«مصطفی کواکبیان» روز جمعه در همایش «شورایاری‌ها مظهر مردم سالاری» که به میزبانی حزب مردم سالاری برگزار شد، افزود: نهادهای مدنی دنیا موفق بودند چون با خرد جمعی این کارها را پیش بردند و نهادهای مدنی مشروعیت کامل‌تری نسبت به نهادهای اجرایی دارند.
وی اضافه کرد: برای قانونمند کردن و روشن کردن جایگاه شورایاری‌ها در مجلس بیشترین تلاش را در مجلس رل انجام دادیم ولی دلایل متعدد از جمله عدم همراهی رئیس مجلس قانون شورایاری‌ها به سرانجام نرسید.
کواکبیان یادآور شد: از بازرسی کل کشور تعجب می‌کنم که بعد از چهار دوره برگزاری انتخابات شورایاری‌ها، نامه نوشته و در این خصوص بحث‌هایی را مطرح کرده است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلام شهر در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: خوشبختانه دولت از برگزاری انتخابات شورایاری‌ها حمایت کرد و وزیر کشور گفت؛ شورایاری‌ها در ۴ دوره قبلی برگزار شده و این دوره هم باید برگزار شود.
وی با بیان اینکه باید پشتیبانی قانونی شورایاری‌ها را بیشتر کنیم، خطاب به رئیس شورای شهر تهران، گفت: شورایاری‌ها گلایه دارند و می‌گویند شورای شهر، ما را در پروسه تصمیم‌گیری‌ها دخالت نمی‌دهد.
دبیرکل حزب مردم سالاری افزود: پیشنهاد می‌کنم بعد از انتخابات با شورایارهای مناطق ۲۲ گانه تهران جلساتی برگزار شود و در بازی گرفتن این نهاد مدنی بازنگری شود. شورایاران باید در تصمیم سازی ها و نقش داشته باشند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه شورایاران پول نمی‌خواهند، تصریح کرد: می‌خواهند از آنها نظرخواهی شود و نظرات آنها در شورای شهر دیده شود.
وی افزود: من اعتقاد ندارم که شورایاری‌ها سیاسی شوند، دست اصولگرایان را هم می‌بوسم و از آنها دعوت می‌کنیم در این پروسه دخالت و ورود کنند، تفاوتی نمی‌کند شورایار اصلاح طلب باشند یا اصولگرا، فقط باید به مردم کمک کرد.
کواکبیان شورایاری‌ها را حلقه مفقوده دموکراسی دانست و خاطرنشان کرد: در این دوره باید احساس مشارکت مردم را نسبت به شورایاری‌ها تقویت کنیم که مردم نقش و اثر شورایاری‌ها را در زندگی خود درک کنند.
دبیرکل حزب مردم سالاری یادآور شد: ما چاره‌ای نداریم و باید همه مشکلات کشور را از طریق صندوق رأی و انتخابات حل کنیم، البته انتخابات باید آزاد، سالم و عادلانه باشد. مردم در امر اداره کشور دخیل هستند به همین دلیل باید در انتخابات شرکت کنند.
وی ادامه داد: حزب اخوان مسلمین مصر ۷۰ سال در سایه بود ولی فعالیت می‌کرد و نهایتاً هم در اولین فرصت قدرت را در دست گرفت، بنابراین کار سیاسی و دموکراسی نیاز به صبوری دارد و باید تحمل کرد نباید زود منتظر پیروزی‌های بزرگ بود باید تحمل کرد و در چارچوب تشکیلات عملکرد پس از پیروزی به دست خواهد آمد.
صلاحیت حدود ۹۹ درصد شورایاری‌ها احراز شده است
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران نیز در این نشست با اشاره به گلایه‌های شورایاری‌ها نسبت به شورای شهر گفت: کشور ما جمهوری اسلامی است و بالاترین نهاد آن نهاد ولایت فقیه است. دولت و تمام نهادهای دیگر در زیر مجموعه نظام جمهوری اسلامی عمل می‌کنند و اتفاقاً همه نهادهای اجرایی گلایه دارد که اختیاراتشان کم است.
وی اظهار کرد: شورایاری‌ها از شورای شهر گلایه دارند و خود نهاد شورای شهر هم معتقد است همه اختیارات ۲۵ گانه قانونی را ندارد.
هاشمی افزود: دولت بعضی از اختیارات لازم مانند تصمیمات، دفاعی، سیاست خارجی، امنیتی و اقتصادی ندارد و معتقد است باید این اختیارات را داشته باشد ولی قانون را هم باید در نظر گرفت.
رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه حدود قانونی همه نهادها و شوراها باید مشخص باشد، خاطرنشان کرد: نمایندگان مجلس هم گلایه دارند که ما تلاش و فعالیت می‌کنیم و قوانین رو می‌نویسیم، به دولت‌ها ابلاغ می‌کنیم ولی دولت‌ها درست اجرا نمی‌کنند.
وی ادامه داد: حدود ۲۵ اختیار که شورای شهر به اعتبار قانون باید داشته باشد در اختیار ندارد، تا کنون فقط یک سوم اختیارات قانونی در اختیار شورای شهر است و قوانین بالادستی کشور جلوی بعضی تصمیمات ما را می‌گیرد. این وضعیت به شورایاری‌ها هم منتقل شده است.
هاشمی عنوان کرد: با توجه به اینکه نام انجمن شورایاری‌ها در قانون اساسی آمده است ولی هنوز دولت و مجلس تکلیف شورایاری‌ها را به طور قاطع روشن نکرده اند. نتیجه این می‌شود که ما مشروعیت ایجاد می‌کنیم ولی اختیارات وجود ندارد.
رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه مردم رأی می‌دهند و زمانی که استقرار پیدا می‌کنیم انتظار دارند که ما عملکرد خوبی در زمینه‌های فرهنگی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی و آموزشی داشته باشیم ولی از کارآمدی لازم برخوردار نیستیم که باعث ناامیدی مردم نسبت به انتخابات می‌شود.
وی ادامه داد: مشروعیت نظام توسط انتخابات به دست می‌آید با کارآمدی منتخبان مشروعیت ثانویه به دست می‌آید. بنابراین این کارآمدی وجود نداشته باشد و مردم شاهد نتایج آن نباشند در انتخابات بعدی دلسرد می‌شوند و تکرار این رویه باعث قهر کردن مردم با صندوق رأی می‌شود.
هاشمی با تاکید بر اینکه نهادهای انتخابی باید از پایین به بالا شکل بگیرند، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین عنصر مربوط به تصمیم‌گیری در کشور همین نهاد شورایاری‌ها است که در محلات شکل می‌گیرد و مشکلات را از جامعه به بالادست منتقل می‌کند و به شهرداری‌ها و شوراهای شهر مشورت می‌دهند.
رئیس شورای شهر تهران اضافه کرد: اگر این ساختار از پایین به بالا درست نشود همه تقصیرها را به گردن نهادهای بالادستی و حاکمیتی بالادستی می‌افتد و نظام را مقصر جلوه می‌دهد لذا این نیاز است که مشکلات از پایین به بالا منتقل شوند.
وی ادامه داد: انتخابات شورایاری‌ها در حال برگزاری است، در این دوره ۱۲ هزار نفر شرکت کردهاند و صلاحیت بیش از ۹۹ درصد آنها تأیید و احراز شده است. در این دوره تعداد زیادی از اساتید دانشگاه، اقشار و اصناف مختلف شرکت کردهاند و به نظرم این شورا از کیفیت خوبی برخوردار خواهد بود.
هاشمی با بیان اینکه شورای شورایاری‌ها نباید سیاسی شوند، یادآور شد: باید از همه مردم استفاده شود و رویکرد این نهاد خدماتی باشد.
رئیس شورای شهر تهران گفت: نکته حائز اهمیت این دوره این است که انتخابات به صورت الکترونیکی برگزار می‌شود و سیستم‌ها و دستگاه‌های لازم در ستاد اجرایی انتخابات مستقر در شهرداری تهران و ۱۷۰۴ شعبه اخذ رأی در وجود دارد که به طور کامل الکترونیکی برگزار شود.
وی با اشاره به مخالفت بازرسی کل کشور با برگزاری انتخابات شورایاری‌ها خاطرنشان کرد: کارهایی که باید از طرف شورای شهر و شهرداری تهران انجام شود انجام شده است، ما و بازرسی کل کشور قصد نداریم کار غیرقانونی انجام دهیم لذا به نظرم در این دوره باید همکاری بیشتری بین ما صورت گیرد.
هاشمی افزود: بحث بازرسی کل کشور به دولت است. شهرداری و شورای شهر اجازه برگزاری انتخابات را از دولت دارد و انشاالله دولت و سازمان بازرسی کل کشور مشکلاتشان را حل می‌کنند، ولی ما انتخابات را برگزار می‌کنیم.
۴۶۰۰ کودک زباله گرد داریم
«فریده اولاد قباد» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست، گفت: از اینکه ۵۰ درصد ثبت نام کنندگان برای شورایاری‌ها کمتر از ۴۰ سال سن دارند و ۲۵ درصد آن زن هستند خرسندم. با توجه به مشکلاتی چون ترافیک، فرونشست زمین و آلودگی تهران با تشکیل کمیته‌های تخصصی در شورایاری‌ها، پیشنهادهایی را به نمایندگان شورا و مجلس ارائه کنند.
وی در ادامه سخنان خود به برخی معضلات شهر تهران اشاره کرد و گفت: هر ساله ۲۰۰ هزار نفر به شهر تهران مهاجرت می‌کنند که این موضوع مسائل مختلفی را برای تهران به وجود آورده است. همچنین ۴۶۰۰ کودک زباله گرد داریم که برای حل این مشکلات نیازمند کمک و راهکار شما هستیم حتی می‌توانید پیشنهادهایی برای قانون بودجه بدهید.
نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: در برخی مناطق تهران آمار طلاق رو به افزایش است شورایاری‌ها می‌توانند این موضوعات را آسیب شناسی کنند و راهکار، پیشنهاد و طرح ارائه کنند.
اولاد قباد تاکید کرد: شورایاری‌ها به عنوان کوچک‌ترین نهاد مدنی و اجتماعی می‌تواند پایه بسیاری کارها باشد.
واگذاری کار مردم به مردم در شورایاری‌ها
در ادامه نشست، «محسن علیجانی» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: شورای شهر یکی از برکات دوران اصلاحات است و این موضوع ضرورت هم داشت چون به راحتی نمی‌شد کلان شهر تهران را اداره کرد.
وی با بیان اینکه به رغم امکانات زیاد مشکلات زیادی در همه حوزه‌ها به ویژه مدیریت شهری داریم، خاطرنشان کرد: در ۳۰۸ محله تهران شورایاران فعال هستند که در شناسایی مشکلات و نظارت و مشورت به مدیریت شهری، مناطق و شورای شهر کمک کنند.
نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید انقلابی در خدمات دهی در مردم ایجاد کنیم، افزود: باید نظام اداری ما متحول شود و خدمات خوب به مردم ارائه کنیم شورایاران می‌توانند مظهر چنین کاری باشند.
وی خاطرنشان کرد: اینکه گفته می‌شود شورا سیاسی نباشد به این معنا نیست که در خصوص اداره کشور نظری نداشته باشد. شورایاری‌ها موجب واگذاری کار مردم به مردم می‌شود.
ناهمخوانی وظایف و اختیارات
همچنین «محمدعلی وکیلی» عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: بخشی از کسانی که می‌گفتند نمایندگان تهران فانتزی و لاکچری هستند و به امور ملی نمی‌پردازند الان ایراد می‌گیرند که این نمایندگان، محلی شدهاند.
وی افزود: دموکراسی نماد نیست بلکه ابزار متعالی برای پاسخگویی قدرت است که با مطالبهگری ایجاد می‌شود که در این مورد باید نهادی وجود داشته باشد.
نماینده مردم تهران با بیان اینکه برای بالا رفتن از قدرت باید به شکل سیاسی بالا رفت و نه پارتیزانی، خاطرنشان کرد: مدیریت شهری نردبانی است که پله نخست آن شورا یاری‌ها است.
وکیلی ادامه داد: یکی از آسیب‌های حکمرانی این است که وظایف می‌نویسیم و اختیارات نمی‌دهیم ما با قدرت بازی می‌کنیم. بی توازنی میان وظایف و اختیار فقط مخصوص شورایاری‌ها نیست.
وی عنوان داشت: در عصر هسته گرایی نظام اجتماعی، شورایاری‌ها دموکراسی را به هسته‌ها می‌برد تا میان وظیفه و اختیارش توازن وجود داشته باشد.
این فعال اصلاح طلب افزود: اگر دموکراسی ابزار مشروعیت حضور در قدرت است استمرار مشروعیت تابع سازوکاری است. شورای شهر برآیند دموکراسی کامل و شبکه ای است چون برآیند کلی مدیریت شهری است. مشروعیت تصمیمات شورای شهر به واسطه شورای یارها است، یعنی تصمیمات شورای شهر باید برآیند تصمیمات شورا یاری‌ها باشد.
وکیلی بیان کرد: باید در دولت سازی و جامعه سازی توازن مناسب را رعایت کنیم تا قطار توسعه مسیرش را درست برود. آنقدر که برای دولت هزینه پرداختیم و آنرا فربه کردیم برای جامعه هزینه نکردیم.
وی گفت: جامعه متکثری چون ایران نیاز به جامعه سازی دارد تا بتواند عهده دار وظایف دولت باشد. شورایاری‌ها نمونه موفق جامعه سازی است. جوامع مدنی عهده دار وظایف دولت هستند تا امر حکمرانی را تسهیل بخشند.
نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه به دولت سالاری گرایش داریم، تاکید کرد: به رغم این بی مهری با همت همه دست اندرکارها انتخاباتی با شکوه برگزار می‌شود تا این دریچه کوچک مشروعیت سازی بسته نشود.
وکیلی با اشاره تفاوت دیدگاه نهادهای نظارتی و اجرایی بر سر برگزاری انتخابات شورایاری‌ها، گفت: دوستان می‌توانند با دادن استفساریه، دوگانگی میان دستگاه‌های نظارتی و اجرایی را مرتفع کنند.
تشکیل شورایاری برای پاسخگویی و ادای حق مردم
همچنین مجید فراهانی عضو شورای شهر تهران، گفت: پس بیست از اجرای اصل شورای محل در قانون اساسی، هنگامی که شورای شهر تشکیل شد شوراهای محلی تشکیل نشد. می‌دانیم انجمن شورایاری، شورای محل نیست. شورای محل هنوز تشکیل نشده است.
وی ادامه داد: شهر تهران توسعه نمی‌یابد مگر اینکه این توسعه از محلات آغاز شود. بسیاری از مشکلات فرهنگی، اجتماعی، شهرسازی و عمرانی به این دلیل حل شده است که شورایاران این موضوع را دست گرفتهاند. بهترین افرادی که می‌توانند مشکلات محلات را اولویت بندی کنند ساکنان همان محل‌ها هستند.
عضو شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: بودجه مدیریت شهری در فشار و تنگنای عجیبی است سال گذشته نزدیک به ۲۰ درصد محقق نشد با توجه به مشکلات اقتصادی، قریب ۶۰ هزار میلیارد تومان بدهی به شورای شهر جدید به ارث رسیده و بالا رفتن وظایف و هزینه‌های مربوط به اداره شهر که چند برابر اضافه شده است فشارهایی است که به بودجه مدیریت شهری وارد می‌شود.
فراهانی خاطرنشان کرد: چاره‌ای جز اولویت بندی بودجه محدود فعلی نداریم که اگر این کار را بکنیم پل صدری با ۱۰ هزار میلیارد تومان نخواهیم ساخت که نتواند کوچک‌ترین مشکلی از مسائل شهر را برطرف کند و بودجه شهر را به عنوان "شوآف" در انتخابات ریاست جمهوری هزینه نخواهیم کرد.
وی تاکید کرد: اگر به دنبال جامعه مدنی و ادای حق مردم توسط نهاد قدرت و پاسخگو کردن آن هستیم راهی جز تقویت شورایاری ها نداریم.