سیدمرتضی موسویان روز چهارشنبه در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به اینکه در تمدن جدید که به سمت جامعه شبکهای میرود همه شئون زندگی افراد تغییر خواهد کرد، افزود: اساس تمدن جدید ارائه خدمات مورد نیاز افراد در هر مکان و در هر زمان مورد نظر آنان است.
وی افزود: با توجه به تغییرات بنیادین در همه زمینهها، نگاه فراگیر به ارتقای سواد مجازی برای حاکمیت بسیار واجب است؛ زیرا در غیر اینصورت مانعی بزرگ برای تحقق اهداف جامعه خواهیم داشت. وجود کمیته یا معاونت فضای مجازی در سازمانها و نهادهای مختلف گواه این است که همچنان این موضوع به خوبی جا نیفتاده از همین رو لازم است نگاه مدیران عالی به مقوله فضای مجازی تغییر کرده و همزمان با پیشرفت سریع فناوری بر پایه فضای مجازی در جهان، ساختارها بر اساس "وب۲" (سایتها یا خدمات اینترنتی که امکان تبادل اطلاعات را بین کاربران فراهم میکنند، یا به آنها اجازه تولید یا دستکاری در اطلاعات را میدهند)، به بعد تعریف شود.
تغییر بینش افراد به سواد رسانهای را لازمه همهگیر شدن سواد رسانهای
مشاور سابق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه تغییر بینش افراد به سواد رسانهای را لازمه همهگیر شدن سواد رسانهای دانست و گفت: برای نیل به این هدف باید بینش به سواد رسانهای در لایههای حاکمیت، قانونگذاری، کاربری، خدمات و زیرساخت تغییر کند.اگر کسی مدعی است نیاز به توسعه سواد مجازی و سواد رسانهای نداریم باید فعالان عرصه سواد رسانهای را قانع کند که قوانین و جامعه گذشته همچنان در جهان رسمیت دارد.
تاکید بر نهادینه کردن سواد رسانهای بین آحاد مردم
این متخصص سواد رسانهای گفت: یکی از موارد اساسی برای نهادینه کردن سواد رسانهای توسعه آن بین اقشار مختلف مردم است به نحوی که همگان بتوانند از رسانه در راستای منافع ارزش افزوده استفاده کنند.
موسویان با تاکید بر اینکه هر چه سطح سواد رسانهای و به صورت عامتر سواد فضای مجازی در کشوری بالاتر باشد، آن کشور توسعه یافتهتر است گفت: در این راستا مهمترین امر این است که ابتدا زیرساختهای فرهنگی و عوامل موثر بر توسعه سوادرسانه در جامعه از سوی حاکمیت مدنظر قرار گیرد.
ارتباط مستقیم سواد رسانه ای با افزایش سود ناخالص ملی
وی خاطر نشان کرد: با همه تلاشهای علاقمندان و دستاندرکاران سواد رسانهای در کشور، با توجه به سهم اندک و گاه ناچیز سواد رسانهای در بودجه سازمانها و نهادهای مختلف، بیشک سواد رسانهای آنچنان که باید در جامعه تبیین نشده و گسترش نیافته است.
سواد رسانهای به عنوان ابزار مهم استفاده از انواع رسانه، ارتباط مستقیم با افزایش سود ناخالص ملی دارد. اگر این اصل را بپذیریم باید برای فرهنگ به صورت عام و سواد رسانهای به صورت خاص جایگاهی همانند سایر متغیرها در اقتصاد قائل باشیم.
مشاور سابق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه برخی سواد رسانهای را امری لوکس و قابل چشمپوشی تصور میکنند تاکید کرد: در تمدن جدید جهان امروز، توسعه یافتگی بدون فرهنگ میسر نیست.
«سیاستگذاری، فرهنگسازی و اجرا» زنجیره اصلی رسیدن به اهداف
موسویان با توضیح اینکه «سیاستگذاری، فرهنگسازی و اجرا» زنجیره اصلی رسیدن به اهداف تعیین شده هستند، افزود: بدون فرهنگسازی نمیتوان به اهداف تعیین شده دست یافت. برای مثال اپراتورهای تلفن سیار کشور طبق مصوبات موظف به امضای پیوست فرهنگی بودند، در حالی که این پیوست فرهنگی فاقد متن بود. در نتیجه همزمان با توسعه طرحهای مربوط به تلفن سیار و افزایش پهنای باند دسترسی به اینترنت، فرهنگ استفاده از آن تبیین و اجرا نشد و عملا حلقه اتصال سیاستگذاری و اجرا در جامعه مفقود و مقفول ماند.
مدرس دانشگاه صدا و سیما تاکید کرد: عمومیسازی سواد رسانهای باید از حالت دانشگاهی و موضوعی موردِ توجه قشر خاصی از جامعه ،خارج شده و به موضوعی قابل فهم و استفاده برای عموم افراد تبدیل شود.
سواد رسانه ای و الگو گیری از سایر کشورها
وی با اشاره به آخرین تعریف یونسکو از «سواد» که آن را "موجودیتی میداند که منجر به نفعی برای فرد میشود" گفت: افرادی که از فضای مجازی برای کسب درآمد استفاده میکنند، در صورت داشتن سواد رسانهای میتوانند درآمد بیشتری داشته باشند.
موسویان درباره الگوبرداری از دستاورد دیگر کشورها در زمینه سواد رسانهای گفت: انجمن سواد رسانهای ایران مطالعاتی را بر روی دستاوردهای کانادا به عنوان کشور پیشتاز سواد رسانهای و ژاپن به عنوان دیگر الگوی موفق سواد رسانهای در جهان انجام داد. با توجه به اینکه در کانادا بخش غیردولتی متولی سواد رسانهای است و در ژاپن مهارت سواد رسانهای از سوی حاکمیت برای لایههای مختلف جامعه تعریف و اجرا شده است، کارشناسان این انجمن به الگوی تلفیقی حاکمیت و بخشخصوصی برای تبیین سواد رسانهای در جامعه معتقدند هستند. زیرا انجمن سواد رسانهای به عنوان فعال بخش خصوصی با محدودیتهای مالی، نیازمند حمایت بخش حاکمیتی در توسعه سواد رسانهای است.
اقبال عموم مردم از مهارتهای سواد رسانهای
وی درباره اقبال عموم مردم از مهارتهای سواد رسانهای تصریح کرد: هر چند با تالیف کتاب درسی، تلاشهایی برای آموزش مهارتهای سواد رسانهای به دانشآموزان از پایه دهم صورت گرفته است، از آنجا که معلمان و اولیاء نسبت به دانشآموزان در موضوعات و مباحث فضای مجازی عقب هستند، شاهد حالت انفعال بزرگسالان در بحث رژیم مصرف هستیم که موضوعی بسیار مهم در سواد رسانهای است. نرمافزارهایی برای کنترل دانشآموزان در فضای مجازی طراحی شده اما از آنجا که والدین دانش آموزان دانش استفاده از آن را ندارند، عملا تلاش دستاندرکاران به نقطه مطلوب نمیرسد.
ضرورت کسب دانش سواد رسانهای
وی خاطرنشان کرد: اگر ضرورت کسب دانش سواد رسانهای را برای والدین روشن کنیم، یقینا استقبال از دانش مهارتهای سواد رسانهای قابل توجه خواهد بود. انجمن سواد رسانهای ایران برای آشنایی خانوادهها و به خصوص والدین با مباحث سواد رسانهای کارگروه ویژه و پرتلاشی به نام "کارگروه خانواده" دارد که این کارگروه از حمایت سایر کارگروههای توانمند این مجموعه برخوردار است.
وی تاکید کرد: انجمن سواد رسانهای ایران در دوره جدید فعالیتهای خود -که به تازگی با حضور اعضا، انتخابات هیات مدیره آن برگزار شد- برنامههای جدی برای توسعه سواد رسانهای بین اقشار مختلف جامعه دارد که مهمترین آنها «پودمان مهارتهای سواد رسانهای» برای عموم مردم و «پودمان تربیت مربی سواد رسانهای» برای کمک به تربیت مربیان به منظور افزایش مهارتهای دانشآموزان هستیم.