ساختمان های بلند و خودروهای آلاینده و فناوری های متنوع در دنیای مدرن امروز جای طبیعت سرسبز و هوای پاک را به دور از سلامتی عوض کرده به گونه ای که آب زلال و فضای سبز و آسمانی آبی به رویای شهرنشینان تبدیل شده و آلودگی غولی است که گریبان شهرها شده و آن ها را فراگرفته و رها نمی‌کند.
مدت‌هاست که متهم اصلی و ردیف اول آلودگی در شهرهای مختلف کشور خودروها، موتورسیکلت‌ها و آلایندگی سوخت آنهاست و در این میان سهم زیادی به تاکسی‌ها و اتوبوس‌های فرسوده می‌رسد.
گذشته از ناوگان حمل و نقل عمومی، خودروهای شخصی نیز از این اتهام مبرا نیستند، چرا که کارشناسان درباره استانداردهای خودروها به ویژه خودروهای داخلی، میزان مصرف و البته نوع سوخت مصرفی آن ها دیدگاه هایی دارند که قابل توجه است و معتقدند باید به سرعت در این زمینه به استانداردهای جهانی نزدیک شد.
به هر حال، افزایش شهرنشینی طی سال های اخیر و روند افزایشی آن در استان سمنان، آلودگی هوا را روز به روز بیشتر می کند، هرچند آلودگی هوا فقط مختص شهرهای ما نیست اما مساله مهم نحوه برخورد با این معضل است و اینکه چه راهکاری برای برون‌رفت از این چالش اتخاذ شود تا با کمترین هزینه و در زمان اندک به هدف نهایی برسیم.
آلودگی تنها مشکل این روزهای شهرهای کشور نیست؛ ترافیک شهری از دیگر معضلاتی است که زندگی مدرن برای شهروندان به ارمغان آورده است. به اعتقاد کارشناسان، استفاده از دوچرخه بهترین راه‌حل برای رفع مشکلات دنیای مدرن امروز است.
نگاه به دوچرخه سواری در کشورهای دنیا، نگاهی چند جانبه است. کارشناسان و برنامه ریزان شهری معتقدند که بهترین راه حل برای کنترل مسائلی مانند ترافیک شهری، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، کاهش هزینه های اقتصادی حمل و نقل و افزایش میزان سلامتی شهروندان، استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه اصلی شهری است.
در سال های اخیر، بسیاری از انجمن ها و حامیان طبیعت به فکر نجات انسان و طبیعت افتاده اند و اقدام های ارزنده ای در این زمینه مانند پویش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» به راه افتاده است.
«سه شنبه بدون خودرو» پویشی است با هدف استفاده کمتر از خودروهای تک‌سرنشین تا از این طریق شهروندان، دست‌کم در روز سه‌شنبه به‌جای استفاده از خودروی شخصی، گزینه‌های مفیدتری مثل دوچرخه‌سواری، پیاده روی، استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی و حداقل استفاده از خودروی اشتراکی را برای کارهای روزمره جایگزین کنند.
ستاد اجرایی این پویش با هدف توسعه فرهنگ زندگی شهر دوستدار سلامت و محیط زیست، در دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد تا با نظارت و هماهنگی ۳۱ دفتر محیط زیست و توسعه پایدار ادارات کل ورزش و جوانان استان‌های کشور (به عنوان دبیران استانی این ستاد) این هدف را در سراسر کشور دنبال کند.
به دلیل همین اهمیت های چندگانه و گسترده ترویج دوچرخه سواری است که در بسیاری از کشورهای دنیا طی سال های اخیر طرح های ویژه ای برای ترغیب مردم به استفاده از دوچرخه اجرا شده که ایجاد مسیرهای ویژه برای دوچرخه سواران یکی از اصولی ترین و البته گسترده ترین آن هاست.
اما نبود زیرساخت مناسب برای دوچرخه سواری شهری و همچنین بی توجهی به فرهنگسازی برای استفاده از دوچرخه سبب شده که خیابان ها و معابر شهرهای سمنان معمولاً پر از خودروها باشد و شهرهای استان در حال تبدیل شدن به شهرهایی پرترافیک است.
در این بین آنچه که هر سال در نگاه مسئولان در کمیسیون های ترافیک شهری و استانی کمتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته، بحث ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه در شهرهای سمنان است و نیز اینکه مسئولان استان در فرهنگسازی از این وسیله سازگار با محیط زیست اقدام عملی انجام ندادند.
با اینکه مسئولان نسبت به گسترش زیرساخت های مربوط به دوچرخه سواری و نیز استفاده از این وسیله نقلیه در استان سمنان تقریباً به طور کامل بی توجه بودند، دوستداران محیط زیست و دوچرخه سواری چند سال است که در سمنان پا در رکاب گذاشته و از دوچرخه استفاده می کنند و استقبال بانوان استان هم همپای مردان روز به روز از دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه در حال افزایش است.
اجرای سه‌شنبه‌های بدون خودرو در سمنان
سرپرست ورزش و جوانان شهرستان سمنان، به ضرورت ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری در بین عموم تاکید کرد و گفت: طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو در این شهرستان اجرا می‌شود.
حسین زیاری در گفت و گو با ایرنا، با تاکید بر اهمیت ورزش همگانی، افزود: اجرای طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو در رفع مشکلات فرهنگی، بهداشتی و اجتماعی مانند معضلات محیط‌زیستی، آلودگی هوا، مسائل ترافیکی شهر و نیز کم تحرکی اقشار جامعه کارآمد و موثر است.
وی با بیان اینکه امروزه زندگی افراد جامعه به سمت کم تحرکی و سکون سوق پیدا کرده است، تصریح کرد: دوچرخه سواری یکی از بهترین ورزش‌ها با تاثیرگذاری مستقیم بر سلامت فرد با مزایای یادشده، سبب سلامت هرچه بیشتر جامعه در دراز مدت می شود که این مساله باید به یک باور عمومی تبدیل شود.
سرپرست ورزش و جوانان شهرستان سمنان ادامه داد: مدیران و مسوولان از موثران در تغییر نگرش و تقویت احساس نیاز به زندگی سالم در بین آحاد جامعه هستند که با استفاده از دوچرخه در رفت و آمد می‌توانند فرهنگ دوچرخه سواری را در بین مردم تبیین کنند.
وی به طراحی و مناسب سازی شهری برای دوچرخه سواران اشاره و خاطرنشان کرد: مسیرهای عبور و مرور دوچرخه در طراحی‌های شهری به ویژه در تقاطع ها در نظر گرفته شود تا مردم با خیالی آسوده از این وسیله نقلیه سازگار با محیط‌زیست استفاده کنند.
وی اظهارداشت: برگزاری همایش ها و جشنواره‌های ورزشی در رشته دوچرخه سواری از دیگر راهکارهای موثر در ترویج فرهنگ به‌کارگیری این شیوه در حمل‌ونقل است.
زیرساخت های دوچرخه‌سواری در سمنان فراهم نیست
رئیس هیات دوچرخه سواری استان سمنان بیان کرد: دوچرخه سواری در روزهای «سه شنبه بدون خودرو» به صورت منسجم و خودجوش در شهرستان شاهرود و دامغان انجام می شود.
خلیل اله غزنچای در گفت و گو با ایرنا، زیرساخت های تحقق استفاده از دوچرخه در بین شهروندان سمنان را نامطلوب برشمرد و افزود: مسیر ویژه دوچرخه برای ورزش و عبور و مرور در استان احداث نشده و تنها در یک مسیر پنج کیلومتری به صورت رفت و برگشت حدفاصل شهرستان شاهرود و بسطام با هزینه کرد ۵۰۰ میلیون ریالی جانمایی شده است.
غزنچای، به ضرورت ایمن سازی مسیرهای تردد دوچرخه سواران تاکید و تصریح کرد: ایمنی مناسب و متصل بودن مسیرها به یکدیگر سبب استقبال هرچه بیشتر شهروندان از این وسیله نقلیه سازگار با محیط زیست در رفت و آمدهای روزانه می شود.
وی با بیان بر اینکه دوچرخه وسیله ای سالم و به دور از آلودگی زیست محیطی نقش قابل توجه ای در سلامت افراد و جامعه دارد، یادآور شد: وجود زیر ساخت های مناسب برای حذف استفاه از خودرو در روزهایی از هفته امری ضروری است.
رئیس هیات دوچرخه سواری استان سمنان افزود: با توجه به وضعیت اقتصادی، دوچرخه سواری شهروندان در صرفه جویی مصرف بنزین کشور کمک کننده است.
ایستگاه‌های دوچرخه در سمنان ایجاد می‌شود
رئیس شورای اسلامی شهر سمنان گفت: ایستگاه و مسیرهای اختصاصی دوچرخه سواری در راستای اجرای طرح یک روز بدون خودرو در سمنان ایجاد می‌شود.
سید مسعود سیادتی بیان‌کرد: مسیرهای اختصاصی دوچرخه سواری در پارک سوکان در سال‌های گذشته ایجاد شده است و گام بعدی ایجاد زیرساخت‌های لازم برای دوچرخه سواری در میدان سعدی است.
وی افزود: ایجاد ایستگاه‌های امانت دوچرخه و مسیرهای دوچرخه سواری در نقاط دیگر شهر از برنامه‌های آینده شورای شهر با همکاری اداره کل ورزش و جوانان استان سمنان است.
سیادتی ادامه داد: با ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه، شهروندان می‌توانند با ارائه مدرک شناسایی معتبر از دوچرخه‌ها برای رسیدن به مقاصد داخل شهری خود استفاده کنند.
وی هدف از اجرای ایجاد این ایستگاه‌ها را ایجاد انگیزه در شهروندان به منظور استفاده از دوچرخه عنوان و بیان‌کرد: استفاده شهروندان از دوچرخه در مسیرهای رفت و آمد کوتاه شهری علاوه بر سلامت جسمی، کاهش بار ترافیکی و کاهش آلودگی‌ها هوا را به دنبال دارد.
رئیس شورای شهر سمنان با اشاره به اینکه سمنان هوای پاک و بار ترافیکی بسیار پایینی نسبت به دیگر مراکز استانی دارد، گفت: پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و باید همیشه برای مقابله با افزایش آلودگی هوا و ترافیک شهری پیش بینی‌های لازم انجام گیرد.
استقبال پلیس از پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان سمنان با بیان اینکه فرهنگ دوچرخه‌سواری باید در جامعه نهادینه شود، گفت: پلیس از پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو استقبال و حمایت می‌کند.
سرهنگ موسی بزرگی ابراز داشت: برای اجرای پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو با همکاری اداره کل ورزش و جوانان استان سمنان یکسری اقدام های اولیه انجام شده است.
وی ادامه داد: مردم، مسئولان، ورزش دوستان و پلیس از ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری و سه شنبه‌های بدون خودرو استقبال می‌کند، اما برای اجرای قانونی این پویش، باید هماهنگی های لازم با پلیس انجام و مجوز صادر شود.
وی افزود: اجرای پویش سه شنبه‌های بدون خودرو نیازمند، اجازه و دریافت مصوبه شورای ترافیک استان سمنان است.
به گفته بزرگی، زمان اجرای طرح سه شنبه‌های بدون خودرو مهم است، چرا که اجرای طرح در زمان‌های غیرمعمول و بدون هدایت پلیس ممکن است اتفاقات ناگواری را رقم بزند.
وی تصریح کرد: هدف از ترویج فرهنگ دوچرخه سواری در جامعه تقویت سلامت فردی و تقویت شادی و نشاط اجتماعی است، اما اجرای بدون هماهنگی و برنامه‌ریزی طرح سه شنبه‌های بدون خودرو ممکن است موجب وقوع حادثه‌های جبران ناپذیر شود.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان سمنان گفت: ترویج فرهنگ دوچرخه سواری، راهی برای تخلیه هیجان جوانان و کاهش تصادف های درون شهری به واسطه اجرای حرکت‌های نمایشی هنگام رانندگی است.
دوچرخه سواری بانوان ممنوعیت ندارد
رئیس هیات دوچرخه سواری استان سمنان گفت: استقبال بانوان استان همپای مردان روز به روز از دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه در حال افزایش است.
وی افزود: دوچرخه‌سواری زنان منع قانونی ندارد؛ موضوعی که به تازگی دستگاه قضا نیز دو بار تصریح کرد که این امر با رعایت حجاب و عفاف بانوان مشکلی ندارد.
غزنچای، به برخی حساسیت ها در استفاده زنان از دوچرخه اشاره و تصریح کرد: اگر فضاهای مناسبی برای فعالیت بانوان در رشته دوچرخه‌سواری ایجاد شود از حساسیت‌ها کاسته می شود.
رئیس هیات دوچرخه سواری استان سمنان اضافه کرد: همایش دوچرخه سواری سال گذشته در استان برگزار شد و حدود سه هزار رکاب زن، بانو و آقا در آن شرکت کردند که نشان از رویکرد و رغبت شهروندان به این ورزش دارد.
وی با بیان اینکه ۲۵۰ ورزشکار سازمان یافته در هیات دوچرخه سواری مشغول به فعالیت هستند، ابرازداشت: از این مجموع ورزشکاران سازمان یافته این رشته ورزشی، ۷۰ ورزشکار را بانوان استان تشکیل می دهند.
غزنچای به نبود پیست استاندارد دوچرخه سواری در سمنان اشاره و اضافه کرد: پنج پیست اختصاصی دوچرخه سواری در استان در اختیار ورزشکاران این رشته ورزشی است.
دیدگاه‌ها نسبت به این اقدام فرهنگی مثبت شود
غزنچای، با بیان اینکه در دنیا دوچرخه به عنوان یکی از ابزارهای حمل و نقل شهری مورد استفاده عموم قرار دارد، اظهارداشت: مسئولان و مدیران دستگاه ها در ترویج و فرهنگ سازی این مساله دخیل هستند، استفاده مسئولان از دوچرخه در تردد به محل کار سبب ترغیب شهروندان به دوچرخه سواری در رفت و آمد روزانه می شود.
وی ادامه داد: تغییر دیدگاه ها نسبت به این اقدام فرهنگی ضروری است و باید با رویکردی مثبت دوچرخه‌سواری را در بین اقشار مختلف زن و مرد گسترش داد.
رئیس هیات دوچرخه سواری استان سمنان تاکید کرد: نظام آموزشی یکی از ارگان های تاثیرگذار در افزایش ترویج دوچرخه سواری در جامعه است.
با روزی ۳۵ هزار ریال صاحب دوچرخه شوید
زیاری، با اشاره به لزوم در نظر گرفتن شرایط اقتصادی افراد جامعه، خاطرنشان کرد: به منظور تامین مالی خرید دوچرخه برای شهروندان سمنانی، رایزنی با بانک ملی در زمینه دریافت تسهیلات انجام شد.
وی تصریح کرد: افراد با دریافت معرفی نامه از هیات ورزش‌های همگانی شهرستان سمنان، انتخاب دوچرخه در فروشگاه و با ارائه فاکتور به بانک ملی، برای دریافت تسهیلات می توانند اقدام کنند.
به گفته وی، تسهیلات ویژه به ازای هر نفر تا سقف ۳۰ میلیون ریال با اقساط ماهانه در حدود روزی ۳۵ هزار ریال، برای خرید دوچرخه اعطا می شود.
سرپرست ورزش و جوانان شهرستان سمنان با بیان اینکه دوچرخه سواری در کشورهای پیشرفته دنیا روشی مرسوم در حمل و نقل است، یادآور شد: همکاری مردم این شهرستان در جایگزینی این وسیله نقلیه برای کاهش استفاده زیاد از خودرو لازم است.