حفظ خاک، منابع آب زیرزمینی و سطحی، زیست بوم منطقه و تمام مواردی که به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی استان شامل می‌شود امروز جزو وظایف ذاتی و تک تک ما ایرانی‌ها به شمار می‌رود، چرا که با از بین رفتن هر یک از این موارد در اصل ما تیشه به ریشه زندگی خودمان زده‌ایم و خودمان از آن خبر نداریم.
لذا با بروز پدیده چند ۱۰ ساله خشکسالی در ایران، موضوع حفظ طبیعت با همه چرخه‌هایش اهمیت دو چندانی برای امروز جامعه ما دارد و لازم است شرایط، راهکارها و بیان تهدیدات در این حوزه از طریق افرادی که صاحب تریبون هستند، تبیین و جانمایی شود.
طبق گفته کارشناسان منابع طبیعی سرعت بیابان زایی مراتع و حرکت به سمت فرسایش خاک به ۳۸ درصد در استان زنجان رسیده، همچنین حدود ۵۰ درصد زمین‌های ملی استان نیز در منطقه بحرانی قرار دارد.
این زمین‌ها با وجود حفاظت، در مکان‌هایی هستند که امکان تخریب آنها وجود دارد. یا اینکه مدیران شرکت آب منطقه‌ای زنجان از وجود چندین هزار حلقه چاه غیر مجاز و اضافه برداشت چندین میلیون مترمکعبی چاه‌های دارای پروانه خبر می‌دهند و ادامه این روند را موجب تشدید بیابان زایی در زنجان می‌دانند.
موضوع فرسایش خاک که تبدیل به یک بحران در برخی از استان‌ها شده و بیابانی شدن زنجان نیز موجب سرعت بخشیدن به فرسایش خاک می‌شود. آتش سوزی منابع طبیعی به ویژه مراتع و جنگل‌ها بر اثر سهل انگاری انسانی سبب ساز تسریع در این روند خطرناک می‌گردد. بنابراین لازم است تا همه این تهدیدات را جدی گرفته و از مسئول، کشاورز، دامدار تا مردم عادی و گردشگران طبیعت عملاً بر حفظ این منابع ارزشمند تاکید داشته باشند.
به خاطر بارندگی‌ها پوشش گیاهی منطقه نیز بهتر از سال‌های گذشته است و با خشک شدن این پوشش‌ها احتمال بروز آتش سوزی در مراتع بیش از گذشته شده است و نیازمند توجه جدی مسئولان و بهره برداران مراتع می‌باشد.
گشت‌های یگان حفاظت از منابع طبیعی در تابستان افزایش پیدا می‌کند
جانشین یگان حفاظت از منابع طبیعی استان زنجان گفت: آتش سوزی‌های مراتع بزرگترین دشمن منابع طبیعی هستند و متأسفانه بارها مشاهده شده که با ناآگاهی ما یک حجم عظیمی از مراتع آتش گرفته و خسارت‌های زیادی را از جانب ما انسان‌ها می بیند.
عباس لطفی تاکید کرد: با فرا رسیدن فصل گرما کوچک‌ترین سهل انگاری باعث ورود بزرگترین خسارات به دامن طبیعت شده و در خیلی از مواقع تا سال‌ها امکان جبران سوختگی وجود ندارد.
جانشین یگان حفاظت از منابع طبیعی استان زنجان خاطرنشان کرد: همشهریان عزیز توجه داشته باشند که انداختن شیشه‌های خالی سالم یا شکسته باعث ذره بینی عمل کردن آن در طبیعت شده و آتش سوزی‌های ناخواسته زیادی را به بار می‌آورد، البته گاهی اوقات به طور طبیعی نیز آتش سوزی رخ می‌دهد که این موضوع خیلی کم پیش می‌آید.
لطفی افزود: اینکه آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی به ویژه بقایای مزارع حبوبات و غلات باعث تقویت زمین می‌شود از نظر علمی کاملاً رد شده و به خاطر خطرات و خساراتی که به بار می‌آورد کشاورزان توجه داشته باشند که طبق قانون این مورد جرم محسوب شده و از ۲ تا ۶ ماه حبس دارد.
آتش سوزی در مزارع بعد از برداشت محصولات از قدیم بوده و امروزه به طور علمی ثابت شده که نه تنها سودی برای زمین ندارد، بلکه موجب از بین رفتن خاک، فرسایش و مواد مغذی آن برای زراعت می‌شود.
۹ هکتار از مراتع زنجان در آتش سوخته است
لطفی افزود: امسال با توجه به اینکه هنوز وارد فصل گرما نشده‌ایم لذا اتش سوزی آن‌چنانی هم در استان نداشتیم، فقط دو مورد از مراتع در آتش سوخته اند که حدود ۹ هکتار می‌باشند.
وی با اشاره به ظرفیت عظیم مردمی برای حل بحران‌ها، خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از هرگونه گسترش آتش سوزی و غیر قابل کنترل شدن آن، هر جا از طبیعت و مراتع کوچک‌ترین آتش سوزی را مشاهده کردند بلافاصله با شماره تلفن شبانه روزی ۱۵۰۴ تماس گرفته و گزارش حادثه را به اطلاع مأموران یگان برسانند.
لطفی تاکید کرد: سال گذشته ۲۰ مورد آتش سوزی به میزان ۸۲ هکتار داشته‌ایم که نسبت به سال ماقبل آن ۷۵ درصد کاهش داشته اما امسال به خاطر بارندگی‌ها باید دقت بیشتری نسبت به حفظ طبیعت داشته باشیم.
وی با اشاره به کمبود نیروهای یگان حفاظت از منابع طبیعی استان اظهار داشت: مجموع نیروهای یگان در حال حاضر ۶۰ نفر است، اما با تمهیدات انجام گرفته سعی بر افزایش ۱۰ نفری نیروها در نخستین فرصت را داریم.
لطفی گفت: امسال برای مقابله با آتش سوزی‌ها ۱۰ دستگاه دمنده، ۳۰۰ آتش کوب، ۱۰۰ چراغ قوه، ۱۰۰ ثوب لباس اطفای آتش، ۱۰۰ جفت پوتین، چهار خودروی شاسی بلند و ۲۰۰ جعبه کمک‌های اولیه تهیه شده است.
وی خاطرنشان کرد: البته وسایل خریداری شده از سال‌های قبل نیز قابل استفاده بوده و برای استفاده در اختیار نیروهای مردمی و یگان قرار می‌گیرد.
آتش سوزی مراتع باعث ناقص شدن چرخه حیات در طبیعت می‌شود
کارشناس و فعال محیط زیست گفت: رشد بارندگی‌ها شاید در رشد پوشش گیاهی مراتع مؤثر باشد و تفاوت چشمگیری نسبت به سال قبل داشته باشد، اما در پوشش گیاهی درختان و جنگل‌های استان چنین نیست.
رضا رمضانی با بیان اینکه درختان در یک شب رشد نمی‌کنند که با یک بارندگی تفاوت آن‌چنانی داشته باشند، افزود: درختی که به طور مثال ۲۰ سال طول کشیده تا به وضعیت رشد کنونی برسد، آتش سوزی مرتع باعث از بین رفتن آن درخت نیز می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: آتش سوزی‌هایی که با یک ته شیشه شکسته انداختن به طبیعت یا سهل انگاری در خاموش کردن آتش بعد از استفاده رخ می‌دهد نه تنها مراتع را می‌سوزاند، بلکه کلی از غذای حشرات و جانوران یا خودشان را نیز از بین می‌برد، لذا تا مدت‌ها در آن منطقه چرخه حیات ناقص شده و تبعات زیان باری به طبیعت وارد می‌گردد.
رمضانی اظهار داشت: باید همه دقت داشته باشند که نه تنها پلاستیک بلکه هیچ چیز را در طبیعت رها نکنید، چرا که مثلاً همان دستمال کاغذی که بعد از استعمال در طبیعت رهاسازی می‌کنید شاید روزی با شدت گرفتن گرما به خاطر اشتعال سریع باعث آتش سوزی طبیعی شده و کلی خسارت به بار بیاورد.
وی یادآور شد: باید کمترین دخالت‌ها را در طبیعت داشته و تا آنجایی که ممکن است به طبیعت دست نزنیم، چرا که تجربه نشان داده مداخلات انسانی همواره به ضرر منابع طبیعی ما بوده تا به نفع آن.
به نظر می‌رسد با بالا رفتن استفاده از وسایل ارتباط جمعی آگاه سازی جامعه برای مراقبت از جنگل‌ها و مراتع هرچند نسبت به گذشته روند بهتری داشته، اما بررسی میزان تخریب طبیعت، استفاده از منابع آب زیرزمینی و زمین خواری عرصه‌های ملی توسط سودجویان نشان می‌دهد به شدت نیازمند حمایت همه جانبه مسئولان از مروجان این آگاه سازی است.
۸۰۶۸/۳۲۱۶