قیمت مرغ دوباره در همدان پرواز کرد و از دیوار ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان هم رد شد. این درحالی است که این فرآورده بعد از اوج گرفتن قیمت گوشت قرمز و کاهش توان خرید مردم آرام آرام جایش را در سبد مصرف خانواده‌ها فراخ‌تر کرده بود.
گلایه‌های مصرف کنندگان از چرا و چگونگی افزایش قیمت و چند نرخی شدن بازار را از نهادهای مسئول جویا شدیم و پاسخ‌های متفاوتی دریافت کردیم؛ از شیوع بیماری برونشیت و تلفات طیور گرفته تا نفوذ دلالان، نرسیدن نهاده‌های یارانه دار و آنچه دخالت بی موقع ستاد تنظیم بازار عنوان شد.
هر کسی برای دلایلی که می‌آورد استدلال‌هایی به ظاهر منطقی دارد و مگر شارژ تلفن همراه و یا ضبط خبرنگاری ات تمام شود وگرنه تا فردا مقتدرانه برای این آشفته بازار دلیل و برهان می‌آورند.
مرغ گران نیست
رئیس اتحادیه مرغ، ماهی، تخم مرغ و پرنده فروشان همدان اسم گرانی مرغ که می آورم بی درنگ توپ را به زمین دولت می اندازد و تأخیر در ارسال بخشنامه نرخ مرغ را علت اصلی افزایش قیمت مرغ اعلام می کند.
البته کمی از مکالمه ام با او که می‌گذرد دلایل فرعی دیگری هم ذکر می‌کند که به نظر از دلیل اصلی مهمتر هستند.
جواد عاشوری مدعی است که برونشیت به جان مرغداری‌های چند استان افتاده و بیشترشان را تلف کرده است. اگر چه ارائه این آمار و اطلاعات را از وضعیت مرغداری‌های کشور در حیطه اختیاران و وظایفش نمی بینم اما قاطعانه می‌گوید که این بیماری به واحدهای پرورش مرغ استان همدان هم سرایت کرده و در برخی مرغداری‌ها هیچ پرنده‌ای پر نمی‌زند.
گرمی هوا و کاهش تولید در فصل تابستان هم دلیل دیگری است که عاشوری برای افزایش قیمت مرغ می‌آورد که به اعتقادش با این شرایط درست است.
خواستیم دلیل تأخیر در اعلام نرخ تنظیم بازار مرغ را از مسئولش پیگیری کنیم که خبر آمد این نرخ گذاری به دست همدان هم رسیده است.
اما گویا خیری در این رسیدن نیست، نرخ گذاری فعلی به ادعای بسیاری از مصرف کنندگان نه تنها بازار را تنظیم نکرد بلکه بی نظم تر هم کرد و همه چیز دوباره برای سودجویان جفت و جور شد تا جایی که مردم از خرید گوشت مرغ هم منصرف شوند.
مرغداران به قانون تمکین نمی‌کنند
قیمت تصویب شده در ستاد تنظیم بازار برای مصرف کنندگان ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان و برای تولیدکنندگان هشت هزار و ۵۰۰ تومان ابلاغ شده اما مرغداران به این نرخ تمکین نمی‌کنند و مرغ زنده را با بالاتر از قیمت مصوب می‌فروشند. به همین دلیل طرح نظارت و بازرسی از سر منشأ گرانی را در دستور کار قرار داده‌ایم؛ اینها صحبت‌های رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت است که تصمیم گرفته در مقابل تخلف مرغداران به هیچ وجه کوتاه نیاید.
حمیدرضا متین می‌گوید: در مدت زمان اندکی که از سرکشی و کنترل مرغداری‌ها می‌گذرد، چندین پرونده تعزیراتی برای گران فروشان تشکیل و راهی مراجع قضائی شده‌اند، بلکه دست از بی انصافی بردارند.
عدالت و انصاف اگر در کسب و کار بازاری نباشد، برکت از رزق و روزی اش پر می‌کشد، متین این را می‌گوید و تاکید می‌کند که اگر تولیدکننده دچار تلفات و خسارت شده تاوانش را مصرف کننده نباید بدهد؛ ضمن اینکه مرغداران نهاده ارزان قیمت دریافت می‌کنند که با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وارد می‌شود، محصول نهایی نیز با قیمت عادلانه تری باید روانه بازار مصرف شود.
واکسن برونشیت کمیاب است
اما یکی از همین مرغداران که بال و پرش به تازگی لای چرخ نظارت و کنترل بازرسان متین گیر کرده، معتقد است که قیمت کنونی مرغ بسیار هم عادلانه است و او گرانفروشی نکرده زیرا در شرایطی که تولید کاهش یافته مرغداران باید هزینه‌هایشان را جبران کنند.
علت کاهش تولید را که از او می پرسم، برونشیت را دلیل اصلی کم شدن مرغ اعلام می‌کند که این بیماری به دلیل نبود واکسن‌های مؤثر در بازار به مرغ‌ها چیره شده و آنها را از پا درآورده است.
این تولید کننده که قریب ۲۰ سال در صنعت پرورش مرغ فعالیت دارد، می‌گوید: در فصل گرما این بلا به جان مرغداری‌ها می‌افتد و به دلیل قیمت بسیار زیاد و کمیاب بودن واکسن و دارو، مرغداران متحمل تلفات و خسارت‌های سنگین شده و در نهایت تولیدکننده فلج می‌شود.
نهاده‌های ارزان قیمت از دست تولیدکننده پر می‌کشد
مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان همدان نیز نرسیدن نهاده‌های ارزان قیمت به دست تولیدکننده را علت افزایش قیمت می‌داند و بر این باور است که نهادهای که دولت با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومان تهیه می‌کند به ندرت دست تولیدکننده می‌رسد و مافیای پشت پرده اجازه نمی‌دهد مرغداران بینوا از این امکانات بهره مند شوند.
مهدی سلطانی که برای دفاع از حق و حقوق از دست رفته چند مرغدار که به گران فروشی متهم شده‌اند پشت در اتاق رئیس صنعت، معدن و تجارت همدان به انتظار ایستاده است خواستار ورود استاندار به موضوع چالش برانگیز مرغ شده و پافشاری می‌کند که باید قیمت این فرآورده در ستاد تنظیم بازار استان اصلاح و بازنگری شود.
به گفته او ۱۵۰ واحد مرغداری در گستره همدان، کبودراهنگ و بهار مشغول تولید هستند و تعداد واحدهایی که در سال‌های اخیر تعطیل شده‌اند را چند برابر فعال‌ها می‌داند که بیشترشان را بدهی‌های بانکی و نداشتن سرمایه و جور نبودن کفه دخل و خرج، خانه نشین کرده است.
سلطانی خواستار پشتیبانی و کمک دولت به همین تعداد اندک باقی مانده است و کشاندن تولیدکننده‌ها به کلانتری و دادگاه را سزاوار نمی‌داند.
دلال‌ها قیمت مرغ را بالا و پایین می‌کنند
درد دل‌های مرغدار دیگری را که می شنوم او پای دلال و واسطه را به میان می‌کشد و ادعا می‌کند که مرغداران بی تقصیر هستند و دلال‌ها قیمت را بالا و پایین می‌کنند.
همین نوسان قیمت‌ها و بازار ناامن او را که از سال ۱۳۸۰ وارد عرصه پرورش مرغ شده، ۲ سال پیش با سر به زمین زده و هنوز هم نتوانسته کمر راست کند و به چرخه تولید بازگردد.
این تولیدکننده ورشکسته که حالا نامش در لیست اخلالگران بازار دیده می‌شود مدعی است به ناحق متهم شده زیرا مرغی ندارد که بخواهد گران بفروشد.
به هر حال آنها که در مدار تولید و فروش مرغ می‌گردند هزار و یک دلیل برای توجیه گران فروشی این ماده غذایی ارائه می‌کنند که هر کدامشان نیازمند موشکافی اهل فن است تا صحت و سقم اثبات شود، از حرفشان هم کوتاه نمی آیند و به قول معروف مرغشان یک پا دارد.
طرح مبارزه با گران فروشی نیز این بار برخلاف خرده فروشان و کف بازار به سراغ تولیدکننده‌ها و دانه درشت‌ها رفته شاید حباب قیمت گوشت مرغ شکسته شود و این پرنده خوش خوراک از سبد خانواده‌ها پر نکشد.
گزارش از: زهرا زارعی
۷۵۲۷/۲۰۹۰