كابل - ایرنا - طولانی ترین مذاكرات آمریكا و طالبان روز شنبه (ششم بهمن) پس از شش روز در دوحه پایان یافت و با وجود خوشبینی ها، توئیت های «زلمای خلیل زاد» و «ذبیح الله مجاهد» از تداوم اختلافات برسر خروج نظامیان آمریكایی از افغانستان حكایت دارد.

به گزارش ایرنا، چهارمین دور گفت وگوی آمریكا و طالبان و دومین دور مذاكرات رو در رو از دوشنبه هفته گذشته در دوحه بین دو طرف آغاز شد و تا پایان دیروز (شنبه) ادامه یافت كه با گذشت سه روز از مذاكرات روز پنجشنبه گذشته رئیس دفتر سیاسی طالبان تغییر كرد و «ملاعبدالغنی برادر» جایگزین «عباس استانكزی» شد و خوشبینی هایی را برای پیشرفت توافق صلح در افغانستان برسر زبان ها انداخت.
«وحید مژده» كه خود زمانی از اعضای دوران حاكمیت طالبان در كابل بود، با تعیین ملابرادر به ریاست دفتر سیاسی این گروه در قطر ابراز خوشبینی كرد كه با منصوب شدن وی روند گفت وگوها تسریع خواهد شد.
وی بر این باور است كه ملابرادر یكی از اعضای بلندپایه طالبان است كه از نفوذ گسترده برخوردار بوده و به همین دلیل نیاز به مشورت با اعضای رهبری طالبان ندارد كه باعث سرعت در گفت وگوهای صلح خواهد شد.
این دور از گفت وگوهای دوحه با خوشبینی هایی در افغانستان همراه بود كه شورای عالی صلح، كارشناسان سیاسی و حدس و گمانه زنی رسانه ها همه حاكی از پیشرفت ها در روند صلح بود اما طرف های مذاكرات علاوه بر پیشرفت ها به موانع هم اشاره كرده اند.
هرچند زلمای خلیل زاد و سخنگوی طالبان هر دو از پیشرفت ها در این دور گفت وگوهای مفصل سخن گفته اند اما علاوه برآن هر دو طرف پیشرفت ها را مشروط كرده اند كه حاكی از تداوم اختلافات بین دو طرف است.
خلیل زاد روز گذشته پس از پایان نشست در قطر زمانی كه راهی افغانستان شد؛ در توئیتی نوشت كه پیشرفت های خوبی صورت گرفته و مذاكرات دور بعدی نیز برگزار خواهد شد و وی برای مشورت با رهبران دولت افغانستان عازم كابل شده است.
خلیل زاد نوشته است كه هرگونه توافق و پیشرفت بدون آتش بس همه جانبه و گفت وگو با دولت افغانستان نتیجه مثبت نخواهد داشت.
«ذبیح الله مجاهد» هم در توئیتی نوشت كه در این مرحله از گفت وگوها خروج نظامیان آمریكایی و دیگر مسائل مهم مورد بحث قرار گرفت كه پیشرفت هایی هم داشت.
مجاهد افزوده است كه موضوعات مهم دیگر نیز برای بحث باقی مانده كه نشست های دیگری هم برای حل آن صورت خواهد گرفت تا مسائل لاینحل دیگر حل و فصل شود و در حال حاضر هر دو طرف برای مشورت با رهبران خود برای موضوعات مورد بحث نشست را پایان داده اند.
در توئیت مجاهد آمده است كه موضع آنها واضح است و تا زمانی كه در گفت وگوها موضوع خروج نظامیان آمریكایی حل نگردد، پیشرفت در موارد دیگر امكان پذیر نیست.
در نوشته مجاهد تصریح شده است كه گزارش برخی رسانه ها در باره آتش بس و توافق با دولت وحدت ملی در نشست های یاد شده حقیقت ندارد.
توئیت های خلیل زاد و مجاهد نشان می دهد كه دو طرف هنوزهم بر خواسته های خود تأكید دارند و برای قبولاندن این خواست ها و تحمیل آن بر طرف دیگر پافشاری دارند.
خلیل زاد هرچند بطور واضح اشاره نكرده و از توئیت اوهم به نظر می رسد كه وی خروج نظامیان آمریكایی از افغانستان را بر آتش بس همه جانبه، گفت وگوی رو در رو با نمایندگان دولت، ضمانت طالبان برای استفاده نكردن از خاك افغانستان علیه آمریكا و امضای توافق نامه مشروط كرده باشد.
اما طالبان هرگونه پذیرش خواسته های خلیل زاد برای صلح و آتش بس را مشروط به زمان بندی كامل خروج نظامیان آمریكایی كرده و به توافق برسر خروج تأكید دارد.
احتمال اینكه دو طرف در این نشست برسر همه این موضوعات پیشرفت های كرده باشند هم وجود دارد و اینكه اكنون طرفها بخواهند این توافقات را رسانه ای نسازند، هم دور از امكان نیست.
برخی آگاهان مسائل سیاسی از حدس و گمانه زنی هایی كه از پیشرفت و توافقات طالبان و آمریكا در دوحه برای در حاشیه ماندن دولت افغانستان نگران هستند.
«محمدعمر كمال»،‌ آگاه روابط بین ‌الملل با ابراز این نگرانی گفته است كه دولت افغانستان در گفت ‌وگوهای صلح به حاشیه كشانیده شده و آمریكا با دخیل ساختن زلمای‌ خلیل ‌زاد، نماینده ویژه این كشور در امور صلح افغانستان خواهان پایان جنگ 17 ساله است اما بدون در نظر داشتن منافع دولت و مردم افغانستان این روند را به پیش می برد.
اما برخی دیگر بر این باورند كه هیچ توافقی بدون پذیرش دولت وحدت ملی افغانستان قابل اجرا نبوده و دولت بعنوان یكی از طرف های اصلی دست بالا را در توافقات خواهد داشت.
«احمد ضیا رفعت» استاد دانشگاه بر این باور است كه هرگونه توافقی كه بین نمایند‌گان آمریكا و گروه طالبان در قطر صورت گرفته باشد، نیازمند تأیید حكومت افغانستان است.
رفعت افزود: آمریكا و گروه طالبان نمی ‌توانند حكومت را در حاشیه بگذارند،‌ زیرا نهایی ساختن هر توافقی نیازمند مهر تأیید حكومت افغانستان است.
«امید میثم» معاون سخنگوی ریاست اجرایی افغانستان هم می گوید كه تصمیم نهایی در پیوند به توافقات صورت گرفته بین آمریكا و طالبان وابسته به توافق حكومت افغانستان بوده و همكاران بین ‌المللی امكانات را فراهم می ‌سازند و تلاش می ‌كنند كه صلح افغانستان به نتیجه برسد، اما مذاكره و تصمیم نهایی را دولت افغانستان خواهد گرفت.
در حال حاضر خلیل زاد به كابل آمده است تا نتیجه گفت وگوی دوحه را با سران دولت و رهبران احزاب سیاسی افغانستان در میان بگذارد و برای مرحله بعدی مذاكرات آماده شود.
مردم افغانستان تشنه صلح هستند اما چنانچه در عمل دیده می شود كه روند صلح بیشتر از دولت افغانستان خارج و به دست كشورهای منطقه و جهان افتاده است و هركشوری برای منافع خود كار می كند از جمله مذاكره برای رهایی دانشمند زن پاكستانی كه در اسارت سازمان سیا بسر می برد كه خواست طالبان برای رهایی وی در نخستین روزهای گفت وگو می تواند گویای این واقعیت باشد.
آساق*291**1337