این آخرین جملاتی است که معلولان معمولا دیگر ته هر صحبتی به زبان میآورند؛ تنها امیدشان به گزینه و آتیهای وصل است که شاید اگر مدیری معلول در جاهای مختلف مسئولیت گرفت، بتوان امیدوار شد که فکری به حال معابر و دیگر شرایط معلولان هم خواهد کرد و در تصمیمگیریها اندکی به این موضوع توجه شود.
برای درک شرایط معابر برای معلولان به ویژه در شهری مثل پایتخت کافی است چند دقیقه چشمانمان را ببندیم و از یک خیابان یا معبر بگذریم. یا منتظر بمانیم تا معلولی قصد رفتن به جایی را داشته باشد، مخصوصا فضاهای عمومی. تازه اگر بهسختی توانست از میان جمعیتی که به سرعت در حال حرکت هستند خود را مثلا به در ورودی بوستان برساند، مشکلاتش شروع شده است چون با مانعی آهنی روبهرو خواهد شد که ویلچرش قادر به تردد از آن نیست.
اگر دیگران کمک کنند و معلولی وارد بوستانی نیز شود گرفتاری های او شروع می شود.
تردد معلولان در کوچه، خیابان، پیادهراهها، رفتن به ادارات دولتی و غیردولتی یا فضاهای عمومی مانند بوستان، فضاهای ورزشی، سینما و .... واقعا برای آنان گرفتاری است؛ خود مسئولان شهری هم بارها به این اعتراف کرده اند و گفته اند که شهر مهیای حضور این قشر از جامعه نیست.
حتی گاهی در فضای مجازی تصاویر و اخبار دلخراشی از معلولان و نابینایانی منتشر میشود که حین عبور از خیابان، پل های عابر پیاده یا مترو دچار سانحه شده اند.
طبق آمارهای ارائه شده ۱۰ درصد جمعیت هر شهری را معلولان و سالمندان تشکیل میدهند که به عنوان بخشی از شهروندان جامعه باید نیازهای آنان مورد توجه قرار گیرد؛ این در حالی است که سهم معلول از زندگی در شهرها بویژه پایتخت محدودیت است زیرا عدهای بیتوجه به نیاز آنان ساختمانها و بناهایی را ساختهاند که حتی راه ورودی برای آنان ندارد و به نیاز این شهروندان پاسخی نمیدهد.
سیستم حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از نیازهای اولیه معلولان برای تردد آنان در شهر با ضعفهای بسیاری روبهرو است به گونه ای که در همین شبکه ریلی مترو که روزانه هزاران نفر از آن استفاده می کنند، بسیاری از ایستگاه ها برای استفاده معلولان کارآیی ندارد.
طبق آمارها هم اکنون ۱۲۱ ایستگاه مترو در پایتخت فعال است که حدود ۱۴۸ آسانسور در آنها وجود دارد و بیشتر آسانسورها نیز در خطوط قدیمی مترو (خطوط ۱، ۲ و ۵ ) تعبیه شده؛ خطوط ۳، ۴ و ۷ با داشتن حدود ۵۰ ایستگاه فاقد آسانسور است.
نه تنها در سیستم حمل و نقل عمومی بلکه بسیاری از معابر شهر نیز برای استفاده معلولان مناسب نیست به گونهای که جدول سازیهای نامناسب، وجود پلهها، موانع میلهای، ارتفاع زیاد سطح خیابان از پیاده رو و سایر موارد مانع حضور معلولان جسمی و حرکتی در سطح شهر میشود.
حتی گاهی مغازه داران نیز با قرار دادن محصولاتشان در پیادهروها اینچنین بر مشکلات این شهروندان می افزایند.
اما واقعیت روی کاغذها و قوانین این است که هر معلول همانند دیگر شهروندان دارای حق اجتماعی و شهروندی است تا بتواند از سرانه فضای سبز و مجتمع های فرهنگی و ورزشی و حتی رفاهی بهره ببرد؛ولی این در حالی است که بوستانها و پارکها، ساختمانهای اداری، مجتمع های ورزشی برای معلولان مناسب سازی نشده است گویی انگار نیازهای اولیه معلولان دغدغه مسئولان نبوده یا اصلا وجود خارجی در شهر نداشتهاند.
طبق خبرهای منتشر شده از شهرداری تهران تنها در هر منطقه از تهران ۲ بوستان برای معلولان مناسبسازی شده است که این آمارها در مقایسه با وجود معلولان که ۱۰ درصد جامعه را تشکیل میدهند آمار مناسبی نیست.
۹۹ درصد سینماهای پایتخت مناسب معلولان نیست
پای صحبت «منصور برجیان» ناتوان جسمی و حرکتی و یکی از اعضای انجمن علمی و آفرینشهای هنری معلولان ایران نشستیم؛ کسی که در خیابانهای تهران با هزاران مانع پیش روی خود زندگی کرده است و خوب میداند قید حضور در چه مکانهایی را باید بزند.
به گفته وی، حدود ۹۹ درصد سینماها برای معلولان مناسب سازی نشده است به گونهای که باید معلولان در راهروها قرار گیرند و این موضوع اختلال در رفت و آمد سایر افراد را نیز سبب می شود.
برجیان ادامه میدهد: نه تنها سینماها بلکه سیستم حمل و نقل عمومی نیز برای معلولان آماده سازی نشده است به طوری که وقتی یک معلول میخواهد به مکانی برود مجبور است هزینهای دو چندان پرداخت کند.
«معلول جسمی و حرکتی، خاطره ای از اینکه نتوانسته بود از برنامهای در تالار رودکی استفاده کند میگوید که این سالن جایی برای قرار دادن ویلچر برای معلولان نداشت و مجبور شدم با دلخوری مراسم را ترک کنم و از آن بی بهره بمانم».
وی می گوید سینمای پردیس ملت از جمله معدود جاهایی است که برای معلولان مناسب سازی شده و در سالن های آن نیز جاهایی برای قرار گرفتن ویلچرها اختصاص یافته است.
عضو انجمن علمی و آفرینش های هنری معلولان ایران مناسب سازی شهر برای معلولان را امری حیاتی عنوان می کند و معتقد است: این امر نه تنها برای معلولان بلکه برای سالمندان، زنان باردار و کودکان نیز ضروری است تا بتوانند از همه امکانات شهری بهرهمند شوند.
برجیان میگوید: زمانی که سیستم و زیرساخت های مناسب سازی رعایت و هموار نشود نمیتوانیم به اماکن فرهنگی، تفریحی و حتی علمی برویم و این موضوع باعث انفعال و گوشه نشینی بیشتر معلولان میشود.
وی تاکید میکند: معلولان هم به عنوان شهروند دارای حقوق اجتماعی هستند تا بتوانند از همه امکانات شهری استفاده کنند نه اینکه برای بیرون رفتن مجبور باشند کسی را با خود همراه سازند.
دستم را نگیر، راهم را هموار ساز
این معلول جسمی و حرکتی، با اشاره به شعار «دستم را نگیر راهم را هموار ساز » میگوید: این شعار انجمن علمی و آفرینشهای هنری معلولان ایران است تا از این طریق بتوانیم قدمهایی حتی هرچند کوچک برای مناسب سازی شهرمان برداریم.
وی ادامه میدهد: از سال ۱۳۷۵ کتاب هایی با عنوان «استانداردهای مناسبسازی بناها و محیط های شهری ویژه افراد دارای معلولیت، استانداردهای بین المللی مناسب برای اماکن و ساختمان های شهری و مناسب سازی مساجد و مراکز فرهنگی و مذهبی در سطح کشور» نوشته و به چاپ رساندهام که حتی توسط سازمان بهزیستی برای نهادهای مربوطه در سراسر کشور توزیع شده است.
برجیان می افزاید: در این راستا دوره های متعدد نیز برای شهرداران، مهندسان و معماران برگزار کرده ایم تا به صورت جدی در این زمینه قدم هایی برداشته شود.
مناسبسازیهای شهرداری، آهسته و لاکپشتی است
این معلول جسمی و حرکتی میگوید: بعضی استانها اقدام به امر مناسب سازی کرده اند و بخشی از شهر را برای آمد و شد معلولان مناسب ساخته اند این در حالی است که در تهران بر اساس اعلام سازمان بهزیستی تنها ۳۰ درصد ساختمانها در این شهر مناسب سازی شده است و بقیه با استانداردها فاصله زیادی دارد.
وی تصریح می کند: شهرداری تهران در زمینه مناسب سازی کارهایی انجام داده است ولی این اقدامها آهسته و لاک پشتی است؛ هنوز در بسیاری از اماکن امکان حضور معلولان فراهم نشده است.
شهر معلول است
پای صحبت یکی دیگر از معلولان نشستیم «علی اکبر جمالی» مدیرعامل انجمن نابینایان ایران که خودش روشندلی است که دل پُری هم از وضعیت نامناسب شهر تهران دارد و معتقد است که این شهر، معلول است.
وی میگوید: مناسبسازی مبلمان شهری برای معلولان بهویژه افراد نابینا یکی از ضروریاتی است که شهرداریها باید به آن توجه ویژه داشته باشند چنانچه که شهرداری به این مساله کمتر بپردازد آمد و شد در شهر برای معلولان مشکل خواهد بود.
جمالی ادامه میدهد: در حال حاضر اگر نگاه اجمالی به پیاده روها و خیابان های تهران بیندازیم مشخص میشود اقدامهای مناسبی برای معلولان بهویژه نابینایان انجام نشده است.
ضرورت خط کشی ویژه نابینایان
وی میگوید: باید خط کشیهای ویژه برای نابینایان در سطح شهر انجام شود و این در حالی است که در بسیاری از بوستانها و پارک های شهری این قشر نمیتوانند حضور یابند؛ ما معلولان نه تنها در بوستانها بلکه در سیستم حمل و نقل عمومی بهویژه بسیاری از ایستگاه های مترو مشکل داریم.
چراغ گویا در چهارراهها نداریم
جمالی بیان میکند: برای عبور از خیابانها و حتی چهارراهها، چراغ گویا تعبیه نشده است نه علامتی و نه نشان دیگری نیز نیست تا نابینا بهتنهایی بتواند با کمک آن عبور کند.
این روشندل می گوید: باید شهرداری به سرعت در این زمینه ها اقدام و با اجرای طرح هایی، شهر دسترس پذیر برای رفع حداقلی های معلولان را ایجاد کند؛ ضمن اینکه طوری پیاده رو ها طراحی شده که در بسیاری از معابر شاهد موانعی هستیم که نابینایان با آنها برخورد میکنند و اینها خود مانعی در مسیر این گروه از جامعه است.
وی ابراز میکند: نگرش شهرداری تهران عوض شده ولی انجام کارها خیلی کُند در حال انجام است؛ انتظار ما از مسئولان شهری و مدیران شهرداری ها و معاونت های فنی سرعت بخشی در رعایت استانداردهاست.
جمالی میگوید: تعدادی از معلولان عضو ستاد مناسبسازی استانداریها در کشور هستند ولی با وجود اینکه در ستادهای مختلف حضور داریم و پیگیری می کنیم کارها مطلوب پیش نمیرود.
وی همچنین از ایجاد سامانه خدمات بانکی ویژه معلولان خبر داد و اظهارداشت: با تعاملی که با بانکها داشتهایم در کشور ساختمان ۱۷۰ بانک را برای معلولان دسترسپذیر کردهایم و نابینایان بدون کمک همراه می توانند از امکانات بانکی بهره بگیرند.
ضرورت اجرای مصوبههای ستاد ملی مناسبسازی
به سراغ یکی دیگر از معلولانی رفتیم که با عصای سفیدش برای آمد و شد در شهر بارها و بارها با مشکلاتی روبه رو شده است، سهیل معینی مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان کشور (چاوش) که چهره آشنایی نیز هم برای معلولان و قشر رسانه ای کشور است، وی در گفت و گو با ایرنا اظهارمیدارد: ستاد ملی مناسبسازی مصوبههایی را تدوین و به دستگاهها ابلاغ میکند که امیدواریم بر اجرای آنها نظارت شود.
وی میگوید: در ۱۵ سال اخیر اقدام هایی در حوزه مناسب سازی انجام شده ولی بسیاری از این طرح ها در قالب برنامه های مدون نیست و ما نمی توانیم به طور دقیق بگوییم که الان چه میزان از اماکن شهری برای معلولان قابل دسترس است.
بعضی مناسبسازیها هم استاندارد نیست
معینی ادامه میدهد: حتی استانداردها در طرح های مناسب سازی رعایت نمی شود و این به خودی خود مشکلی دیگر است.
وی تاکید می کند: دسترس پذیری فیزیکی معلولان به خدمات بسیار محدود و در حالی است که باید به گونهای مورد برنامهریزی قرار گیرد تا برای هر گروه از معلولان بر اساس معلولیتی که دارند، خدمات ارائه شود.
این روشندل با بیان اینکه در سطح شهر ورودی و خروجی برخی پارک ها برای معلولان مناسب سازی شده است می گوید: این در حالی است که یک معلول بعد از ورود نمی تواند از خدمات سرویس های بهداشتی، خدمات تفریحی و رفاهی آنها بهره مند شود.
وی میگوید: مثلا خطوط ویژه ای برای نابینایان تعبیه شده است که در امتداد آن به بن بست میرسیم یا به موانع برخورد می کنیم؛ همچنین در برخی نهادها یا سیستم های حمل و نقل عمومی با وجود پله های زیاد، اصول ایمنی برای معلولان و سیستم گویا برای نابینایان فعال نیست.
معینی بیان می کند: حتی نابینایان نمی توانند از انواع فناوری ها و نرم افزارها استفاده کنند؛ یا هزینه های آن بسیار گران است.
اینها بخشی از نیازهای ضروری نابینایان است که بدون توجه از کنار آن راحت عبور می کنیم.
آییننامه های اجرایی قوانین هنوز به دست بهزیستی نرسیده است
در ادامه با معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران به گفت و گو نشستیم و دغدغه های معلولان را مطرح کردیم، حرف هایی که هر چند تکراری ولی درد و دل بسیاری از معلولان این شهر بود.
پرستو منصوری با اشاره به اینکه در حوزه مناسب سازی ویژه معلولان قوانینی تصویب شده است می گوید: تعدادی از این قوانین جدید در حمایت از معلولان و زیرساخت های حضورشان در جامعه نوشته شده ولی هنوز آیین نامه های اجرایی آن به دست ما نرسیده است.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران ادامه میدهد: در گذشته نیز قوانینی در این زمینه وجود داشته که بر اساس آن جلسه های مختلفی در استانداری تهران و در فرمانداری شهرستان ها برگزار شده است تا با همکاری نهادهای مربوطه به اجرای آن سرعت بخشیم.
وی میگوید: در این زمینه جلسه ها و کارگروه های آموزشی مختلفی با حضور دغدغه مندی سازمان های دولتی و مردم نهاد برگزار شده است تا بتوانیم بخشی از نیازهای افراد دارای معلولیت را مورد بررسی قرار دهیم.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران تاکید می کند: همه سازمانها موظفند برای دسترسی معلولان ساختمان ها را مناسب سازی کنند حتی ستاد مناسب سازی در استان تهران تشکیل شده اما این در حالی است که هنوز ساختمان های اداری وجود دارند که برای آمد و شد معلولان مناسب نیستند.
فاصله زیاد با استانداردهای مناسب سازی
وی با بیان اینکه شهرداری تهران اقدامهایی برای مناسب سازی کرده است میگوید: شهرداری فضاها و محیط های شهری را اعلام کرده که برای حضور معلولان مناسب سازی شده، در این زمینه قرار است تیمی از استانداری، کارشناسان بهزیستی و سازمان های مردمنهاد برای راستیآزمایی به این مکانها مراجعه کنند.
منصوری میگوید: شهرداری و بسیاری از نهادها در تلاش هستند تا شهر برای معلولان مناسب سازی شود ولی با استانداردها و جامعه آرمانی که مورد انتظار ماست فاصله زیادی وجود دارد.
وی ادامه میدهد: برخی سازمان ها اعلام میکنند برای مناسب سازی ویژه معلولان یا بودجه ندارند یا آمد و شد معلولان کم است که امسال برنامه ریزی شده است تا آسیب شناسی و آموزش ها در این زمینه ارائه شود و این قشر از جامعه نیز مانند سایر افراد بتوانند از خدمات بهره مند شوند؛ ضمن اینکه مقرر شده است به ساختمان هایی که مناسب سازی را رعایت نکنند پایان کار داده نشود.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران خاطر نشان می کند: فرهنگ سازمانی باید تقویت شود تا مدیران سازمان ها با احساس مسئولیت اجتماعی به بحث مناسب سازی برای معلولان برنامه ریزی کنند.
کمتر از ۵۰ درصد استان تهران مناسب سازی شده است
منصوری با بیان اینکه کمتر از ۵۰ درصد زیرساخت های مورد نیاز در استان تهران برای معلولان مناسب سازی شده است می گوید: معلولان از فضاهای شهری، بسیاری از ساختمان های اداری، بانک ها، سیستم حمل و نقل و سایر موارد مستندات ارائه کرده اند که امکان حرکت ویلچر در آنها وجود ندارد و با وجود تلاش های صورت گرفته در این زمینه هنوز هم جای کار بسیاری وجود دارد.
وی تصریح می کند: در شهرستان های استان تهران اقدام های خوبی انجام شده ولی در شهر تهران به خاطر وسعت بیشتر آن هنوز فاصله زیادی با مناسب سازی وجود دارد و شرایط مطلوب نیست.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان تهران تاکید می کند: معلولان توقع زیادی ندارند بلکه می خواهند در حد نیازهای اولیهشان و حقوق شهروندی از امکانات شهری بهرهمند شوند.
به گزارش ایرنا همانطور که مسئولان بهزیستی و نیز برخی اعضای جامعه معلولان اعلام می کنند طی سال های اخیر توجه به حوزه برنامه ریزی برای معلولان در شهرداری ها افزایش یافته اما بویژه در شهری مثل پایتخت هنوز تا وضع مطلوب فاصله زیادی وجود دارد.
البته این در حالی است که مدیریت شهری پایتخت در دوره کنونی توجه ویژه ای به مناسب سازی معابر دارد و ضمن اینکه تخصیص بودجه برای مناسب سازی ها را مصوب کرده، هماهنگی هایی انجام داده تا حداقل ساختمان ها و پروژه های عمومی که شهرداری می سازد بدون توجه به مناسب سازی ها افتتاح نشود.
شهرداری موظف به اختصاص بودجه برای مناسبسازی شد
اعضای شورای اسلامی شهر تهران اسفندماه سال گذشته در یکصدوبیست و هشتمین جلسه شورا، شهرداری را مکلف به اختصاص بودجهای ویژه برای مناسب سازی فضاهای شهری ویژه توانیابان، سالمندان، کودکان و سایر اقشار آسیب پذیر جسمی، حرکتی و ذهنی کردند.
این اعتبار مقرر شده از محل ۱۰ درصد از سرجمع چهار ردیف با عنوان های «بازپیرایی، ترمیم و تجهیز بوستانها و فضای سبز»، «احداث و تکمیل پایانهها و پارکینگهای مترو»،«بازسازی و تعمیرات اساسی ساختمانهای اداری» و « احداث سرویسهای بهداشتی در معابر» تامین شود.
زهرا صدراعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در این جلسه گفته بود: معلولان برای استفاده از امکانات شهری محروم هستند و برای آنان باید برنامه ریزی کرد.
پروژه های عمرانی بدون ضوابط مناسبسازی افتتاح نخواهد شد
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران اعلام کرده است: دیگر هیچ گونه مجوز اعم از انواع پروانه و گواهی پایان کار ساختمانی بدون در نظر گرفتن ضوابط مناسب سازی ساختمان ها صادر نمی شود و پروژه های عمرانی جدید نیز در صورت عدم رعایت ضوابط مناسب سازی افتتاح نخواهند شد.
عبدالرضا گلپایگانی چندی پیش در جلسه ستاد مناسب سازی اظهارداشت: براساس بخشنامه صادر شده در معاونت شهرسازی و معماری در خصوص ابلاغ مفاد ویرایش جدید قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، هر گونه اقدامی بر خلاف این رویه مصداق تخلف تلقی می شود.
وی افزود: پروژه های عمرانی جدید نیز در صورت عدم رعایت ضوابط مناسب سازی افتتاح نخواهند شد.
پایانههای تهران برای افراد کمتوان مناسبسازی میشود
این درحالی است که سرپرست معاونت برنامهریزی و توسعه شهری سازمان پایانههای پایتخت نیز چندروز پیش اعلام کرد: طرح جامع علمی و اجرایی «پایانه دوستدار مسافر کمتوان» طراحی شد و مناسبسازی مسیرهای تردد افراد کمتوان در پایانههای تهران کلید خورد.
مسعود هاتف پور ادامه داد: این طرح در قالب پروژه جامع تغییر چهره پایانه ها که تحولات بسیاری را در جهت ارتقای سطح کیفی و کمی خدمات برای مسافران و مراجعان در پی دارد، اجرایی می شود.
حناچی: تهران را برای معلولان مناسبسازی میکنیم
شهردار تهران نیز بیست و سوم مهرماه در مراسم گرامیداشت روز جهانی نابینایان گفت: تسهیل تردد معلولان در مترو ، اتوبوس و پیادهروها جزو اولویتهای شهرداری است.
پیروز حناچی با خواندان این بیت شعر که «چشم دل باز کن که جان بینی/ آنچه نادیدنی است آن بینی» اظهارداشت: مناسب سازی فضای شهری و ایجاد فرصت های برابر برای همه موضوع بسیار مهمی است که در تمامی کشورهای دنیا این موضوع پیگیری می شود.
مناسب سازی و تعریف معلولیت
وی با بیان اینکه در معنای امروزی معلولیت، معلول کسی نیست که صرفاً روی ویلچر مینشیند یا نقیصه ای دارد، بلکه فردی معلول است که نتواند در عرصه های اجتماعی بهراحتی حاضر شود، عنوان کرد: فردی که نتواند در عرصه های اجتماعی حاضر شود از معلولیت رنج می برد؛ با این نگرش اساسا نگاه به معلولیت هم تغییر می کند و موضوع مناسب سازی شهری و فضاهای عمومی، موضوعی محوری می شود. با این نگاه جدید همه گروه های سنی و اقشار می توانند در دسته معلولان قرار گیرند. در واقع، فردی که روی ویلچر نشسته است، فردی که زانویش را عمل کرده و بانوی باردار و یا آن خانمی که کالسکه کودک خود را حمل می کند مخاطب مناسب سازی معابر و فضاهای عمومی قرار می گیرند.
شهردار تهران خاطرنشان کرد: ما کشوری هستیم که جنگ را پشت سر گذاشته ایم و با معلولیت های پس از جنگ مواجهیم؛ به یاد دارم در زمان جنگ و سال های پس از آن فضاهای شهری برای معلولان مناسب سازی میشد اما این کار تداوم نیافت و این سوال را باید بپرسیم که با وجود تخصیص بودجه، تدوین قانون و اراده ای که وجود داشت چرا این کار ادامه نداشت.
شهردار تهران با اشاره به اینکه تسهیل در تردد معلولان در مترو و حمل و نقل عمومی و در پیاده روها جزو اولویت های ماست گفت: در موضوع خاص نابینایان ما جزییاتی را اجرا می کنیم که معنای خاصی دارد اما اگر این مفاهیم به پیمانکارانی که آن را اجرا می کنند آموزش داده نشود ممکن است به عکس خود تبدیل شود.
حناچی مثال زد: ما در پیاده روها خطوط زردی داریم که وقتی با عصای سفید به آن بزنید صدایش با صدای ضربه به بتن تفاوت دارد پیمانکاری که این خطوط زرد را کار می گذارد باید بداند که این برای چه کاری است تا به بهترین شکل آن را نصب کند.
حناچی به فضاهای ورزشی برای معلولان اشاره کرد و گفت: تمام تلاش ما این است که علاوه بر مرکز ورزشی قمر بنی هاشم در جنوب شرقی تهران، مراکزی در سطح شهر برای معلولان و نابینایان مناسب سازی شود و در نظر داریم حداقل ۶ نقطه را برای معلولان و نابینایان مناسب سازی کنیم و همچنین طبق قانون تخفیف های لازم را هم در نظر بگیریم.
وی درباره وضعیت فضاهای ساختمانی نیز اظهارداشت: مناسب سازی فضاهای ساختمانی در زمان ساخت خیلی کم هزینه تر از آن است که بعد از ساخت بخواهیم ساختمان ها را برای معلولان مناسب سازی کنیم و اگر ساختمان های ما مناسب سازی نمی شوند این نقیصه مربوط به دانشگاه های ماست که مهندسان معمار را تربیت می کنند. در بسیاری از دانشکده های معماری در دنیا روزی را به آموزش ضوابط مربوط به مناسب سازی فضاها برای معلولان اختصاص می دهند، به طور مثال دانشجو را مجبور می کنند یک روز با ویلچر تردد کند یا یک روز دانشجو باید با چشمان بسته در فضاها تردد کند تا متوجه شود یک نابینا چگونه جا به جا می شود.
حال و با توجه به وعده های مدیران شهری، مثل همیشه و بیشتر از همیشه معلولان بویژه در تهران منتظر هستند تا مدیران متولی در مناسب سازی معابر و شهر گام های عملیاتی بردارند و به آن روز امید دارند که هیچ طرح و پروژه ای بدون در نظرداشتن شرایط معلولان اجازه پیاده سازی پیدا نکند.