بازآفرینی چهارباغ اصفهان نیازمند بررسی متخصصان است

به گزارش ایرنا، اجرای طرح چهارباغ تاكنون با واكنش هایی از سوی كارشناسان و میراث دوستان روبرو و در فضاهای مجازی با حاشیه هایی همراه بوده است و حتی برخی صاحبنظران اجرای فعلی را جایز نمی دانند.
چهارباغ یكی از بی نظیرترین محورهای ارتباطی شهری و خیابان ‌های تاریخی و اصلیِ اصفهان است و پل الله وردی خان یا همان سی و سه پل، خیابان چهارباغ را به دو قسمت (خیابان چهارباغ بالا و چهارباغ عباسی) تقسیم می ‌كرده و راه ارتباط چهار باغ بالا و چهارباغ عباسی بوده ‌است.
در گذشته جوی آب از میان این خیابان تا زاینده رود جاری بوده كه در محل تقاطع ‌ها به حوض‌ هایی می ‌ریخته ‌است، در خیابان مسیری خاص برای افراد سواره تعیین شده بوده و در اطراف آن باغ‌ هایی بوده كه میان امرا برای ساخت عمارت تقسیم شده بوده اما عموم مردم می ‌توانستند از آنها استفاده كنند.
دو قسمت چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا در عصر شاه عباس اول طراحی و اجرا شد و تاریخ تقریبی ساخت آن به سال هزار هجری قمری(1591 میلادی) باز می گردد.
چهارباغِ پایین (چهارراه تختی تا دروازه دولت) در دوره پهلوی اول و با همان طرح به چهارباغ دوره صفوی ساخته شد.
در گذشته جوی آبی از میان خیابان تا زاینده‌رود جریان داشته است و در محل تقاطع‌ ها حوض‌ هایی نیز ساخته بودند،در دو طرف خیابان درختان چنار به موازات خیابان و در دو ردیف كاشته شده بودند.
تبدیل خیابان چهارباغ به پیاده راه به اعتقاد برخی از كارشناسان، علاوه بر كاهش میزان تردد خودرو در این خیابان و كاهش آلودگی هوا در كلانشهر اصفهان، مزایای متعددی در پی دارد.
چندی پیش طرح پیاده رو كردن میدان نقش جهان اصفهان نیز با موفقیت اجرا شد و رضایت شهروندان و مسافران داخلی و خارجی را بدنبال داشت.
اواخر دهه 70 بود كه طرح پیاده راه شدن خیابان چهارباغ عباسی مطرح و پس از تایید یونسكو به استانداری اصفهان ارسال شد.
عملیات پیاده راه سازی چهارباغ در محور شرقی از 15 فروردین سال 96 و عملیات اجرایی پیاده راه سازی محور غربی چهارباغ نیز از 22 اردیبهشت سال جاری آغاز شد و عملیات كف سازی این خیابان تاریخی پایان تابستان امسال به اتمام رسید.
بر این اساس تردد خودرو از 22 اردیبهشت ماه در محور غربی این خیابان نیز ممنوع شد تا عملیات عمرانی آن آغاز شود.
همچنین مقرر شده كه محور پیاده راه چهارباغ از سمت میدان امام حسین (ع) و خیابان سپه به میدان امام (ره)، خیابان حافظ ، سه راه كرمانی، هارونیه و میدان امام علی (ع) متصل شود.
100 هفته برنامه 'سه شنبه های بدون خودرو' به منظور فرهنگ سازی استفاده از دوچرخه در محیط شهری و پیاده راه، در محور چهارباغ اجرا شد و گفته شده كه پس از تكمیل پیاده راه، ایستگاه های دوچرخه، ماشین و دوچرخه برقی، كالسكه برای حمل و نقل در این محوطه استفاده می شود.
همچنین دو ایستگاه مكانیزه دوچرخه در میدان امام حسین(ع) و میدان انقلاب اسلامی در خیابان های سید علیخان و عباس آباد برای ارائه دوچرخه به شهروندان و مسافران در ابتدا و انتهای چهارباغ در نظر گرفته شده است.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان'چهارباغ اصفهان در گذرگاه تاریخ' با حضور سعید سهرابی مدیر پروژه چهارباغ، ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، محمود درویش كارشناس حوزه معماری و شهرسازی و محمد عرب كارشناس معماری و شهرسازی استان برگزار كرد.
علیرضا صلواتی معاون حمل و نقل و ترافیك شهرداری اصفهان دیگر مدعو این میزگرد بود كه حضور نیافت.
همچنین از سازمان نوسازی و بهسازی برای حضور در این میزگرد دعوت شد و مسوولان سازمان هرگونه صحبت در خصوص طرح چهارباغ را به شهرداری و مدیریت چهارباغ واگذار كرد.
این درحالی است كه نماینده میراث فرهنگی اصفهان در این میزگرد عنوان كرد كه سازمان نوسازی و بهسازی به نمایندگی از شهرداری اصفهان تمامی مكاتبات مربوط به طرح چهارباغ را با اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان دارد.
این كارشناسان معتقدند طرح چهارباغ فوری نیست و هیچ تعجیلی برای اجرای سریع آن وجود ندارد و این طرح نیاز به لایه شناسی و نگاهی مفهومی دارد و نگاه كالبدی باید از آن حذف شود.
میراث فرهنگی اصفهان در این میزگرد تعیین طرف حساب میراث فرهنگی از سوی شهرداری را خواستار شد تا این اداره كل بداند در خصوص چهارباغ با كدام بخش از شهرداری اصفهان مواجه است.
آن ها معتقدند چهارباغ یك طرح ناموفق است كه هنوز هم در مرحله اجرا بوده و برای اصلاح آن دیر نشده و باید بازآفرینی شود.
این كارشناسان بر ضرورت تشكیل اتاق فكری برای این گذرگاه فرهنگی تاكید كردند و تركیب تیم این اتاق فكر را یك طرح مطالعاتی دانستند.

** طرح چهارباغ پیوست فرهنگی نداشته است
مدیر پروژه چهارباغ اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: از ابتدای سال 96 طرح پیاده راه سازی و سنگ فرش آن آغاز و به طول حدود 200 تا 300 متر از چهارباغ سنگ فرش شد تا اینكه شورای شهر تغییر كرد و مدیریت طرح چهارباغ به منظور نظارت بر اجرای آن در دوره جدید شورای شهر ایجاد شد.
سعید سهرابی افزود: نقطه عطف پیاده راه شدن چهارباغ به صورت دو طرفه از زمان برگزاری جشنواره فیلم كودكان و نوجوانان در سال جاری بود كه كسبه منطقه در حالی كه پیش تر در مقابل این طرح ایستادگی می كردند آن زمان از طرح استقبال كردند.
وی با تاكید بر اینكه برای هر طرح شهری یك پیوست فرهنگی نیاز است، اضافه كرد: طرح چهارباغ هیچ پیوست فرهنگی نداشته است و اكنون دقیق مشخص نیست كه محور میانی چهارباغ و حوضچه های آن به چه صورتی باید اجرا شود.
مدیر طرح چهارباغ اصفهان احیای این طرح را امری محال برشمرد و تصریح كرد: حدقل باید آن را بازآفرینی كنیم.
وی درباره این طرح تصریح كرد : پیرایش شهری، سازماندهی مشاغل، فضای سبز و آفت درختان كه معضل خشكی درختان كهن چهارباغ را تهدید می كند از جمله اقداماتی است كه در قالب این طرح باید انجام و به آن توجه شود.
سهرابی ادامه داد: بخشی از مراكز فرهنگی و اجتماعی موجود در چهارباغ مانند نگارخانه، جواهرسازی، كتابخانه، قنادی، كافه تریا و سینما در محور چهارباغ از بین رفته است و جای آن بدنه شرقی ایجاد شد كه در عمل هیچ سودی ندارد.
وی تاكید كرد: در صورتی كه ساختمانی كه در بدنه شرقی چهارباغ ساخته شده توسط شهرداری رونق نگیرد حدود 40 درصد محور چهارباغ گیرایی و استقبال خود را از دست می دهد و در محدوده بین بدنه شرقی و پاساژ تخت جمشید سوت و كور خواهد شد.
به گفته وی در اولین جلسه كمیته عالی چهارباغ مقرر شد تمامی تخریب ها متوقف و بازآفرینی و پیرایش شهری صورت گیرد و بودجه تخریب نیز حذف شد.
سهرابی با بیان اینكه شهرداری موظف شده نقطه به نقطه چهارباغ را پیرایش كند، گفت : تیم جدید مدیریت شهری نگاه بر حفظ هویت و تاریخ چهارباغ دارد و اگر این نگاه تداوم یافته و به حالت سلیقه ای در نیاید می توان هویت چهارباغ را تا همین حد نگه داشت.
وی در خصوص اینكه نظرات مردم تا چه میزان در پروژه های شهر مهم است معتقد است كه باید نظرات مردم و شهروندان درخصوص طرح های شهری اخذ شود زیرا طرح های شهری برای عموم مردم و در عرصه های شهری انجام می شود و هر فردی حق اظهار نظر دارد ولی باید نمایندگانی از سوی عموم مردم این نظرات را ارائه دهند.
مدیر طرح چهارباغ اصفهان گفت : ما در طرح هایی مانند میدان امام علی (ع) و بدنه شرقی چهارباغ شكست هایی خوردیم كه از آن اشتباهات درس گرفتیم و امیدواریم بعد از این خوب پیش برویم.
وی بر لزوم ایجاد اتاق فكری چالاك با حضور متخصصان حوزه اقتصاد شهری، جامعه شناسی شهری، اقتصاد هنر و ... تاكید و اضافه كرد: مطالعات میدانی و عرصه ای از جمله رفتارسنجی شهروندان توسط تیمی در سطح چهارباغ در حال انجام است تا این طرح فارغ از مباحث كالبدی به سمتی برود كه حداقل برای یك قرن ماندگار باشد.
سهرابی اضافه كرد : در قالب طرح چهارباغ باید موضوعاتی از جمله فضای سبز شهری، مبلمان شهری، نورپردازی، پاتوق های شهری، صنایع دستی، تئاتر شهری، فروشگاه های با ارزش نه ارزانی فروش و خدمات بهداشتی و درمانی مانند داروخانه و اورژانس را هم در نظر گرفت تا این محور تاریخی به خیابانی درجه اول تبدیل شود.
وی همچنین به نبود هماهنگی میان میراث فرهنگی تهران و اصفهان اشاره و بیان كرد: میراث فرهنگی تهران از راه دور و بدون دیدن و در نظر گرفتن شرایط میدانی در محور چهارباغ نمی تواند تصمیم گیری كند بلكه باید نظرات كارشناسی را از میراث فرهنگی اصفهان كه بومی این شهر است دریافت و با هماهنگی آن ها تصمیم اتخاذ كنند.
مدیر طرح چهارباغ اصفهان بر فوری نبودن اجرای این طرح اشاره كرد و گفت: این طرح نیاز به لایه شناسی و نگاهی مفهومی دارد.

** تشكیل اتاق فكر چهارباغ در كمیته عالی چهارباغ بررسی شود
كارشناس حوزه معماری و شهرسازی درباره سوابق طرح پیاده راه سازی چهارباغ می گوید: طرح پیاده راه سازی چهارباغ از سالهای 46 و 47 مطرح شد و انتظار می رود طرحی با چنین سابقه ای حداقل دارای مطالعات اولیه و غنی ویزه بدنه سازی، زیرساخت ها و ترافیكی باشد كه متاسفانه چنین نیست.
محمود درویش در میزگرد ایرنا با بیان اینكه طرح چهارباغ در قلب شهر اصفهان است، افزود: در اجرای این طرح تدابیر لازم برای زمان بسته شدن چهارباغ چه از لحاظ ترافیكی و چه از سایر جنبه ها پیش بینی نشد.
وی معتقد است كه از لحاظ میراثی سنگ فرش های قدیمی چهارباغ با متروكشی و عبور آن از محدوده چهارباغ نابود شد كه مترو تنها عامل برای رسیدن به هدف شاهراه اصلی ویژه تفرجگاهی و فضای باز شهری نیست.
این كارشناس شهرسازی بیان كرد : مراحل سنگ فرش كردن دو طرف خیابان با كمترین اطلاع رسانی گفتاری، گرافیكی و نوشتاری اجرا شد و در واقع كسبه و اهالی آن منطقه با عمل انجام شده مواجه شدند و نیز پیش از بسیتن چهارباغ بایستی خیابان های شمس آبادی و باغ گلدسته از نظر مالكیت و ترافیكی بررسی می شدند.
وی به موضوع بدنه سازی چهارباغ اشاره و تصریح كرد: پنجاه سال پیش دولتخانه صفوی مطرح شد و در اوایل دهه 50 بودجه ای هم برای آن در نظر گرفته شد تا عناصر ارزشمند تاریخی بین میدان نقش جهان و چهارباغ مانند عمارت هشت بهشت و چهلستون و... حفظ شود و هدف آن شناسایی و ایجاد فضایی تاریخی برای خوانش دولتخانه صفوی بود.
به گفته وی در آن زمان املاك این محدوده خریداری و تخریب شد ولی هنگام رسیدن طرح به بدنه چهارباغ به دلیل سنگین بودن هزینه خرید سرقفلی ها طرح متوقف شد و این نظر ارائه شد كه نیازی به تغییر در پوسته چهارباغ نیست و عناصر شكل دهنده و مشاغل و كسبه باید حفظ شود.
درویش ادامه داد: اما در دهه 60 شهرداری به خرید مغازه های بدنه چهارباغ اقدام كرد و طراحی بدنه چهارباغ را به مسابقه گذاشت و در نهایت سه مهندس مشاور برنده این فراخوان بودند.
وی اضافه كرد : یكی از این شركت های مشاور طرحی را در اطراف بازار هنر اجرا كرد و سپس مسكوت مانده و در قالب گام دوم طرح باز به فراخوان گذاشته شد اما پس از مطرح شدن بحث مترو و كارخانه های باف ناز و ریسباف بدنه چهارباغ به مرتبه های بعدی طرح های شهر اصفهان سقوط كرد.
این كارشناس حوزه معماری و شهرسازی اضافه كرد: در نهایت ماشین آلات به كار افتادند و شهرداری با بیان اینكه میراث فرهنگی اجرای این طرح را تایید كرده است اقدام به ساخت قسمتی از بدنه شرقی چهارباغ كرد كه با مخالفت عده ای مواجه شد.
وی اضافه كرد : حدود 70 درصد این طرح انجام شد اما به دلیل برخورد با دو پاساژ قدیمی تخت جمشید و ایفل در بدنه شرقی، این طرح متوقف شد و در واقع طرح چهارباغ پروژه ای بیمار و ناموفق است كه باید بازآفرینی شود.
درویش بیان كرد: مردم شهر با صلاحیت ترین افراد برای قضاوت هستند و شهریت به دلیل وجود همین انسان هاست كه در شهر زندگی ایجاد كرده اند.
وی افزود: البته نباید فراموش كرد كه نظرات بسیار متفاوت است و كارشناسان باید نظرات را بررسی كنند و مردم متوجه باشند كه یك طرح شهری به نفع آنان است یا به ضررشان.

** از اشتباهات درس بگیریم
كارشناس معماری و شهرسازی گفت: بهترین فرصتی كه در این مقطع تاریخی داریم این است كه از اشتباهات اروپایی ها استفاده كرده و از آن درس بگیریم.
وی با اشاره به اینكه كیفیت طرح چهارباغ را نباید فدای زمان كرد ادامه داد: می توان وضعیت فعلی چهارباغ را با یك پاكسازی و هزینه كم به همین صورت حفظ و از دخل و تصرف در آن خودداری كرد تا زمان بسیاری از مسائل و مشكلات را حل كند.
درویش بیان كرد : همزمان با آن، اتاق فكری چهار یا پنج نفره برای چهارباغ ایجاد شود تا متفكران جامعه شهری دور هم جمع شده و بدون هیچ تصمیم عجولانه ای و با بودجه ای اندك و بازه زمانی شش ماه تا یكسال برای طرح چهارباغ چاره اندیشی كنند.
وی بر ضرورت ایجاد اتاق فكر برای پروژه چهارباغ تاكید كرد و گفت: ایجاد اتاق فكر برای چهارباغ بایستی در كمیته عالی چهارباغ كه به ریاست شهردار اصفهان برگزار می شود بررسی و تصمیم گیری شود.
این كارشناس حوزه معماری و شهرسازی تصریح كرد: امیدوارم برای یكبار هم شده یك طرح شهری با تامل و مطالعه و بدون تعجیل انجام شود تا كم اشتباه تر باشد.

**احیای چهارباغ مثل گذشته، امكانپذیر نیست
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: در خصوص نوع اطلاع رسانی طرح چهارباغ در شهر باید گفت كه اجرای آن حداقل در محل طرح به اهالی منطقه اطلاع رسانی شد و افراد محلی در جریان اجرای طرح بودند.
ناصر طاهری در میزگرد ایرنا افزود: پنج دهه است كه طرح پیاده راه سازی چهارباغ به عنوان یك آرزو مطرح شده بود و در سال 93 نیز كه مسدود شدن و پیاده راه سازی میدان امام (ره) مطرح شد قرار بود این پیاده راه ازی به چهارباغ و مركز شهر بسط داده شود.
وی با اشاره به اینكه همه جای دنیا میادین اصلی، بزرگ و تاریخی شهرها جایگاه ویژه دارند ، اضافه كرد: در میدان امام (ره) كه میدانی ثبت شده در آثار جهانی است انفجاری فضایی از جمله وجود و تردد اتوبوس های شهری و خودرو و موتورسیكلت داشتیم كه در شان یك اثر تاریخی نیست.
وی با بیان اینكه پیاده راه سازی میدان امام (ره) موجب كاهش جرائم با موتور و تصادفات در این محور گردشگری شد، خاطرنشان كرد: بستن میدان نقش جهان به روی خودروها ابتدا با مخالفت حوزه صنایع دستی و كسبه روبه رو شد اما امروز این افراد اثرات مثبت آن را به خوبی می بینند.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان ادامه داد: برگزاری نماز جمعه در این میدان تاریخی و صدای بلندگو، نصب داربست و پرواز بالگرد بر فراز آن برای آثار تاریخی این میدان ثبت شده مشكل ساز بود كه اگر رعایت نمی شد خروج میدان از فهرست آثار تاریخی ثبت شده جهانی آن را تهدید می كرد.
وی با اشاره به اینكه برای این گونه طرح هایی كه در اماكن و محورهای تاریخی اجرا می شود باید مطالعات اجتماعی و تاریخی و فرهنگی مناسب داشت ، افزود: برخی افراد غیرمتخصص سراغ مطالعه تاریخی و فرهنگی طرح چهارباغ را می گیرند حال آنكه این مطالعات وجود دارد و اگر نیاز باشد به مرجع خاصی ارائه دهیم تقدیم خواهیم كرد.
وی تاكید كرد: میراث فرهنگی در طرح چهارباغ نظارت های سه نوبته متشكل از متخصصان مرمت گر، باستان شناس و طراح داشته است.
طاهری بیان كرد : سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تاكید بر اجرای دستی عملیات برداشت كف چهارباغ داشت كه تا جایی كه امكان داشت این پروژه به صورت دستی انجام شد و فقط گاهی بخش ها از ماشین آلات سبك برای برداشت آسفالت های چندین ساله و با ضخامت 40 سانتی متر كف استفاده شد.
وی تاكید كرد: ما نمی توانیم چهارباغ را احیا كنیم زیرا در جریان احیا باید محل به همان ویژگی های گذشته و تاریخی اش بازگردد كه امری امكان پذیر نیست.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاطرنشان كرد: نباید فراموش كرد كه محور چهارباغ تا به امروز هم دست نخورده باقی نمانده بود و از زیر آن شبكه آب با لوله هایی به قطر یك متر با قدمت 70 سال می گذرد.
وی با اشاره به اهمیت زیاد محور میانی چهارباغ به دلیل وجود مسیر مادی مسقف و قدیمی گفت: محور میانی چهارباغ سنگ فرش نمی شود و فقط مسیرهای شرقی و غربی سنگ فرش شد و باید وضعیت فعلی چهارباغ از نظر توزیع خدمات ساماندهی شود.
طاهری افزود: تعداد زیادی از كسبه چهارباغ رای نوسازی، احداث زیرزمین و طبقه رویی به میراث فرهنگی مراجعه می كنند اما میراث برای این اقدامات مجوز صادر نمی كند و تنها اجازه بازسازی و پیرایش داده می شود.
وی اضافه كرد: بسیاری از عناصر بدنه چهارباغ فاقد ارزش است و درحالی كه چهارباغ مربوط به دوره صفویه است اما نمادهایی از دوران پهلوی بر بدنه آن وجود دارد.

** مداخله كالبدی به بدنه چهارباغ اقدامی غلط است
وی تاكید كرد: مداخله كالبدی در بدنه چهارباغ اقدامی ناشایست است و مورد تایید میراث فرهنگی نمی باشد و بابت حساسیت های فعلی بر چهارباغ خوشحالیم زیرا این حساسیت ها باعث می شود كه پروژه هایی درخور شهر تاریخی اصفهان اجرا شود.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان عنوان كرد: برای یك طرح در محدوده ای اریخی باید مطالعه و پژوهش های لازم انجام شود تا وقتی آیندگان ما را قضاوت كردند اقداماتمان براساس مطالعه باشد و بتوانیم مستنداتی را ارائه دهیم.
وی گفت: اجرای طرح در مناطق تاریخی شهر نباید در بازه زمانی محدود و با تعجیل باشد زیرا آسیب هایی را به دنبال دارد.
طاهری با اشاره به لزوم انجام مطالعات كارشناسی پیش از طراحی و اجرای طرح های شهری ادامه داد: اجرای طرح قطار شهری به دلیل نداشتن طرح مطالعات قبلی موجب شد كه در مرحله طراحی سقف ایستگاه مترو با آبراه تاریخی تداخل و تماس داشته باشد كه متاسفانه برای اصلاح هزینه ای 20 میلیارد ریالی را در بر داشت.
وی تاكید كرد: باید از گروه های متخصص در طرح های شهری استفاده كرد و نظرات قدما نیز بخشی از تاریخ شفاهی ما است كه باید از آن استفاده كنیم.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همچنین بر تهیه طرحی یكپارچه برای چهارباغ تاكید ورزید.
طاهری با اشاره به اینكه طرح هایی كه در محوطه های تاریخی انجام می شوند باید مصوبه میراث فرهنگی را داشته باشند ، گفت: طرح محور میانی چهارباغ توسط اصفهان تهیه شده و برای تایید و تشریفات به میراث فرهنگی تهران ارسال شد كه میراث فرهنگی تهران اكنون باید به ما بگوید آیا به صلاح هست وارد لایه های باستانی محور چهارباغ در قسمت میانی شویم یا خیر.
وی تاكید كرد: هیچ تعجیلی برای اجرای طرح چهارباغ نیست و نظر ما این است كه تا زمانی كه مستندنگاری، مطالعه و اسناد پشتیبان نداریم این طرح ادامه نیابد.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در خاتمه تعیین طرف حساب میراث فرهنگی از سوی شهرداری را خواستار شد تا این اداره كل بداند درخصوص پروژه چهارباغ با كدام بخش از شهرداری اصفهان مواجه است.

** طرح چهارباغ نیاز به اصلاح دارد
كارشناس معماری و شهرسازی دیگری از استان اصفهان با اشاره به اینكه باید چهارباغ را به عنوان طرحی تمام نشده دید و روی آن كار كرد، گفت: هنگامی كه به سوابق شهرهای مختلف نظر می كنیم می بینیم كه در سالیان گذشته تحولاتی داشته اند و در چندین دهه گذشته قالب كالبد شهری و پدیده شهر در ایران منجمد و خشك بوده و ما معماران در قالب مهندسین مشاور شهرها را از لحاظ معماری تغییر داده ایم.
محمد عرب بیان كرد: اشتباه ما این است كه به تاریخ نه به واسطه یك تداوم زمانی بلكه به چشم یك بخش از زمان می نگریم و این نظام ارزش گذاری را از سه تا چهار دهه پیش به دوره های تاریخی داده ایم.
وی ادامه داد : چون طرح چهارباغ در حال اجراست ما می توانیم كم و كاستی های آن را ببینیم و شاید بتوان با صرف هزینه ای كم از آن بهتر بهره برد.
وی اظهارداشت: در این برهه از زمان حیات اجتماعی پیرامون زاینده رود تحت تاثیر خشكی آن قرار گرفته و در اینجا نقش طرح های شهری مانند چهارباغ و بافت ها و محورهای تاریخی مهمتر از قبل می شود بنابراین بخشی از مطالعات ما در طرح های شهری باید در این زمینه باشد.
این كارشناس معماری و شهرسازی از اینكه به چهارباغ نگاه كالبدی شده است ابراز تاسف كرد و افزود: امروز هرچه بتوانیم نقش جامعه شناختی مسائل شهری، شهروندی و اقتصادی را مورد بررسی قرار دهیم به نتایج بهتری دست می یابیم.
وی اضافه كرد: نگاه كالبدی به مقوله شهر و برداشت اشتباه ما از تاریخ و میراث تاریخی مان دو عارضه ای است كه موجب ناموفق بودن طرح های شهری از جمله چهارباغ خواهد شد.
عرب معتقد است كه از چهارباغ باید برای طرح های آینده درس گرفت و همین امر كه شهرداری اصفهان قبول دارد كه چهارباغ طرحی بیمار است و سعی در اصلاح آن دارد بسیار خوب است.
وی افزود: متاسفانه گاهی در مسائل شهری با نگاه منفعت شخصی به موضوعات نگاه می شود و ما معماران از یاد مردم برده ایم كه اصل و هویت اصلی شهر و محله چیست.
وی شهر را تلفیقی از شهر و انسان دانست، بر اهمیت نقش انسان در محیط شهری اشاره كرد و گفت: هر یك از آن گزینه ها اگر حذف شود هویت اصلی شهر از بین می رود.
این كارشناس شهرسازی با اعتقاد بر اینكه عناصر شهری می تواند برای شهروندان دارای ارزش بوده و خاطرساز باشند، تصریح كرد: خاطره و حافظه جمعی ایجاد می كند و می تواند هویت ساز باشد بنابراین خاطره های شهری به عنوان خرده فرهنگ ها می توانند حس تعلق به مكان و شهر را در مردم ایجاد كنند.
وی می گوید: ما اكنون داریم برخلاف این امر عمل می كنیم و مردم و ساكنان آن و برخی عناصر ارزشمند را از بافت تاریخی شهر حذف می كنیم و این بخاطر همان منفعت شخصی مهندسان مشاور و نداشتن حس تعلق به شهرشان است.
عرب خاطرنشان كرد: اصفهانی كه در آن شهروندان دارای ارزش و جایگاه شهری باشند از اصفهانی كه فقط پوسته تاریخی و ظاهرش حفظ شود و مردم در آن جایی نداشته باشند بهتر است و نباید اصفهان را به موزه ای بدون انسان تبدیل كنیم.
وی به خیابان كشی های اصفهان در دوره پهلوی اول اشاره كرد و افزود: آن خیابان كشی ها بدون مطالعه انجام شده و به طور كامل اشتباه بود.
كارشناس معماری و شهرسازی تاكید كرد: موضوعات شهری تك لایه نیستند و بایستی فرآیندهای طرح های شهری اصلاح شود و با سیاست های شهری و چند بعدی پیش رفت.
وی افزود: ما باید نگاه كالبدی را از چهارباغ حذف كنیم و پروژه ای مانند چهارباغ كار یك فرد و یك دفتر نیست بلكه باید سلسله ای از افراد و متخصصان و طراحان روی آن كار كنند.
عرب با اشاره به لزوم تشكیل اتاق فكری متشكل از متخصصان برای چهارباغ تاكید كرد: تركیب این اتاق فكر خود یك طرح مطالعاتی است.
7135/6026/