در تازه ترین دور نبرد حفتر با دولت مرکزی که از چهارشنبه آغاز شد، بیش از چهل نفر در اردوگاه های اطراف طرابلس کشته شدند، این در حالیست که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد در یک ماه و نیم گذشته و از آغاز تهاجمات حکومت غیر مشروع حفتر به دولت مورد وفاق جهانی، دست کم یک هزار تن در این کشور جان باخته اند.
** آزمایش سلاح های آمریکایی با هزار کشته و پنج هزار مجروح
سازمان جهانی بهداشت روز پنجشنبه گذشته در واکنش به درگیری لیبی اعلام کرد: آمار قربانیان حمله به طرابلس به حدود یک هزار کشته و بیش از پنج هزار زخمی رسیده است.
اوضاع در لیبی از ۱۵ فروردین و همزمان با دستور حفتر فرمانده ارتش لیبی به نیروهای تحت امرش برای حمله به طرابلس، متشنج شد.
در همین حال «جویل میلمن» سخنگوی سازمان بین المللی مهاجرت گفت شمار قربانیان حمله هوایی بامداد چهارشنبه گذشته به مرکز اسکان مهاجران در طرابلس به ۵۳ تن رسیده است. در این حمله هوایی ۱۴۰ نفر نیز زخمی شدند.
** بیانیه محکومیت اقدامات در لیبی توسط شورای امنیت سازمان ملل
به گزارش روزنامه فرامنطقه ای "رأی الیوم"، در پی اعلام گزارش سازمان بهداشت جهانی در خصوص افزایش شمار قربانیان درگیری های لیبی به هزار کشته، شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه با صدور بیانیه ای خواستار توقف سریع درگیری ها در این کشور شد.
شورای امنیت در این بیانیه ضمن محکومیت حمله هوایی نیروهای وابسته به "خلیفه حفتر" ژنرال بازنشسته ارتش لیبی به مرکز نگهداری مهاجران در شرق طرابلس، از همه طرف ها خواست برای کاهش تنش ها به سرعت اقدام و به آتش بس التزام داشته باشند.
**تاکید اردوغان بر حمایت از دولت وفاق ملی
دفتر ریاست جمهوری ترکیه نیز روز گذشته اعلام کرد که "رجب طیب اردوغان" رییس جمهور این کشور در دیدار با "فایز سراج" رییس دولت وفاق ملی خواستار پایان گرفتن حملات غیر قانونی نیروهای خلیفه حفتر شد.
رییس جمهور ترکیه در این دیدار با اعلام حمایت آنکارا از دولت وفاق ملی، حفتر را دزد دریایی توصیف و ابراز امیدواری کرد که به زودی در لیبی انتخابات برگزار شود.
به دنبال ربوده شدن شش دریانورد ترک در لیبی توسط نیروهای وابسته به خلیفه حفتر، تنش میان آنکارا و دولت شرق لیبی شدت گرفته است.
** دولت وفاق ملی: امارات در پس حمله به مرکز مهاجران در لیبی بود
"فتحی باشاغا" وزیر کشور دولت وفاق ملی در گفت و گو با روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" با اشاره به اینکه بمب هایی که به این مرکز اصابت کرده، غیر عادی بوده و این حمله توسط یک جنگنده اماراتی از نوع "اف -۱۶" صورت گرفته است، امارات را مسؤول هدف قرار گرفتن مرکز مهاجران "ایواء" در "تاجورا" واقع در شرق طرابلس پایتخت لیبی دانست.
**ادامه اقدامات نیروهای حفتر برای حمله به طرابلس
در روز جمعه همچنین ارتش وابسته به حفتر از آماده شدن گردان های نظامی برای حمله به طرابلس خبر داد و با اشاره به مهارت این نیروها تاکید کرد که این اقدامات در راستای موج دوم حملات به طرابلس صورت می گیرد.
در همین راستا حفتر نیز مدعی شد که این اقدامات به هدف بازپس گیری طرابلس و مبارزه با تروریسم صورت می گیرد و هدف سیطره بر نفت نیست.
حفتر که در شرق لیبی برای خودش سالهاست دولتی تشکیل داده همزمان با وقایع سودان – در چند ماه گذشته به سرنگونی عمرالبشیر انجامید- به سمت طرابلس جهت از بین بردن دولت قانونی "وفاق ملی" حرکت کرد که در دو هفته گذشته در ۶۰ کیلومتری طرابلس متوقف شده و حملاتش با سلاح های امریکایی هدیه عربستان وامارات به کسانی که از شهرهای تحت تصرفش فرار کرده اند، روی جنایات جنگی سال های اخیر در شمال افریقا را سفید کرده است.
از آغاز اقدام حفتر بیش از یک ماه می‌گذرد و دو هفته پیش "احمد المساری" سخنگوی نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی که تحت فرمان ژنرال حفتر قرار دارد، در یک نشست خبری اعلام کرد که ترکیه و قطر به نفع دولت توافق ملی در طرابلس مداخله هوایی، دریایی و زمینی دارند. اعلام این مواضع مشخص کرد که به احتمال زیاد قرار است ماجراجویی جدیدی پیش روی ترکیه شکل بگیرد و دردسر تازه ای برای "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه در لیبی به وجود آید.
** حفتر کیست؟
لیبی از زمان سرنگونی «معمر قذافی» دیکتاتور سابق این کشور در سال ۲۰۱۱ به دو دولت موازی در شرق و غرب تقسیم شده است.
دولت وفاق ملی به ریاست «فایز السراج» در طرابلس غرب کشور تشکیل شده و مورد حمایت جامعه جهانی است.
همزمان یک دولت دیگر در شهر طبرق در شرق لیبی به نخست وزیری «عبدالله الثنی» و «عقیله صالح» رئیس مجلس نمایندگان اعلام موجودیت کرده که ژنرال حفتر مورد حمایت آنان است.
حفتر که در زمانی نه چندان دور یارِ غار و رفیقِ گرمابه و گلستان "معمر قذافی" دیکتاتور مخلوع لیبی به شمار می‌رفت، خیلی زود و پس از سرنگونی وی و آغاز قیام مردمی در سال ۲۰۱۱ در مقابل دوست قدیمی خود یعنی قذافی قرار گرفت و از همان سال نیز برای کسب قدرت نیروهایی را با کمک سه کشور عربستان، امارات متحده عربی و مصر گردآوری کرده و در مقابل حکومت مرکزی صف آرایی کرد.
**شمال افریقا و اهمیت راهبردی آن در تجارت جهانی (رویای ترکیه ای)
لیبی به عنوان یکی از کشورهای مهم قاره سیاه که در شمال آن قرار دارد، از سال‌ها پیش محلی برای فعالیت بازرگانان، مهندسان و سایر فعالان اقتصادی دیگر کشورها از جمله ترکیه بوده است. بر این اساس حضور ترک‌ها در این منطقه علاوه بر تلاش آنکارا برای ثبیت و ارتقای موقعیت اقتصادی، توسعه و گسترش فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک خود، تضمینی برای کسب موقعیت‌های بهتر سیاسی در عرصه بین الملل با استفاده از آرای کشورهای سیاه و در حوزه اقتصادی نیز کسب موقعیت منحصر بفرد و افزایش توان تجاری در برابر سایر رقبا از جمله کشور چین بوده است.
** دلایل مخالفت حفتر با ترکیه
سوال اساسی اینجاست که چرا به رغم موقعیت مناسب ترکیه در لیبی، نیروهای حفتر اینگونه در مقابل ترک‌ها قرار گرفته و حتی ارتش تحت حمایت وی به نیروهای خود دستور حمله به کشتی‌های ترکیه را صادر کرد. آیا به صرف اینکه ترکیه در حمایت از دولت مرکزی لیبی که تحت نظر وفاق ملی این کشور اداره می‌شود، اینگونه مورد تعرض نیروهای حفتر قرار گرفته یا اینکه مساله صورت دیگری نیز دارد.
پاسخ به این پرسش را تا حدودی باید به روابط خارجی دولت ترکیه به خصوص با عربستان و مصر جستجو کرد.
همان طور که در بالا اشاره شد، حفتر تحت حمایت مستقیم ریاض و قاهره قرار دارد و در این میان تأثیر حمایت رژیم سعودی از وی و نیروهای تحت امرش را در ماجراجویی اخیر نباید نادیده گرفت.
این فرض که ممکن است سعودی‌ها و شخص "محمد بن سلمان" این بار لیبی را برای رویارویی غیر مستقیم با ترکیه انتخاب و صحنه آرایی کرده باشند و بخواهند با استفاده از نیروهای حفتر، ترکیه را در لیبی گیر اندازد، به نظر دور از انتظار هم نیست، چرا که بن سلمان این روزها بسیار تلاش می‌کند تا بتواند بخشی از حقارت‌هایی را که در ماجراهایی مانند قتل "جمال خاشقچی" و یا حتی تحولات سوریه و مصر که خواسته یا ناخواسته در مقابله ترک‌ها نصیبش شد را این بار در لیبی و با درگیر کردن ترکیه در ماجراجویی‌های خلیفه حفتر جبران کند. اما گذشته از همه این موارد، به نظر می‌رسد ترک‌ها نیز هوشیار تر از آن باشند تا خود را درگیر لفاظی ها و حتی تهدیدهای ژنرال دست نشانده سعودی‌ها در لیبی و یا سایر کشورهای آفریقایی کنند و با حسابگری در صحنه بازیگری، این توطئه ها را در لیبی خنثی خواهند کرد. هر چند به نظر می‌رسد با اولتیماتوم‌هایی که دو طرف در روزهای اخیر میان هم رد و بدل کرده‌اند، زد و خوردی هم پیش بیاید، اما به هر روی باید به انتظار نشست و از نزدیک تحولات منطقه را دنبال کرد و نتایج مورد انتظار را در پَسِ عنصر زمان مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.