این روزها با توسعه جامعه شهری و زندگی شهرنشینی، کم نیستند کسانی که با مشکلات روحی و روانی و دیگر مسائل خاص زندگی ماشینی مواجه هستند اما چاره کار چیست و برای حل برخی مشکلات باید به کجا مراجعه کرد؟
جواب این سوال را حتما همه در مراجعه به مراکز مشاوره می دانند، بله درست است اما مردم چقدر به روانشناسان و مشاوران خانواده مراجعه می‌کنند و آیا اصولا اعتقادی به مشاوره و حل مشکل از این کانال وجود دارد؟ آیا توان پرداخت هزینه های مشاوره ای را دارند؟
بی تردید، مشاوران علاوه بر تخصص و تحصیل در زمینه روانشناسی و علوم نوین صاحب تجربه هم هستند و چه بسا مشکلی که ما احساس می‌کنیم غیرقابل رفع است، با کمک مختصصان این حوزه برطرف می‌شود.
اما مردی میانسال که خود را جمال معرفی می‌کند اعتقاد چندانی به مشاوره ندارد و این کار را صرفا وسیله ای برای خالی کردن جیب مردم می‌داند، ضمن اینکه معتقد است هیچ کسی از جمله روانشناس و مشاور توان حل مسائل و مشکلات مردم را ندارد و تنها خود فرد با کمک بزرگان خانواده و افراد با تجربه می تواند در این راه موفق باشد.
این شهروند سنندجی ادامه داد: هزینه های مشاوره نیز بالاست و برخی از مشاوران هم تخصص و توان لازم برای رفع مشکلات مراجعان را ندارند و فقط هزینه گزافی را بر آنان تحمیل می‌کنند.
خدمات مشاوره زیر پوشش بیمه نیستند
دکترای تخصصی مشاوره خانواده می گوید: میزان مراجعه خانواده ها برای دریافت خدمات مشاوره ای متناسب با استان ها و فرهنگ افراد متفاوت است و در کردستان میزان استقبال از خدمات مشاره ای نسبت به برخی استان ها کمتر است.
ناصر یوسفی با بیان اینکه خدمات مشاوره ای هزینه های زیادی برای مراجعه کنندگان در پی دارد، تاکید کرد: بسیاری از مردم توان پرداخت این هزینه ها را ندارند، چرا که مشاوره یک امر طولانی و هزینه بر است؛ کما اینکه برای یک جلسه ۴۵ دقیقه ای مشاوره حدود یک میلیون ریال از مراجعه کننده دریافت می‌شود.
وی یکی دیگر از دلایل استقبال کم مردم از خدمات مشاوره ای را مشمول بیمه نبودن این امر اعلام کرد و افزود: در سال های اخیر بیمه های تکمیلی انجام خدمات مشاوره ای را متقبل شده که در صورت تداوم مردم می‌توانند از آن برای دریافت این خدمات استفاده کنند.
مدیر مرکز مشاوره آرام یادآور شد: مردم اهمیت و اثربخشی مشاوره را در حل مشکلات خانوادگی و دیگر بخش ها به خوبی می‌دانند اما بالا بودن هزینه های مشاوره ای انگیزه آنان را برای مراجعه کمتر می‌کند.
یوسفی اظهار داشت: برخی افراد هنوز روانشناسی و مشاوره را به دلیل اینکه اثرش عینی نیست نمی‌پذیرند و دنبال دارو درمانی می‌روند که اثرات مخربی برای بدن و ذهن انسان دارد.
وی با اشاره به اینکه میزان مراجعه شهروندان سنندجی به مرکز مشاوره در سال های اخیر تفاوت چندانی نکرده است، اضافه کرد: به دلیل تورم اقتصادی و نبود بیمه این وضعیت تغییر نکرده ولی مردم به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از مشکلات را نمی‌توانند با دیگران در میان بگذارند و باید از مرکز مشاوره و متخصص مشورت بگیرند.
دکترای تخصصی مشاوره خانواده آمار مراجعان به مرکز خود را روزانه بین ۲ تا سه نفر اعلام کرد و ادامه داد: این رقم با توجه به استاندارد جهانی آن که روزانه بین ۴ تا پنج نفر بوده، قابل قبول است، چون کار مشاوره فرسودگی شغلی داشته و نیازمند انرژی و توان بالایی است.
هزینه مشاوره بالاست
بانوی سنندجی که اخیرا پدرش را از دست داده و دچار افسردگی شده نیز معتقد است: در برهه ای از زمان مشکلات روحی، روانی یا خانوادگی در زندگی هر انسانی پیش می‌آید که رفع آن از عهده او خارج است و در این میان تنها مشاور و روانشناس توانمند است که می تواند کمک کننده و راهنما باشد.
خانم رستگار با بیان اینکه مشاوره دادن در هر زمینه ای نیازمند تخصص و تجربه است، اضافه کرد: مشاوره با افراد متخصص مخصوصا در بعد روانشناختی، مشکلات زناشویی و احتلافات خانوادگی دریچه های بیشتری را به روی مراجعه کننده باز می‌کند.
وی یادآور شد: مشاور باید یا مشکلات مراجعه کننده را شخصا درک کرده باشد یا اینکه به صورت تخصصی در یک رشته تحصیلات داشته باشد چرا که صحبت های گزینشی و کلیشه ای دیکر پاسخگو نبوده و خریداری ندارد.
این بانوی سنندجی تاکید کرد: اغلب مشاوران خانواده از سطح بالای تحصیلات بهره مند بوده اما عده محدود و انگشت شماری نیز قادر به ارائه مشاوره قابل قبول در راستای رفع مشکلات و مسائل مختلف مراجعه کنندگان نیستند.
رستگار با بیان ابنکه هزینه های مشاوره بسیار بالا است، اظهار داشت: با وجود اینکه تعداد زیادی از مردم به مشاوره در بخش های مختلف نیاز دارند اما بالا بودن هزینه خدمات مشاوره ای باعث استقبال کم مردم به مراکز مشاوره شده است.
وی بر لزوم ارائه خدمات مشاوره ای به صورت علمی، مطابقت آن با شرایط زندگی مردم و کاهش هزینه مشاوره با توجه به وضعیت اقتصادی موجود تاکید کرد.
مراجعه مردم به مراکز مشاوره کاهش یافته است
یک کارشناس ارشد مشاوره خانواده نیز می‌گوید: مدتی است مراجعه مردم به مراکز مشاوره در سنندج نسبت به سال های گذشته کاهش یافته که این امر موجب نگرانی است.
عطاالله شاکریان اظهار داشت: در مجموع مراجعان به مشاوره در کشور و به تبع آن در کردستان در سال های اخیر افزایش یافته بود اما مدتی است این امر در کردستان به ویژه سنندج روند کاهشی به خود گرفته است.
وی با بیان اینکه بازار کار مشاوران کم و بیش رونق دارد، افزود: در حال حاضر بدلیل مشکلات اقتصادی آمار مراجعان کاهش یافته چون هزینه های مشاوره و روان درمانی بالا است.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده یادآور شد: برخی دانش آموختگان رشته های مرتبط فاقد تحصیلات تخصصی و مجوز کار هستند اما در این حوزه فعالیت می کنند و باعث نگرش منفی در مراجعه کنندگان شده اند.
شاکریان اضافه کرد: به دلیل سوء استفاده این افراد و ناتوانی در ارائه خدمات و مشاوره مناسب، مشکل مراجعه کنندگان حل نشده و همین امر موجب کاهش اعتماد و در نتیجه مراجعه آنان به مراکز مشاوره رسمی و معتبر می‌شود.
وی گفت: با توجه به مشکلات اقتصادی موجود و پایین بودن سطح درآمد خانواده ها، نیاز است مراکز مشاوره رایگان یا با تعرفه های کمتر در شهرهای مختلف راه اندازی یا افزایش یابد.
شاکریان به فعالیت ۲۵ ساله اش در این عرصه اشاره کرد و افزود: با توجه به تخصص و سوابقی که دارم بیشتر در زمینه تعارضات زناشویی، مشکلات ارتباطی و جنسی، خیانت و طلاق مراجعه کننده دارم.
اینطور پیداست که هزینه های بالای مشاوره و عدم توانایی و تجربه کافی برخی مشاوران، عاملی برای کاهش استقبال مردم به مراکز مشاوره شده که با توجه به درگیری تعداد قابل شماری از مردم با مشکلات روانشناختی و خانوادگی در دنیای امروز، نیاز است دستگاه های مرتبط از جمله بیمه های سلامت، تامین اجتماعی و خدمات درمانی، نسبت به تحت پوشش قرار دادن خدمات مشاوره ای گام بردارند.
استان کردستان یک میلیون و ۶۰۳ هزار نفر جمعیت دارد که حدود ۵۰۰ هزار نفر نیز در شهر سنندج زندگی می کنند.
۷۳۵۵/۹۱۰۲