با تشکیل این وزارتخانه و تسهیل تصمیم گیری های در این بخش درآمد 10 میلیارد دلاری حوزه گردشگری کشور در طول سال های آینده روند صعودی بیشتری خواهد داشت.
رشد اقتصادی، تحول در حوزه گردشگری کشور کسب درآمد و کاهش وابستگی کشور به منابع نفتی از مزیت های تشکیل این وزارتخانه در کشور است و دولت در تلاش است با فعالیت این وزارتخانه کسب و کار در این حوزه رونق بیشتری داشته باشد.
«علی وقف‌چی» رئیس فراکسیون فرش و صنایع دستی مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: تمام تلاش مجلس این است که بحث تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با موافقت دولت انجام شود، زیرا که ما معتقد هستیم چنانچه این اتفاق بیفتد، از نظر سازمانی جایگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور ارتقا پیدا می کند.
وی با بیان اینکه برخی از همکاران در دولت با تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی موافق هستند، گفت: تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی یکی از مهمترین ضرورت های حوزه فرهنگی در کشور است.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امیدوارهستیم که جلسات با دولت به نهایی شدن تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی کمک کند.
گردشگری در سرزمین ایران از پیشینه‌های چند هزار ساله برخوردار است. در تمامی دوران باستان، تا قبل از اسلام مستندات تاریخی حکایت از گسترش شهرها، راه‌ها و اقامتگاه‌ها در سرزمین پهناور ایران دارد و آثار مکتوب بر جای مانده حاکی از سفر یونانیان و رومیان به ایران است.
هر چند پس از انقلاب مشروطیت ورود گردشگران خارجی به ایران رو به افزایش بود لیکن هیچ‌گاه گردشگری به عنوان صنعت به شکل امروزی که دارای تشکیلات منظم و قوانین و مقررات ویژه‌ای باشد و درآمدزایی داشته باشد مورد توجه نبوده است.
از نیم قرن پیش به منظور شناساندن مفاخر و تمدن ایران گردشگری در ایران رسماً شکل گرفت و برای اولین بار از سال 1314 اداره‌ای در وزارت داخله ( وزارت کشور) به نام « اداره سیاحان خارجی و تبلیغات» تأسیس شد که فعالیت آن محدود به چاپ نشریات و کتابچه‌های راهنمای گردشگری ایران بود. بعد از شهریور 1320، اداره مذکور جای خود را به « شورای عالی جهانگردی» داد که زیرنظر وزارت کشور بود و در نهایت در سال 1342 هیأت وزیران تأسیس « سازمان جلب سیاحان » را تصویب و این سازمان رسماً کار خود را آغاز کرد.
در سال 1353 با الحاق سازمان جلب سیاحان در وزارت اطلاعات، این وزارتخانه به عنوان «وزارت اطلاعات و جهانگردی» تغییر نام یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 « وزارت ارشاد اسلامی» از ادغام وزارتخانه‌های « اطلاعات و جهانگردی» و «فرهنگ و هنر» تشکیل شد و تمامی وظایف مربوط به امور سیاحتی، زیارتی، ایرانگردی و جهانگردی در قالب معاونت امور سیاحتی و زیارتی در این وزارتخانه سازماندهی شد. سپس به موجب مصوبه شورای عالی اداری، تمامی وظایف و مأموریت‌های معاونت امور سیاحتی و زیارتی در وزارت ارشاد به «سازمان ایرانگردی و جهانگردی» منتقل شد تا در قالب یک سازمان به فعالیت خود ادامه دهد.
با تصویب شورای عالی اداری در یکصد وسی امین جلسه خود در سال 85 و به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی کشور و ایجاد هماهنگی با سیاست های توسعه صنعت گردشگری، سازمان صنایع دستی ایران با تمام وظایف، اختیارات، مسئولیتهای قانونی، دارایی ها، تعهدات، اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی از وزارت صنایع و معادن منتزع و در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادغام و به «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» تغییر نام یافت.
براساس گزارشی که در سال ۲۰۱۷ منتشر شده ایران جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه ظرفیتهای گردشگری است و براساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران در حوزه رقابتپذیری گردشگری رتبه ۹۷ را بین ۱۴۱ کشور دارد و این نشان می‌دهد تمرکز بر توسعه صنعت گردشگری یکی از ضرورتهای رشد اقتصادی ایران است.
تولید ناخالص داخلی کشور از محل توریسم در سال های اخیر سالیانه به حدود 10 میلیارد دلار رسیده و 2.2 درصد اشتغال کشور در این بخش است، این در حالی است که قرار است بر مبنای چشم انداز 1404 به 20 میلیون گردشگر بین المللی برسیم و کشور درآمد 25 میلیارد دلاری از این بخش داشته باشد.
این صنعت در چند سال اخیر بیش از 10 درصد از تولید ناخالص جهانی را تولید کرده است و از کل اشتغال جهانی یک دهم را به خود اختصاص داده است، همچنین 6.6 درصد صادرات کل جهان و 30 درصد صادرات بخش خدمات در جهان در این بخش شکل گرفته است.
با توسعه صنعت گردشگری پیش بینی می شود که در سال 2030 قریب به 2 میلیارد گردشگر بین المللی به کشورهای مختلف جهان سفر کنند و پیش بینی‌ها نشان می‌دهد تا 5 سال آینده از هر 10 نفر شاغل در دنیا یک نفر در حوزه گردشگری مشغول به فعالیت خواهند بود.
با وجود جاذبه‌های فراوان در ایران ظرفیت های بزرگی در حوزه گردشگری کشورمان وجود دارد، زیرا بر مبنای شاخصه های یونسکو، ایران جزو 10 کشور پر جاذبه جهان است و به لحاظ شاخص رقابت پذیری در زمینه گردشگری، ایران در این زمینه در سال 2017 در رتبه 93 جهان قرار گرفت.
پیشتر معاون امور مجلس، حقوقی و استان های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرده بود که تبدیل این سازمان به وزارتخانه، حوزه گردشگری را متحول و شرایط را بسیار بهبود می بخشد.
«حسین تاجیک » تاکید کرد: تمامی افرادی که طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتخانه را مطرح و دنبال کرده اند، معتقدند که تحقق اهداف پیش بینی شده در این طرح نیازمند ابزار مناسب است.
وی افزود: ابزار مورد نیاز در این راستا باید همزمان با تصویب این طرح در اختیار وزارتخانه قرار گیرد تا بتوان شرایط جدیدتری برای مجموعه صنعت گردشگری کشور فراهم کرد.
تاجیک با بیان اینکه در این صورت می توان به آینده حوزه گردشگری و اقتصاد قوی کشور امیدوار بود، گفت: امروزه سیاست تمامی کشورهای دنیا به سمت و سوی کاهش وابستگی به منابع نفتی و درآمدزایی از محل گردشگری به عنوان سومین صنعت اقتصادی جهان است.
با این حال برخی از کارشناسان حوزه گردشگری معتقدند که با تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتخانه، قدرت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه در کشور افزایش می یابد، زیرا صنعت حمل و نقل، تولید صنایع دستی و فروش آن، خدمات هتلداری و مجتمع های رفاهی با توسعه گردشگری رونق بیشتری خواهند داشت.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز چهارشنبه 10 مرداد ماه 97 با تشکیل وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با 137 رای موافق، 41 رای مخالف و یک رای ممتنع از مجموع 199 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند و پس از رفع ایرادهای قانونی آن در نهایت شورای نگهبان تشکیل این وزارتخانه تایید کرد.
سخنگوی شورای نگهبان در جریان بازدید از یکی از روزنامه های کشور به مناسبت روز خبرنگار، از تایید مصوبه مجلس درباره تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از سوی شورای نگهبان خبرداد.
«عباسعلی کدخدایی» افزود: پیش از این لایحه تعیین تکلیف تابعیت فرزندان مادران ایرانی و پدران خارجی با یک اشکال جزئی مواجه شده و با انجام اصلاح عبارتی ازسوی مجلس سریعا قابل حل است و به زودی مشکل آن مرتفع خواهد شد.
شایان ذکر است، پیش از این شورا دو بار به دلایلی همچون بار مالی و قوانین خلاف شرع با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی مخالفت کرده بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تازگی لایحه تشکیل این وزارتخانه را اصلاح و برای شورای نگهبان ارسال کرده بودند که با موافقت شورای نگهبان روند اجرایی تشکیل وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کشور آغاز شد.