تظاهرات علیه دولت «عمر البشیر» رییس جمهوری مخلوع سودان از ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ (۲۸ آذر ۹۷) به دلایلی همچون افزایش قیمت نان آغاز شد، اما اعتراضات به سرعت رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و تظاهر کنندگان خواستار سرنگونی البشیر شدند و سرانجام حکومت وی ۲۲ فروردین ماه با دخالت ارتش سرنگون شد.
پس از سرنگونی البشیر شورای نظامی بلافاصله به ریاست «عوض بن عوف» وزیر دفاع، زمام امور را به دست گرفت اما ریاست وی تنها یک روز دوام داشت و پس از او ژنرال «عبدالفتاح البرهان» قدرت را به دست گرفت.
این شورا متشکل از ۶ افسر عالیرتبه ارتش، ۲ نیروی اطلاعاتی و یک نفر نیروی پلیس است.
در همین حال اتحادیه آفریقا در ماه مه گذشته، به شورای نظامی سودان ۶۰ روز مهلت داد تا قدرت را به دولت انتقالی واگذار کند.
اکنون گروه‌های معترض سودانی خواستار کنار رفتن نظامیان و انتقال مسالمت آمیز قدرت به یک شورای غیر نظامی و تشکیل یک حکومت دموکراتیک هستند و برای رسیدن به خواسته‌های خود همچنان به اعتراض و تحصن در خیابان‌ها و میدان اصلی پایتخت ادامه می‌دهند.
اما این اعتراض ها بی هزینه هم نبوده است. دوشنبه گذشته خارطوم شاهد حمله خونین نیروهای واکنش سریع به معترضان بود.
در همین ارتباط، کمیته مرکزی پزشکان سودان در آخرین گزارش خود درخصوص تعداد قربانیان حادثه روز دوشنبه خارطوم اعلام کرد که شمار کشته ها به ۱۰۰ تن رسیده است.
پس از این اتفاق پنجشنبه گذشته اتحادیه افریقا عضویت سودان را تا زمان واگذاری قدرت به غیرنظامیان به حالت تعلیق درآورد.
در همین راستا، «آبی احمد» نخست وزیر اتیوپی به منظور میانجیگری میان شورای نظامی و معترضان روز گذشته (جمعه) وارد خارطوم شد.
نخست وزیر اتیوپی از شورای نظامی و جنبش تغییر و آزادی (نیروهای هماهنگ کننده مخالفان سودانی) خواست در دوره انتقالی با تشکیل کمیته ای متشکل از ۸ غیرنظامی و ۷ نظامی اوضاع کشور را به دست بگیرند.
جنبش تغییر و آزادی هم شرط مذاکره با شورای نظامی را پذیرش مسئولیت حمله روز دوشنبه به معترضان و کشتار صدها بی گناه از سوی نیروهای تحت امر این شورا دانست.
این جنبش همچنین خواهان اجرای یک تحقیق بین المللی در خصوص کشتار هفته گذشته در خارطوم، آزادسازی زندانیان سیاسی، برطرف شدن محدودیت های دسترسی به اینترنت و پایان حضور نظامیان در سطح شهر شد.
از سویی به دلیل حضور سودان در ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان در جنگ یمن، ریاض و ابوظبی به حمایت های سیاسی و نظامی خود از شورای نظامی سودان و مقابله با تظاهرکنندگان ادامه می دهند.
در همین راستا و در بحبوحه خشونت‌ها دستکم سه خودروی زرهی «A۴ X۴۴۰» در خیابان‌های خارطوم دیده شده است.
این خودروهای زرهی ساخت امارات متحده عربی است و فعالان سودانی می گویند که نیروهای واکنش سریع در سرکوب معترضین از آنها استفاده می کنند.
در بعد سیاسی نیز روز جمعه «خالد بن سلمان» معاون وزیر دفاع عربستان، «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی و «محمد دحلان» مشاور ولیعهد امارات متحده عربی در یک سفر محرمانه به سودان سفر با شورای نظامی انتقالی سودان دیدار و گفت وگو کردند.
همزمان با تحولات سودان، مردم الجزایر نیز که خود در چند ماه گذشته و در تظاهرات های گسترده مانع از ادامه حضور «عبدالعزیز بوتفلیقه» در قدرت شده و اکنون دوره انتقالی را می گذارند روز گذشته در تظاهراتی، کشتار مردم سودان در برابر مقر وزارت دفاع را محکوم کردند.
تظاهرکنندگان الجزایری با سر دادن شعارهایی مزدوران سعودی و امارات را عامل این فجایج در سودان دانستند.
در تحولی دیگر نیروهای امنیتی سودان «مبارک اردول» از رهبران جنبش آزادیبخش را امروز دستگیر کردند. «محمد عصمت» از رهبران «جنبش تغییر و آزادی» نیز روز گذشته دستگیر شد.
جمعیت اصناف سودان هم از مردم خواست تا در شرایط کنونی چند اقدام مشخص شامل «پایبندی کامل به روش های مسالمت آمیز در تظاهرات - تظاهرات فراگیر و بستن راه های اصلی - اعتصاب در تمامی بخش های اقتصادی دولتی و خصوصی» را انجام دهند.
حال باید دید کشاکش شورای نظامی و نیروهای مخالف همچون تغییر و آزادی در چگونگی اداره کشور در دوره انتقالی به کجا خواهد رسید.
خاورم *۹۴۶۹* ۱۶۲۵