سید منتظر شبر روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا، در مورد مراکز و تعداد کودکان تحت سرپرستی بهزیستی هم گفت: در سه مرکز بهزیستی، دو مرکز به پسران با ظرفیت ۱۹۰ نفر و یک مرکز به دختران با ظرفیت ۲۵ نفر اختصاص دارد که به ترتیب در رده سنی زیر ۱۲ سال، تعداد پسران ۶۰ نفر و بالای ۱۲ سال ۱۳۰ کودک پسر نگهداری می شود که تعداد دختران در مجموع ۲۵ نفر هستند.
وی در پاسخ به این پرسش که ورودی ها به مراکز تغییر یافته یا خیر ادامه داد: این نسبت در این سال ها تغییری نکرده چرا که کودکانی که شرایط ترخیص داشتند ترخیص شدند و موارد جدید به مرکز وارد شده اند. ورود کودکان به مراکز هم روزانه تغییر می کنند به عنوان مثال در بازه زمانی کمتر و در زمانی دیگر این تعداد دو برابر می شود.
حضانت کودک بدسرپرست سلب می شود
شبر درباره موضوع گرفتن حضانت کودکان کار از والدین بدسرپست هم توضیح داد: اگر مقام قضایی تشخیص بدهد که کودکی دارای پدر و مادر فاقد صلاحیت و عبارتی بدسرپست است می تواند از آنان سلب حضانت کند و بهزیستی هم امکان این را دارد که حضانت این کودکان را به شخصی دیگر به عنوان فرزندخوانده واگذار کند.
وی تاکید کرد: شرایط سلب حضانت باید محرز باشد تا دست قاضی برای صدور این حکم باز باشد، به عنوان مثال وقتی قاضی در بررسی ها در یابد که این کودک در خیابان به کار اجباری گماشته شده است، پدر و مادر وی کارتن خواب هستند، نیازهای اولیه کودک و خود را نمی توانند تامین کنند، اجازه رفتن به مدرسه به او نمی دهند، کمترین سرپناه را نمی توانند بای کودک ایجاد کنند، از کودک به عنوان یک کالاو ابزاری برای رد و بدل کردن مواد مخدر و منبع درآمد استفاده می کنند و او را اجاره می دهند. اینجا مقام قضایی سلب حضانت کرده و به بهزیستی واگذار می کند. اما صِرف بودن کودک در خیابان سلب حضانت نمی کند.
شرایط فرزندخواندگی در راستای دوراندیشی چیده شده است
مدیرکل دفتر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور در ادامه این گفت و گو، در پاسخ به چرایی سخت گیری در مورد واگذاری کودک به خانواده های متقاضی فرزند گفت: سخت گیری های ما در حدی است که بررسی کنیم خانواده متقاضی از شرایط روحی روانی مناسب، عدم سوءپیشینه و آسیب های اجتماعی، عدم اعتیاد، سلامت جسمی در حدی که بتواند یک فرزند را نگهداری کند، برخوردار باشد.
وی افزود: نکته مهم در امر فرزندخواندگی، وضعیت اقتصادی خانواده متقاضی است تا آنجا که بتواند مایحتاج خود و کودک را فراهم کند اما متاسفانه این مساله از مواردی است که همواره انگشت اتهام را به سمت بهزیستی نشانه رفته مبنی بر اینکه بهزیستی دنبال خانواده های متمول می گردد. در حالی که معتقدیم متقاضیان نباید از جمله افراد فاقد شغل و مسکن و وامانده از تامین مایحتاج خود باشند. مواردی داشتیم که فرزند خوانده به بهزیستی اعتراض کرده که چرا سرپرستی من را به این خانواده که در خرج و مخارج خود مانده اند واگذار کرده اید.
وی ادامه داد: به هیچ عنوان معیار ما پولدار بودن خانواده متقاضی نیست و معتقدیم پول عامل خوشبختی نیست. چرا که شاهدیم میزان طلاق در خانواده های متمول بیشتر است و نشان می دهد که خانواده به هم پیوسته ای از نظر اجتماعی نیستند.
در برابر یک کودک، ۱۰ متقاضی فرزندخواندگی داریم
مدیرکل دفتر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور درباره شرایط فرزندخواندگی به مادران مجرد هم خاطرنشان کرد: در قانون فرزندخواندگی مصوب ۱۳۵۳ به افراد مجرد اجازه فرزندخواندگی داده نمی شود؛ این قانون در سال ۱۳۹۲ اصلاح و به زنان مجرد اجازه داشتن فرزندخوانده را داد اما مردان مجرد همچنان از این قاعده دور هستند.
وی ادامه داد: زنان مجرد بالای ۳۰ سال شرایط تقاضای فرزندخواندگی را دارند؛ زنانی که دیگر قصد ازدواج ندارند البته ازدواج بعد از گرفتن فرزندخوانده، منع قانونی بر این افراد متصور نمی کند. اما باید توجه داشت که اولویت بندی در واگذاری فرزند وجود دارد و خانواده هایی که شرایط بچه دار شدن را هرگز ندارند بر زنی که مجرد است اولویت دارد.
شبر علاوه بر شرط سنی، تمامی شرایط حاکم بر فرزندخواندگی از جمله داشتن سلامت جسمی، روحی و اقتصادی را برای فرزندخواندگی مادران مجرد عنوان کرد و گفت: اگر شاهد هستیم که پروسه واگذاری فرزند به طول می انجامد به این دلیل است که کودک واجد شرایط فرزندخواندگی کم داریم. به عبارتی کودکی که دارای سرپرست است یا هنوز سلب حضانت نشده را می توان به فرزندخواندگی داد و اغلب کودکان در شیرخوارگاه دارای این شرایط هستند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در برابر یک کودک، ۱۰ متقاضی داریم و همین امر باعث طولانی شدن پروسه فرزندخواندگی شده است و شرایط بهزیستی دست و پا گیر نیست.
این مسوول بهزیستی یادآور شد: مطابق قانون، به زنان مجرد، فقط حضانت فرزند دختر واگذار می شود و نه فرزند پسر. به مردان مجرد نه دختر و نه فرزند پسر واگذار نمی شود.