زندگی می كنند و جوانان خانواده برای تأمین زندگی خود به گونه قانونی و غیر قانونی وارد جمهوری اسلامی ایران شده و با به دست آوردن پول، زندگی خود را تأمین می كنند.
بطور طبیعی وقتی میلیون ها نفر در كشوری با مدارك قانونی و غیر قانونی اقامت داشته باشند، در ادامه زندگی افرادی مرتكب جرم و جنایت های هم خواهند شد كه افراد متخلف بدون تفكیك هویت ایرانی و افغانی مجازات می شوند و این روندی طبیعی و قانونی هست كه حتی اتباع خود كشورها هم از آن مستثنا نخواهند بود.
اما در كنار آن نباید فراموش كرد كه حضور میلیون ها نفر افغان با خانواده ها در جمهوری اسلامی ایران بارسنگینی را بر مردم این كشور تحمیل كرده است كه ایران به عنوان كشور دوست و همسایه آنرا با بردباری تحمل كرده و شكایتی نكرده است.
اگر روند مهاجرت افغان ها طی چند سال گذشته به اروپا راه هم دنبال كنیم ، متوجه این بار و مسئولیت سنگین برای ایران خواهیم شد . داد اروپایی ها تنها به خاطر تعداد مهاجرانی كه بطور واضح جمعیت شان به یك میلیون نفر هم نمی رسد همواره بلند شده است و حتی با بازنگری قوانین مهاجرت شمار زیادی از افغان ها را هر هفته و یا هر ماه به اجبار اخراج می كنند.
اما جمهوری اسلامی ایران طی 40 سال حضور بیش از سه میلیون افغان ها را با رویی گشاده میزبانی كرده و به آنها مساوی با ایرانی ها خدمات ارائه كرده است.
مقامات دولتی افغانستان، استادان دانشگاه و افرادی كه خود سال ها به ایران رفت آمد كرده و هزینه زندگی خانواده های خود را از آن كشور تأمین كرده است به این واقعیت اذعان می كنند.

**توصیف استاد دانشگاه ابن سینا كابل از تاثیر ایران در رشد علمی و فرهنگی مهاجران افغان
جواد سلطانی كه رشته جامعه شناسی را تا مقطع كارشناسی ارشد در جمهوری اسلامی ایران به پایان رسانده و اكنون یكی از استادان مطرح دانشگاه خصوصی «ابن سینا» در كابل است در باره نقش مهاجرت افغان و خدمات ایرانی ها به افغان ها طی 40 سال داستان را چنین تعریف كرد.
ما تجلیات مهاجرت و آثار آن را در حوزه های گوناگون می توانیم بیبنیم كه بر بخش های مختلف جامعه افغانستان اثر گذاشته و بخش عمده از مهاجران افغان كه وارد آن كشور شدند، شاید برای اولین بار زندگی شهری را مطالعه كردند و بنا بر این مهاجرت در ایران صرفا مهاجرت در یك كشور دیگر با حوزه فرهنگی متفاوت نبود بلكه بیشتر در عین حال كه با فرهنگ نسبتا متفاوت مواجه شدیم جذب یك فرهنگ شهری نیز شدیم.
وی گفت كه بخشی از فرهنگ شهری شدن نیز در جریان مهاجرت اتفاق افتاد و زمان تبعات این موضوع را می توان درك كرد كه به بازگشت بپردازیم.
سلطانی اضافه كرد، مهاجرانی كه در ایران با فرهنگ شهری، امكانات شهری، بهداشت و آموزش و پرورش دسترسی داشتند در بازگشت هم به شهر آمدند و این تاثیرات بازگشت در حوره های دیگر هم بسیار مشهود است.
وی به حوزه رسانه ای اشاره كرد و گفت، به دلیل اینكه فرزندان مهاجر در ایران در حوزه رسانه هابا فضای كار رسانه ای مواجه شدند و اهمیت نقش رسانه را در زندگی اجتماعی و سیاسی مشاهده كردند در بازگشت به افغانستان اولین حوزه را كه جستجو كردند رسانه ها بود.
به گفته وی این نسل برگشته از مهاجرت وقتی جذب نهادهای تازه تاسیس رسانه ها در افغانستان شدند جدید بودند و بطور مشخص تاثیر زبانی در فضای عمومی فوق العاده بود و به همین دلیل امروز ما مرز زبانی مشهودی بین كابل و تهران نمی بینیم و بجز در موارد خاص فرهنگی اما در حوزه گفتاری و نوشتاری در یك حوزه بسیار وسیع مشترك هستیم .
سلطانی گفت: برای پاكی و جلوگیری از هجوم زبان ها و كلمات بیگانه كسی كار نمی كند كه آسیب در حوزه زبان به حساب می آید اما تاثیر مهاجرت به ایران در حوزه زبان طاقتی به این مردم داد كه ما بتوانیم در حوزه گفتار، نوشتار، تولید كتاب، فرهنگ و غیره تغیر عمده داشته باشیم و این تغییر یك آغاز و تحول فرهنگی است.
به گفته وی افغان ها باید با گذشت زمان از این دستاور صیانت كنند و ظرفیت های آینده زبان در افغانستان را حفظ كنند كه این دستاورد كاری اندك نیست.
سلطانی اعتقاد دارد كه نسل تحصیل كردگان برگشته از ایران در حوزه آموزش و اكادمیك نیز تجربه موفقی بوده است.
وی تصریح كرد: نسل جدید كه از ایران به افغانستان بازگشتند به تاسیس نهادهای دانش مدرن اقدام كردند و نزدیك به یك و نیم دهه پیش هم هم آن نسل اول كه در ایران تحصیل كرده بودند، با یك استاندارد خوب و قابل قبول آموزش دیده بودند كه یكی از مهم ترین تحول آموزش در افغانستان شمرده می شود.
وی بطور مقایسه ای گفت كه افغان ها از تمام كشورهای كه در آن مهاجرت كرده و زندگی می كردند به افغانستان برگشتند، حضور دوباره آنها آن قدر محسوس نبود اما برعكس نسلی كه از ایران برگشته اند در حوزه انتقال علم، كارهای فرهنگی و آثار مكتوب خوش درخشیدند.
به گفته این استاد دانشگاه در افغانستان در حال حاضر دو نوع كتاب را بصورت برجسته می توان یافت اول اینكه آثار مكتوب كه توسط دانش آموختگان در ایران آموزش دیده اند در این قلمرو تولید شده و یا كتاب است كه از ایران وارد كشور شده است.
سلطانی تأكید كرد كه این موضوع بخوبی نشان می دهد آنانی كه در ایران مهاجر بودند و آموزش دیدند وقتی برگشتند ذائقه آموزش را نیز با خود آوردند كه اثر آن را بصورت مشهود می بینیم كه اگر تولیدات فرهنگی ایرانی و صنعت ترجمه آنان نبود، بصورت طبیعی نهادهای علمی افغانستان مواد لازم برای مصرف درسی را در اختیار نداشت.
به گفته وی در افغانستان پیشنهادهای گوناگون و سناریوهای مختلف برسر زبان ها وجود دارد اینكه زبان آموزش را انگلیسی بسازند و یا از پایه چه تغیراتی در سیستم آموزش بوجود بیاورند، این بحث ها تا هنوز سرانجام نیك نیافته اما انچه واضح است این است كه سیطره آن دانش و فرهنگی كه از ایران وارد این حوزه شده در جامعه خوب و پسندیده است.
سلطانی نظر به مشاهده شخصی خود می گوید كه شرایط آموزش در ایران طوری بود كه فرصت ها برای یك ایرانی و یك افغان مساوی بود كه یك دانشجوی ایرانی و افغان بطور مساوی می توانستند بیاموزند و انتقال این امر برای ما یك امر مصنوعی نه بلكه یك امر ملموس و متعارف فرهنگی بوده است.
وی اضافه كرد : در بخش اقتصادی هم كه افغان های مهاجر معیشت خانواده های خود را از زندگی در ایران تأمین می كنند، هم جای خود را دارد.

** حسین محمدی، مهاجری كه آسایش خود در افغانستان را مدیون ایران می داند
«حسین محمدی» یكی از افغان هایی است كه از سال های 1375 تا سال گذشته همواره به ایران سفر می كرد و در هر سفر بین دو تا سه سال در آن كشور بدون مدرك به كارهای ساختمانی و نمای ساختمان مشغول بود، ادامه می داد.
وی هم به ایرنا گفت كه كه در كابل خانه ای ساخته است كه در آن احساس آرامش می كند و دارای یك خودرو هم هست كه همه را از كار و زحمت در ایران بدست آورده است.
محمدی گفت كه ایران به عنوان خانه دوم آنها مطرح بوده و هر وقتی كه از نبود پول به مشكلات دچار می شد عازم ایران می شد و ایرانی ها كه با وی آشنایی داشتند، فوری برایش كار فراهم می كردند.
محمدی تأكید كرد كه هرگز فراموش نخواهد كرد كه بخش از زندگی خود را در ایران سپری كرده و در این سال ها هیچ سربازی به وی اهانت نكرده و مورد آزار و اذیت قرار نگرفته است.
وی اعتقاد دارد آنهایی كه از سرباز و ایرانی شكایت می كنند خود هم خلاف كار هستند زیرا هر خلاف كاری مورد بازپرس قرار می گیرد.

**سخنگوی وزارت مهاجرین افغانستان: خدمات دولت دوست ایران باعث پیشرفت افغان ها شد
«رضا باهر» یكی از سخنگویان وزارت امور مهاجرین افغانستان به ایرنا گفت كه در حال حاضر حدود دو میلیون 160 هزار نفر مهاجر افغان در جمهوری اسلامی ایران بسر می برند كه از جمله 950 هزار دارای كارت هستند.
وی اضافه كرد كه حدود یك میلیون نفر مهاجر دیگر بدون مدرك قانونی در ایران بسر می برند و مذاكراتی كه وزارت مهاجرین با مقامات ایرانی داشته اند حدود 800 هزار مهاجر بدون مدرك را ثبت كرده اند كه قرار است برای آنها گذرنامه صادر تا حضور آنها هم قانونی شود.
باهر گفت كه 102 هزار كودك بدون مدرك افغان طی دو سال گذشته با دستور رهبر جمهوری اسلامی ایران برای تحصیل وارد مدارس شده اند و با همان شرایط دانش آموزان ایرانی مشغول به تحصیل هستند.
باهر اظهار داشت كه در مذاكراتی كه بین دو طرف ادامه دارد قرار است مهاجرت برای كار را با جمهوری اسلامی ایران نهایی سازند تا آن عده افغان ها كه برای كار عازم ایران می شوند با مدارك قانونی وارد آن كشور شوند.
سخنگوی وزارت مهاجرین گفت كه رفت و آمد كسانی كه دارای مدرك اقامت در ایران هستند قبلا ممنوعیت داشت و اگر وارد افغانستان می شدند مدرك آنها باطل می شد و شخص نمی توانست دیگر به ایران با مدرك قبلی خود برگردد كه این مشكل هم برداشته شده است و اكنون هر افغان كه دارای مدرك قانونی حضور در ایران هستند می توانند بدون مشكل وارد افغانستان شده و دوباره به ایران بر گردد.
این مقام افغان افزود كه در كنار آن قرار است جمهوری اسلامی محدودیت سفر زمینی را برای افغان های كه قصد سفر به ایران دارند، لغو كنند تا افغان ها بتوانند بدون محدودیت با روادید زمینی عازم ایران شوند و ضمانت 300 یورویی هم برداشته شده و دیگر سفارت ایران این رقم را از افغان نمی گیرد.
وی گفت : آن عده از افغان ها كه در جمهوری اسلامی ایران زندگی می كنند مانند ایرانی ها از خدمات بیمه بهداشتی، اجتماعی و خدمات بانكی هم استفاده می كنند و شماری قابل ملاحظه ای از افغان در مدارس و دانشگاه های ایران مشغول آموزش و تحصیل هستند كه برای آینده كشور نیروی با ارزشی محسوب می شوند.
باهر گفت كه در مجموع 402 هزار دانش آموز شامل مدارس ایران هستند اما وی از تعداد دانشجویان ابراز بی خبری كرد.
به گفته سخنگوی وزارت مهاجرین شماری زیاد از افغان ها كه در دوران مهاجرت در ایران تحصیل كرده و تا مقاطع كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكترا تحصیل خود را به پایان رسانده اند نیز قابل توجه هستند كه اكنون شماری از آنها به كشور برگشته اند در دانشگاه های كشور استاد هستند و یا هم در ادارات دولتی و موسسات مشغول كار بوده و شماری هم نمایندگان مردم در مجلس هستند.
به باور وی همین خدمات دولت دوست و همسایه با فرهنگ مشترك بود كه امروز افغانستان شاهد حضور نیروی نخبه و متخصص در بخش های مختلف است نیروهایی كه فن و علم را در دوران مهاجرت در ایران آموخته اند.
این مقام افغان اضافه كرد كه شماری زیادی از مهاجران هم كه در جمهوری اسلامی ایران به كارهای دیگر مشغول بوده اند و اكنون برگشته اند ، حضور آن ها درجامعه موثر بوده است زیرا تعداد زیادی از آنها حرفه ای را به صورت تخصصی آموخته اند و اكنون در كارخانه های مختلف مشغولند بطوری كه تعداد زیاد دیگری نیز زیر دست آنها حرفه و فن آموخته اند.
باهر گفت وزارت مهاجرین برنامه ای را در دست اقدام دارد كه افغان های تحصیل كرده را تحت عنوان نخبگان مهاجر از كشورهای جهان از جمله ایران برگردانده و در افغانستان از آنها در ادارات دولتی، دانشگاه و جاهای مورد نیاز به كار گیرد.

این سه نمونه مصاحبه در این گزارش نمونه ای از روایت میلیون ها افغان است كه به ایران سفر كرده و مدتی را به كار و زندگی پرداخته اند .
آساق*291**1663**