سیستم‌های هوشمند امروزه کاربری‌های زیادی دارند. یکی از آنها استفاده از این سیستم‌ها در ساختمان‌ها با هدف افزایش رفاه و کاهش مصرف انرژی است. امروزه استفاده از سیستم‌های هوشمند در ساختمان‌ها در اکثر نقاط جهان فراگیر شده است و علاوه بر رفاه و آسایشی که برای کاربران ایجاد کرده‌اند به میزان قابل توجهی میزان مصرف انرژی در ساختمان‌ها را هم کاهش داده‌اند.
ساختمان‌هایی که از سیستم‌های هوشمند استفاده می‌کنند، ساختمان‌هایی هستند که می‌توان با استفاده از ابزارهای کنترلی و نیز از راه دور هرنوع مدیریتی بر آنها اعمال کرد و استفاده از انرژی را در آنها برنامه ریزی کرد.
با بهره‌گیری از سیستم مدیریت هوشمند ساختمان کنترل تجهیزات الکتریکی و مکانیکی ساختمان به جای مدیریت توسط افراد، با استفاده از سیستم‌های هوشمند و یکپارچه انجام می‌شود که همین امر کمک قابل توجهی به مصرف انرژی در ساختمان خواهد کرد چرا که خطاهای انسانی در مدیریت را کاهش خواهد داد.
در ساختمان هوشمند می‌توان با استفاده از سامانه‌های یکپارچه کنترل‌های لازم را اعمال کرد و بر اساس نیاز مصرف کرد به این معنا که برنامه ریزی کرد تا در ساعت‌هایی که ساکنان در خانه حضور دارند سرمایش و گرمایش مورد نیاز اعمال شود و به محض خروج از خانه هوشمندانه سیستم‌ها از مدار خارج شوند.
طهماسب داودی، متخصص طراحی ساختمان‌های هوشمند در این باره به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: با استفاده از سیستم‌های هوشمند ساکنان خانه می‌توانند برنامه نیاز سرمایشی و گرمایشی را برای خود طراحی کنند و به سامامنه هوشمند بدهند تا بر اساس آن هنگامی که در منزل حضور دارند هوای مطبوع براساس راحتی مورد نیاز در اختیار آنها گذاشته شود. همچنین با تعریف این سیستم‌ها بر روی تلفن همراه ساکنان می‌توانند از راه دور هر نیازی به استفاده از سرمایش یا گرمایش دارند را اعمال کنند.
داودی معتقد است: با استفاده از سیستم‌های هوشمند همچنین می‌توان نور مورد نیاز در هر محیط را تأمین کرد به عنوان مثال کسی که در یک نقطه خانه قرار دارد می‌تواند استفاده از نور را برای آن نقطه تعریف کرده و سایر نقاط یا نور نداشته باشند یا با نوری بسیار کم روشن باشند.
به گفته این فعال خانه‌های هوشمند می‌توان با استفاده از این سیستم‌ها حتی در زمینه آبیاری باغچه‌ها اقدام کرد و آبیاری در زمان‌های مشخص شده و به میزان مورد نیاز انجام شود.
داودی می‌گوید: استفاده از سیستم‌های هوشمند در ساختمان‌ها می‌تواند تا ۵۰ درصد در مصرف انرژی صرفه جویی به همراه داشته باشد.
اما این چنین سیستم‌هایی در کشورمان چه وضعیتی دارند؟
میلاد نوری فعال صنعت موبایل ایران در باره استفاده از سیستم‌های هوشمند به ایرنا گفت: اکنون سیستم‌های هوشمند ساختمان در کشورمان وجود دارند که توانسته‌اند مدیریت خوبی هم اعمال کنند. اما بنا به دلایلی این سیستم‌ها هنوز مورد مصرف عمومی قرار نگرفته‌اند و بیشتر در مناطق شمال شهر تهران مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
نوری گفت: با استفاده از این سیستم‌ها می‌توان مدیریت صحیحی در ساختمان‌ها لحاظ کرد و در نهایت از هدر رفت انرژی جلوگیری کرد.
امیر حسین قنبری از فعالان بخش تلفن همراه معتقد است: سامانه‌های هوشمند ساختمان در کشور وجود دارند اما هنوز فراگیر نشده‌اند.
اکنون بسیاری از مردم تصور می‌کنند سیستم‌های هوشمند در ساختمان‌ها به دلیل قیمت‌های گزاف آنها کالایی لاکچری است در صورتی که طهماسب داودی معتقد است: میزان صرفه جویی که این سیستم‌ها در انرژی ایجاد می‌کنند هزینه انجام شده را در مدت ۲ سال بر خواهد گرداند.
هادی مدقق، مدیر کل دفتر مدیریت مصرف و خدمات مشترکان شرکت توانیر با اشاره به مزیت‌ها و کاربردهایی که هوشمندسازی در صنعت برق و به خصوص در بحث مدیریت مصرف دارد ادامه داد: توسعه هوشمندسازی ساختمان‌ها باید با همکاری سایر نهادها و سازمان‌ها دنبال شود تا مزایای آن کامل‌تر مشخص شود.
وی به ایرنا گفت: امسال هوشمندسازی کنتور مشترکان خانگی با توجه به مصوبه دولت برای افزایش تعرفه‌های آب و برق با اولویت پرمصرف‌ها جدی تر دنبال می‌شود.
استفاده از سیستم‌های هوشمند ساختمان راهکار مناسبی برای مدیریت مصرف آب و برق است که باید هم از سوی مردم و هم از سوی دست اندرکاران جدی تر گرفته شود.