کرامت الله زیاری روز پنجشنبه در پنجاهمین نشست کانون تفکر آب دانشگاه یزد با اشاره به تدوین سند آمایش سرزمین در یزد اظهار داشت: آمایش از سیاست های اسکان است که باید مناطق حفاظت شده، ملاحظات جغرافیایی و امنیتی در آن لحاظ شود.
وی درباره وضعیت استان یزد گفت: تمرکز صنایع در دشت یزد - اردکان، عدم تعادل در شرق و غرب استان، ضعف توسعه در مناطق روستایی، کاهش دسترسی‌ها در تولیدات صنعتی از جنوب به شمال و ضعف کشاورزی از مرکز به سایر نقاط از مهمترین کمبودهای استان است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه سند آمایش فعلی بسیار بسیار ابتدایی تدوین شده است، اضافه کرد: آمایش ابتدا باید در سطح ملی تدوین شود و اسناد استانی دارای سند بالا دستی باشد و توسعه یافتگی افق آینده در پهنه منطقه‌ای دیده شود و به همین دلیل، امکانات و توسعه یافتگی برای همه شهر و بخش‌ها و روستاها در افق ۲۰ ساله دیده شود.
زیاری ادامه داد: در صدر تمام برنامه‌های توسعه‌ای در کشورهای اروپایی آب و محیط زیست قرار دارد ولی در سند تدوین شده برای یزد، با وجود کمبود منابع، توجه به محیط زیست و آب ضعیف است بیشتر تمرکز بر انتقال آب است.
وی با اشاره به اینکه پهنه فضایی یزد از تعادل مناسبی برخوردار نیست، خاطرنشان کرد: ۷۰ درصد یزد دارای ضعف و عدم تعادل، ۲۰ درصد نسبتاً خوب و تنها ۱۰ درصد وضعیت خوب دارد به همین دلیل در توزیع بودجه و برنامه ریزی ها باید به این مباحث توجه ویژه شود.
استاد سابق دانشگاه یزد با اشاره به ضعف مشاور سند آمایش یزد اظهار داشت: این سند بدون توجه به شرح خدمات تعریف شده در دستورالعمل سازمان برنامه و بودجه و بدون مدل و تکنیک تهیه شده و در ادامه باید اطلاعات آن بروز شود.
زیاری با انتقاد از عدم توجه به پیش بینی جمعیت در سند آمایش سرزمین تصریح کرد: مهترین بحث در تدوین این سند باید تهیه چشم انداز و توجه ویژه به آینده پژوهی است در حالی که در این سند، راهبردهایی که اغلب کپی شده با چشم انداز همخوانی ندارد.
وی نبود مبانی نظری در اطلاعات و آمار، بی توجهی به مدل مفهومی و اندیشه دقیق، بی توجهی به تجارب جهانی، نبود الگوی روابط افقی، استفاده نکردن از تجربه سند آمایش در برنامه ششم توسعه را از مهمترین ضعف‌های سند آمایش یزد عنوان کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران همچنین گفت: نگاه مرکزگرایی، گسست در برنامه ریزی منطقه‌ای، پیروی از الگوی قطب رشد در مرکز استان، رویکرد برنامه ریزی بخشی، مدیریت موازی، اختلاف در سطوح شهری و روستایی و پراکنش نامنظم جمعیت در این سند دیده می‌شود.
وی یادآور شد: امکانات به ترتیب در شهرستان‌های یزد، تفت، میبد، اردکان، ابرکوه، مهریز، اشکذر، خاتم، بافق و بهاباد مستقر است و این موضوع را در تدوین سند باید در اولویت توجه قرار داد.
زیاری، کم آبی و تغییر الگوی کشت، تهدیدات امنیتی، بحران زیست محیطی، جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها، تعریف یزد به عنوان شهر خلاق گردشگری و مناطق نمونه گردشگری، حیات وحش، سرمایه گذاری، زیرساخت‌های ارتباطی، راه‌ها، جاده‌ها و امکانات حمل و نقل را از دیگر موارد مورد توجه در سند آمایش دانست.
وی ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یزد را خوب ارزیابی کرد و گردشگری را از دیگر محورهای توسعه استان برشمرد که باید در سند آمایش مورد توجه ویژه قرار گیرد و سرمایه گذاری در این زمینه می‌تواند موجب توسعه و شکوفایی اقتصادی شود.
این استاد دانشگاه با قدردانی از دست اندرکاران تدوین سند آمایش سرزمین استان یزد، این سند را نیازمند بازنگری، مطالعه و بررسی بیشتر، توجه به ظرفیت‌ها، ارائه دیدگاه‌های کارشناسی و تخصصی و هدف گذاری افق بلند مدت دانست و بر لزوم داشتن ناظر قوی، علمی و دانشگاهی تأکید کرد.
استاد دانشگاه تهران با تأکید بر لزوم استفاده از مشاوران جدید در کنار مشاوران قدیمی برای بازنگری و تجدیدنظر در سند آمایش یزد گفت: با ساختار، فرمت و شرح خدمات سند با استفاده از ظرفیت نخبگان استان و بر مبنای آینده پژوهی تغییر یابد.
وی در ادامه طرح آمایش سرزمین را عدالت جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در پهنه یک سرزمین دانست و افزود: در طرح آمایش باید عدالت در همه بخش‌ها اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دیده شود و همه مناطق به طور متوازن رشد و توسعه یابد.
زیاری بر ارتباط و تعامل دستگاه‌های اجرایی با دانشگاه و استفاده از دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاهیان در تدوین سند آمایش تاکید کرد و گفت: طرح آمایش باید امکانات توزیع شده در کشور را به هم نزدیک و به نوعی عدالت اقتصادی و اجتماعی را در توزیع امکانات برقرار کند و محرومیت‌ها را از بین برد.
زیاری ایجاد مدیریت واحد و یکپارچه در شهرها و نیز مدیریت منطقه‌ای را مهم ارزیابی کرد و آن را لازمه سند آمایش سرزمین یزد برشمرد و گفت: برای اصلاح این سند باید تیم تخصصی متشکل از متخصصان، نخبگان و دانشگاهیان ایجاد شود.
در این نشست اعضای کانون تفکر آب دانشگاه یزد به بیان نظرات خود درباره سند آمایش سرزمین استان یزد پرداختند.
وی همچنین شب گذشته در شب فرهنگی یزد با عنوان سرمایه ریزی آمایشی سرزمین با اشاره به تدوین سند آمایش سرزمین گفته بود: قطره قطره آب در این استان طلاست و آب و محیط زیست مهمترین مولفه این طرح است که باید به صورت ویژه مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
زیاری گفت: این استان به لحاظ منابع آبی در وضعیت بحرانی قرار دارد و همچنین ملاحظات رفاهی و امنیتی را از دیگر مولفه های مهم در تدوین سند آمایش برشمرد.
وی با بیان اینکه توسعه باید وابسته به آب باشد و وابستگی به منابع خارج از استان کم شود اظهار کرد: با توجه به کم آبی باید از کاشت گیاهان پر آبخواه پرهیز و کشاورزی به سمت کشت گیاهان کم آبخواه سوق داده شود و صنایع به خصوص صنایع برتر نظیر آی. تی و شرکت‌های دانش بنیان توسعه یابد
به گفته استاد تمام دانشگاه تهران، همچنین در سند آمایش باید مسایلی چون سیل، زلزله، ریزگرد ها، فرونشست زمین، مناطق و دشت های ممنوعه، سکونت های غیر رسمی و تخریب جنگل مورد توجه قرار گیرد و طرح ها متناسب با سند آمایش تهیه و تدوین شود.
زیاری ایجاد مدیریت واحد و یکپارچه را در توسعه شهرها مهم ارزیابی کرد و آن را لازمه سند آمایش سرزمین یزد برشمرد و گفت: باید تحت مدیریت واحد، شهرها و روستای به طور متوازن توسعه یابند.
۱۹۶۸/ ۲۰۴۷