اهمیت و توجه نسبت به موثر بودن "تعاون" یا همان کار گروهی به قدری است که به موجب اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز نظام اقتصادی کشور بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی استوار شده است.
بر این اساس تعاونیها واحدهای کوچک ویژه اقتصادی هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در تولید ملی، کارآفرینی و جذب نیروی کار با افراد جامعه مشارکت می کنند. در واقع، تعاونیها سازمانهایی مردمی هستند که توسط خود اعضا و با اختیار کامل آنها تشکیل و منطبق با اصول بین المللی تعاون اداره می شوند.
هم اینک در خراسان رضوی شش هزار و ۹۴۶ شرکت تعاونی فعال با ایجاد ۱۱۴ هزار فرصت شغلی، عضویت چهار میلیون و ۷۳۴ هزار و ۹۰۱ نفر و سرمایه ثبتی افزون بر چهار هزار میلیارد ریال در حال فعالیت هستند.
۴۹ درصد شرکتهای تعاونی خراسان رضوی را تعاونیهای تولیدی، ۴۴ درصد را تعاونیهای خدماتی و بقیه را تعاونیهای توزیعی تشکیل می دهند.
اشتغالزایی تعاون
مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی می گوید ظرف یک سال اخیر تاسیس ۲۹۱ شرکت تعاونی و اتحادیه تعاون با چهار هزار و ۴۲۹ عضو و سرمایه گذاری ۲۵۰ میلیارد ریالی سبب ایجاد پنج هزار و ۵۲ فرصت شغلی در این استان شده است.
محمد سنجری افزود: بیشترین شرکتهای تعاونی در خراسان رضوی به ترتیب در بخشهای خدمات با سهم ۳۴ درصد، کشاورزی ۲۳ درصد، بخش صنعت ۱۴ درصد، مسکن شش درصد، حمل و نقل دو درصد و سایر بخشها ۲۱ درصد فعالیت دارند.
وی به طرح ابتکاری استاندار خراسان رضوی موسوم به "مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی" و تاثیر اجرای آن بر رونق تولید و ایجاد اشتغال در این استان اشاره و بیان کرد: تاکنون در این چارچوب هشت شرکت تعاونی موفق به انعقاد تفاهمنامه به عنوان "معینهای اقتصاد مقاومتی" در شهرستانهای سبزوار، جوین، بجستان، جغتای، نیشابور و مشهد شده و نقش موثری در اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی ایفا کرده‌اند.
علیرضا رزم حسینی پیش از حضور در سمت استاندار خراسان رضوی، در زمان تصدی استانداری کرمان طرحی موفق از توسعه را در قلعه گنج اجرا کرد که مورد توجه و تشویق رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفت. وی با الگوگیری از تجربه موفق قلعه گنج 'طرح مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی' را به عنوان برنامه عملیاتی خود در چارچوب تلاش برای تحقق اقتصاد مقاومتی در خراسان رضوی اعلام و در همین راستا با تقسیم استان به ۱۲ منطقه (بر مبنای شمار حوزه های انتخاباتی) اجرای آن را پیگیری کرده است.
استاندار خراسان رضوی تاکنون در روند اجرای طرح مثلت توسعه اقتصادی فرهنگی شامل سه ضلع 'کارگزاران حکومتی، سرمایه گذران و کارآفرینان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی' که ائمه جمعه نیز به عنوان ناظران عالی در درون آن جای دارند، به همه شهرستانهای استان سفر و در این چارچوب ۵۴ تفاهمنامه اقتصادی را با مسئولان محلی و شرکتهای اقتصادی بخش خصوصی به عنوان 'معین اقتصادی' امضا کرده است.
بر این اساس تاکنون با هدف رفع مشکلات اقتصادی به ویژه در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته خراسان رضوی ۶۰۹ پروژه با سرمایه گذاری ۲۷۰ هزار میلیارد ریال و ۷۰۰ میلیون یورو تعریف شده است. در همین ارتباط نهادی با عنوان 'نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی' نیز توسط استاندار خراسان رضوی تشکلی و فعال شده که وظایف آن فراهم کردن زمینه انتقال تجارب معینهای اقتصادی، کنترل و نظارت بر پروژه ها و عملکرد معینها، پیگیری امور اداری و مشکلات معینهای اقتصادی با نظارت مستقیم فرمانداران است.
مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در ادامه، توجه به ظرفیتهای روستاها در ایجاد اشتغال را از جمله برنامه های مدنظر برشمرد و گفت: به همین منظور "طرح روستا- تعاون" در روستاهایی با ویژگیهای همچون "جمعیت افزون بر ۵۰ خانوار، مهاجرفرستی پایین و ضریب مشارکت پذیری بالا" در سطح این استان اجرا می شود.
وی اجرای "طرح روستا- تعاون" را در راستای جهت تحقق رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از تولید و اشتغال و نیز پیاده سازی "برنامه اشتغال فراگیر" وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام و بیان کرد: اجرای این طرح نقش موثری بر توسعه و توانمندسازی تعاونیهای روستایی، رونق و کارآفرینی اقتصادی روستاییان و ایجاد فرصتهای جدید شغلی دارد.
سنجری افزود: از زمان آغاز اجرای این طرح با هدف توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی روستاها تاکنون ۱۳۳ روستا در خراسان رضوی شناسایی و مزیت سنجی شده اند. همچنین در قالب طرح روستا- تعاون ۲۰۳ شرکت تعاونی با دو هزار و ۷۲۱ عضو و ایجاد دو هزار و ۸۷۲ فرصت شغلی تشکیل شده است.
تعاون در بخشهای گوناگون
مدیر تعاون اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز به جایگاه بخش تعاون در اقتصاد این استان اشاره و بیان کرد: در مجموع منظومه اقتصادی خراسان رضوی سهم تعاونیها در تولید فرآورده‌های دامی ۱۰ درصد، محصولات زراعی هشت درصد، گوشت مرغ و تخم‌مرغ پنج درصد، بهره‌برداری معادن سه درصد، تولید محصولات نساجی، چرم و پوشاک و همچنین محصولات سلولزی و شیمیایی دو درصد است.
اسماعیل سلطانخواه افزود: هم اینک ۶۵۱ هزار و ۸۴۶ نفر از ساکنان مناطق مرزی خراسان رضوی نیز در قالب ۲۲ شرکت تعاونی مرزنشین ساماندهی شده اند. تعداد تعاونیهای فعال بانوان هم در سطح این استان ۵۷۸ شرکت با شش هزار و ۲۴۹ عضو و سرمایه‌گذاری ۴۳ میلیارد ریال است که فعالیتشان شش هزار و ۱۴۵ فرصت شغلی ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: هفته تعاون امسال که چهاردهم شهریور ماه جاری به پایان رسید ۴۲ طرح با سرمایه‌گذاری هزار و ۵۸۰ میلیارد ریال در سطح خراسان رضوی تاسیس و در این چارچوب پنج هزار و ۲۲۸ فرصت شغلی ایجاد شد.
مدیر تعاون اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: همه ساله "مراسم تجلیل از تعاونیهای برتر" با هدف توسعه و ترویج فرهنگ تعاون، معرفی توانمندیهای بخش تعاون به جامعه در کنار ارج نهادن به زحمات تلاشگران بخش تعاون، ارتقاء جایگاه، اهمیت تعاون و مشارکت در اجتماع و نیز ایجاد انگیزه و رقابت سالم میان اعضای خانواده بزرگ تعاون کشور برگزار می شود.
وی افزود: امسال در چارچوب "چهاردهمین مراسم تجلیل از تعاونیهای برتر کشور" ۲۱ شرکت تعاونی خراسان رضوی به عنوان "برتر استانی" و سه شرکت تعاونی همین استان به عنوان "برتر ملی" مورد تقدیر قرار گرفتند.
سلطانخواه گفت: عمده فعالیت تعاونیهای برتر در زمینه صنعت، کشاورزی، تامین نیاز مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، فرش دستبافت، خدمات حمل و نقل، زنان مرزنشین، صنایع دستی، تامین نیاز صنوف توزیعی و اتحادیه تولیدی و خدماتی و تعاونیهای مسکن است.
تعاونی، راه‌حل رفع کمبود سرمایه
معاون اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا هم گفت: اشتغال یکی از دغدغه های دانش آموختگان مراکز آموزش عالی کشور است که در نخستین گام برای یافتن آن با مانع کمبود سرمایه رو به رو می شوند و این در حالی است که یکی از بهترین راهکارهای برای رفع این مشکل و تامین سرمایه کارجمعی یا همان تاسیس شرکت تعاونی است.
محمد امین بابایی افزود: در بسترسازی برای رشد سریع اقتصادی، تعاونیها از طریق تجمیع سرمایه‌های کوچک مردم و سرمایه گذاری در فعالیت‌های مختلف از جمله در تولید محصولات اساسی و راهبردی و همچنین از طریق تعامل فعال با بخشهای دولتی و خصوصی، جلب مشارکت خارجی، ساماندهی گروههای مردمی و فراهم کردن زمینه حضور فعال آنها در روند خصوصی‌سازی و نیز از طریق افزایش بهره‌وری در فعالیت‌های خود می‌توانند در ایجاد اشتغال و کارآفرینی تاثیرگذار باشند.
وی ادامه داد: امروزه روستاها به عنوان محیط مناسبی برای توسعه بخش کشاورزی و فعالیت شرکتهای تولیدی و خدماتی شناخته شده اند. این موضوع در واقع نوعی حرکت از کسب و کارهای مبتنی بر منابع طبیعی به سمت کسب و کارهای مبتنی بر دانش است. کشف و بهره‌برداری به موقع از این فرصتها، ایجاد کسب و کارهای جدید و رقابت پذیر می‌تواند مزایای اقتصادی بیشتری به همراه آورد.
معاون اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: حمایت از تعاونیهای دانش بنیان با ترکیبی از اعضای هیات علمی دانشگاهها، دانشجویان و دانش آموختگان مراکز آموزش عالی، شناسایی افراد صاحب ایده در این مجموعه و طرحهای دارای توجیه اقتصادی، فنی و مالی توسط گروههای کاری مستقر در واحدهای دانشگاهی و ساماندهی آنها در قالب شرکت تعاونی نیز می تواند گره اشتغال و وابستگی به درآمدهای نفتی را در سطح کشور باز کند.
وی افزود: در همین راستا با کمک مراکز مشاوره، اطلاع رسانی، خدمات کارآفرینی و شتاب دهنده‌ها، نخستین "مرکز نوآوری و توسعه تعاونیهای خراسان رضوی" در مشهد در حال راه اندازی است. یکی از اهداف این مرکز کمک به تعاونیها به منظور توسعه کسب و کار با استفاده از دانش روز و همچنین آسیب شناسی تعاونیهای غیرفعال است.
بابایی گفت: از این دست مراکز هم اینک یک واحد در تهران راه اندازی شده است. تلاش می کنیم طی یک ماه آینده یک مرکز دیگر از این نوع نیز در مشهد راه اندازی شود.
او افزود: کار "شتاب دهنده" شناسایی ایده ها و حمایت در ابعاد مختلف از آنهاست تا به مرحله تجاری سازی برسند.
هم اینک ۳۰ مرکز مشاوره و ۱۲ مرکز شتاب دهنده و فضای کار اشتراکی در سطح خراسان رضوی فعالیت دارند.
۱۸۵۸/۱۹۲۲/۷۵۰۷