همایش تئاتر صاحبدلان در سال جاری (۱۳۹۸) برای نُهمین سال متوالی در بخش‌های نمایش آیینی، نمایش خیابانی، تئاتر صحنه ای و تولید و نگارش نمایشنامه های مذهبی و دینی فعالیت خود را از اول ماه محرم آغاز کرده و مطابق سنت همه ساله، تا پایان ماه صفر ادامه خواهد داشت.
صحنه‌ای به وسعت ایران
همایش تئاتر صاحبدلان یکی از مهمترین و جریان سازترین رویدادهایی است که با محوریت حوزه نمایش های دینی به ابتکار و خلاقیت دفتر تئاتر دینی مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسیر حرکت خود را از سال ۱۳۸۹ آغاز کرده است.
این همایش تئاتری از یک سو توسط اکثریت جامعه هنرمندان تئاتر و از سوی دیگر به زعم قاطبه مدیران، مسئولان و دست‌اندرکاران هنرهای نمایشی کشورمان، متفاوت ترین و در عین حال مهمترین رخداد تئاتری ایران به شمار می‌رود، چرا که برخلاف تمامی رویدادها و جشنواره های تئاتر در کشورمان - حتی رخدادهایی که به شکل بین‌المللی برگزار می‌شود - صحنه و محل برگزاری آن به یک یا چند سالن نمایشی در یکی از شهرهای کشورمان منحصر نمی شود و اجرا و گستردگی صحنه آن به کل جغرافیای ایران باز می گردد.
در کنار رویکرد کلان این جشنواره یعنی توجه به حوزه تولیدات تئاتر دینی و مذهبی به مناسبت ایام ماه محرم و صفر، ابتکار دفتر تئاتر دینی با هدف فراگیری و تجلی شعار «تئاتر برای همه» این جشنواره در سال ۱۳۸۹ با هدف تولید و اجرای آثار نمایش دینی و مذهبی به گونه‌ای برنامه‌ریزی و اجرایی شد که برخلاف دیگر رویدادهای تئاتری ایران، این بار هنرمندان حوزه هنرهای نمایشی تمامی استان‌ها و شهرستان‌های کشورمان در طی دو ماه محرم و صفر به اجرای آثار نمایشی در سه ساحت تعزیه، نمایش خیابانی و تئاتر صحنه‌ای بپردازند.
ضلع شدن چهارم؛ تولید نمایشنامه
از سال گذشته (۱۳۹۷) به سه ضلع پیشین، ضلع چهارمی نیز به این همایش افزوده شده است. از آنجا که به زعم بسیاری از کارشناسان همواره یکی از مهمترین آسیب های حوزه تئاتر دینی متوجه کمبود متون نمایشی و نمایشنامه های فاخر و قدرتمند بود، همایش تئاتر صاحبدلان از دوره هشتم (۱۳۹۷)بخش تولید نمایشنامه را نیز در دستور کار خود قرار داد و به همین مناسبت امسال نیز در کنار سه بخش تعزیه، نمایش خیابانی و تئاتر صحنه‌ای بخش رقابتی تولید نمایشنامه های دینی و مذهبی نیز در دستور کار این رخداد قرار گرفته است.
رکوردی متمایز برای همایش تئاتر صاحبدلان
دکتر محمود فرهنگ مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره کم و کیف برگزاری نُهمین همایش تئاتر صاحبدلان و دیگر فعالیت های این دفتر در طول ماه محرم و صفر به خبرنگار ایرنا گفت: مطابق هشت سال گذشته امسال نیز از نخستین روز ماه محرم شاهد افتتاح نُهمین همایش تئاتر صاحبدلان در شکل اجرای آثار بودیم.
وی ادامه داد: رویدادی اس که از ابتدای ماه محرم آغاز شده و امسال به دلیل استقبال و حجم بالای آثار اجرایی تا ۲۰ روز بعد از ماه صفر نیز ادامه خواهد داشت که این مساله خود رکوردی در قیاس با مدت برگزاری دیگر رخدادها و رویدادهای نمایشی کشور در دو حوزه ملی و بین المللی به شمار می رود.
آغاز با تعزیه و ادامه با نمایش خیابانی
به گفته مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد نخستین بخش از فعالیت‌های همایش تئاتر صاحبدلان به اجرای آیین نمایشی تعزیه در دهه نخست ماه محرم در محوطه بیرونی مجموعه تئاترشهر، میدان ها و محل های مشخص شده در دیگر استان‌ها و شهرستان‌ها برای هنرنمایی اجراگران آیین تعزیه استوار بود.
فرهنگ با بیان آنکه بخش دوم فعالیت همایش تئاتر صاحبدلان از چهارشنبه هفته جاری (بیست و هفتم شهریور ماه) در قالب اجرای نمایش‌های خیابانی، فعالیت خود را در تهران و دیگر استان ها و شهرستان ها آغاز می کند یادآور شد: ار تاریخ یادشده محوطه بیرونی مجموعه تئاترشهر، بوستان دانشجو و برخی از محل ها و نقاط پرتردد پایتخت و دیگر شهرستان ها، گروه های نمایش خیابانی تا پایان ماه صفر به شکل مستمر ۱۰ تا ۱۵ اجرا خواهند داشت.
تئاتر برای همه و نه فقط تهران
مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر آنکه رویکرد و نگاه تولیدی آثار نمایشی در همایش تئاتر صاحبدلان صرفاً به تئاتر عاشورایی بازنمی گردد خاطرنشان کرد: دیگر گونه های تئاتر دینی اعم از نمایش‌های علوی، فاطمی، مهدوی، رضوی و همچنین حوزه تئاتر دفاع مقدس که همگی آنها رویکرد و نگاهی در ساحت مفاهیم دینی و مذهبی دارند در این همایش به مخاطبان و دوستداران این گونه آثار ارائه می شود.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه با اشاره به آنکه نمایش های دینی و مذهبی به دلیل دارا بودن محتوایی فراگیر در حوزه آموزه ها و شعائر دینی و مذهبی میان عموم مخاطبان بیشترین ضریب نفوذ را داراست تاکید کرد: تحقق شعار تئاتر برای همه به عنوان یکی از فعالیت های اداره کل هنرهای نمایشی طی سه دهه اخیر مد نظر مسئولان قرار گرفته است و همایش تئاتر صاحبدلان نیز به سهم خود تلاش می کند تا با آیین تعزیه، نمایش های خیابانی و صحنه ای به عنوان فراگیرترین و مورد اقبال ترین گونه های نمایشی در کشور و نه تنها تمرکز بر پایتخت و یا برخی از استان‌های برخوردار، تمام همت و تلاش خود را به کار بندد تا فاخرترین و در عین حال قدرتمندترین آثار تئاتری را به مخاطبان عرضه کند.
فرهنگ با بیان آنکه طی یک دهه اخیر در قامت آسیب شناسی جریان تئاتر دینی، بارها بر این مساله تاکید شده است که یکی از مهمترین چشم اسفندیارهای حوزه نمایش‌های دینی کشورمان به فقر تولیدات ادبیات نمایشی و نمایشنامه های ساختارمند و قوی در این حوزه باز می گردد تصریح کرد: به همین سبب از دوره هشتم بخشی به عنوان تولید نمایشنامه های دینی در تمامی شاخه های عاشورایی، علوی، فاطمی، رضوی، مهدوی و دفاع مقدس را نیز به عنوان یکی دیگر از بخش‌های این جشنواره برنامه ریزی کردیم و امسال نیز تا این لحظه بیش از ۱۵۰ اثر از نمایشنامه نویسان کشور به دبیرخانه ارسال شده است و به سبب استقبال فراوان مخاطبان مهلت ارسال آثار را تا پایان شهریورماه تمدید کرده ایم.
رقابت هنرمندان برای اجرا در سراسر ایران
به گفته مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد یکی از اصلی ترین ویژگی هایی که طی هشت سال اخیر همایش تئاتر صاحبدلان را به یکی از مهمترین اتفاق های تئاتری کشور بدل کرده است به دامنه گسترده و اجرای آن در تمامی استان‌ها و شهرستان‌های کشور بازمی‌گردد.
وی افزود: امسال نیز تقریباً در تمامی استان‌ها و شهرستان‌های کشورمان شاهد اجرای آثار نمایشی هنرمندانی خواهیم بود که در این میان بیشترین متقاضی را استان‌های فارس، خوزستان، مرکزی، همدان، خراسان رضوی، کرمانشاه، ایلام و گیلان به خود اختصاص دادند.
خورشید کاروان امسال نیز به صحنه می رود
فرهنگ که بیش از ۱۵ سال است کارگردانی نمایش خورشید کاروان به عنوان مستمرترین اجرای اثر تئاتری در تاریخ تئاتر کشورمان را به خود اختصاص داده است درباره اجرای این تئاتر در سال جاری گفت: طبق برنامه ریزی های انجام شده امسال نیز بیست و نهمین سال به صحنه بردن نمایش خورشید کاروان را در دستور کار قرار داده ایم و در حال حاضر مشغول رایزنی با برخی از سالن ها برای میزبان این اثر نمایشی هستیم تا در نیمه دوم ماه صفر و همزمان با اربعین حضرت امام حسین(ع) این نمایش را بار دیگر به صحنه ببریم.
موکب وزارت ارشاد در مسیر پیاده روی اربعین حیسنی
مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد همچنین به راهپیمایی عظیم عزاداران و سوگواران اباعبدالله در اربعین حسینی که به جنبشی جهانی بدل شده است اشاره کرد و گفت: امسال برای نخستین بار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسیر پیاده روی زائران اربعین حسینی موکبی را برپا خواهد کرد و در آن موکب علاوه بر میزبانی از راهپیمایان تعدادی از آثار برگزیده همایش تئاتر صاحبدلان با همراهی دفتر تئاتر دینی وزارت ارشاد به اجرا در خواهد آمد.
وی افزود: همچنین تلاش می‌کنیم تا با اجرای نمایش های آیینی چون تعزیه، شبیه خوانی، پرده خوانی و نقالی نیز بازتاب وجه دیگری از حماسه حسینی و قیام عاشورا را به شیفتگان جهانی سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) ارائه کنیم.