ايران و پاكستان در سالي كه گذشت

پس از روي كار آمدن دولت جديد پاكستان با نخست وزيري عمران خان در مرداد ماه سال 97، وزير امور خارجه ايران از نخستين مقام عالي رتبه اي بود كه براي تبريك اين انتخاب و تاكيد بر تعميق همكاري با دولت جديد به اسلام آباد سفر كرد كه با سفر متقابل وزير خارجه پاكستان همراه شد.
نخستين سفر «محمد جواد ظريف» وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به پاكستان پس از روي كار آمدن دولت جديد در اسلام آباد در راستاي تبلور سياست هاي دوستانه دولت تدبير و اميد براي تحكيم روابط با همسايگان محسوب مي شود و اين سفر را در حقيقت مي توان گامي بلند در راستاي همكاري هاي دو ملت و كشور مسلمان و همسايه در منطقه ارزيابي كرد.
در سالي كه گذشت، رفت و آمد مقام هاي بلند پايه ايران و پاكستان در بخش هاي سياسي، نظامي، امنيتي، فرهنگي و اقتصادي به طور قابل توجه اي افزايش داشته و اين امري است كه مي تواند به گسترش روابط دو جانبه و همچنين مقابله با چالش هاي مشترك پيش رو در سطح منطقه اي و بين المللي كمك كند.
سال 97 در حالي به پايان رسيد كه ايران و پاكستان، سفرهاي متعدد هيات هاي خود را با هدف ارتقاي سطح همكاري به ويژه گسترش روابط اقتصادي و تجاري سامان دادند كه مروري بر اين رخدادهاي به ترتيب ماههاي سال گذشته خواهيم داشت.

**فروردين 97
مسئولان دانشگاه آزاد علامه اقبال پاكستان و دانشگاه تهران با هدف ترويج مشاركت و همكاري در حوزه هاي آموزشي يادداشت تفاهم نامه امضا كردند.
شهاب الدين دارايي رايزن وقت فرهنگي سفارت جمهوري اسلامي ايران در اسلام آباد در ديدار با عرفان صديقي مشاور نخست وزير وقت پاكستان، بر ضرورت توسعه تبادلات فرهنگي ميان دو كشور تاكيد كرد.
سيد كمال خرازي رئيس شوراي راهبردي روابط خارجه جمهوري اسلامي ايران و وزير پيشين امور خارجه به پاكستان سفر كرد.
وي ديدارهاي مهمي را با آصف علي زرداري رئيس جمهوري پيشين پاكستان، محمد زبير فرماندار وقت ايالت سندِ و مشاور وقت امنيت ملي پاكستان انجام داد.
او همچنين با حضور در نشست هاي اختصاصي در انديشكده هاي مختلف در اسلام آباد و كراچي، در خصوص روابط ايران و پاكستان، تحولات منطقه اي و مسائل بين المللي سخنراني كرد.
در همين ماه وزارت امور خارجه پاكستان براي نخستين بار ميزبان جشن جهاني نوروز بود كه در برگزاري آن سفارت جمهوري اسلامي ايران در اسلام آباد نقش آفريني كرد.
پاكستان همچنين در فروردين ماه 97 ميزبان وزير وقت راه و شهرسازي ايران بود.
عباس آخوندي وزير پيشين راه و شهرسازي ايران در سفر سه روزه رسمي خود به پاكستان ، علاوه بر اسلام آباد از بندر كراچي و شهر لاهور نيز بازديد كرد.
آخوندي كه به همراه هيات 20 نفري شامل كارشناساني در حوزه‌هاي جاده ، خط آهن ، دريانوردي و حمل و نقل هوايي به پاكستان سفر كرده بود، با ' ميرحاصل خان بزنجو' وزير وقت امور كشتيراني و دريانوردي ، 'اكرم خان دراني' وزير وقت كار و شهرسازي و 'سعد رفيق' وزير پيشين امور راه آهن پاكستان ديدار و گفت و گو كرد.
در ديدار آخوندي با وزير امور كشتيراني و دريانوردي پاكستان، بر راه اندازي خط كشتيراني مسافري ميان بنادر چابهار و كراچي براي رونق ترانزيت و گردشگري دو كشور تاكيد شد.
آخوندي وزير وقت راه و شهرسازي ايران سفر خود به پاكستان گفت كه همكاري‌ بين بنادر چابهار ايران و گوادر پاكستان بايد بر اساس قرارداد خواهرخواندگي ميان دو بندر افزايش مي يابد.

**ارديبهشت 97
عليرضا رشيديان استاندار وقت خراسان رضوي به پاكستان سفر كرد. وي در سفر خود به پاكستان، با مديرعامل سازمان توسعه گردشگري پاكستان ديدار كرد كه هدف از اين سفر و مذاكرات تروجي همكاري هاي دو كشور در بخش گردشگري و فرهنگي بود.
در همين ماه دريا سالار ظفر محمود عباسي فرمانده نيروي دريايي پاكستان براي حضور در ششمين سمپوزيوم كشورهاي اقيانوس هند به ميزباني ايران، به تهران سفر كرد.
پاكستان در ارديبهشت 97 همچنين، براي نخستين بار، مسابقات بين المللي كبدي را با حضور تيم جمهوري اسلامي ايران برگزار كرد.
ديدارهاي سفير كشورمان در پاكستان با مقامات فدرال و ايالتي پاكستان نيز در اين ماه ادامه داشت. مهدي هنردوست با سفر به شهر لاهور با شهباز شريف سروزير وقت ايالت پنجاب ديدار كرد.
طرفين در آن نشست دوباره روابط دوجانبه، همكاري در بخش هاي مختلف و تحولات جهاني رايزني كردند.
در همين ماه هي اتي از مجلس شوراي اسلامي به رياست اردشير نوريان عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجه مج لس به اسلام آباد سفر كرد.
هدف از اين سفر بحث و تبادل نظر براي نهايي كردن پيش نويس دومين دور نشست روساي مجالس شش كشور كه قرار بود به ميزباني تهران برگزار شود، بود.
نخستين كنفرانس بين المللي خبرگزاري ها به مدت دو روز و به ميزباني خبرگزاري رسمي دولت پاكستان (APP) در اسلام آباد برگزار شد كه فردين پازوكي مدير كل اخبار خارجي سازمان خبرگزاري جمهوري اسلامي - ايرنا - در اين همايش شركت كرد.

**خرداد 97
مهدي هنردوست سفير جمهري اسلامي ايران در پاكستان در ديداري با «محمدصادق سنجراني» رئيس مجلس سناي اين كشور درخصوص راه هاي افزايش همكاري هاي پارلماني و افزايش تبادل هيات هاي دو كشور بحث و تبادل نظر انجام داد.
در همين مال هجدهمين نشست سران سازمان همكاري شانگهاي در چين برگزار شد كه در حاشيه اين اجلاس دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران با ممنون حسين رئيس جمهوري وقت پاكستان ديدار كردده و طرفين در خصوص تحولات منطقه اي و توسعه روابط دوجانبه رايزني كردند.
گروهي از اعضاي تيم امدادي نيروي دريايي پاكستان در آبهاي شمال درياي عرب خدمه يك كشتي ايراني را كه با طوفان مواجه شده بود را شناسايي و آنان را نجات دادند.
فعاليت هاي مشترك علمي و پزشكي نيز ميان دو كشور همسايه ايران و پاكستان ادامه داشته و در خردادماه سال گذشته جراحان ايراني و پاكستاني در ابتكاري مشترك هفت عمل جراحي پيوند كبد را به صورت موفقيت آميز انجام دادند.
اين همكاري در موسسه اورولوژي و پيوند كليه در شهر كراچي پاكستان صورت گرفت.
در همين ماه محمد رفيعي سركنسول جمهوري اسلامي ايران در شهر كويته پاكستان به پاس تلاش هاي موثر در راستاي تقويت روابط دو كشور، از عبدالقدوس بزنجو سروزير وقت ايالت بلوچستان مدال عملكرد عالي را دريافت كرد.

**تير 97
تيم زير 19 سال واليبال پاكستان براي شركت در مسابقات قهرماني آسيا و اقيانوسه به تهران سفر كرد.
سپهبد بلال اكبر يكي از فرمانده هان ارشد ارتش پاكستان سفر رسمي به ايران انجام داد، اين ژنرال پاكستاني در تهران با مقام هاي عاليرتبه ارتش جمهوري اسلامي ايران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ديدار و گفت وگو كرد.
در همين ماه، سفير جمهوري اسلامي ايران در پاكستان با سليم ماندوي والا نائب رئيس مجلس سناي اين كشور ديدار و بر تسريع اقدامات طرف پاكستاني براي تكميل خط لوله انتقال گاز ايران به پاكستان تاكيد كرد.
تيرماه 97 علاوه بر حوزه سياسي و اقتصادي، تحولي چشمگير در همكاري هاي نظامي-امنيتي پاكستان و ايران صورت گرفت.
سردار محمد باقري رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در راس يك هيات عالي رتبه نظامي-دفاعي-امنيتي به پاكستان سفر كرد.
سفر سردار باقري به پاكستان در آن ماه، همزمان با روي كار آمدن دولت پاكستان بود چون اين كشور در آستانه برگزاري انتخابات عمومي بود با اين وجود ديدارهاي مهمي ميان هيات عالي رتبه نظامي ايران با رهبران سياسي و نظامي پاكستان انجام شد.
رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح كشورمان با ژنرال قمر جاويد باجوا فرمانده ارتش پاكستان، ممنون حسين رئيس جمهوري وقت، عبدالله حسين هارون وزير خارجه كابينه دولت انتقالي پاكستان، درياسالار ظفر محمود عباسي فرمانده نيروي دريايي و ژنرال زبير محمود حيات رئيس ستاد مشترك ارتش پاكستان ديدار كرد.
سردار باقري همچنين از نوار مرزي پاكستان و افغانستان در منطقه وزيرستان نيز ديدن كرد.

**مرداد 97
شروع كار دولت جديد پاكستان و فصل جديد روابط تهران-اسلام آباد در پي انتخابات عمومي در پاكستان برگزار شد و با اعلام رسمي كميسيون انتخابات اين كشور حزب جنبش عدالت (تحريك انصاف) به رياست عمران خان به عنوان پيروز اين انتخابات اعلام شد.
تنها چند روز پس از پيروزي حزب عمران خان، مهدي هنردوست سفير جمهوري اسلامي ايران ديدار ويژه اي با وي انجام داد و پيروزي حزب تحريك انصاف در انتخابات پاكستان را به عمران خان تبريك گفت.
سفير كشورمان در اين ديدار تاكيد كرد جمهوري اسلامي ايران، خواهان روابط چند جانبه با پاكستان است.
پس از گذشت چند روز از اين ديدار مهم، دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران طي تماس تلفني با عمران خان، انتخاب وي به عنوان نخست وزير و پيروزي حزب تحريك انصاف را تبريك گفت.
دكتر روحاني در آن گفت و گوي تلفني گفته بود كه روابط ايران و پاكستان فراتر از تعاملات در سطح عادي است بنابراين دو كشور از هيچ تلاشي براي گسترش بيش از پيش اين روابط دريغ نخواهند كرد.

**شهريور 97
محمود جواد ظريف وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، همزمان با آغاز كار دولت جديد پاكستان به نخست وزيري عمران خان، سفر دو روزه رسمي به اسلام آباد انجام داد.
سفر ظريف به اسلام آباد در 30 شهريور ماه 97 ، نخستين سفر يك مقام رسمي خارجي به پاكستان پس از شروع به كار دولت جديد به رهبري عمران خان محسوب مي شود كه مقامات و رسانه هاي اين كشور آن را نشاني از روابط عميق دو ملت عنوان كردند.
ظريف در طول اقامت خود در پايتخت پاكستان با عمران خان نخست وزير، شاه محمود قريشي وزير امور خارجه، اسد قيصر رئيس مجلس ملي، اسد عمر وزير دارايي و ژنرال قمر جاويد باجوا فرمانده ارتش اين كشور ديدارهاي مهمي انجام داد.
پس از اين سفر رايزني هاي سفير و نماينده عالي دولت جمهوري اسلامي ايران در پاكستان با دولت جديد اسلام آباد با هدف تعميق روابط و همكاري هاي دوجانبه نيز آغاز شد.
مهدي هنردوست سفير كشورمان نيز با اسد عمر وزير دارايي پاكستان ديدار كرد و در آن ديدار اسد عمر گفت كه پاكستان متعهد به توسعه روابط اقتصادي و رفع موانع در مسير تجارت دوجانبه است.
در همين ماه، امير سرتيپ امير حاتمي وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح ايران طي تماس تلفني با پرويز ختك همتاي پاكستاني خود، انتصاب وي به عنوان وزير جديد دفاع پاكستان را تبريك گفت.
طرفين همچنين بر ارتقاي همكاري هاي دفاعي ايران و پاكستان با هدف ثبات و امنيت در منطقه تاكيد كردند.
غلام سرور خان وزير نفت و منابع طبيعي پاكستان در اين ماه اعلام كرد كه پاكستان بدون توجه به فشارهاي خارجي، طرح انتقال خط لوله گاز از ايران را تكميل خواهد كرد.
در همين ماه مشتاق غني رئيس مجلس ايالت خيبرپختونخواي پاكستان در ديدار محمد باقر بيگي سركنسول ايران در شهر پيشاور، از شركت هاي ايراني دعوت كرد تا در طرح هاي توسعه، عمران و انرژي در اين ايالت سرمايه گذاري كنند.

**مهر 97
پس از حمله تروريستي در اهواز و شهادت تني چند از شهروندان ايراني، وزارت امور خارجه و مجلس ملي پاكستان در پيام هاي جداگانه اي ضمن محكوميت اين عمليات تروريستي ، با ملت و دولت جمهوري اسلامي ايران ابراز همدردي كردند.
اسد قيصر رئيس مجلس ملي پاكستان نيز در نامه به علي لاريجاني همتاي ايراني خود گفته بود مردم و دولت پاكستان در اين برهه دشورا در كنار برادران ايراني خود قرار دارند.
رايزني هاي ايران و پاكستان در حوزه بنادر و كشتيراني نيز ادامه يافت به طوري كه همين ماه سفير كشورمان در اسلام آباد با سيد علي حيدر زيدي وزير امور كشتيراني پاكستان ديدار و طرفين در خصوص همكاري هاي دريايي بحث و تبادل نظر كردند.
در همين ماه سفير ايران در پاكستان با سفر به شهر كويته مركز ايالت بلوچستان با جام كمال خان سروزير اين ايالت ديدار كرد.
نمايشگاه بين المللي گرشگردي پاكستان نيز به مدت سه روز با حضور نمايندگاني از جمهوري اسلامي ايران، در شهر بندري كراچي پاكستان برگزار شد.
در همين ماه كشتي نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با پيام صلح و دوستي وارد بندر كراچي در جنوب پاكستان شد و اين اقدام در راستاي تقويت روابط صميمانه و نزديك دو كشور به ويژه در بخش دفاعي و نظامي انجام شد.
شاه فرمان فرماندار ايالت خيبرپختونخوا در شمال غرب پاكستان در ديداري با محمد باقر بيگي سركنسول ايران در شهر پيشاور بر ضرورت تقويت روابط دوجانبه به ويژه همكاري ميان استان هاي دو كشور در بخش اقتصادي تاكيد كرد.
در همين ماه نشست دو روزه تجارت ايران و پاكستان با حضور هياتي از استان سيستان و بلوچستان كشورمان در شهر كويته مركز ايالت بلوچستان پاكستان برگزار شد.

**آبان 97
پس از رخداد در ميرجاوه و ربودن مرزبانان ايراني از سوي تروريست ها، سردار محمد پاكپور فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به پاكستان سفر كرد تا در اين موضوع را به طور جدي با مسئولان نظامي و امنيتي اين كشور مطرح كند.
پس از اين سفر عبدالرضا رحماني فضلي وزير كشور ايران طي تماس تلفني با شهريارخان آفريدي وزير مشاور كشور در كابينه دولت پاكستان، خواستار سركوب عناصر تروريستي در نوار مرزي پاكستان با ايران شد.
در ادامه همين ماه محمد جواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان نيز طي گفت وگوي تلفني با شاه محمود قريشي همتاي پاكستاني خود، خواستار پيگيري طرف پاكستاني براي معلوم شدن سرنوشت مرزبانان ربوده شده ايران شد.
پس از آن ظريف براي دومين بار در سال گذشته به پاكستان سفر كرد تا با رهبران سياسي و نظامي اين كشور در خصوص ماجراي ربوده شدن مرزبانان كشورمان گفت وگو كند.
وزير امور خارجه ايران در سفر خود به پاكستان، با عمران خان نخست وزير، شاه محمود قريشي وزير امور خارجه و ژنرال قمر جاويد باجوا فرمانده ارتش پاكستان ديدار كرد.
در همين ماه مهدي هنردوست سفير كشورمان در پاكستان طي ديدار با اسد قيصر رئيس مجلس ملي اين كشور، دعوتنامه شركت در دومين دور نشست روساي مجالس شش كشور با موضوع مبارزه با تروريسم و ارتباطات منطقه اي، در تهران را به وي تقديم كرد.
شيخ رشيد احمد وزير راه آهن پاكستان در همين ماه با سفير كشورمان در اسلام آباد ديدار و اعلام كرد كه پاكستان مصمم به نوسازي خط آهن كويته-تفتان-زاهدان است.
فواد چودري وزير اطلاع رساني دولت پاكستان نيز با سفير ايران ديدار كرده و خواستار تقويت همكاري هاي فرهنگي با جمهوري اسلامي ايران شد.
در همين ماه بود كه سخنگوي وزارت امور خارجه پاكستان در بيانيه اي اعلام كرد كه 5 پنج نفر از 12 مرزبان ربوده شده ايران از طريق تلاش هاي مستمر دستگاه هاي مجري قانون پاكستان، از چنگ تروريست ها آزاد و به سلامت تحويل مسئولان ايراني شدند.

**آذر 97
در اين ماه محمد رضا زماني رئيس دانشگاه پيام نور به پاكستان سفر كرد. در جريان اين سفر دانشگاه پيام نور ايران با دانشگاه ها و مركز عالي مختلف آموزشي يادداشت هاي تفاهم همكاري در بخش هاي علوم، فناوري، زبان و ادبيات امضا كرد.
دريادار حبيب الله سياري رئيس ستاد مشترك و معاون هماهنگ كننده ارتش جمهوري اسلامي ايران به همراه يك هيات بلند پايه نظامي و دفاعي براي بازديد از نمايشگاه بين المللي ايده ها-2018، به شهر كراچي پاكستان سفر كرد.
دريادار سياري در حاشيه اين نمايشگاه با مقام هاي عالي رتبه نيروهاي زميني، دريايي و هوايي پاكستان ديدار و درخصوص تعمق همكاري هاي دفاعي ميان دو كشور رايزني كرد.
در همين ماه غلام سرور خان وزير نفت و منابع طبيعي پاكستان با برگزاري نشست خبري اعلام كرد كه دولت اين كشور تمايل دارد تا طرح انتقال خط لوله گاز ايران به پاكستان را اجرايي سازد.
سيد عباس عراقي دستيار ويژه وزير امور خارجه كشورمان در امور سياسي براي شركت در دهمين دور نشست مشورتي ايران و پاكستان، به اسلام آباد سفر كرد.
وي در اين سفر با شاه محمود قريشي وزير امور خارجه و خانم تهمينه جنجوعا قائم مقام وزارت امور خارجه پاكستان ديدارهاي مهمي انجام داد، عراقچي همچنين موضوع مرزبانان ربوده شده ايران را با مقامات پاكستاني مورد بررسي قرار داد.
سفر هيات هاي عالي رتبه ميان ايران و پاكستان در اين ماه نيز ادامه داشت.
اسد قيصر رئيس مجلس ملي پاكستان به همراه برخي از اعضاي نام آشناي پارلمان اين كشور براي حضور در دومين دور نشست روساي مجالس شش كشور، عازم تهران شد.
وي در حاشيه اين اجلاس با دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري و علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي ديدار كرد.
در همين ماه پاكستان براي نخستين بار، ميزبان كنفرانس جهاني نقش زنان در رسانه بود. اين كنفرانس در شهر كراچي برگزار شد و خانم «كبري آقازري» نماينده جمهوري اسلامي ايران از ايرنا نيز در اين اجلاس شركت كرد.
سيزدهمين نشست مبارزه با مواد مخدر با حضور سه كشور جمهوري اسلامي ايران، افغانستان و پاكستان در اسلام آباد برگزار شد و سردار محمد مسعود زاهديان رئيس پليس مبارزه با مواد مخدر ايران براي شركت در اين اجلاس دو روزه به پاكستان سفر كرد.
در همين ماه سيزدهمين نمايشگاه بين المللي راه و ساختمان با عنوان ساخت آسيا با حضور هشت شركت ايراني به مدت سه روز در شهر كراچي پاكستان برگزار شد.

**دي 97
در اين ماه شاه محمود قريشي وزير امور خارجه پاكستان راهي چند سفر منطقه اي شد، قريشي با سفر به تهران و ديدار با محمد جواد ظريف همتاي ايراني خود درباره روابط دوجانبه، تحولات منطقه اي به ويژه اوضاع افغانستان رايزني كرد.
فدراسيون كبدي پاكستان در اين ماه ميزبان مسابقات سه جانبه كبدي با حضور تيم هاي جمهوري اسلامي ايران و هند بود.
در طول سال گذشته گردشگري مذهبي يا همان سفرهاي زيارتي ميان ايران و پاكستان افزايش بي سابقه داشت و تعداد زائران پاكستاني كه در ماه هاي محرم و صفر به ايران سفر كردند به 75 هزار نفر رسيد.
محمد رفيعي سركنسول ايران در كويته طي ديدار با جام كمال خان سروزير ايالت بلوچستان پاكستان، از افتتاح منطقه تجاري مشترك ميان دو كشور در منطقه مرزي ميرجاوه در آينده نزديك خبر داد.
در همين ماه محمد رضا ناظري سركنسول جديد كشورمان در شهر لاهور با سردار عثمان بزدار سروزير ايالت پنجاب پاكستان ديدار كرد.
مهدي هنردوست سفير ايران در پاكستان در همين ماه با ژنرال زبير محمود حيات رئيس ستاد مشترك ارتش اين كشور ديدار و طرفين درخصوص همكاري هاي دفاعي و نظامي ايران و پاكستان از جمله گسترش همكاري هاي امنيتي گفت وگو كردند.
در همين ماه، عمر ايوب خان وزير انرژي پاكستان طي ديدار با سفير كشورمان در اسلام آباد اعلام كرد كه پاكستان خواهان گسترش همكاري هاي فعلي خود با ايران در بخش انرژي است.

**بهمن 97
تحولي ديگر در روابط ايران و پاكستان در اين ماه به چشم خورد. خانم رفعت مسعود ديپلمات كهنه كار پاكستاني براي اولين بار به عنوان سفير زن، استوارنامه خود را به دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران تقديم كرد.
در همين ماه سازمان مهاجرت و گذرنامه پاكستان اعلام كرد كه تاجران ايراني مي توانند با ورود به پاكستان ويزاي فرودگاهي 30 روزه دريافت كنند.
در همين ماه سفارت جمهوري اسلامي ايران در پاكستان اعلام كرد كه حجم تجارت دوجانبه ايران و پاكستان نيز طي 9 ماه نخست سال، 45 درصد افزايش يافت.
همزمان با فرا رسيدن ايام مبارك دهه فجر، نمايشگاه فرهنگي و خوشنويسي ايران به مناسبت چهلمين سالگرد پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در اسلام آباد برگزار شد. شفقت محمود وزير آموزش و پرورش دولت پاكستان به همراه سفير كشورمان در اين برنامه شركت كردند.
برگزاري آيين هاي سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي در شهرهاي مختلف پاكستان ادامه داشت، به همين مناسبت جشنواره غذا و گرشگري ايران در شهر پيشاور پاكستان برگزار شد.
جشن باشكوه چهلمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي نيز از سوي سفارت ايران در اسلام آباد برگزار شد و خانم فهميده ميرزا وزير امور هماهنگي ايالات پاكستان به نمايندگي از رئيس جمهوري و نخست وزير اين كشور، در جشن انقلاب شركت كرد.
در همين ماه سفير ايران در پاكستان با سفر به شهر كويته با مير عبدالقدوس بزنجو رئيس مجلس ايالت بلوچستان ديدار و بر ضرورت رفع موانع در مسير تجارت دو كشور تاكيد كرد.
در همين ماه حادثه تروريستي در جاده خاش-زاهدان به وقوع پيوست و جمهوري اسلامي ايران در اعتراض شديد به اين حادثه و استفاده تروريست ها از خاك پاكستان براي اقدامات شيطاني در خاك ايران، سفير پاكستان در تهران را احضار كرد.
پس از اين ماجرا، وزيران امور خارجه ايران و پاكستان تلفني رايزني كردند و سپس يك هيات تخصصي پاكستان براي بررسي ملاحظات ايران درخصوص حادثه زاهدان، به تهران سفر كرد.

**اسفند 97
رايزني هاي سياسي، دفاعي و نظامي ايران و پاكستان درخصوص حادثه زاهدان و رسيدگي به مسائل مرزي ادامه داشت.
در همين ماه سرلشكر آصف غفور سخنگوي ارتش پاكستان در يك نشست خبري در پاسخ به پرسش خبرنگار ايرنا، سطح همكاري ها با ايران را بسيار عالي توصيف كرد.
سخنگوي ارتش پاكستان همچنين چند روز پس از تشديد تنش هاي اين كشور با هند و پيشنهاد وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران براي كمك به حل مسالمت آميز مسائل ميان اسلام آباد و دهلي نو، از پيشنهاد ايران در اين خصوص استقبال كرد.
سفرهاي مقامات ايران وپاكستان حتي در روزهاي پايان سال 97 نيز ادامه داشت.
شيخ رشيد احمد وزير راه آهن پاكستان براي شركت در آيين افتتاحيه راه آهن قزوين – رشت و ديدار با مقامات ايران ايران، عازم تهران شد، وي در آن سفر با محمد اسلامي وزير راه و شهرسازي كشورمان نيز ديدار كرد.
وي همچنين در ديدار با علي اكبر ولايتي مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامي، پيام رئيس جمهوري و نخست وزير پاكستان براي رهبر انقلاب را به ولايتي تقديم كرد.

**روابط ناگسستني ايران و پاكستان
به قطع و يقين، ترافيك رفت و آمد هيات هاي ايران و پاكستان به كشورهاي هم ، نشان دهنده ابعاد گسترده بندهاي پيوستگي ميان دو ملت و دولت ايران و پاكستان است كه اين همگرايي در حوزه هاي فرهنگي ، اقتصادي ، سياسي و حتي اجتماعي قابل مشاهده است.
چون وزن اين ارتباط معنوي دو همسايه ثقيل است با تغيير دولت ها در دو سوي مرز و تلاطم درياي سياست دچار لرزه نمي شود و هرگز روابط ديرينه و دوستانه ايران و پاكستان با تغيير شديد روبرو نبوده است و همواره مقام هاي عالي دو كشور بيش از پيش براي تحكيم اين روابط گام هاي استوار برداشته اند.
نقطه قوت ديگر در روابط دوستانه و برادرانه ايران و پاكستان اين است كه هر زمان با تغيير دولت ها در دو كشور روبرو مي شويم ، دولتمردان جديد در نخستين سخنراني ها و بيان مواضع كلي خود در خصوص سياست هايشان در برابر كشور همسايه تاكيد مي كنند و اولويت آنان تعميق روابط با همسايگان به ويژه تحكيم بيشتر روابط جمهوري اسلامي ايران و جمهوري اسلامي پاكستان است.
در همين راستا ، عمران خان تنها يك روز پس از اعلام نتايج انتخابات پاكستان كه منجر به پيروزي حزب وي شد، در سخنراني زنده تلويزيوني اعلام كرد كه وي به دنبال تعميق هر چه بيشتر روابط ميان پاكستان و جمهوري اسلامي ايران است.
دو كشور ايران و پاكستان به عنوان كشورهاي همسايه يكديگر را به اين درك متقابل رسانده اند كه نبايد نگران تحركات ديگر كشورها در كشور همسايه باشند زيرا زيرا هرگز منافع ديگري از سوي آن طرف تهديد نمي شود .
چندي است برخي طي يك هفته چند بار با حاكمان پاكستان تماس برقرار مي كنند و وعده حمايت و كمك هاي بلاعوض مي دهند يا خواسته هاي خود را اهرم فشار بر پاكستان ساخته اند اما جمهوري اسلامي ايران كه همواره نگاه ويژه به همسايگان خود به ويژه كشورهاي اسلامي داشته و بر اين سياست به عنوان يك راهبرد اصولي تاكيد دارد، هرگز رويكرد دوگانه نشان نداده و صادقانه همراهي را به رقابت ترجيح داده است.

** تحولات داخلي پاكستان در سال 97
پاكستان در طول سال گذشته شاهد تحولات سياسي و رخدادهاي غير منتظره اي بود، از برگزاري انتخابات عمومي، شروع كار دولت عمران خان، تشديد تنش ها در روابط با واشنگتن، انتخاب رئيس جمهوري جديد پاكستان، زنداني شدن نواز شريف، تداوم اختلافات با همسايه هاي شرقي و غربي هند و افغانستان و تداوم فشار از سوي FATF، گوشه اي از اين تحولات به شمار مي رود.
در تير ماه 97 گروه ويژه اقدام عملي (FATF) به دليل اقدامات ضعيف پاكستان در حوزه مبارزه با پولشويي و جلوگيري از فعاليت گروه هاي ممنوعه، اين كشور را در فهرست خاكستري قرار داد.
در همين ماه و در ادامه تحولات مربوط به رسوايي اسناد پاناما عليه خانواده نواز شريف، دادگاه پاكستان نواز شريف، دختر و داماد وي را به اتهام فساد مالي به ترتيب به 10، 7 و يك سال حبس محكوم كرد. پس از آن نواز شريف توانست با قرار وثيقه آزاد شود اما وي در يك پرونده ديگر فساد مالي، از سوي دادگاه محكوم به حبس و روانه زندان شد.
رخدادهاي تروريستي نيز در سال گذشته ادامه يافت، انفجار انتحاري در حين برگزاري تجمع انتخاباتي حزب ملي عوام در شهر پيشاور 22 كشته برجاي گذاشت. وقوع دو انفجار ديگر در تير ماه سال گذشته در شهرهاي بنو و مستونگ به طور مجموع 136 كشته برجاي گذاشت.
در مرداد ماه، انتخابات عمومي در پاكستان برگزار شد و حزب تحريك انصاف به رياست عمران خان توانست اكثريت كرسي هاي مجلس ملي را كسب كنند. درست در روز برگزاري انتخابات نيز حمله تروريستي در شهر كويته رخ داد كه در اين انفجار 31 نفر كشته شدند.
تنش هاي در روابط اسلام آباد - واشنگتن نيز مانند سال هاي گذشته نه تنها كاهش نيافت بلكه اختلافات ميان دو كشور بالا گرفت. مرداد ماه سال قبل آمريكا برنامه آموزش نظامي براي پاكستان را متوقف كرد.
در شهريور ماه سال گذشته دكتر عارف علوي از حزب تحريك انصاف به عنوان رئيس جمهوري جديد پاكستان انتخاب شد.
در همين ماه مايك پمپئو وزير امور خارجه و جوزف دانفورد رئيس ستاد مشترك ارتش پاكستان با هدف ترميم روابط خود با پاكستان، به اسلام آباد سفر كردند.
يك ماه بعد شاه محمود قريشي وزير امور خارجه راهي سفر رسمي به آمريكا شد و وي ديدارهاي با مايك پمپئو و جان بولتون انجام داد.
در همين ماه رزمايش مشترك نظامي پاكستان و روسيه برگزار شد كه اين اقدام گامي مشترك دو كشور در مسير تعميق همكاري هاي دفاعي و نظامي محسوب مي شود.
در آبان ماه دونالد ترامپ با استفاده از پيام توئيتري خشم رهبران پاكستان را برانگيخت. وي مدعي شد كه پاكستان تاكنون هيچ كاري براي آمريكا انجام نداد.
عمران خان در واكنش تند به سخنان ضد پاكستاني ترامپ گفت، آمريكا، ما را مسئول شكست خود مي داند.
در طول سال گذشته تنش ها ميان پاكستان و هند به بالاترين سطح رسيد و اين روند به طور بي سابقه اي موجب نگراني ها در منطقه و جهان شد.
پس از يك فقره حمله تروريستي در بهمن ماه 97 در منطقه كشمير هند، اين كشور پاكستان را مسئول آن دانست و چند روز بعد، سفير هند به دهلي نو فراخوانده شد و پاكستان نيز در واكنش به آن سفير خود به اسلام آباد فراخواند.
سپس هند به مناطقي از پاكستان حمله هوايي انجام داد و يك روز پس از آن پاكستان دو جنگنده هندي را به به دليل نقض حريم هوايي سرنگون كرد.
پس از اين تحولات، وزير امور خارجه ايران طي تماس تلفني با شاه محمود قريشي وزير امور خارجه پاكستان، ضمن ابراز نگراني جدي نسبت به درگيري هاي اخير ميان پاكستان و هند، از آمادگي تهران براي كمك به حل مسالمت آميز مسائل ميان اسلام آباد و دهلي نو خبر داد.
پاكستان در اسفند ماه 97 و در اعتراض به دعوت از وزير امور خارجه هند به نشست وزيران امور خارجه سازمان همكاري كشورهاي اسلامي در ابوظبي، حضور در نشست افتتاحيه اين اجلاس را تحريم و در نشست هاي بعدي آن در هيات سطح پاييني از اين كشور شركت كرد.
در طول سال گذشته پاكستان با چالش هاي اقتصادي و معيشتي نيست روبرو بود به طوري كه ذخاير ارزي اين كشور به طور بي سابقه كاهش يافت تا جايي كه عمران خان مجبور شد چند سفر به عربستان و امارات انجام دهد تا بتواند با دريافت كمك هاي چند ميليارد دلاري از شيوخ عربي، دردي از اوضاع نابسمان اقتصادي كشورش دوا كند.
در طول سال گذشته عمران خان با انجام چند سفر متوالي به عربستان و امارات متحده توانست اعتماد حاكمان اين كشورها را براي كمك به پاكستان جلب كند كه در نتيجه آن حكومت آل سعود تاكنون سه ميليارد دلار و حاكمان امارات نيز يك ميليارد دلار از طرح سه ميليارد دلاري وام خود به پاكستان را به حساب بانك مركزي اين كشور منتقل كردند.
كمك سه ميليارد دلاري امارات متحده عربي به پاكستان به صورت وام است و به گفته بانك مركزي اين كشور، باعث افزايش ذخاير ارزي و كمك به سياست هاي اقتصادي دولت پاكستان خواهد شد.
اواخر بهمن ماه امسال نيز وليعهد سعودي سفر دو روزه رسمي به پاكستان انجام داد و اعلام كرد كه عربستان 20 ميليارد دلار در پاكستان سرمايه گذاري مي كند.
پاكستان در سالي كه گذشت تنش هاي مهمي را ميان خود با هند ، آمريكا و افغانستان پشت سر گذاشته كه البته دنباله آنها خود را به سال جديد نيز رسانده اند.
آساق*274**6125**1104**