تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۸ - ۱۰:۰۱

سمنان- ایرنا- کتاب «پیشینه طب سنتی در سمنان» به قلم مرحوم خسرو عندلیب(گویا) توسط انتشارات حبله رود در ۱۰۱ صفحه  و هشت فصل سال ۱۳۸۸ منتشر شد و به تاریخچه‌ای از طب سنتی و معرفی حکیمان طب سنتی سمنان می‌پردازد .

کتاب «پیشنیه  طب سنتی در سمنان »سخن خود را با اعتقادات و باورهای قدیم مردم سمنان آغاز می کند و به ضرب المثلها و اصطلاحات گویش سمنان در حوزه طب سنتی ،خرافات رایج در آن زمان ، دعا برای درمان بیماری‌ها و اشعاری که به گویش سمنانی برای رهایی بیمارهای شوم خوانده می‌شده می‌پردازد.

این کتاب دارای هشت بخش شامل اعتقادات و باورهای مردم سمنان،پیشینه طب سنتی ،اطبای سنتی و حکمای مشهور سمنانی،تاریخچه گیاهان دارویی در سمنان ،تاسیس اولین بیمارستان در سمنان ،داروخانه های سنتی سمنان،تاریخچه اولین موسسه پزشکی در سمنان و واژه‌های طبی و بهداشتی به گویش سمنانی  است.

بخشی از کتاب

یاکوب ادوارد پولاک نمساوی ( اهل اتریش، ۱۸۱۸- ۱۸۹۱) طبیب مخصوص ناصرالدین شاه قاجار در سفر نامه  خود به سمنان می نویسد:

«بین سمنان و سنگسر از فاصله شش مایل از شهر اول و دومی شهر دوم در وسط دره ای که حدود نیم مایل طول و همین اندازه عرض چشمه های آب گرم متعدد وجود دارد که بلورهای نمک از آنها رسوب  و دور تا دور آن شوره زار است. نه چندان دور از آن، موضع ویرانه ها  به چشم می خورد که مار و عقرب و رطیل بسیار آنجا لانه کرده است و موضع ویرانه های پانصد خانه، حمام و مسجد به چشم می خورد که مار و عقرب به صورت گروه گروه اقامت گزیده اند و  در آن نزدیکی هیچ آب شیرین نیست مگر آبگیری که در فاصله به فراز دره ای قرار گرفته و چنان پر از زالو است که در هر یک از آن صد زالو زندگی می کنند، در عوض در حول و حوش آن باز چشمه های آب گرم تلخ مزه وجود دارد که طرف توجه و مورد بازدید مردم است و  این همه تبدیل به جویی می شوند و آن جوی به طرف سمنان جریان دارد.»

آن زمان زالو به اندازه کافی در لجن زارهای آب شیرین در اطراف سمنان رویت می شد و زالو فروشان سمنانی زالوهای مورد نیاز را از همان مکان جمع می کردند و به بهایی کم و بیش نازل به مردم می فروختند، البته به عقیده مردم سمنان، در انتخاب زالوی مناسب زالویی را انتخاب می کردند که به رنگ خزه بود که پشت زالوها، دو خط طولی سراسری دیده می شد.

درباره نویسنده

خسرو عندلیب سمنانی متخلص به گویا فرزند علی اکبر در شهریورماه ۱۳۲۲ در سمنان متولد شد و در سال ۱۳۹۱ در ۶۹ سالگی دارفانی را وداع گفت . وی که از سال ۱۳۴۴ دبیر زبان انگلیسی بود، هفته نامه ای استانی تحت عنوان «گویا» را در سال ۱۳۵۸  به صورت نیمه رنگی به راه انداخت که  فقط ۱۸ شماره متوالی از آن انتشار یافت .

از کتاب های منتشر شده وی می توان به «میرغضب قرن بیستم »،«مغول ها آمدند »،«پکه پور»،«بنیادهای هویتی سمنان»، « فرهنگ جامع اصطلاحات و ضرب المثل‌های سمنانی» و تعدادی آثار پژوهشی و ارزشمند دیگر اشاره کرد .