هر ساله تعداد زیادی از دانش آموزان دانش آموخته دبیرستانی متقاضی شرکت در کنکور سراسری برای ورود به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی هستند و امروزه یکی از دغدغههای اصلی دانش آموختگان دوره متوسطه، پذیرفته شدن در دانشگاه است که همین باعث ایجاد استرس در آنان میشود.
خانوادهها نیز متأثر از فضای رایج در اجتماع به فکر ادامه تحصیل فرزندانشان در بهترین دانشگاهها و رشتهها هستند و در این مسیر از تمام ظرفیتهای فکری و اقتصادی خود برای موفقیت فرزندان بهره میگیرند.
براساس گفته کارشناسان برگزاری آزمون سراسری دانشگاهها به روش کنونی، موجب به وجود آمدن استرس کنکور و اثرات نامطلوب بر بهداشت روانی داوطلبان میشود.
فضای حاکم بر جامعه و خانوادهها به گونهای است که بسیاری این ماراتن علمی را تنها راه خوشبختی و موفقیت دانش آموزان در آینده میدانند که این ذهنیت به نوعی بر داوطلبان کنکور نیز فائق شده و فشار روانی مضاعفی را بر آنان تحمیل میکند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سنندج به دلیل اهمیت این موضوع و در آستانه برگزاری کنکور ۹۸ درمیزگردی دلایل بروز استرس در داوطلبان و راهکارهای مقابله با آن را با حضور معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش کردستان، کارشناس ارشد مشاوره خانواده و دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بررسی کرده است.
بیشترین استرس قبل از کنکور مربوط به دانش آموزان تیزهوش است
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان در این میزگرد گفت: بیشترین استرسها همواره در زمان کنکور مربوط به دانش آموزان تیزهوش و نمونه است چرا که سطح توقع خانواده و جامعه نیز از آنان کم و بیش وجود دارد.
مهدی نامدار با بیان اینکه این دانش آموزان همواره استرس دارند که نتوانند توقعات را برآورده کنند، افزود: این انتظارات موجب میشود که دانش آموزان تیزهوش و نمونه حداقل ۲ ماه قبل از کنکور عصبی بوده و رفتارهایشان تغییر پیدا کند.
وی تاکید کرد: اگر تلاش شود که عوامل استرس زا قبلاً از طریق عوامل مدرسه به خانوادهها گوشزد شده و والدین نیز فرزندان خود را برای قبولی در رشتهای خاص و حتی ورود به دانشگاه در تنگنا قرار ندهند دانش آموز دچار فشار عصبی و استرس و اضطراب نمیشود.
مصرف ریتالین در زمان کنکور ۵۰ درصد بیشتر میشود
دانش آموخته دکترای تخصصی تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه مطالعات نشان میدهد که مصرف ریتالین در زمان کنکور و امتحانات ۵۰ درصد بیشتر میشود، اظهار داشت: در کشور بعد از الکل، حشیش، تریاک، ترامادول و ریتالین در رتبه پنجم بیشترین مصرف قرار دارد.
عطاالله شاکریان مصرف مقطعی و بلند مدت این ماده مخدر را موجب بروز عوارض جدی جسمی و روانی مانند تهوع، استفراغ، بی خوابی، اضطراب، سرگیجه و جوشهای پوستی اعلام کرد و یادآور شد: ریتالین در مقطعی کوتاه ممکن است باعث افزایش تمرکز در زمان امتحان شود اما در درازمدت پتانسیل تحریک به سمت استفاده از مواد دیگر را فراهم میکند.
وی سیستم آموزشی کشور را عامل ایجاد رقابت در بین خانوادهها اعلام کرد و گفت: مسائل اقتصادی باعث شده که کنکور کارکرد اقتصادی برای خانوادهها پیدا کرده و والدین دانش آموزان را به سمتی هدایت دهند که رشته تحصیلی پردرآمد انتخاب کنند.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده با اشاره به اینکه آزمون سراسری به نوعی رقابت رشتههای علوم تجربی شده است، افزود: سیستم آموزشی به تنهایی در این زمینه مقصر نیست، چرا که این رشتهها آینده شغلی بهتری دارند.
شاکریان تاکید کرد: دانش آموز باید یاد بگیرد زندگی کند، از زندگی لذت ببرد و متناسب با توان و ظرفیتها رشد کند، ضمن اینکه بتواند براساس توان خود در تحصیلات نیز موفق شود.
وی با بیان اینکه محصل باید نسبت به تلاش خود دادههایی بدست آورد، اظهار داشت: کاهش فاصله طبقاتی، امید به شغل در آینده و فراهم بودن شرایط ازدواج، تأثیر قابل توجهی در کاهش استرس دانش آموزان و خانوادههای آنان در مقوله آزمون سراسری دارد.
دکترای تخصصی تعلیم و تربیت با بیان اینکه برای رفع استرس کنکور ۲ راه حل کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد، اظهار داشت: امروز کنکور یک موضوع اجتماعی است و تا زیرساختها به نوعی اصلاح نشود، امکان برطرف کردن استرس کنکور از دانش آموزان وجود ندارد.
مافیای کنکور به رشد اعتیاد در بین دانش آموزان کمک کرده است
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان هم در این میزگرد گفت: مصرف قرص شب امتحان مثل مصرف گل در بین جوان و نوجوانان در سالهای گذشته رشد کرده و به سمت آسیب پیش میرود.
رحمان حریری اضافه کرد: در حال حاضر برخی دانش آموزان قرصهای ریتالین (که اوایل برای افسردگی استفاده میشد) ترامادول، متادون، حشیش و شیشه را برای سرجلسه کنکور و امتحانات استفاده میکنند که نگران کننده است.
وی با بیان اینکه ساختار آموزش و پرورش و مافیای کنکور به رشد اعتیاد در بین نوجوانان کمک میکند، یادآور شد: استرس و اضطراب دانش آموزانی که درس نخوانده اند و میخواهند شبها و روزهای آخر اتفاقی رخ دهد باعث تحریکشان به سمت استفاده از قرصهای اعتیاد آور میشود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان تاکید کرد: این قرصها به صورت کاذب اتفاقات به ظاهر مطلوبی را برای دانش آموزان در شبهای آخر امتحانات یا نزدیک به کنکور بوجود میآورند، ضمن اینکه باعث شب بیداری و از بین رفتن سلولهای بیشتری از مغز میشود.
حریری با اشاره به اینکه تمام اهداف و رویاهای پشت کنکوریها با یک بار مصرف قرصهای اعتیاد آور از بین میرود، اظهار داشت: ترک اعتیاد در سنین پایین بسیار سخت است و این دانش آموزان با یک بار مصرف، معتاد شده و وابستگی آنان به این قرصها، باعث بالا رفتن میزان اعتیادشان میشود.
وی تاکید کرد: ساختار آموزشی کشور به گونهای است که فردی که مشغول تحصیل است زندگی نمیکند، نشاط اجتماعی ندارد و همواره درگیر کلاسهای تقویتی و آمادگی برای کنکور است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان، اساسیترین پژوهش قابل استناد شیوع شناسی مصرف مواد مخدر را مربوط به سازمان بهزیستی اعلام کرد و افزود: طبق شیوع شناسی انجام شده در سال ۹۴، گرفتار شدن افراد به اعتیاد در چهار سطح فردی، خانواده، گروه دوستان و اجتماع است.
حریری یادآور شد: در سطح فردی اولین دلیل اعتیاد در کشور کنجکاوی و در کردستان تفریح است، ضمن اینکه دلیل دوم سوق افراد به مصرف مواد مخدر در سطح کشور کسب لذت و در این استان جلب توجه است.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه برخی نوجوانان در کردستان دارای اعتماد به نفس نیستند، برای جلب توجه به سمت مصرف انواع مخدرها از جمله گل میروند و برای جذب دوستان دست به کارهای خطرناک میزنند.
دانش آموختگان بیکار الگویی منفی برای پشت کنکوریها هستند
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان با بیان اینکه در بحث کنکور چالش بزرگ در کشور در حوزه ریاضی است گفت: گرایش به این رشته بشدت افت پیدا کرده که یکی از دلایل آن بحث بازار کار و فضای جامعه است که به نفع رشته ریاضی نیست.
نامدار افزود: دانش آموختگان بیکار دانشگاههای معتبر کشور در رشته ریاضی امروز در هر محله و منطقهای به وفور وجود دارند و این افراد به الگوی منفی برای جوانان و نوجوانان و خانوادهها تبدیل شده اند.
وی اظهار داشت: موضوع اصلی در این زمینه جاذبههای شغلی رشته تجربی است به توجه به اینکه برای دانش آموختگان برخی از رشتههای پزشکی و پیراپزشکی همواره شغل وجود دارد و بصورت مرتب پرستار و غیره استخدام میشود لذا جامعه به این سمت و سو پیش میروند و خانوادهها نیز رشته تجربی را برای ادامه تحصیل به سایر رشتهها از جمله ریاضی ترجیح میدهند.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان یادآور شد: با این روند در نهایت رشتههای فنی مهندسی با تهدید مواجه میشوند چرا که عموماً دانش آموزان متوسط به پایین وارد رشته ریاضی میشوند، ضمن اینکه هنوز دانش آموزان ممتاز در این رشته هستند.
وی افزود: درگذشته برعکس بود و دانش آموزان ممتاز فقط به رشته ریاضی گرایش داشتند، به گونهای که گاهی ظرفیت رشته تجربی در مدارس تیزهوشان پر نمیشد و رشتههای مهندسی در اوج بود.
سیستم آموزشی گاهی خود منشأ ایجاد استرس در دانش آموزان است
دانش آموخته دکترای تخصصی تعلیم و تربیت گفت: گاهی برخی ضعفها و اشکالاتی که در سیستم آموزشی وجود دارد منجر به ایجاد استرس در دانش آموزان پشت کنکوری شده و حتی خود مدرسه، مدیر و معلمی که در مدرسه وجود دارد میتوانند از منشأ های استرس باشند.
شاکریان افزود: در سیستم آموزشی ما چیزی با عنوان هدایت تحصیلی و شغلی آنگونه که باید و شاید وجود ندارد به این معنا که در همان بدو ورود و در مقاطع مختلف تحصیلی تواناییها و ظرفیتهای دانش آموزان را به خودشان بشناسانند تا براساس قابلیتها و استعدادهایی که دارند در مسیر رشد تحصیلی، آموزشی و شخصیتی حرکت کنند.
وی اظهار داشت: این بی برنامگیها موجب میشود بسیاری اوقات انتخاب رشته تحصیلی و پس از آن شغل بصورت تصادفی بوده و براساس تواناییهای فرد نباشد بنابراین این موارد زمینه ایجاد استرس در میان پشت کنکوریها را افزایش میدهد.
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده یادآور شد: امروز در واقع ورود به دانشگاه تسهیل شده و کنکور بسیاری اوقات برای رشتههایی است که متقاضی بیشتر و ظرفیت پذیرش کمتری دارد و ضمن اینکه ممکن است رقابت بین دانش آموزان و خانوادهایی باشد که آموزشهای بهتری را طی کرده و منتظرند فرزندشان در رشتهای خاص تحصیل کند.
وی اضافه کرد: مساله دیگر این است که کنکور و ورود به دانشگاه به یک نوع نیازمندی تبدیل شده است و دانش آموز احساس میکند حتماً باید ورود به دانشگاه داشته باشد در غیر این صورت عملاً زندگی اش نابود میشود.
این استاد دانشگاه یادآور شد: ما به نوعی هنر زندگی کردن، مهارتهای زندگی و مهارتهای اجتماعی را خیلی زیاد به دانش آموزان یاد نداده ایم و بسیاری از دانش آموزان و به تبع آن خانوادهها مهارت مواجه و مقابله با استرس و مشکلات را ندارند.
وی ادامه داد: همچنین مهارتی که کمک کند دانش آموزان وسعت دید بیشتری داشته و بتوانند هدفهای خود را در جاهای دیگر پیدا کنند وجود ندارد لذا این موارد نیز استرس دانش آموزان را در زمان کنکور افزایش میدهد.
شاکریان اظهار داشت: بسیاری اوقات توانایی دانش آموزان بیشتر در محفوظات و آموزشهایی است که فرا میگیرند اما اینکه مهارتهای ارتباطی داشته و بتوانند در مقابله با مشکلات و استرسها تفکر انتقادی داشته و مسائل را حل کنند، شاید قابل توجه نباشد.
دکترای تخصصی تعلیم و تربیت افزود: اینکه فرد تصور کند دانشگاه و قبولی در رشتههای خاص میتواند پلی برای رسیدن به آرزوهایش باشد و با این روش مقبولیت اجتماعی پیدا میکند خودبخود استرس و اضطراب وی را افزایش میدهد.
تخلیه انرژی نیاز جوانان و نوجوانان است
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان با اشاره به اینکه امکان تخلیه انرژی منفی از نوجوانان و جوانان گرفته شده است، گفت: این قشر از جامعه نباید همواره درگیر درس و مدرسه باشند بلکه به تفریح و تخلیه انرژی هم نیاز دارند.
حریری استرس، اختلالهای روحی و روانی و شکستهای عاطقی را از دیگر دلایل بروز اعتیاد در فرد نوجوان دانست و افزود: استرسهایی که به واسطه درس و تحصیل به فرد تزریق میشود، در صورت عدمکنترل به افسردگی ختم میشود و فرد برای رهایی خود از افسردگی به سمت اعتیاد میرود.
وی یادآور شد: برخی از نوجوانان محصل برای رفع استرس به استفاده از قرصهای خواب و آرامبخش روی میآورند که اغلب مخدر است، همچنانکه در سطح بالاترو قبل از ورود به محل برگزاری آزمون سراسری با هدف تقویت حافظه قرص مخدر مصرف میکنند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان به راهکارهای موجود برای ممانعت از مصرف قرصهای مخدر توسط دانش آموزان اشاره کرد و اظهار داشت: در درجه اول باید مافیای کنکور حذف، ورود به دانشگاهها سهل و مدرک گرایی کنار گذاشته شود.
حریری با بیان اینکه در جامعه ما مدرک گرایی به مد تبدیل شده است، افزود: از آنجایی که سیستم آموزشی ما نتیجه گرا نیست و ساختار آن به گونهای است که دانش آموزان و دانشجویان در طول سال تحصیلی مطالعه نداشته و به دلیل استرس شب امتحان به قرصهای آرامبخش روی میآوردند.
وی چنین روندی را در سیستم آموزشی کشور ممضر و آسیب زا دانست و گفت: از دلایل روی آوردن دانش آموزان به سمت استفاده از قرصهای مخدر، فشار خانوادهها و مطالبه گری آنان است، البته نقش دوستان را نیز نباید نادیده گرفت.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان اضافه کرد: با یک بار مصرف شیشه یک میلیون سلول مغز و با یک بار مصرف گل ۱۰۰ هزار سلول مغز تخریب میشود، ضمن اینکه مصرف ریتالین تیکهای خفیف را تشدید کرده و حتی منجر به ایست قلبی میشود.
اولویت انتخاب رشته دانشجویان ترجیحاً دانشگاههای استان باشد
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان اظهار داشت: دانشجویان در هنگام انتخاب رشته ترجیحاً دانشگاههای استان را انتخاب کنند چرا که دانشگاههای دولتی استان با رشد قابل توجهی از نظر علمی مواجه شده اند و بسیاری از ظرفیتها خالی است.
وی افزود: در حال حاضر رتبه علمی استان بین ۱۰و ۱۱ متغیر است و این رتبه در بین ۳۲ استان برای استانی که نوار مرزی، مناطق صعب العبور، کمبود تجهیزات و فضا و نیروی انسانی دارد بسیار مطلوب است.
نامدار اضافه کرد: بصورت نسبی اگر سال گذشته را مبنا قرار دهیم بیشترین پذیرش این استان ر کنکور رشته ریاضی است چون تعداد شرکت کننده کم بوده لذا تعداد قبولی در دانشگاه زیاد است و حدود ۶۵ تا ۶۷ درصد شرکت کنندگان در دانشگاههای دولتی در رشتههای ریاضی پذیرش میشوند.
وی گفت: در رشته علوم انسانی بین ۴۵ تا ۵۰ درصد شرکت کنندگان دردانشگاه های دولتی پذیرش میشوند و رشته تجربی از نظر درصد کم و از نظر آمار زیاد است و حدود ۲۰ درصد دانش آموزان رشته تجربی در دانشگاههای دولتی پذیرش مشغول به تحصیل میشوند.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان با اشاره به دلایل آمار بالای دانش آموزان پشت کنکوری در رشته تجربی در استان اظهار داشت: کم بوده دانشگاه دولتی در کردستان و عدم وجود برخی از رشتهها در دانشگاههای دولتی استان از دلایل این مساله است.
وی با اشاره به ترویج برخی رشتههای تکمیلی در دانشگاههای دولتی استان گفت: دوره کارشناسی از سایر رشتهها برای دانش آموزان کاربردی تر است بنابراین اگر ترویج رشتههای تکمیلی همانند دکترا به قیمت حذف برخی از رشتههای کارشناسی تمام شود از دیدگاه ما آسیب است.
کنکور تمام زندگی نیست
کارشناس ارشد مشاوره خانواده تاکید کرد: باید این مهم به دانش آموزان تفهیم شود که میتوانند اهداف دیگری نیز داشته باشند و به وسیله این هدفها به رفاه و خوشبختی دست یابند.
وی گفت: اگر دانش آموزان و خانوادههای آنان تصورشان این باشد که تحصیل در برخی از رشتهها همانند پزشکی میتواند آنان را خوشبخت و موفق کند، به طور طبیعی استرسهای کنکور و شب امتحان از بین نمیرود.
شاکریان با بیان اینکه کنکور تمام زندگی نیست یادآور شد: اگر محصل درست هدایت شود و بتوان این فرهنگ را به آنان منتقل کرد که زندگی در کنکور خلاصه نمیشود، به مرور زمان سلامت روانی و رشد متناسب با استعدادها در بین آنان نهادینه میشود.
وی به راهکارهای کوتاه مدت برای کاهش استرس پیش از آزمون سراسری اشاره کرد و افزود: در روزهای پایانی منتهی به کنکور سراسری باید به خواب و استراحت کافی و تعذیه دانش آموز توجه شود و رفتار والدین توأم با محبت باشد.
دکترای تخصصی تعلیم و تربیت گفت: ارائه آموزشهای لازم به دانش آموزان از طریق سیستم آموزشی و رسانهها و دادن امید به زندگی و آینده به آنان، ضروری است.
طرح یاریگران برای اولین بار در مدارس اجرا میشود
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان به اجرای طرح یاریگران ویژه آسیبهای ناشی از مصرف مواد مخدر از سال تحصیلی آینده (مهر ۹۸) اشاره کرد و افزود: اساس این طرح بر توانمندی معلم و دانش آموز است که در زمینه مصرف قرص شب امتحان و ماده مخدر گُل آموزش داده و برای اولین بار در ایران اجرا میشود.
حریری به اجرای طرح ملی نماد (نظام مراقبت از آسیبهای اجتماعی دانش آموزان) اشاره کرد و گفت: در این طرح دانش آموزان آسیب دیده، خانوادهها و محلههای پرآسیب، شناسایی و درمان آسیب و پیشگیری از آن در محله و مدرسه انجام میشود.
وی با بیان اینکه طرح نماد جزو برنامه ششم توسعه است، افزود: در قالب این طرح مدارس کامیاران و ناحیه یک سنندج تحت پوشش قرار گرفته است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان بر گسترش این طرح و آموزش به مجریان آن تاکید کرد و اظهار داشت: طرح فست (خانه و مدرسه) نیز طرحی سه گانه است که خانوادهها را وارد محیط مهد کودک میکند و نحوه برخورد با کودک به آنان آموزش داده میشود.
وی جشنواره نوجوان سالم را با هدف ایجاد نشاط اجتماعی از دیگر طرحها عنوان کرد و یادآور شد: باید ضمن اجرای درست این طرحها در سطح خانواده و فردی، لذت طلبی و کنجکاوی را به سمت مطلوب هدایت و اعتماد به نفس را تقویت کنیم.
حریری با بیان اینکه جامعه نیازمند آموزش مهارتهای زندگی و آموزش سبکهای صحیح فرزند پروری است، اظهار داشت: والدین باید بدانند چگونه با کودکان رفتار کنند، آسیبها را بشناسند و جرأت نه گفتن را به آنان بیاموزند.
وی ۶۰ درصد دلایل اعتیاد نوجوانان را به پیشنهاد دوستان اعلام کرد و گفت: قرص شب امتحان هم شامل این مقوله میشود، بنابراین باید با فروش متادول و ریتالین برخورد شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان یادآور شد: در کنار این کارها، فعالیتهای جایگزین ورزشی و فرهنگ مطالعه و اعتقادات را باید ایجاد و تقویت کرد.
رقابت ۲۴ هزار داوطلب کردستانی در کنکور ۹۸
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان یادآور شد: در کنکور سراسری ۹۸ حدود ۲۴ هزار داوطلب کردستانی در پنج گروه آزمایشی با هم به رقابت میپردازند که قریب به ۱۷ هزار نفر از این تعداد داوطلب رشته تجربی، حدود ۲ هزار رشته ریاضی و حدود پنج هزار داوطلب رشته انسانی است.
وی با بیان اینکه امسال نیز بیشترین شرکت کننده مربوط به گروه علوم تجربی است، گفت: یک هزار و ۶۶ داوطلب نیز در گروه آزمایشی هنر و سه هزار و ۵۶ نفر در گروه آزمایشی زبانهای خارجه با هم به رقابت میپردازند.
نامدار اضافه کرد: کنکور سال ۹۸ با ۲ آزمون جداگانه (دو مجموعه سوال) شامل یک مجموعه برای دانش آموزان نظام قدیم و یک مجموعه سوال نیز برای دانش آموزان نظام جدید (۳.۳.۶) برگزار میشود.
وی افزود: داوطلبان با توجه به اینکه دانش آموخته نظام قدیم یا نظام جدید آموزشی هستند باید در آزمون مربوط به نظام آموزشی که در آن دانش آموخته شدهاند، شرکت کنند.
نامدار با بیان اینکه آزمون همزمان با سراسر کشور در روزهای ۱۳ و ۱۴ تیرماه در پنج گروه آزمایشی برگزار میشود، افزود: کارت ورود به جلسه نیز از یک هفته قبل از برگزاری آزمون از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی www.sanjesh.org قابل دریافت خواهد بود.
از گفتههای کارشناسان حاضر در میزگرد، این گونه برداشت میشود که بازنگری در نظام آموزشی، حذف کنکور سراسری، ورود آسان به دانشگاه و کیفی سازی تحصیلات عالی تأثیر قابل توجهی در رفع استرس داوطلبان دارد، ضمن اینکه در شرایط کنونی، باید به خانوادهها و دانش آموزان این نکته را آموزش داد که موفقیت در آزمون سراسری تنها راه سعادت در آینده کاری و زندگی نیست.
آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی سال ۹۸، روزهای پنجشنبه و جمعه ۱۳ و ۱۴ تیرماه همزمان با سراسر کشور در حوزههای اصلی و فرعی استان کردستان برگزار میشود.
در کنکور سراسری سال ۹۷ تعداد ۲۶ هزار و ۳۱۶ داوطلب کردستانی در پنج گروه آزمایشی با هم به رقابت پرداختند.
۷۳۴۸/۷۳۵۵