عملیات مرصاد پنجم مردادماه 67 با رمز یا صاحب الزمان (عج) بمنظور مقابله با حرکت منافقین و بازپس‌گیری مناطق اشغال شده از سوی نیروهای بسیج و سپاه با پشتیبانی ارتش در اطراف شهر اسلام آباد غرب در استان کرمانشاه ( باختران ) انجام گرفت.
در این عملیات که با فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی و با پشتیبانی هوا نیروز ارتش اجرا شد، رزمندگان از سه محور چهارزبر، جاده قلاجه و جاده اسلام آباد- پل دختر، وارد عمل شدند و نیروهای ضد انقلاب را تا پشت نوار مرزی عقب راندند.
* بغض جا ماندن از شهادت گلویم را گرفته بود
قبل از عملیات مرصاد بعنوان آخرین عملیات رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس ،هنگامی که آتش بس اعلام و قطعنامه پایان جنگ پذیرفته شد، به خاطر اینکه از قافله یاران شهیدم جا مانده بودم بسیار ناراحت بودم و بغض گلویم را گرفته بود، پیش فرمانده رفتم و با ناراحتی به او گفتم درب باغ شهادت بسته شد و ما ماندیم.
فرمانده بعد از شنیدن این جمله به من گفت در طول مدت جنگ، از خدا خواسته ام که اگر می خواهد توفیق شهادت را به من بدهد، در آخرین عملیات این جنگ شهادت را نصیب من کند، پس هنوز جنگ تمام نشده و حتماً ادامه دارد.
در ادامه به او گفتم چه می گویی؟ قطعنامه پایان جنگ پذیرفته شده و جنگ تمام شده ، آن وقت شما می گویی من از خدا خواسته‌ام که در آخرین عملیات شهید بشوم و هنوز جنگ ادامه دارد! نگاهی به من کرد و گفت صبر داشته باش.
پیش خودم اینطور فکر می کردم که چقدر ساده است. جنگ تمام شده و قطعنامه را پذیرفتیم، حالا او اینگونه می گوید. حرف های آن روز را زیاد جدی نگرفتم. غافل از اینکه حرف هایش بوی شهادت می‌داد و می‌دانست به زودی شهید خواهد شد.
* نیروهای مردمی در مرصاد
در عملیات مرصاد نیروهای مردمی و بسیج که همچون هشت سال دفاع مقدس، در حراست از کیان نظام جمهوری اسلامی از جان و دل مایه گذاشته بودند در ساعات اولیه تهاجم سربازان گروهک نفاق به کشور عزیزمان، با سرعت بالایی به صف دشمن هجوم آوردند و با درایت و تدبیر فرماندهان و مجاهدان حقیقی راه اسلام، دست متجاوزان به خاک کشورمان را قطع و منطقه موسوم به مرصاد را به گورستان منافقین تبدیل کردند.
* تحکیم وحدت دستاورد عملیات مرصاد
عملیات غرور آفرین مرصاد تاثیرات و دستاوردهای مهمی از جمله تحکیم نظام در وحدت و ثبات داخلی، مشروعیت در بعد کارآمدی نظامی، تبلور مشارکت عمومی و همبستگی ملی را به همراه داشت.
دستاوردها و تاثیرات عملیات مرصاد در بعد بین المللی هم شامل خنثی شدن نقشه‌های صدام در چشمداشت به بهره برداری از اشغال ایران توسط منافقین، تثبیت قطعی نظام جمهوری اسلامی ایران در نظام جهانی و افزایش مشروعیت اسلامی ایران در افکارعمومی جهان بواسطه حمایت های مردمی بود.
*همکاری با رژیم بعث در پرونده منافقین
اسناد همکاری سران سازمان با اطلاعات عراق به دست آمده است. همچنین اسناد جلسه‌ای که منافقین می‌رفتند و از رژیم بعث عراق پول می‌گرفتند تا با آن پول سلاح وامکانات خریداری شده و علیه مردم کشورمان استفاده شود برملا شده است. بر اساس این اسناد در آستانه عملیات فروغ جاویدان تعداد زیادی ازخودروهای وانت که در عراق بود را منافقین به منظور استفاده در عملیات خریدند طوری که قیمت وانت تویوتا به چند برابر قیمت واقعی خود رسید.
** آغازعملیات منافقین
کمتر از یک هفته پس از قبول قطعنامه توسط ایران و در شرایطی که نیروهای عراقی با زیر پا گذاشتن توافقات 598 مجددا به خرمشهر حمله کرده و تا آستانه تصرف آن پیش رفته بودند، سازمان مجاهدین عملیاتی با نام فروغ جاویدان یا چلچراغ را آغاز کرد.
هدف منافقین از حمله درعمق خاک ایران، با چندین تانک دارای چرخ های لاستیکی و سرعتی معادل ۱۲۰ کیلومتر در ساعت، تسخیر چندین شهر و در آخر رسیدن به تهران و بدست گرفتن قدرت بود.
بر طبق زمانبندی، نیروها بایستی ساعت ۶ بعد از ظهر روز دوشنبه ۳ مرداد به کرند و ساعت ۸ شب به اسلام آباد و ۱۰ شب به کرمان شاه رسیده و در این شهر، دولت خود را اعلام نمایند. اگرچه در ساعت های مقرر به کرند و اسلام آباد رسیدند، اما در مسیر اسلام آباد – کرمانشاه و گردنه حسن آباد، از پیشروی آن ها جلوگیری شد.
در این عملیات (فروغ جاویدان) منافقین با ۲۵ تیپ ( هر تیپ ۲۰۰ نفر) شرکت داشتند و بدین ترتیب مجموعاً بین ۴ تا ۵ هزار نیروی عملیاتی وارد ایران شدند. مقارن ساعت ۱۴:۳۰ در تاریخ سوم مردادماه 67 منافقین و ارتش عراق عملیات مشترک خود را با هجوم زمینی از طریق سرپل ذهاب و هلی برد از جنوب گردنه پاطاق (نزدیکی سرپل ذهاب) آغاز و به طرف شهر کرند غرب پیشروی کردند و حدود ساعت ۱۸:۳۰ اولین تانک های عراقی با آرم منافقین وارد شهر شدند و پس از تصرف شهر به طرف اسلام آباد غرب پیشروی کرده، به محض رسیدن به مدخل شهر، اقدام به قطع برق و ارتباط مخابراتی و هم چنین تیراندازی و آشفته نمودن اوضاع کردند.
تعدادی از نیروهای سپاه و مردم با آنان درگیر شدند که به علت عدم انسجام نیروها و آمیختگی منافقین با مردم، اوضاع از کنترل نیروهای نظامی خارج و شهر به تصرف آن ها در آمد.
** سخنان سرکرده منافقین در شب نفوذ به داخل ایران
مسعود رجوی سرکرده منافقین در شب آغازعملیات در ادعاهای واهی گفته بود: «براساس تقسیمات انجام شده، 48 ساعته به تهران خواهیم رسید. کاری که ما می خواهیم انجام دهیم در حد توان و اشل یک ابرقدرت است؛ چون فقط یک ابرقدرت می تواند کشوری را ظرف این مدت تسخیر کند. از پایگاه نوژه هم ترسی نداشته باشید؛ هر سه ساعت به سه ساعت دستور می دهم هواپیماهای عراقی بیایند و آنجا را بمباران کنند.
پایگاه هوایی تبریز را هم با هواپیما هر سه ساعت به سه ساعت مورد هدف قرار خواهیم داد. علاوه بر آن، ضد هوایی و موشک سام 7 هم که داریم. هوانیروز عراق تا سرپل ذهاب به همراه ستون ها خواهد بود. از نظر هوایی ناراحت نباشید چون هواپیماهای عراقی پشتیبان ما هستند و تمام ماشین ها به صورت ستون حرکت می کنند.»
** تجهیزات و امکانات منافقین با حمایت صدام
به محض صدور فرمان لازم، نیروهای سازمان منافقین، خط مرزی را در نوردیده و با استفاده از خودروهای وانت که بر روی آنها مسلسل‌های سنگین نصب شده بود و همچنین با استفاده از نفربرهای زرهی برزیلی ، زره پوش‌های چرخ‌دار روسی و فرانسوی پیشروی مکانیزه سریع خود را آغاز کردند. در موج اول حمله حدود 2200 نیروی مسلح زن و مرد حضور داشتند.
هواپیماهای جنگنده «میگ 23» و «میراژ اف یک» عراقی به منظور حفاظت از نیروهای عمل کننده دربرابر دخالت احتمالی نیروی هوایی ایران، اقدام به پروازهای گشتی مسلحانه و برقراری پشتیبانی هوایی نزدیک کردند. پیشروی اولیه سبب شد تا این نیروها به عنوان یک نیروی کاملاً غافلگیر کننده و قوی پیشروی کنند و به شهراسلام آباد واقع در 100 کیلومتری (خط حرکتشان) دست یابند. آنها نیروهای موجود در این شهر را غافلگیر کرده و پادگان و مناطق و موقعیت‌های حساس این شهر را ظرف مدت زمان کوتاهی (چند ساعت) به اشغال خود در آوردند.
نیروهای بعدی با بهره‌گیری از موفقیت‌های به دست آمده، در چهارچوب برنامه تعیین شده برای دستیابی به شهر تهران، حمله خود را از سر گرفتند. بدیهی بود که در پشت سر خود، از هیچ‌گونه اقدام دفاعی یا نیروی تامینی در جاده‌ها برخوردار نبودند.
** آغاز دفاع از سوی رزمندگان اسلام (عملیات مرصاد)
پس از حرکات ناجوانمردانه منافقین ، مقام های نظامی کشورمان به اطلاعات جامعی در مورد محور و اهداف عملیات و میزان نیروهای عمل کننده (سازمان منافقین) دست پیدا کردند و با به حرکت درآوردن تعدادی از یگان‌های سپاه پاسداران، که دارای ویژگی‌های حرکت سبک و سریع بودند و از وسایل نقلیه سریع و کوچک استفاده می‌کردند، واکنش سریعی در مقابل این رویداد نشان دادند.
رزمندگان اسلام به فاصله کوتاهی تعدادی از ارتفاعات و تقاطع جاده‌های ارتباطی در فاصله بین اسلام آباد و کرمانشاه ( باختران ) را به کنترل خود درآورده و با نیروهای مقدم منافقین درگیر شدند. آنها توانستند تا هنگام آمادگی و تجمع نیروهای سپاه پاسداران از مناطق مختلف در محور عملیات، منافقین را زمین‌گیر و خطوط ارتباطی آنها را در چند نقطه قطع کنند.
در منطقه حسن آباد (۲۰ کیلومتری اسلام آباد) به دلیل سازماندهی جدید رزمندگان ایرانی و جمع آوری نیرو، منافقین زمین گیر شدند.
نیروهای خودی در ارتفاعات چهارزبر ضمن تشکیل خط پدافندی با آنان درگیر شده، و بعدازظهر ۴ مرداد با محاصره شهر اسلام آباد، به منظور انسداد عقبه و راه فرار، سه راه اسلام آباد– کرند را قطع، و آن ها را محاصره کردند.
رزمندگان اسلام روز 5 مرداد عملیات مرصاد را آغاز نمودند و طی چندین ساعت، صدها تن از منافقین را به هلاکت رسانده، و مابقی را به فرار وا داشتند. در این عملیات، رزمندگان اسلام از قسمت سه راهی اهواز (پشت پمپ بنزین اسلام آباد) دشمن را دور زدند و تلفات زیادی به منافقین وارد کردند.
** شکست منافقین و ریزش هواداران
شکست منافقین درعملیات مرصاد باعث شکسته شدن رجوی در ذهن تعداد زیادی از نیروها و ریزش سازمان گردید بطوریکه تعداد کثیری از اعضا و هواداران سازمان جدا شدند.
در توجیه شکست عملیات ، رجوی گفت: تمامی اتکاء ما به ارتش و ایدئولوژیمان بود و روی عناصر سیاسی کار جدی صورت نداده‌ایم و آن را با قیام کربلا قیاس نمود. که تمامی اتکا بر دو عنصر شمشیر و ایدئولوژی نهاده و از معادله‌های سیاسی چشم‌پوشی شد و همین باعث شکست گردید.
** تلفات منافقین
درعملیات مرصاد، بیش از 120 دستگاه تانک، 400 دستگاه نفربر، 240 قبضه خمپاره انداز 60 و 80 میلیمتری و 30 عراده توپ 106 میلیمتری دشمن منهدم شدند. همچنین بیش از 20 تیپ مشترک منافقین و ارتش عراق متلاشی شد و تعداد کشته و زخمی‌های دشمن از مرز 4800 تن گذشت.
در این عملیات، نزدیک به 1000 قبضه آر. پی. جی 7، 700 قبضه تیربار وکلاشینکوف، ده‌ها دستگاه خودرو، ده‌ها دستگاه تانک و نفربر، تعدادی تجهیزات پیشترفته الکترونیکی و مخابراتی و مقادیری اسناد درون گروهی منافقین به دست رزمندگان ایران افتاد.
**دستاوردهای عملیات مرصاد
پرونده هشت سال دفاع مقدس در بعد سخت افزاری آن با شکست منافقان درعملیات مرصاد بسته شد.
این نبرد که به نحوی می‌توان آن را جنگ نهروان در ایران نامید با شکست سنگین نیروهای مسعود رجوی پایان یافت.
نقطه اتکای نظریه پردازی رجوی، حمایت‌های مردمی بود، اما غافل از اینکه مردم در ایران ، تصور مطلوبی از وی و نیروهایش نداشته و کمترین اعتماد ممکن نسبت به آنها در لایه‌های فکری و تجربی ملت ایران وجود نداشت.
غفلت رجوی و تئوریسین‌های نظامی وی از وضع فکری سیاسی داخلی ایران در کنار فداکاری و ایثار رزمندگان اسلام و قوای مسلح کشورمان را می توان علت اصلی شکست سازمان منافقین درعملیات مرصاد محسوب کرد.
به هر حال این عملیات به هر شکلی به انجام رسید، اما با توجه به گستردگی حوزه مباحث در خصوص عملیات مذکور، دستاوردهایی از خود در حوزه های داخلی و خارجی به جای گذاشت.
«یاد و خاطره شهدای مرصاد گرامی باد.»
گزارش از : رضا رضایی مجد