درختان شمشاد در جنگل‌های شمالی کشور از سال‌های ۸۸-۸۹ به دلیل هجوم آفات و بیماری‌ها از جمله آفت «شب پره برگ‌خوار» و قارچ «بلایت» دچار خشکیدگی شده است که در سال‌های اخیر برنامه‌ریزی‌هایی برای جلوگیری از توسعه این آفات و احیاء این جنگل‌های با ارزش و همچنین بلوط زاگرس در حال انجام است.
رضا بیانی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در شمال کشور حدود ۴۰ هزار هکتار از جنگل‌های شمشاد خشک شده است، گفت: در سال‌های گذشته تیم‌های مختلف گیاه‌پزشکی داخلی و خارجی از اراضی شمشاد بازدید کرده اند و بر این اساس اکنون در «قرن‌آباد» استان گلستان و «میان‌رود» استان گیلان احیاء شمشادها در حال انجام است، همچنین خزانه‌های تولید نهال شمشاد در بسیاری از مکان‌ها ایجاد شده تا در زمان مناسب نهال کاشت شود.
رئیس دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها افزود: هر دو هفته یک بار جلسه ستاد احیاء شمشاد در این سازمان برگزار می‌شود و به رغم اینکه تمامی عرصه‌ها احیاء نشده اما نتایج بسیار مطلوبی داشته است.
بیانی اظهار داشت: خشکیدگی درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس نیز با توجه به بارندگی‌های اخیر در حال احیاء بوده و در برخی مناطق در حال پیگیری است به عنوان مثال سال گذشته حوزه آبداران بیش از هزار میلیمتر بارندگی داشته که باعث احیاء درختان بلوط شده است، تا پیش از بارندگی سال ۹۷، یک میلیون هکتار درخت بلوط با خشکیدگی ۲۵ درصد وجود داشت که در حال بازگشت به حالت اولیه خود هستند.
وی با بیان اینکه بخشی از خشکیدگی درختان بلوط به دلیل کمبود آب بوده است، تصریح کرد: برنامه‌های آبخیزداری برای نفوذ رطوبت در زمین است تا درختانی که با تنش آبی نتوانسته رطوبت لازم را به دست آورند از حالت خشکیدگی خارج شوند و آب خود را تضمین کنند، بنابراین بیشتر پروژه‌های آبخیزداری در جاهایی در حال انجام است که نیازمند نفوذ رطوبت بیشتر هستند.
کمبود اعتبارات و بذر مساله پیش روی جنگل‌کاری
بیانی اظهار داشت: مساحت جنگل‌های کشور ۱۴ میلیون و ۳۱۹ هزار هکتار با تاج پوشش بیش از ۵ درصد و حدود ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار هکتار با تاج پوشش بالای ۱۰ درصد است که بر اساس عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای جنگل‌های شمال افزایش داشته است.
وی اضافه کرد: درخصوص جنگل‌های زاگرس اولین نقشه‌ها مربوط به دهه ۸۰ است بنابراین سابقه‌ای از تخریب این جنگل‌ها وجود ندارد اما اکنون با استفاده از عکس‌های هوایی در حال آماده سازی نقشه میزان تخریب این جنگل‌ها هستیم.
بیانی ادامه داد: به نتیجه رسیدن پروژه‌های جنگل‌کاری پس از تخریب تا زمانی که کارکرد طبیعی جنگل مانند فرسایش، ترسیب کربن و ذخیره آب را داشته باشد چند سالی به طول می‌انجامد. همچنین با رویکرد این سازمان فعالیت‌ها در حوضه‌های آبخیز و عملیات بیولوژیک باعث احیاء جنگل‌ها شده است، از سوی دیگر طبق برنامه ششم توسعه، ظرفیت حفاظتی از ۶۰ درصد باید به بیش از ۹۰ درصد برسد که در حال انجام است.
رئیس دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: البته در مسیر احیاء ، تخریب انسانی و طبیعی جنگل‌ها نیز در حال انجام است که برای کاهش آن نیز برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته که آتش سوزی یکی از این عوامل است اما به دلیل اینکه آتش‌سوزی از عرصه جنگل خارج نشده و تغییر کاربری صورت نمی‌گیرد و همچنین در برنامه‌های حفاظتی سازمان عرصه دوباره احیا می‌شود، به آن عنوان تخریب اطلاق نمی‌شود. به عنوان مثال در سال آینده استان ایلام برنامه‌ریزی کرده تا جنگل‌های آتش گرفته را احیاء و غنی سازی کند.
بیانی تصریح کرد: بر اساس آخرین تصاویر ماهواره‌ای تاکنون بیش از ۱ میلیون هکتار جنگل‌کاری در کشور انجام شده است، همچنین برای جنگل‌های بیابانی نیز برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: در برنامه بوم‌سازگان زاگرس (احیاء دوباره جنگل‌های زاگرس) ۱۷ پروژه بذرکاری، غنی سازی و نهال‌کاری تعریف شده است و به طور دقیق مناطق بررسی و شناسایی شده‌اند که در صورت تامین مالی بر اساس نوع گونه در عرصه درختانی مانند بلوط، بادام و بنه نهال‌کاری انجام می‌شود.
رئیس دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها اضافه کرد: پیش بینی شده سالانه ۱۰۰ هزار هکتار بذرکاری و نهال‌کاری در جنگل‌های زاگرس انجام شود که وابسته به تخصیص اعتبار است و تاکنون برای ۲۶ تا ۳۰ هزار هکتار برنامه‌ریزی مالی صورت گرفته و در صورت تامین اعتبار ۱۰۰ هزار هکتار کاشت انجام می‌شود.
بیانی گفت: کمبود بذر یکی دیگر از مسائل پیش روی جنگل‌کاری است که باید نهالستان‌ها تلاش بیشتری برای تولید آن انجام دهند.