رهبران اتحادیه اروپا پس از سه روز مذاکرات نفسگیر در بروکسل پایتخت بلژیک، سرانجام شامگاه روز سه شنبه، در مورد گزینه جانشینی «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی این اتحادیه و سه پُست کلیدی دیگر به توافق رسیدند. آن طور که آسوشیتدپرس خبر داده، «جوسپ بورل» وزیر خارجه اسپانیا به عنوان جانشین «فدریکا موگرینی» معرفی شده است. البته بسیاری از نمایندگان پارلمان اروپا نسبت به نامزدهای معرفی شده اعتراض کرده‌اند و البته باید در نظر داشت که انتخاب بورل باید به تصویب پارلمان اروپا برسد.
اما در شرایطی که رابطه ایران و اتحادیه اروپا به دلیل شرایط به وجود آمده توسط آمریکا در برجام، ماجرای اجرایی شدن اینستکس و نیز کاهش تعهدات برجامی ایران در موقعیتی حساس قرار گرفته، این سوال مطرح می‌شود که موضع آقای بورل در مورد ایران چیست؟
جوسپ بورل متولد ۲۴ آوریل ۱۹۴۷ است یعنی بهار سال ۱۳۲۶ و کمی بیش از ۷۲ سال پیش. او عضو حزب سوسیالیست کارگران اسپانیا است و دقیقاً سال گذشته وزیر امور خارجه، اتحادیه اروپا و همکاری این کشور شد. او البته سیاستمداری عالی‌رتبه در اتحادیه اروپاست و از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ رئیس پارلمان اروپا و از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹، عضو پارلمان به نمایندگی از اسپانیا بوده است. بورل هم‌چنین از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۶ وزیر امور عمومی و محیط زیست اسپانیا بوده است.
اما بورل در مورد ایران چگونه فکر می‌کند؟
۱. نخستین چیزی که باید در مورد او بدانید این است که او به شدت مخالف یکجانبه‌گرایی آمریکا است. ۵ اردیبهشت بود که او از یکجانبه‌گرایی‌ها و اقدامات مداخله‌جویانه دولت آمریکا از جمله لغو معافیت تحریم‌های نفتی علیه ایران انتقاد کرد و در همایشی درباره روابط اتحادیه اروپا و آمریکا که در مادرید برگزار شد گفت: باید دید که آیا این تصمیم اعمال خواهد شد یا خیر زیرا این اقدام ممکن است با مخالفت کشورهای مختلف مواجه شود.
۲. در عین حال او یکی از حامیان توافق هسته‌ای است و چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت هم در واکنش به اقدام ایران برای کاهش سطح تعهدات خود گفته بود: «خوشبختانه ایران توافق هسته‌ای را پاره نکرد و باید مانع از پاره شدن کامل آن شد. تسلیح مجدد هسته‌ای ایران، بر نخستین کسانی که تأثیر می‌گذارد، اروپایی‌ها هستند. محکوم کردن توافق هسته‌ای از سوی آمریکا خبر بدی است. خوشبختانه پاسخ ایرانی‌ها در مرز قرار دارد، آنها توافق هسته‌ای را پاره نکردند وگفتند که اگر آمریکا به تعهدات خود عمل نکند آنها نیز به تعهداتشان عمل نخواهند کرد و کارهایی را در چارچوب محدودیت توافق انجام می‌دهند.»
۳. در عین حال نباید فراموش کرد که اسپانیا همان کشوری بود که در اوج فضاسازی رسانه‌ای برای نظامی‌سازی خلیج فارس با حضور ناو جنگی آبراهام لینکلن، ناوچه جنگی خود را به طور موقت از ادامه همراهی ناو هواپیمابر آمریکایی که به سمت خلیج فارس در حرکت بود فراخواند. بورل در همان زمان گفت: دولت همه جوانب این مسئله را بررسی کرده و سپس تصمیم به فراخوان ناوچه گرفته است. منطقه خلیج فارس پر از تنش است که البته نباید این موضوع را خیلی مهم جلوه داد و پیچیده کرد.
۴. محمد جواد ظریف، دی ماه سال گذشته در محل برگزاری نشست بین‌المللی رایسینا در دهلی نو هندوستان، با جوسپ بورل، وزیر امور خارجه اسپانیا دیدار و گفت‌وگو کرده بود و کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز یک سال پیش در اسپانیا با او دیدار کرده بود.
۵. نکته جالب پایانی در مورد بورل اینکه او در بهمن سال گذشته در یک پیام توئیتری، چهلمین سال پیروزی انقلاب را تبریک گفته و ایران را یک قدرت منطقه‌ای خوانده بود.
با این حساب به نظر می‌رسد که تغییر موگرینی اگر با جانشینی جوسپ بورل باشد، ضرری به حال ایران نخواهد داشت و شاید حتی بتوان گفت که جوسپ، با احتیاط و تجربه بالای دیپلماتیک خود، مواضع دورتری نسبت به آمریکا و نزدیک‌تری نسبت به ایران خواهد داشت.