اهواز – ايرنا- پديده ونداليسم اگرچه كم و بيش در همه شهرها وجود دارد اما شرايط خاص كلانشهر اهواز از جمله قرار گرفتن يك سوم جمعيت در نقاط حاشيه اي و سكونتگاه هاي غير رسمي سبب بروز حس تبعيض در برخي شهروندان و به دنبال آن تخريب اموال شهر شده است.

به گزارش ايرنا ونداليسم به معناي تخريب كنترل نشده اشياي يا اموال عمومي است كه يك نمونه از ناهنجاري اجتماعي به حساب مي آيد و به عبارت ديگر تحليل گران ونداليسم را در زمره انحرافات و بزهكاري هاي جوامع جديد دسته بندي مي كنند و آن را واكنشي كينه توزانه نسبت به برخي از فشارها مي دانند.
پديده ونداليسم غالبا ريشه اكتسابي دارد و از شرايط محيطي ناشي مي‌شود، در اين پديده وندال ها اموال عمومي از جمله پارك ها و فضاي سبز، صندلي هاي اتوبوس و مترو، مجسمه هاي نصب شده در ميادين، ديوارهاي سطح شهر و معابر را تخريب مي كنند.
يكي از مطالبات مردم از ارگاني چون شهرداري رسيدگي به طراوت و شادي محيط شهري به وسيله مبلمان شهري و نيز تنوع بخشي به اين محيط از طريق نصب تنديس و المانهاي مختلف مي باشد اما نقطه مقابل افرادي با بي توجهي انبوه نيازهاي شهروندان و نيز هزينه هاي ايجاد و نصب اين موارد آنها را تخريب مي نمايند .

**احساس تبعيض وجه مشترك وندال هاي شهري
معاون خدمات شهري شهرداري اهواز اظهار داشت: در شهر اهواز شاهد موارد بسياري از تخريب عمدي به تجهيزات و امكان عمومي هستيم كه بخشي از آنها با هدف دستيابي به منافع اقتصادي صورت مي گيرد اما بخشي ديگر در حوزه ونداليسم تعريف مي شوند.
عليرضا عاليپور با اشاره به اينكه اخيرا مساله آسيب به درخت هاي سطح شهر نيز زياد شده است گفت: اتوبوس هاي ناوگان عمومي، پايانه ها، معابر و پياده روها و درختان در معرض تخريب قرار دارند.
وي راه حل اين مشكل را برقراي نظم اجتماعي از طريق آموزش شهروندي و ارائه راهكار از سوي جامعه شناسان و روانشناسان دانست و افزود: شيوع اين پديده چالش هاي مديريتي به همراه دارد به همين جهت بايد با آن مقابله كرد.
عاليپور گفت: بر اساس آسيب شناسي صورت گرفته بيشترين عامل شيوع پديده ونداليسم احساس تبعيض در بين گروهي از شهروندان است و با اين اقدام درحال انتقال پيام به ساير اقشار جامعه هستند، كلانشهر اهواز داراي 400هزار ساكن مناطق حاشيه اي و سكونتگاه هاي غير رسمي است كه از ابتدايي ترين امكانات بي بهره هستند و به نوعي احساس تبعيض مي كنند.
وي افزود: در موارد نادري نيز تخريب اموال عمومي به دليل ايجاد هيجانات موقت ناشي از استعمال موادمخدر و يا تحت تاثير ساير هيجانات گروهي همچون جشن هاي پس از مسابقات ورزشي صورت مي گيرد كه البته فراگيري آن زياد نيست.

**ونداليسم جرم هاي كوچك با خسارت هاي بزرگ
يك كارشناس حوزه جغرافياي شهري در اين خصوص گفت: مي توان از ونداليسم در حوزه مديريت شهري به عنوان جرم هاي كوچك با خسارت هاي بزرگ ياد كرد، زيرا با عمل خرابكارانه خود خسارت هاي مالي بزرگي به اموال شهر مي زنند و از آن مهم تر عملكرد مديريت شهري را ضعيف نشان داده و باعث ايجاد نارضايتي در بين شهروندان مي شوند.
مرتضي آژند افزود: اصولا ونداليسم بيشتر در شهرها به خصوص كلانشهرها اتفاق مي افتد و در شهر اهواز علاوه بر دلايل مطرح شده براي انجام عمل ونداليستي مانند درصد بالاي نوجوان و جوان بودن، تاهل، سطح پايين تحصيلات، فرهنگ پايين شهروندي، شغل و درآمد و ديگر سرخوردگي ها، علت هاي ديگري هم مانند مهاجر پذيري، درصد حاشيه نشيني بالا، رعايت نشدن عدالت اجتماعي در توزيع خدمات شهري و حتي عصباني شدن به علت شرايط آب و هوايي وجود دارد.
وي خاطر نشان كرد: ما در شهر اهواز به آمار و ارقام خسارت هاي وارد شده و اينكه در كدام مناطق ونداليسم ها خرابكاري بيشتري مي كنند دسترسي نداريم و شايد اصلا چنين آماري را هم تهيه نكرده باشند، اما از تخريب مبلمان شهري مي توان فهميد كه وندال ها در شهر مانور مي دهند.
آژند گفت: به عنوان نمونه كافيست از سرويس هاي بهداشتي عمومي سطح شهر و پارك ها بازديد كنيد تا با صحنه هايي از ديوار نوشته ها، خراب كردن شيرهاي آب و جدا كردن دستگيره هاي درب ها با خبر شويد يا از محلات مختلف بازديد كنيد و تخريب كردن سطل هاي زباله را نگاه كنيد يا شكستن مجسمه ها و المان هايي كه در پارك ها به كار گرفته مي شود و يا آماري از پاره كردن صندلي هاي اتوبوس هاي واحد و تخريب ايستگاه ها بگيريد تا از عمق خرابكاري ها با خبر شويد.
وي افزود: البته در كلانشهر اهواز تخريب اموال عمومي حتي اگر نسبت به كلانشهرهاي ديگر درصد پايين تري داشته باشد بيشتر خود را نشان مي دهد، چرا كه اهواز از لحاظ مبلمان شهري كلانشهري ضعيف است و خراب كردن همين تعداد اندك نمود بيشتري دارد.
اين كارشناس حوزه جغرافياي شهري تصريح كرد: در ونداليسم جرم ها كوچك است اما وقتي تعداد زيادي از افراد اين كار را انجام دهند جمع اين جرم هاي كوچك زشتي هاي بزرگي به بار مي آورد، مثلا شايد نوشتن چند كلمه كوچك بر روي ديوار چيزي نباشد ولي وقتي درصد قابل توجهي اين كار را مي كنند نتيجه همين صحنه هاي زشتي است كه در شهر مي بينيم.
وي ادامه داد: بايد در نظر داشت كه ونداليست ها با خسارت هاي مالي، تخريب نماهاي شهري و ايجاد نارضايتي و سرخوردگي در شهروندان خسارت هاي سنگيني به شهرداري ها مي زنند كه بعضا جبران ناپذير است، پس بايد قدم هايي اصولي در راستاي كاهش اين اثرات برداشت و در اين راه تا رسيدن به نتيجه مطلوب صبور بود.
به گفته وي در شهر اهواز در وهله اول بايد به سمت عدالت اجتماعي در توزيع خدمات و امكانات شهري حركت كنيم تا كمي از حس تبعض و تخريب اموال جلوگيري شود، در كنار آن بايد بتوانيم مراكزي براي اوقات فراغت جوانان داشته باشيم كه وقت خود را آنجا سپري كنند نه اينكه در نبود چنين مكان هاي تخريب مبلمان شهري نقش يك تفريح و سرگرمي را بازي كند.
آژند اظهار داشت: ديگر آنكه بايد آموزش را براي شهروندان اهوازي شروع كنيم و به مردم بقبولانيم كه اين ايستگاه اتوبوسي كه اينجا گذاشته شده براي راحتي و آسايش شماست و با تخريب آن تنها خود و خانواده شما آسيب مي بينند، بايد بتوانيم با آموزش، تبليغ و اطلاع رساني حس تعلق و هويت شهري را براي مشاركت در حفظ اموال عمومي در شهروندان زنده كنيم.
وي افزود: در هر صورت پديده مدرن ونداليسم چيزي نيست كه انتظار داشته باشيم از بين برود تنها بايد تلاش كرد با فعاليت هاي آموزش و اطلاع رساني و مسئوليت پذيري شهروندان به حداقل كاهش يابد، براي رسيدن به اين نقطه نياز است كه مديران شهري اطلاعات جامعي از انگيزه ها و اقدامات ونداليستي در منطقه هاي مختلف شهر تهيه كنند و متناسب با آن برنامه ريزي لازم را در جهت كاهش اين تخريب ها انجام دهند.

**توسعه نامتوازن كلانشهر عامل شيوع ونداليسم
يك جامعه شناس نيز درخصوص پديده ونداليسم گفت: امروزه در بسياري از شهرهاي بزرگ، ونداليسم بصورت يك مشكل اجتماعي پيچيده مطرح است زيرا ضمن وارد كردن هزينه هاي مالي به جامعه سلامت و امنيت جامعه را به خطر مي اندازد.
اميرحسين زندي افزود: بر خلاف برخي از جرايم و انحرافات آثار ونداليسم مشهود است وبراي اكثر ساكنان شهرهاي بزرگ به صورت ملموس شاهد ويرانگري تعمدي، رفتارهاي غيرمسئولانه و ضد اجتماعي وندال ها هستند.
وي تصريح كرد: تخريب صندلي هاي اتوبوس و مترو، پارك ها و فضاهاي سبز عمومي، تلفن هاي عمومي، كتابهاي كتابخانه ها ،چراغهاي معابر از جمله اماكن و تجهيزاتي هستند كه در اثر ونداليسم مورد تخريب قرار مي گيرند.
اين جامعه شناس خاطر نشان كرد: با شكل گيري كلانشهرها نوعي توسعه نامتوازن گريبانگير جامعه شده است ضمن آنكه تحولاتي كه در سطح ساختارهاي اجتماعي بهوجود آمده، تمام رفتارهاي فردي و اجتماعي را متاثر ساخته و با پيچيده تر شدن جوامع، روابط و مناسبات در معرض تغيير و تحول قرار گرفته اند كه يك نمونه آن بروز بيشتر پديده ونداليسم بوده است.
وي افزود: از شاخص ترين واكنش هاي رفتاري برخي گروه هاي اجتماعي در جامعه امروز مي توان به سرپيچي و عدم تابعيت از قواعد حاكم بر روابط اجتماعي و طغيان عليه نظم جامعه اشاره كرد به عبارتي ديگر ونداليسم م واكنشي خصمانه و توزانه به برخي از صور فشارها، تحميل ناملايمات، نااميدي ها و اجحاف هاي بيروني و اجتماعي است.
به گفته وي بر اساس تحقيقات صورت گرفته، گروهاي سني بين 10 تا 25 سال بيشتر از ديگر گروهها به پديده ونداليسم روي مي آورند.
آموزش و تربيت شهروندان به نوعي سرمايه گذاري براي آينده كشور به شمار مي آيد و مي تواند در قالب مهارت هاي زندگي فردي و جمعي و بصورت برنامه ريزي آشكار و پنهان ارائه شود به وسيله اين آموزش ها ،افراد جامعه فرهنگ شهروندي را كسب كرده و آمادگي لازم براي زندگي شهري را پيدا مي كنند.
9887/6064