با پایان یافتن سال تحصیلی مدارس و دانشگاه‌ها در ایران فصل جابه جایی مستاجران و تغییرات در بازار مسکن آغاز می شود و هر سال اجاره‌نشین‌ها با مشکلات زیادی از جمله افزایش فراوان اجاره‌بها روبرو می شوند اما امسال آشفته بازار قیمت مسکن و کرایه خانه، سر مستاجران را به سقف چسبانده و آنان را تا خرخره درگیر دست و پازدن و جمع جورکردن پول رهن و اجاره برای پیدا کردن یک سرپناه کرده است.
نوسان نرخ ارز و اجرای تحریم های ظالمانه استکباری آمریکا در یکسال و اندی و پایین آمدن ارزش پول ملی همانند همه بخش ها باعث بالا رفتن سرسام‌آور قیمت، زمین، ساخت و ساز، مصالح ساختمانی، خرید، فروش، اجاره و رهن خانه در کشور شده است طوریکه قیمت خرید و فروش مسکن به حدود سه برابر سال ۱۳۹۶ و میزان رهن و اجاره خانه نیز ۷۰ درصد افزایش یافته است.
این وضعیت باعث شده تا افرادی که پیش از این در خانه رهنی و اجاره‌ای ساکن بوده اند توان قیمت جدیدی که امسال صاحب خانه برای رهن، ودیعه و کرایه تعیین کرده است را نداشته باشند و از طرفی ارزش پولی که در سال گذشته به عنوان رهن یا ودیعه نزد مالک خانه داشته اند نیز به یک سوم قبل تنزل کند و بناچار دنبال گرفتن وام برای افزایش موجودی نقد برای پیدا کردن خانه هایی در حاشیه شهرها با نرخ پایین تر برای اجاره نشینی باشند.
یکی دیگر از عوامل افزایش بویژه قیمت اجاره مسکن پدیده خانه های مبله است که درسال های اخیر برخی مالکان که صاحب چند واحد آپارتمان هستند با خرید مقداری اسباب و اثاثیه دست دوم منزل خانه ها را به مبله تبدیل می کنند و آنها را هر شب با قیمت بالا به مسافران و گردشگران کرایه می دهند و در آخر ماه نیز چندین برابر یک خانه اجاره‌ای درآمد کسب می کنند.
همچنین اجاره گروهی خانه های کلنگی موجود در بافت قدیم و فرسوده شهرها توسط کارگران اتباع بیگانه و مهاجران مجرد ایرانی باعث شده تا خانواده‌های فاقد مسکن قشر ضعیف بخاطر پیامدهای اجتماعی احتمالی تمایلی به اجاره نشینتی در این مناطق نداشته باشند.
در این میان مشکل قشر حقوق بگیر متوسط و پایین (کارمند و کارگر) جامعه دوچندان است زیرا حقوق آنان افزایش کمی داشته اما تورم سرسام آور بوده است، براساس آمارهای رسمی بیش از ۲۵ درصد خانواده‌های کشور اجاره نشین هستند که بیشتر آنها را دهک های پایین جامعه تشکیل می دهند و ماهانه حدود ۵۰ درصد درآمد خود را برای اجاره مسکن پرداخت می کنند به همین دلیل فشار و بار اصلی افزایش بی رویه قیمت مسکن و اجاره بها بر دوش این بخش از جمعیت است.
از طرفی نبود قانون و فرمول خاص برای تعیین قیمت مسکن و اجاره خانه و هیچ متولی، ناظر و رسیدگی کننده باعث شده تا مالکان و صاحبان خانه که بیشتر از دهک های بالای جامعه هستند در این زمینه تام‌الاختیار بوده و هرگونه بخواهند قیمت خرید وفروش، اجاره و رهن ملک خود را تعیین کنند، بدون اینکه مستاجر یا خریدار قدرتی برای تغییر آن یا جایی برای دادخواهی داشته باشد.
بوشهر درگرانی مسکن و اجاره بها شانه به شانه پایتخت می زند
در شهر ساحلی بوشهر که بیش از ۷۰ درصد اراضی این بندر در تصرف پایگاه های نظامی و نیروگاه اتمی است شهروندان برای ساخت مسکن با کمبود زمین روبرو هستند طوریکه این وضعیت باعث شده تا رشد عمودی مسکن در شهر بوشهر در ۲ دهه اخیر اخیر ده ها برابر شود.
همچنین قیمت زمین در شهر بوشهر نسبت به دیگر نقاط کشور همواره بالا بوده و در یک سال اخیر بطور سرسام‌آوری گران شده طوریکه هم اکنون قیمت یک متر مربع زمین مسکونی یا خانه کلنگی با توجه به نقاط مختلف شهر بین ۵۵ تا ۱۱۰ میلیون ریال و قیمت یک متر مربع آپارتمان نیز از ۶۵ تا ۹۰ میلیون ریال است.
میزان اجاره‌بها و رهن مسکن هم درشهر بوشهر تابعی از قیمت زمین و خانه و علاوه براین با توجه به تورم و گرانی هزینه های زندگی در این بندر است که نسبت به دیگر استان های کشور بسیار بالاتر است.
یک اجاره نشین درشهر بوشهر گفت: در سال گذشته یک خانه ۵۳ متری با یک اتاق خواب را ۳۵۰ میلیون ریال رهن کرده بودم که امسال صاحب خانه علاوه بر همان میزان مبلغ رهن، درخواست ماهی پنج میلیون ریال کرایه کرده است که بناچار پذیرفته و قراردادم را تمدید کرده ام.
حسینی افزود: وقتی در دفتر املاک به قیمت کرایه اعتراض کردم که چرا ۷۰ درصد اضافه شده است مسئول این دفتر گفت " خدارا شکر کن که صاحب خانه منصفی داری و الا در شرایط کنونی برای اجاره مشابه این خانه باید ۶۰۰ میلیون ریال ودیعه با ماهی ۲ میلیون ریال پرداخت کنی علاوه بر این هزینه های جا به جایی و غیره هم اضافه می شود.
یک بوشهری که در تهران اجاره نشین است گفت: وضعیت قیمت مسکن و اجاره‌بها در شهر بوشهر با برخی محله‌های تهران که پایتخت کشور است، برابری می کند، طوریکه خانه ام را دربوشهر رهن و اجاره داده ام و با همان میزان ودیعه و کرایه در تهران یک آپارتمان مشابه در جنت‌آباد اجاره کرده ام.
رضا محمدی افزود: همچنین هزینه‌های زندگی و تورم و گرانی نیز در بوشهر و تهران فرق زیادی ندارد و در واقع بوشهر یکی از گرانترین شهرهای کشور به شمار می رود که مسئولان باید برای ساماندهی به وضعیت گرانی بویژه در زمینه اجاره و قیمت خرید و فروش زمین و مسکن چاره اندیشی کنند.
یک کارگر اجاره نشین در بوشهر گفت: افزایش چند برابری نرخ اجاره مسکن مستأجران بوشهری را با مشکلاتی روبرو کرده و با توجه به اینکه هزینه زندگی در این شهر بسیار بالاست و این وضعیت باعث شده تا قشر کارگر نتوانند از پس اجاره‌بها برآیند.
مسلم احمدی افزود: کارگری با حقوق ۲۰ میلیون ریال درماه و سه سرعائله اگر برای یک آپارتمان ۶۰ متری ۲۰۰ میلیون ریال ودیعه و ۱۰ میلیون ریال اجاره دهد چگونه باید با باقی مانده حقوقش مخارج زندگی و تحصیل فرزندانش تامین کند.
وی اضافه کرد: نبود نظارت، سیاست گذار و قانون خاص در مورد تعیین میزان اجاره‌بها و خرید و فروش مسکن بی ثباتی بازار و تورم در این بخش به نفع مالکانی است که می‌خواهند از ملک خود بیشترین استفاده را ببرند و به مستاجرانی که توانایی پرداخت اجاره‌بهای سنگین را ندارند، فشار وارد می‌آورد.
احمدی ادامه داد: بازار اجاره شرایطی را پشت سر می‌گذارد که طرح‌های پیشنهادی مسئولان برای کمک به مستأجران نیز هنوز شکل عملیاتی به خود نگرفته و مردم انتظار دارند دولت در این زمینه تدبیر کند.
قید خانه دارشدن را زده ایم، بتوانیم اجاره نشینی کنیم، شاهکار است
یک شهروند بوشهری گفت: درچند سال گذشته با گرفتن وام و پس انداز کمی که داشتم در تلاش برای خرید یک خانه نقلی و رهایی از مستاجری بودم اما با افزایش چند برابری قیمت مسکن در سال گذشته امید و آرزوهایم برباد رفت و اکنون قید خرید را زده ام و تلاش می کنم با پولی که دارم بتوانم حداقل قدرت اجاره نشینی ام را حفظ کنم.
عباس هادی افزود: هرسال وعده خرید خانه را به خانواده ام می دادم اما نرخ تورم و شرایط سخت اقتصادی از ما جلوتر است و اجازه نمی‌دهد ذره‌ای نسبت به سال قبل پیشتر برویم.
وی ادامه داد: شرایط نابسامان بازار مسکن و اجاره‌بها باعث شده تا تن به خواسته نامتعارف صاحب خانه بدهم و یا جابه جا شوم و به دنبال خانه کوچک‌تری باشم.
اجاره نشین دیگری در بوشهر گفت: به دلیل شرایط کاری ۲ سال است به مرکز استان آمده‌ام اما اجاره‌بهای مسکن بسیار بالاست و با دخل و خرجم مطابقت ندارد.
علی سهرابی افزود: حتی خانه‌هایی که از امکانات خوبی بهره مند نیستند و در مناطق خیلی خوبی هم واقع نشده اند هم کرایه‌های بالایی دارند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر با همسرم در یک سوئیت ۲۷ متری که در سند به عنوان انباری تعریف شده مستأجر هستم.
سهرابی گفت: با وجود اینکه این سوئیت امکانات خاصی از جمله لوله کشی گاز هم ندارد اما صاحب خانه ۶۰ میلیون ریال پول پیش و ماهانه چهار میلیون ریال اجاره تعیین کرده است.
جوانی که به همراه همسرش با ناامیدی از دفتر مشاور املاک خارج شدند گفت: یک واحد با متراژ پایین را پارسال با ۱۰۰ میلیون ریال پول پیش و ماهانه پنج میلیون ریال اجاره کردم اما امسال صاحب خانه شرط تمدید قرار داد را پراخت ۱۲ میلیون ریال اجاره تعیین کرده است.
افشین زارعی افزود: در مقابل اعتراض من صاحب خانه گفت "به همین مبلغ قسط دارم و اگر توان پرداخت نداری تخلیه کن" که با توجه به بالا بودن اجاره‌بهای خانه در همه مناطق شهر مجبور به پرداخت شدم اما نمی دانم با حقوق پایین کارگری که به طور معمول سروقت هم نمی‌گیرم چگونه باید زندگی را بگذرانم و شرمنده خانواده ام نباشم.
وی اضافه کرد: چون تازه ازدواج کرده ام و خانه اولی هستم با وامی که دولت برای خرید مسکن می‌هد در شرایط آشفته بازار امروز حتی نمی توان یک سوئیت هم خریداری کرد، ازطرفی با حقوق پایین کارگری چکونه قسط وام را پرداخت کنم و بناچار "عطای صاحب خانه شدن را به لقایش بخشیدم" و در این شرایط بتوانم اجاره نشینی هم کنم شاهکار است.
ناچار به چادرنشینی هستم
شرپرست خانواده دیگری که در بوشهر اجاره نشین است گفت: صاحب خانه امسال شرط تمدید قرارداد اجاره را افزایش ۲ برابری پول پیش و کرایه تعیین کرده که با توجه به شرایط حقوقی و تورم موجود از پس آن برنمی آیم و مجبورم خانواده ام را چادر نشین کنم.
وی که خواست نامش فاش نشود افزود: افزایش قیمت اجاره بها در شهر بوشهر از کل حقوق من که یک کارگرساده هستم بیشتر است و توان پرداخت را ندارم.
زوجی که خانه بخت ندارند
زوج جوان بوشهری که یک سال از عقد ازدواج آنان گذشته است گفت: پس از یک سال هنوز نتوانسته‌ایم منزل مناسبی و متناسب با درآمدمان را پیدا کنیم تا به خانه بخت برویم.
علی عابدی افزود: بیشتر خانه‌هایی که شرایط و دارای امکانات زندگی معمولی است کرایه آنها با درآمد ما همخوانی ندارد.
وی بیان کرد: در شرایط کنونی خانه‌هایی که کمترین امکانات و به تعبیری فقط به عنوان یک سقف بالای سر به شمار می‌روند نیز مالکان آنها با این استدلال که قیمت ارز بالا رفته و گرانی و تورم غیر قابل پیشبینی است، پول پیش و کرایه‌های خود را افزایش داده‌اند.
عابدی گفت: در این شرایط سخت اقتصادی تکلیف زوج‌های جوانی که در ابتدای راه هستند چیست؟
ریش و قیچی دست مالک
مسئول دفتر مشاور املاک میرزا در بوشهر گفت: در زمان حاضر مبلغ رهن منزل در این شهر ۲ برابر شده و کرایه نیز بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
کورس میرزا افزود: با توجه به فصل جابه جایی مستاجران اما امروز به دلیل افزایش قیمت‌ها کمتر کسی جابه جا می‌شود و بیشتر مجبورند قراردادهای خود را تمدید کنند.
وی بیان کرد: یک خانواده متوسط و یا زوج جوان با میانگین وجه نقد ۳۵۰ میلیون ریال دیگر امکان رهن و اجاره یک خانه با کمترین امکانات را در شهر بوشهر ندارد.
میرزا گفت: در گذشته افرادی که امکان اجاره و رهن خانه‌های لوکس را نداشتند به سراغ محله‌های متوسط و کم برخوردار می‌رفتند اما امروز حتی این مناطق نیز دیگر جوابگو نیست و صاحبان ملک قیمت‌ها را بالا بردند.
وی با اشاره به افزایش سرسام آور قیمت زمین اضافه کرد: در این شرایط به دلیل افزایش قیمت زمین، مصالح و دستمزد، ساخت و ساز در استان بوشهر بسیار کاهش یافته است و دیگر به صرفه نیست.
میرزا اظهار داشت: مشاوران املاک هیچ نقشی در تعیین قیمت ندارند بلکه این مالکان هستند که متناسب با بالارفتن ارزش ملک خود و شرایط خاص اقتصادی نرخ را تعیین می‌کنند و ما تنها یک رابط هستیم.
وی بیان کرد: مالکان به دلیل کمبود نقدینگی تلاش می‌کنند از کمترین فضایی که در اختیار دارند به عنوان یک منبع درآمد استفاده کنند و امروز در این شرایط همین افراد قیمت ملک خود را ۲ تا ۳ برابر افزایش دادند.
یکی دیگر از مشاوران املاک در منطقه بهمنی بوشهر گفت: مالکان براساس نیاز خود ملک خود را اجاره می‌دهند.
خانه های مبله یکی از عوامل اصلی گرانی اجاره‌بها در بوشهر
شیخ وردی افزود: یکی از عوامل گرانی اجاره بها وجود خانه‌های مبله است و بیشتر افراد با تأمین کمترین تجهیزات در خانه‌های خود برای یک ساعت و یک شب خانه خود را سه تا چهار میلیون ریال اجاره می‌دهند.
وی بیان کرد: هرچند تاکنون بیشتر مستأجران تن به خواسته غیر معقول صاحب خانه‌ها داده اند اما با ورود دانشجویان جدید الورود التهاب تأمین مسکن در بوشهر دوچندان می‌شود.
شیخ وردی گفت: بسیاری از افراد به دلیل افزایش نرخ اجاره‌بها روبه حاشیه نشینی آوردند و همین امر باعث شده حتی در آن مناطق نیز افراد اجاره‌ها را بالا ببرند.
وی افزود: در زمان حاضر رهن کامل یک خانه ویلایی مناسب در بوشهر ۲ میلیارد و۶۰۰ میلیون ریال، آپارتمان ۱۵۰ متری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال، آپارتمان ۹۵ متری با امکانات ۹۵۰ میلیون ریال است.
شیخ وردی اضافه کرد: آپارتمان ۷۰ تا ۷۵ متری ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون ریال و هم کف ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیون ریال است.
وی تاکید کرد: اگر شهر جدید عالی شهر و مناطق حاشیه شهر نبود قشر متوسط جامعه در شهر بوشهر امکان زندگی نداشتند.
این مشاور املاک در شهر بوشهر تاکید کرد: در زمینه مسکن نیازمند یک نرمش قهرمانانه هستیم تا متناسب با توان و نقدینگی مردم امکان زندگی برای آنها فراهم شود.
شیخ وردی اضافه کرد: بهترین راه برای خانه دار شدن راه اندازی تعاونی‌های مسکن است.
محدودیت زمین و گرانی مصالح عامل کاهش ساخت و ساز در بوشهر
معاون صنف مشاوران املاک در شهر بوشهر گفت: بازار مسکن هم از نوسانات قیمت ارز و برخی سیاست‌های داخلی و خارجی در امان نبوده و برخی بی ثباتی ها باعث شده قیمت مسکن افزایش یابد.
علی بوالخیری افزود: نوسانات قیمت ارز و از هم گسیختگی بازار مسکن موجب گران شدن مصالح ساختمانی شده و این امر باعث کاهش ساخت و ساز و گران شدن مسکن شده است.
وی بیان کرد: با توجه به شبه جزیره بودن بوشهر و حضور پایگاه‌های نظامی و نیروگاه اتمی بخش زیادی از شهر اشغال و از نظر زمین و توسعه با محدودیت‌هایی روبرو هستیم.
بوالخیری اضافه کرد: بوشهر از جمله شهرهای مهاجر پذیر است که افراد زیادی از اطراف برای کار و سایر مسائل دیگر به این شهر مهاجرت می کنند و تمرکز بیشتر آنها در مرکز شهر است این تمرکز در مرکز شهر باعث شده با کمبود فضای استیجاری روبرو شویم و افراد به سمت حاشیه شهر هجوم آورند.
وی اظهار داشت: در زمان حاضر آپارتمان ۱۰۰ متری در خیابان باهنر بوشهر از ۱۵۰ میلیون ریال پول ودیعه و ۱۰۰ میلیون ریال اجاره در سال گذشته به ۳۰۰ میلیون ریال و ۱۵ میلیون ریال اجاره افزایش یافته است.
اقدام پسندیده برخی مشاوران املاک بوشهر برای کاهش قیمت اجاره‌بهای خانه
بوالخیری ادامه داد: این دوبرابر شدن قیمت رهن و اجاره باعث شده بیشتر مشاوران املاک بنری را نصب و اعلام کنند از اجاره دادن خانه هایی که قیمت غیرواقعی دارند معذور هستیم هرچند این کار شاید بتواند صاحب خانه ها را مجبور کند که کمی انصاف را رعایت کنند و ملک خود را با قیمت واقعی اجاره دهند اما از طرفی باعث شده که کار و کسب این صنف نیز رو به کسادی برود.
وی بیان کرد: هرچند مجموعه اصناف در پروانه کسب خدمات نظارتی را بر نرخ نامه دارد اما در نهایت مبلغ اجاره‌بها را مالکان تعیین می کنند و مشاوران املاک تنها واسطه هستند.
معاون صنف مشاوران املاک در بوشهر گفت: بازار آشفته مسکن امروز به صورتی است که از هر پیش بینی خارج شده و چیزی دست افراد نیست.
وی یادآور شد: در گذشته بعد از تعطیلی مدارس زمان جابه جایی ها فرا می رسید و بازار رهن و اجاره مسکن رونق می گرفت اما امروز مردم گرفتار هستند و بیشتر مجبورند با صاحبان خانه خود کنار آیند و جابه جا نشوند و کسانی هم که مجبور به جابه جایی هستند از شرایط جدید ناراضی و نمی توانند پاسخگوی خواسته صاحب خانه ها باشند.
بوالخیری برضرورت کاهش تعرفه های صدور پروانه ساختمانی، هزینه نظام مهندسی و دفاتر نقشه کشی تاکید کرد.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات افزایش متراژ خانه ها از ۱۰۰ به ۱۵۰ متری است که این امر باعث افزایش قیمت اجاره و رهن شده است.
۶۰۴۷/۶۰۴۳