«الیستر برت» که فرودینماه گذشته از سمت خود در وزارت امور خارجه کناره گیری کرد، به خبرنگار ایرنا گفت: من از برجام قویا دفاع میکردم. به نظرم برجام کاری را که برای آن طراحی شده بود انجام میداد اما همانطور که همه میدانیم این مسیر جواب نداد.
او با اشاره به پیشنهاد برای توافق جدید با ایران گفت: برگشت به توافق برجام به شکل سابق بعید است چون آمریکا به اشتباه خود درباره خروج از توافق با ایران اعتراف نمیکند. اما بهنظر من، یافتن توافق جدید اقدام معقولی است و میتواند حوزههای جدیدی را که اگر برجام دست نمی خورد به تدریج درباره آن توافق می کردیم، شامل شود.
وی افزود؛ اما برای حرکت در این مسیر بایستی گفتوگو کرد و هرچه زودتر مذاکرات آغاز شود. به گفته این سیاستمدار انگلیسی ممکن است مذاکرات در ابتدا حالت رسمی نداشته باشد اما هرچه زودتر درباره حرکت به سمت جلو و کاهش تنشها گفتوگو شود بهتر است.
او درپاسخ به این سئوال که چه ضمانتی برای عدم خروج دولتهای بعدی آمریکا از توافق جدید با ایران وجود دارد گفت: من کاملا این مساله را درک می کنم و به همین دلیل از اقدام آمریکاییها برای خروج از برجام خیلی ناراحت شدم.
وی ادامه داد که موضوع عدم پایبندی آمریکا به توافقهای بین المللی مسبوق به سابقه است و به عقیده او این مساله، پیشرفت کار را دشوار میکند. برت افزود: اما سیاست میدان ابهام است. تنها چیزی که میتوانم بگویم این است که در مذاکرات جدید، مقاطعی برای اعتمادسازی دو طرف در نظر گرفته شود.
معاون سابق وزیر خارجه انگلیس در همین رابطه به نقش کشورهای منطقه اشاره کرد و گفت شاید نیاز باشد که برای اعتمادسازی، علاوه بر قدرت های خارجی، بازیگران منطقهای در تمهیدات جدید مد نظر قرار داده شوند.
ایران پس از خروج آمریکا از برجام و به دلیل بدعهدی کشورهای اروپایی به عدم پایبندی کامل به توافق هستهای روند کاهش تعهدات خود به برجام را در سه مرحله آغاز کرده است.
گام های ایران در کاهش تعهدات، ملزم نبودن به رعایت سقف ۳۰۰ کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنیشده، ملزم نبودن به رعایت محدودیت غنی سازی اورانیوم تا سقف ۳.۶۷ درصد و خارج نکردن مازاد آب سنگین بودند که در ۱۸ اردیبهشت سال جاری اعلام شد.
گام دوم روز شانزدهم تیر ماه و با بیانیه دولت مبنی بر افزایش سطح غنیسازی از ۳.۶۷درصد اجرا شد.
همینطور گام سوم ایران برای کاهش و توقف برخی تعهدات ذیل برجام که از ۱۶ شهریور ماه شروع شد، مربوط به برداشتن محدودیتها روی فعالیتهای تحقیق و توسعه (R & D) از جمله توسعه و راهاندازی نسل جدید سانتریفیوژها در تاسیسات غنیسازی اورانیوم بوده است.
دولت های اروپایی ضمن ادعای پایبندی به برجام خواستار اجرای کامل تعهدات ایران ذیل این توافق هستند.
در همین پیوند هیاتی از متخصصان هستهای انگلیس هفته گذشته برای رایزنی درباره مراحل بعدی پروژه مدرن سازی راکتور اراک راهی تهران شدند که این مساله نشان دهنده اهمیت برجام برای طرف اروپایی است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هشدار داده است: در صورت عدم بازگشت توازن به اجرای تعهدات از سوی طرفها، سایر اقدامات لازم در گامهای بعدی نیز محقق خواهد شد.
معاون سابق وزیر امور خارجه انگلیس در بخش دیگری از اظهارات خود ابتکار صلح هرمز را که به تازگی از سوی «حسن روحانی» رئیس جمهوری کشورمان در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد، پیشنهاد مناسبی توصیف اما تصریح کرد که باید در مقام عمل آن را ارزیابی کرد.
وی گفت؛ انتظار این است که برای اجرای این طرح و استقرار صلح و ثبات در منطقه گامهای عملی مشاهده شود.
رئیس جمهوری ایران در اجلاس مجمع سازمان ملل متحد «همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر میشوند به «ائتلافِ امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت کرد.
روحانی با بیان اینکه هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلحآمیز و دوستانه میان آنها است، بیان کرد: «ائتلاف امید» بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفتوگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشهناپذیریِ مرزهایِ بینالمللی، حل و فصلِ مسالمتآمیزِ تمامیِ اختلافات و از همه مهمتر، دو اصلِ بنیادینِ «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» قرار دارد.