خراسان رضوی كه 302 كیلومتر مرز مشترك با كشور افغانستان دارد در صادرات كالا از ایران به این كشور از سهم عمده ای برخوردار است اما بنا به آمارهای موجود و اظهارات كارشناسان، تحریم های اقتصادی ایران و فشارهای سیاسی در كشور افغانستان و پاره ای مشكلات دیگر این مبادلات را در سال جاری به میزان قابل توجهی كاهش داده است.
این در حالی است كه داشتن زبان مشترك و اشتراكات مذهبی و فرهنگی كه بین مردم ایران و افغانستان وجود دارد راه را برای توسعه مبادلات كالا و روابط تجاری باز كرده و این مهم لزوم برطرف شدن مشكلات و رفع موانع موجود را از سوی مسئولان اقتصادی دو كشور دوچندان كرده است.
افغانستان شریك نخست تجاری خراسان رضوی است و این تجارت از مرز دوغارون انجام می شود اما همچنان مرز دوغارون با مشكلات عدیده ای مواجه است كه بر روابط تجاری دو كشور سایه انداخته است.
به همین منظور جمعی از فعالان اقتصادی روز یكشنبه در نشستی با خبرنگاران راههای برطرف كردن مشكلات تردد ناوگان حمل و نقلی در گمرك دوغارون را در اتاق بازرگانی مشهد مورد بحث و بررسی قرار دادند.
*مزیت های تجارت با افغانستان
رئیس هیات اجرایی اتاق مشترك ایران و افغانستان در خراسان رضوی گفت: روابط بین دو كشور به دلیل ریشه های مشترك فرهنگی و زبانی همواره پایدار بوده و دولت های دو كشور نیز روابط رو به رشدی را پشت سر گذاشته و به رغم وجود مشكلات سیاسی و اقتصادی، همواره یار و یاور یكدیگر بوده اند.
محمود سیادت افزود: تاكنون تلاش شده است تا با حضور قوی سرمایه گذاران بتوان روابط تجاری برد – بردی را بین ایران و افغانستان برقرار كرد و این روابط را عمق بخشید.
وی بیان كرد: افغانستان فرصت های اقتصادی زیادی دارد كه از جمله آنها وجود معادنی به ارزش هزار تا سه هزار میلیارد ریال است كه با توجه به چشم انداز صلح در افغانستان و كاهش مشكلات امنیتی این كشور می توان از این فرصت ها برای توسعه روابط اقتصادی بین دو كشور بهره گرفت.
وی اظهار داشت: دوغارون یكی از مهمترین نقاط مرزی مشترك بین دو كشور ایران و افغانستان است كه در واقع مرز دیپلماسی دو كشور به شمار می رود. از سوی دیگر دوغارون به شهر هرات كه مركز فرهنگی، انبار كالا و یكی از مهمترین مراكز تجاری افغانستان به شمار می رود نیز نزدیك است.
رئیس هیات اجرایی اتاق مشترك ایران و افغانستان در خراسان رضوی گفت: دوغارون نقطه اصلی ورود به افغانستان از سمت ایران است كه منطقه ویژه اقتصادی را در اختیار دارد و مسیر اصلی ترانزیتی افغانستان نیز به شمار می رود.
سیادت اظهار داشت: ترانزیت برای خراسان رضوی اشتغال و درآمد ایجاد می كند و در همین راستا كمیته همكاری های اقتصادی مشترك بین ایران و افغانستان تشكیل شده است و این كمیته به صورت دائم مشكلات تجاری بین دو كشور را رصد می كند.
وی گفت: از آنجا كه 'ماهی رود' مرز رسمی دیگر كشور ایران با افغانستان در استان خراسان جنوبی از سوی این كشور مسدود شده است، حجم زیادی از كالاهای صادراتی و ترانزیتی به سمت دوغارون هدایت و منجر به انباشت كالا و ایجاد صفوف طولانی از كامیون ها شده است.
وی با بیان اینكه هم اینك دو هزار كامیون برای خروج از مرز در صف قرار گرفته اند افزود: علت دیگر صفوف طولانی كامیون ها، افزایش صادرات گاز مایع و سوخت از ایران به سمت افغانستان طی یك سال گذشته است كه در تلاش هستیم با همكاری مرزبانی و نیروی انتظامی هر چه سریعتر این مشكل را حل كنیم.
سیات اظهار داشت: امسال به دلیل شرایط ویژه اقتصادی و نوسانات نرخ ارز، صدور كالا از خراسان رضوی به سمت افغانستان افزایش قابل ملاحظه ای داشت و به نظر می رسد كالا به قصد انبار شدن از مرز خارج می شد.
*علت اصلی مشكلات دوغارون، كم توجهی است
رئیس هیات اجرایی اتاق مشترك ایران و افغانستان در خراسان رضوی گفت: تاكنون برای تكمیل زیرساخت ها در دوغارون اقداماتی انجام گرفته و بخشهایی نیز اصلاح شده اما هنوز برخی مشكلات پا برجا است.
سیادت كمبود نیروی انسانی برای صدور گذرنامه در مرز دوغارون و قطع مكرر سیستم برای پاسخگویی به مراجعان را از مشكلات ابتدایی در دوغارون دانست و گفت: سالهاست كه این مشكلات وجود دارد هیچ توجیهی برای آنها نیست لذا می توان علت بروز این مشكلات را كم توجهی مسئولان یا حتی نمایندگان بخش خصوصی دانست.
وی بیان كرد: علت بخشی از آشفتگی و به هم ریختگی هم اختلاف مرزی بین دو كشور است كه نمی توان ساخت و سازها را در منطقه مرزی توسعه داد با این حال معتقدم با توجه به حجم زیادی از مسافر و تردد وسایل نقلیه در دوغارون، می توان از حجم مشكلات كاست.
وی اظهار داشت: چندین برابر مشكلات در دوغارون، در اسلام قلعه افغانستان وجود دارد كه متاسفانه نه دولت افغانستان در این بخش سرمایه گذاری می كند و نه به بخش خصوصی اجازه سرمایه گذاری می دهد.
سیادت افزود: مشكل باسكول در اسلام قلعه، واقعا مشكلی جزئی است كه دولت افغانستان تاكنون نسبت به برطرف كردن آن هیچ اقدامی نكرده است.
رئیس هیات اجرایی اتاق مشترك ایران و افغانستان در خراسان رضوی گفت: اگر دولت افغانستان به سرمایه گذاران ایرانی و افغانستانی اجازه دهد آنها حاضر هستند مشكلات زیرساختی مثل توقفگاه، باسكول و بخشهای دیگر را در اسلام قلعه حل كنند.
سیادت اضافه كرد: شاید یكی از دلایل اصلی ركود تجاری در دوغارون، این است كه دولت افغانستان آن قدر به ایران انگیزه نمی دهد كه زیرساخت های دوغارون را توسعه دهد.
* زیرساخت های گمركی كامل نیست
رئیس اتاق بازرگانی هرات نیز در این نشست گفت: دو ملت ایران و افغانستان دارای اشتراكات زیادی هستند و این موضوع مبادلات تجاری را نیز افزایش داده به طوری كه حجم مبادلات دو كشور در سال گذشته 20 درصد افزایش داشت.
سعد خطیبی افزود: با این حال زیرساخت ها در گمركات دو كشور برای توسعه مبادلات كالا كامل نیست.
وی اظهار داشت: برای رفع مشكل صفوف طولانی كامیون ها در دوغارون، نشست هایی با مسئولان مرتبط در افغانستان برگزار شد تا در هفته آینده از تراكم كامیون ها در اسلام قلعه و دوغارون كاسته شود.
وی بیان كرد: علت تراكم كامیون در گمرك اسلام قلعه، كمبود فضای توقفگاه ها برای خودروها، بارش باران و تبعات ناشی از آن بوده است.
* بار ترانزیتی دو مرز بر دوش دوغارون
رئیس هیات مدیره انجمن شركت های حمل و نقل بین المللی در خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: ترانزیت از سال 1387 در دوغارون راه اندازی شده اما هنوز زیرساخت های مرتبط با آن در این منطقه مرزی كامل نیست.
احمد زمانیان افزود: برخی اوقات توقف های كامیون های ترانزیتی در مرز دوغارون به شدت افزایش می یابد و مشخص نیست چه اراده ای مانع از برطرف شدن این مشكل می شود.
چون توقف های طولانی كامیون ها در دوغارون منجر به افزایش هزینه ها می شود.
رئیس هیات مدیره انجمن شركت های حمل و نقل بین المللی در خراسان رضوی گفت: مدتی است كه مرز میلك و ماهی رود قادر به ارائه خدمات به كامیون های ترانزیتی نیستند و بار آنها بر دوش دوغارون افتاده است.
زمانیان اظهار داشت: گمرك اسلام قلعه نیز به شدت با مشكل زیرساختی روبه روست به طوری كه حتی فاقد یك دستكاه باسكول مناسب است.
وی با اشاره به تردد سالانه سه هزار دستگاه كامیون افغانستانی در ایران گفت: باید برنامه ریزی مناسبی انجام شود تا حداقل مشكلات در سال 98 برطرف شود.
**وضعیت گمرك در دوغارون
جانشین ناظر گمركات خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: طی 11 ماهه امسال یك میلیارد و 509 میلیون و 764 هزار و 742 كیلوگرم كالا به ارزش یك میلیارد و 97 میلیون دلار از این استان به افغانستان صادر شد.
مجید مظلومی افزود: این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 27 درصد رشد ارزی داشته است.
وی اظهار داشت: از سال 94 تاكنون سامانه جامع گمركی در دوغارون به طور كامل اجرا شده و در حال حاضر هیچ صادركننده یا واردكننده ای نیاز به حضور در گمرك ندارد.
او افزود: نمایندگان سازمان های همجوار در صدور مجوزهای مربوط به كنترل و ترخیص كالا در گمرك در قالب پنجره واحد تجارت بدون حضور فیزیكی در گمرك از طریق اینترنت در كمترین زمان مجوزهای لازم را صادر می كنند.
وی اظهار داشت: امسال دستگاه پیشرفته ایكس ری كامیونی در گمرك دوغارون مستقر شد و این دستگاه قادر است به طور متوسط روزی 250 كامیون را ارزیابی و بررسی و كالاهایشان را رصد كند.
مظلومی بیان كرد: گمرك خراسان رضوی آمادگی دارد كه در مورد مشكل باسكول در اسلام قلعه همكاری لازم را انجام دهد به طوری كه برگه های باسكولی را تایید و به راننده كامیون تحویل دهد تا در گمرك اسلام قلعه توسط مامور دریافت شود.
جانشین ناظر گمركات خراسان رضوی گفت: در صورتی كه دولت افغانستان موافقت كند، آماده ایجاد دروازه مشترك كنترل های گمركی برای تسهیل تردد در مرز هم هستیم.
* منطقه ویژه اقتصادی دوغارون
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون نیز در این نشست گفت: این منطقه هشت هزار و 500 هكتار وسعت دارد كه تاكنون در فاز نخست آن طرح اقتصادی در 50 هكتار اجرا شده است و هم اینك پنج هزار نفر ایرانی و افغانستانی در این منطقه مشغول به كارند.
فرامرز سلطانی افزود: تاكنون امكاناتی نظیر ایجاد 23 هزار مترمربع ظرفیت انبار مسقف، هشت دستگاه باسكول، مخازن سوخت به ظرفیت یك میلیون تن و تاسیسات خوب و پیشرفته ترانسشیپمنت ( انتقال كالا از یك وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر) در 50 هكتار مزبور ایجاد شده است.
وی بیان كرد: در 11 ماهه امسال 102 هزار دستگاه كامیون در مرز دوغارون تردد كردند.
او اظهار داشت: هم اینك در حال اجرای برنامه های توسعه ای در مرز دوغارون هستیم و در مقابل به افغانستان پیشنهاد می دهیم كه یك توقفگاه در اسلام قلعه ایجاد كند و همچنین نوبت دهی برای تشریفات گمركی در آن منطقه انجام شود.
سلطانی اضافه كرد: تاكنون طی تعاملات این منطقه با مرزبانی و اداره گذرنامه و گمرك، هیچ مشكلی برای خدمت رسانی به رانندگان به وجود نیامده است.
وی خواستار تسریع در تبدیل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به منطقه آزاد تجاری شد و گفت: در صورت تحقق این امر دیگر هیچ مشكلی حقوقی در صدور ویزا نخواهد بود.
او با اشاره به افزایش دو برابری اشتغال با راه اندازی مرحله دوم طرح اقتصادی منطقه ویژه دوغارون گفت: در صورت اجرایی شدن این فاز خیلی از مشكلات كنونی در تردد و مبادلات كالا كاهش می یابد.
1922/7489
تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۹:۳۱
مشهد- ایرنا - مرز دوغارون، نقطه اصلی تردد كامیونهای ترانزیتی و صادراتی و مركز تبادلات تجاری بین ایران و افغانستان است كه به رغم نقش مهم آن در اقتصاد هنوز با مشكلات زیرساختی دست و پنجه نرم می كند.