تهران- ایرنا- نقش دندان‌ها در سلامتی و زیبایی انكارناپذیر است. تغذیه، رعایت بهداشت و رژیم غذایی حاوی مواد معدنی موردنیاز و اجتناب از عادت‌های غلطی كه به دندان‌ها آسیب می‌زنند، به ویژه در ایام نوروز، مهمترین اقدامات در جهت حفاظت از دندانهاست.

به گزارش روز جمعه خبرنگار علمی ایرنا، رعایت نكات بهداشتی و مراجعه مداوم به دندانپزشك اولین قدم در جهت حفظ دندان است و در تعطیلات نوروز كه بازار خوردن شیرینی و آجیل، حسابی گرم است، رعایت نكات اساسی در جهت حفظ زیبایی و سلامت دندان‌ها بیش از پیش احساس می شود.

** مسواك زدن حداقل دو بار در روز
مسواك زدن دو بار در روز حداقل كاری است كه می‌توان برای سلامت دندان انجام داد. بهترین زمان مسواك پس از صرف غذاست. استفاده از مسواك‌های نرم و معمولی برای حفاظت از دندان و لثه ضروری است؛ همچنین مسواك‌هایی توصیه می‌شود كه دارای سر كوچك باشند كه امكان تمیز كردن دندان های عقبی نیز میسر شود. عوض كردن مسواك هر شش ماه یك بار توصیه شده است. مسواك نباید در محل‌هایی كه در معرض میكروب و باكتری قرار دارند نگهداری شود. نگهداری مسواك در محیط‌های مرطوب و سرویس بهداشتی ممنوع است. زمان مسواك زدن باید بین دو تا سه دقیقه باشد. استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید به حفظ مینای دندان كمك می كند. مسواك زدن زبان نیز به دلیل از بین‌بردن باكتری‌های مضر مفید است.

** به محض بیدار شدن از خواب دندان‌ها را مسواك كنید
دمای دهان حدود 37 درجه سانتی گراد است. محیط گرم و مرطوب، به همراه بقایای غذا بهترین مكان برای رشد باكتری است. این امر منجر به ایجاد رسوبی مانند پلاك می‌شود. پلاك‌ها در صورت تداوم و سخت‌شدن به جرم دندان (calculus) تبدیل می شوند. در این صورت دیگر با مسواك‌ نیز تمیز نمی‌شوند. پلاك نه تنها باعث پوسیدگی دندان می‌شود، بلكه فعالیت میكروب‌های موجود در آن باعث آسیب به لثه و ایجاد التهاب در ناحیه لثه می‌شود. بنابراین مسواك زدن به محض بلند شدن از خواب مهمترین روش برای از بین‌بردن بوی دهان و محافظت از لثه و دندان است.

**استفاده از نخ دندان اجباری است
یكی از روش‌های موثر برای حذف باقیمانده غذا از لابلای دندان‌ها نخ دندان است. نخ دندان باید به‌نحوی استفاده شود كه به لثه‌ها آسیب نرساند و منجر به خونریزی نشود.

**محدود كردن مصرف نوشیدنی‌های شیرین یا اسیدی
نوشیدنی‌های اسیدی مانند آب مركبات به دلیل خاصیت اسیدی، مینای دندان را از بین می‌برند، به همین علت توصیه شده است كه با نِی مصرف شوند.
نوشیدنی‌های شیرین نیز دشمن دندان‌ها هستند. یك بطری كوچك نوشابه حاوی 11 قاشق شكر است. به علاوه اسید فسفریك و اسید سیتریك موجود در آن به دندان‌ها آسیب می زند. تاثیر مخرب شیرین كننده‌های مصنوعی بر دندان بیشتر از شیرین‌كننده های طبیعی است.
باكتری‌های موجود در پلاك دندان شكر را به اسید تبدیل می‌كنند و اسید با انحلال مواد معدنی دندان و ایجاد حفره، منجر به پوسیدگی دندان می‌شود. نوشیدنی های الكلی نیز از مهمترین دلایل پوسیدگی دندان هستند.

**محافظت از دندان در مقابل ضربه
استفاده از كلاه ایمنی هنگام موتور سواری، دو چرخه سواری و اسكیت سواری الزامی است. همچنین استفاده از محافظ دندان در ورزش‌هایی مانند بوكس، هنرهای رزمی و ورزش‌های یخی الزامی است. استفاده از محافظ برای ماموران امنیتی نیز توصیه شده است.

**استفاده از دندان فقط برای غذا خوردن
دندان‌ها فقط برای غذاخوردن هستند. از دندان به جای چكش، در بازكن و انبردست استفاده نكنید. این كار سبب می شود دندان‌ها ترك بردارند و مینای دندان آسیب ببیند.

**رژیم غذایی سالم
مهمترین ماده معدنی برای حفاظت و سلامت دندان كلسیم است. استخوان ها حداقل به هزار تا هزار و دویست میلی‌گرم كلسیم در روز نیاز دارند. این میزان با افزایش سن و در زنان یائسه افزایش پیدا می كند. یك لیوان شیر، 50 گرم پنیر و یك كاسه ماست تقریبا معادل تمام نیاز بدن به كلسیم در روز است. سویا، بادام، اسفناج، انواع كلم، برگه زردآلو و انجیر خشك، منبع كلسیم هستند.
بدن برای جذب كلسیم به ویتامین D نیاز دارد. ویتامین D مورد نیاز از طریق خورشید، مواد غذایی حاوی ویتامین D و مكمل‌ها تامین می شود. شیر، حبوبات، ماهی و روغن ماهی، تخم مرغ، آب پرتقال، قارچ، انواع پنیر و خاویار حاوی ویتامین D هستند.

** شكستن تخمه، مصرف غذاهای سرد و گرم، جویدن یخ، استفاده از پستانك و بطری شیر برای كودكان به مدت طولانی، پیرسینگ زبان، سیگار، افراط در مصرف مواد غذایی حاوی نشاسته، مصرف بیش از اندازه قهوه، جویدن مداد، لواشك و تنقلات ترش، آب‌گیری لیمو ترش با دندان و مصرف زیاد پاستیل از مهمترین عادت های مضر آسیب‌رسان به دندان هستند.
علمی **9259** 1055