اواخر پاییز سال گذشته چند هفته پیش از نشست گروه 20 کشور صنعتی جهان در آرژانتین و دیدار دوجانبه روسای جمهوری آمریکا و روسیه در حاشیه این اجلاس، خبر رسید که سه شناور اوکراینی بدون توجه به اخطارهای مرزبانان روسیه در حال ورود به آب های سرزمینی بزرگترین کشور جهان هستند.
روسیه پس از تبادل آتش با آنها سرانجام سه شناور اوکراینی را توقیف و تمامی 24 ملوان آن را بازداشت کرد، این حادثه باعث شد که دونالد ترامپ دیدار خود با پوتین را مشروط به آزادی ملونان اوکراینی کند درخواستی که روسیه آن را نپذیرفت و سرانجام ملوانان اوکراینی دادگاهی و روانه زندان شدند.
مقام های اوکراینی و کشورهای غربی و ناتو تاکنون چندین بار خواستار آزادی ملوانان اوکراینی شده اند اما روسیه همواره این درخواست ها را رد کرده است و همین مساله تنش میان روسیه با اوکراین، ناتو و آمریکا را بیشتر کرده است.
روز گذشته دیوان دریایی سازمان ملل متحد در حکمی دستور آزادی 24 ملوان اوکراینی را صادر کرد و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز بار دیگر از روسیه خواست تا آنان را آزاد کند.
وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به این درخواست ها در بیانیه ای اعلام کرده است که مفاد کنوانسیون دریایی سال 1982 سازمان ملل که بین روسیه و اوکراین امضا شده است شامل حال ملوانان دستگیر شده نمی شود.
در بیانیه وزارت خارجه روسیه با اشاره به اینکه روسیه در جلسه دیوان دریایی سازمان ملل شرکت نداشت، آمده است: در جریان جلسات بعدی رسیدگی به این مساله در دیوان دریایی سازمان ملل، طرف روسی از مواضع خود از جمله صلاحیت نداشتن این دیوان برای رسیدگی به حادثه تنگه کرچ دفاع خواهد کرد.
«در صورت رعایت قوانین روسیه در مورد دریانوردی در این منطقه از بروز حادثه تنگه کرچ جلوگیری می شد و طرف روسی از اوکراین می خواهد در آینده به این نکته توجه کند.»
کنستانتین کاساچوف رئیس کمیسیون امور بین المللی شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) نیز در تازه ترین واکنش روس ها با تاکید بر این موضع روسیه اعلام کرد که حکم دیوان دریایی سازمان ملل درباره حادثه تنگه کرچ غیرقانونی است.
وی در فیس بوک خود نوشت: حادثه تنگه کرچ خارج از حوزه اختیارات کنوانسیون دریایی سازمان ملل است که در حکم دیوان دریایی سازمان ملل به آن استناد شده است.
کاساچوف ادامه داد: رومن کولودکین قاضی روس دیوان دریایی سازمان ملل پیش تر دیدگاه خود را اعلام و خاطرنشان کرد که حادثه تنگه کرچ موضوعی میان روسیه و اوکراین است.
کاساچوف افزود: اوکراینی ها عمدا دست به اقدام تحریک آمیز آشکار علیه روسیه زدند و سعی کردند با نقض حریم دریایی ما از تنگه کرچ عبور کنند.
در طرف مقابل، ولادیمیر زلنسکی که به تازگی به مقام ریاست جمهوری اوکراین رسیده است از حکم دیوان دریایی سازمان ملل درباره حادثه تنگه کرچ استقبال کرده است.
«اولنا زِرکال» معاون وزیر امور خارجه اوکراین نیز در این رابطه گفته است: انتظار داریم روسیه از حکم دیوان دریایی سازمان ملل تبعیت کند.
خبرگزاری دولتی اوکراینفورم اوکراین به نقل از این مقام اوکراینی نوشت: این دستور پیام روشنی برای روسیه است مبنی بر این که نمی تواند با مصونیت حقوق بین الملل را نقض کند.
آندره ملنیک سفیر اوکراین در آلمان نیز گفته است که در صورتی که روسیه حکم دیوان دریایی سازمان ملل (مستقر در هامبورگ) را اجرا نکند کی یف از برلین خواهد خواست تحریم های جدید علیه روسیه وضع کند.
یادآور می شود که روابط روسیه و اوکراین از سال 2014 میلادی با روی کار آمدن دولت غرب گرا در کی یف تیره شده است و دو کشور سطح روابط دیپلماتیک و سیاسی خود را به پایین ترین حد ممکن رسانده اند.
دو کشور تاکنون چندین بسته تحریم های اقتصادی و مالی علیه یکدیگر وضع کرده اند که میلیاردها دلار از حجم روابط اقتصادی دو کشور و مبادلات بازرگانی دوجانبه کاسته است.
وادیم نووینسکی نماینده پارلمان اوکراین به تازگی مدعی شده است که کشورش در پنج سال گذشته 75 تا 80 میلیارد دلار تنها به خاطر کاهش سطح روابط تجاری با روسیه از دست داده است.
اروپام*391**1346**2040