به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با وجود اینکه بیش از چند دهه از عمر جهش جهانی حوزه لیزر و فوتونیک نمیگذرد و این صنعت در دنیا حوزهای نسبتاً نوپا محسوب میشود، اما ایران تقریباً از همان ابتدا با این حرکت علمی همراه بود و پیشینه هستههای علمی ایرانی شکل گرفته در بخش لیزر و فوتونیک، تقریباً همسن عمر این علم در جهان است.
میتوان گفت جرقههای اولیه حوزه لیزر و فوتونیک ایرانی در دهه ۵۰ شمسی زده شد. قرن ۲۱ را قرن لیزر میخوانند، هوافضا، مخابرات، صنایع نظامی، پزشکی و بسیاری دیگر از حوزههای مهم علمی به شدت تحت تاثیر تحولات سریع حوزه لیزر و فوتونیک قرار گرفتهاند.
لیزر ابزارهای پزشکی را دقیقتر کرده و سلاحهای کارآمدتری برای نظامیان تولید میکند. فناوری لیزر و فوتونیک همچنین سرعت تحولات در بخش اینترنت و مخابرات را به شکلی خیرهکننده افزایش داده است. در ایران برای راهبری و سیاستگذاری هدفمندتر، دو حوزه فوتونیک، لیزر و مواد پیشرفته و ساخت با یکدیگر ادغام شد و ستاد توسعه فناوریهای فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت؛ تحت نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شکل گرفت.
به گفته حمید لطیفی دبیر این ستاد، در آخرین سلسله اقدامات حمایتی به تازگی پس از انجام آنالیز و داوریهای لازم ۶۰ طرح فناورانه و دانش بنیان در اولویت پرداخت تسهیلات و یا یاری بلاعوض این نهاد و دیگر مراکز همراستا قرار گرفته است.
پس از سالها پژوهش و شکلگیری هستههای جداگانه و خود جوش علمی در نقاط مختلف کشور، علی رغم وجود کارهای انجام نگرفته بسیار، یک زیست بوم قابل اعتنا در حوزه لیزر و فوتونیک به وجود آمده است که توانایی و اعتماد به نفس کافی برای پاسخگویی به نیازهای علمی کشور را دارد. در حال حاضر از بیش از ۵۰ هزار مقاله منتشر شده در این حوزه در دنیا، بیش از ۱۶۵۰ مقاله در حوزه اپتیک و مولکولی، متعلق به ایران است. در دهه ۱۹۸۹میلادی، رتبه ایران در این بخش بالای ۴۰ بود و در سال ۲۰۱۸ به مدد جوانان خلاق کشور، ایران توانست به عنوان یازدهمین کشور در این حوزه شناسایی شود.
البته به گفته متخصصین امر، هنوز در این حوزه کارهای بر زمین مانده بسیاری وجود دارد. تجاری سازی طرحها از جمله مواردی است که در کشور نیاز به اهتمام بیشتر جوانان و متخصصین جوان کشور دارد.