به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پدافند غیرعامل، نشست تخصصی «هوشمندسازی و دفاع سایبری از زیرساخت‌های حیاتی و عمده کشور» روز سه‌شنبه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با حضور سردار «غلامرضا جلالی» رئیس این سازمان، حمیدرضا خالدی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و جمعی از استادان و کارشناسان برگزار شد. در این نشست آزاداندیشی ابتدا استادان دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های هوش مصنوعی و امنیت سایبری، امنیت زیرساختی و روش‌های نوین پردازش سیگنال، دفاع سایبری در شهرهای هوشمند و بازدارندگی سایبری و فناوری میکروالکترونیک به ایراد سخن پرداختند.
نرخ شهرنشینی در ایران بالاتر از میانگین جهانی
سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل نیز در این نشست با اشاره به موضوع پدافند شهری به تحولات حوزه شهری کشور در سده اخیر اشاره کرد و اظهار داشت: در دهه‌های گذشته به دلیل فقدان برنامه‌ریزی توسعه‌ای جامع برای شهرها شاهد یک جابجایی گسترده جمعیتی در کشور از سمت روستاها به شهرها بوده‌ایم که این موضوع سبب شده است نرخ شهرنشینی در ایران از متوسط نرخ جهانی هم پیشی گیرد که این رویداد شهرهای ما را با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو کرده است.
دانش شهرسازی نوین نیازمند تحول است
وی با اشاره به اینکه در کنار این موضوع، ورود فناوری‌ها به حوزه شهری سبب شده است تا اساسا شهرها دچار تحولات فناورانه گردند، گفت: دانش شهرسازی ما، بیشتر شهر را یک پدیده فیزیکی و کالبدی در نظر می‌گیرد درحالی که باید برنامه‌های توسعه‌ای شهر با نگاه و افق جدیدی همچون امنیت افزایی، فناوری محوری و ... رشد پیدا کند.
صیانت از مردم و حفاظت از زیرساخت‌ها هدف پدافند غیرعامل
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید براینکه مقام معظم رهبری وظایف و ماموریت‌های مهمی را برای پدافند غیرعامل در نظر دارند، عنوان کرد: امن‌سازی زیرساخت‌های حساس و حیاتی کشور در برابر هرنوع از تهدید و رفع آسیب‌پذیری‌ها از یک سو و تامین بسترهای حفاظت از مردم در شرایط بحرانی از سوی دیگر مهمترین اهداف پدافند غیرعامل است.
سردار جلالی با اشاره به تصویب سند راهبردی پدافند شهری نیز بیان کرد: ما در این سند دو مساله مهم صیانت از مردم و حفاظت از زیرساخت‌ها در جغرافیای شهری را در دستور کار داریم، برای مثال در بخش حفاظت از مردم درصدد ایجاد آمادگی برای حفاظت از مردم در شرایط بحران، توانایی اداره مردم، تامین نیازهای اساسی، تضمین کارکردهای حیاتی خدماتی و مدیریت رسانه ای بحران هستیم.
وی درخصوص مولفه حفاظت از زیرساخت‌ها نیز تاکید کرد: حفظ تداوم کارکرد خدمات، مصون سازی زیرساخت‌ها در برابر تهدیدات، تهیه طرح‌های پاسخ اضطراری و ارتقای آمادگی‌ها از جمله اهداف سند پدافند شهری است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در این خصوص توضیح داد: باید شهرها را به گونه ای آماده کنیم که در شرایط فرضی بحران بتوانند تمام نیازهای مردم را پاسخگو باشند.
سردار جلالی به موضوع ورود فناوری‌های نوین به حوزه شهری نیز اشاره کرد و تصریح کرد: این فناوری‌ها بسیاری از مفاهیم پایه و بنیادین را دچار تغییر و تحول کرده‌اند و ما امروز باید درخصوص ارتباط بین مردم، زیرساخت‌ها و فناوری دقت نظر بیشتری داشته باشیم.
ارتقای تاب‌آوری شهری منوط به شناخت سیستم‌های شهری است
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به اینکه بیش از ۶۰ تا ۸۰ سیستم در جغرافیای شهری وجود دارد، گفت: درهم‌تنیدگی این سیستم‌ها و اثراتی که بر هم دارند، مانند هم‌افزایی، تخریب و یا وابستگی متقابل باید در الگوهای پدافند شهری مورد توجه قرار گیرد چراکه بدون در نظر گرفتن این سیستم‌ها نمی‌توان درخصوص ارتقای تاب‌آوری سخنی گفت.
جلالی با اشاره به اینکه ورود فناوری‌ها در کنار فرصت‌های متعدد، تهدیداتی نیز برای حوزه شهری پدید می آورد، ادامه داد: برای مثال هوشمندی امکان مدیریت و کنترل از راه دور را پدید می‌آورد اما در ذات این فرصت یک تهدید هم نهفته است.
تهدیدات همان فرصت‌های مخاطره آمیز هستند
وی با تاکید بر اینکه از یک منظر می‌توان گفت ما چیزی به عنوان تهدید نداریم بلکه با فرصت‌های مخاطره آمیز روبرو می شویم، ادامه داد: تمام حرف و هنر پدافند غیرعامل این است که بتواند راه بهره مندی کامل از فرصت های مخاطره آمیز را پدید بیاورد.
فرمانده قرارگاه پدافند سایبری کشور، تلفیق شهر و حوزه سایبری را سبب ایجاد یک دارایی حیاتی به نام شهر سایبری دانست و گفت: ما باید از این دارایی مهم صیانت کنیم و بتوانیم در شرایط بحران نسخه های پاسخ فوری داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه باید الگوی دفاع هوشمندانه از زیرساخت‌ها و دارایی‌های سایبری به ویژه در سطح شهرها تدوین گردد، خاطرنشان کرد: این رویکرد سبب می‌گردد تا تاب‌آوری زیرساخت‌ها در برابر بحران‌ها ارتقا پیدا کند.
الزامات حفاظت از دارایی به نام شهر سایبری
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور الزامات مهم تحقق این رویکرد را تدوین طرح‌های دفاع شهری، تهیه سکوی بومی (platform) شهر هوشمند، ملی‌سازی فضای سایبری، بومی سازی زیرساخت‌ها و دستیابی به قدرت هوشمند برای اداره مردم عنوان کرد و گفت: در ذات فناوری اشراف و کنترل وجود دارد و در مسیر حرکت به سمت شهر هوشمند باید مراقب باشیم این اشراف و کنترل در اختیار دیگران قرار نگیرد.
راهبردهای پیشنهادی جهت هوشمندسازی شهرها با الگوی پدافند غیرعامل
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در بخش دیگری از سخنان خود پیشنهاداتی جهت هوشمندسازی شهرها با الگوی پدافند غیرعامل مطرح کرد.
سردار جلالی با اشاره به اینکه سیستم‌های شهری باید شبکه ای – جزیره ای باشند، یادآور شد: هر سیستم در کنار ارتباطی که با دیگر سیستم‌ها دارد باید بتواند به طور مستقل و جزیره ای نیز کارکرد خود را انجام دهد.
وی مدیریت دستی هوشمندی در کنار هوشمندی دیجیتال را از دیگر موارد مهم قلمداد کرد و افزود: هر سیستمی در کنار هوشمندی دیجیتال باید به صورت دستی توان مدیریت و کنترل را داشته باشد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور بومی‌سازی زیرساخت‌های مربوط به شهر هوشمند را از دیگر پیشنهادات اعلام کرد و گفت: به تعبیری بدون صنعت بومی در این زمینه نمی‌توان به امنیت کامل دست پیدا کرد.