بر این اساس اغراق نیست اگر اعتراف کنیم که هم اینک در اکثر نقاط شهرها به خاطر انبوهی تعداد خودروها، در اولویت قرار گرفتن پدیده ترافیک شهری و افراط در توجه به خیابان‌های آسفالته "رعایت حقوق عابران پیاده" که یک حق طبیعی و مسلم است کاملا به حاشیه رفته است.
"شهر ایده‌آل" محیطی است که در فضای آن همزمان با "خودرو محوری" به موضوع حمل و نقل پاک و "پیاده محوری" نیز توجه و امنیت سفر برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران تضمین شده باشد.
بنا به اذعان کارشناسان عمران و شهرسازی، گسترش پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه سواری علاوه بر کاهش آلودگی های زیست محیطی منجر به افزایش نشاط و پویایی در شهرها می شود لذا کارشناسان این حوزه به این نتیجه رسیده اند که باید فرهنگ پیاده مداری دهه های گذشته نه تنها دنبال بلکه تقویت شود تا شهری پویا و زنده داشته باشیم.
شهر می‌بایست پیاده‌مدار باشد
رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: خودرو محوری و پیاده مداری منافی یکدیگر نیستند و در شهر به هر دو مورد باید توجه شود، نباید خودروها به حریم پیاده راه تجاوز کنند.
محسن حسینی پویا افزود: خودرو محوری موضوعی نیست که بشود در سطح استان و شهرستان از شدت آن کم کرد بلکه باید با تصمیمات کشوری و در سطح ملی برای کمرنگ شدن این موضوع اقدام کرد.
وی ادامه داد: سالانه حدود ۱۰ درصد از استفاده کنندگان از اتوبوس های درون شهری کاهش می باید و استفاده کنندگان از خودروهای شخصی افزایش می یابند و تا قیمت بنزین کمتر از قیمت آب باشد و عوارض سوخت اصلاح نشود روز به روز بر تعداد خودروها افزوده می شود و خیابانها تبدیل به توقفگاه خواهند شد.
حسینی پویا تصریح کرد: شهرداری نیز باید به موضوع پیاده راه سازی و ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه اهتمام داشته باشد.
رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه ایستگاه های دوچرخه در سطح شهر مشهد پاسخگوی نیازها نیست گفت: قرارداد فعلی ایستگاه های دوچرخه اشتباه محض بود.
حسینی پویا افزود: هدف این قرارداد فقط تبلیغات و سودآوری پیمانکار است و به کیفیت وکمیت ایستگاه ها توجهی نشده است.
وی اضافه کرد: پیمانکار به جای ترویج فرهنگ دوچرخه سواری به فکر سودآوری است و هدف نهایی از راه اندازی این ایستگاه ها محقق نشده است.
حسینی پویا افزود: به دنبال اصلاح این قرارداد هستیم و امیدواریم هر چه سریعتر این قرارداد تعیین تکلیف شود.
وی ادامه داد: همچنین تکمیل شبکه دوچرخه سواری و اتصال شبکه پیاده و دوچرخه به حمل و نقل عمومی از دیگر برنامه های در دستور است.
لزوم تلفیق مسایل فرهنگی و ترافیکی
رئیس اداره آموزش و ترافیک پلیس راهور خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: سیاست فعلی ایجاد پیاده راه و ایجاد ایستگاه های دوچرخه سیاست اشتباهی است، با احداث پیاده راه از مساحت فضای سبز کم می شود و برای احداث مسیرهای دوچرخه نیز فضای پیاده راه کاهش می یابد.
سرهنگ علیرضا رحیمی افزود: مسیرهای فعلی دوچرخه نیز مسیرهای نامناسبی است و بستر لازم برای ترویج فرهنگ دوچرخه سواری وجود ندارد.
وی ادامه داد: برای تحقق این مهم باید مسائل فرهنگی و ترافیکی تلفیق شود که متاسفانه همیشه نوعی مقاومت در مقابل فرهنگ درست وجود دارد.
وی با بیان اینکه سال گذشه در مشهد به طور میانگین برای هر خودرو حدود ۶ برگ جریمه صادر شد گفت: استفاده از قوه جبریه در شرایط فعلی جوابگو نیست و باید با فرهنگ سازی امور را پیش برد.
۴۰ سال بی‌توجهی نسبت به پیاده‌روها
رئیس اداره آموزش و مشارکت فرماندهی انتظامی خراسان رضوی نیز گفت: ۴۰ سال است که در شهرسازی به مسیرهای دوچرخه و پیاده راه توجه نشده است و تغییر این فرایند یک شبه میسر نیست.
سرهنگ کیوان سعادت افزود: ۵۰ درصد دوچرخه سواران را جمعیت بانوان می توانند شامل شوند اما زیرساخت های لازم برای حضور این قشر در شهر فراهم نیست و فرهنگ سازی لازم صورت نگرفته است.
وی تاکید کرد: در شرایط فعلی شهر برای دوچرخه سواران امن نیست باید با فرهنگ سازی و تکمیل زیرساخت ها محیطی امن فراهم شود.
مدیر اجرایی کلان پروژه خط عابر پیاده شهرداری مشهد نیز در این نشست گفت: این پویش به صورت آزمایشی در نقاطی از شهر آغاز شده و به تدریج به کل شهر تسری می یابد.
سینا عطایی افزود: در راستای اجرایی شدن این پویش، سفیرانی نیز آموزش های لازم را برای ترویج پیام این پویش فراگرفته اند.
وی ادامه داد: البته برای نهادینه کردن این پویش صرفا کار فرهنگی کافی نیست و در سایر بخش ها نظیر بخش عمرانی نیز باید اقداماتی انجام شود.
عطایی تصریح کرد: عابران پیاده باید حقوق خود را بدانند تا ضمن رعایت قانون از تضییع حقوق آنها جلوگیری شود لذا این مهم نیز از طریق این پویش دنبال می شود.
وی افزود: باید با پشتوانه مهندسی، اقدام فرهنگی را در این خصوص پیش برد فعالیت های فرهنگی نیز نباید به بهانه اتمام اقدامات عمرانی متوقف شود.
او با اشاره به ارائه آموزش های لازم به تاکسیرانان و اتوبوسرانان برای ترویج این پویش افزود: شهرداری اگر بخواهد پیامی برای مردم بفرستد خود باید الگوی رفتاری صحیح داشته باشد.
عطایی افزود: آموزش، اثربخشی، ترویج، تشویق و تنبیه راهبردهای اصلی این پویش هستند و برای تغییر رفتار در این حوزه نیازمند کمک همگان هستیم.
لزوم همراه‌سازی شهروندان با طرحهای شهری
کارشناس ترافیک شهری نیز به خبرنگار ایرنا گفت: براساس مطالعات جامع حمل و نقل مشهد در ساعات اولیه صبح حدود ۸۰ تن گازهای سمی و کربن ناشی از فعالیت وسایل موتوری تولید می شود و ۲۰۰ هزار لیتر بنزین مصرف می شود.
هومن شاداب مهر افزود: شهر پایدار باید بتواند محیط زیست را حفظ کند و مشارکت مردم از مهمترین عوامل تحقق شهر پایدار است.
وی ادامه داد: بسیاری از طرح های شهرداری ها در مرحله اجرا با مقاومت مردم رو به رو می شود لذا باید مردم در تهیه طرح ها سهیم باشند.
او تصریح کرد: باید طرح ها و پروژه ها به مردم اطلاع رسانی و براساس نظرات مردم اصلاح شود.
شاداب مهر تاکید کرد: برای نهادینه سازی فرهنگ رعایت حق تقدم عابر پیاده و همچنین ترویج حمل و نقل پاک باید شرایط و زیرساخت های لازم نیز فراهم شود.
طرح خیابان کامل
معاون هماهنگی و نظارت بر حمل و نقل شهرداری نیز با اشاره به انجام مطالعات اجرای طرح خیابان کامل در هسته مرکزی مشهد گفت: در صورت اخذ مصوبات لازم، این طرح در سال جاری در هسته مرکزی شهر اجرا خواهد شد و مشهد به عنوان نخستین شهر در کشور پیشرو در اجرای این طرح خواهد بود.
مرتضی جمشیدی افزود: همچنین از ابتدای فصل زمستان امسال برای رانندگانی که وارد حریم پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه می شوند جریمه های سنگین اعمال خواهد شد.
وی اضافه کرد: همچنین ساخت پارکینگ دوچرخه در سطح شهر نیز در دستور است و در کنار آن طرح های مختلف برای حمل و نقل پاک نظیر توسعه خطوط اتوبوس های تندرو و توسعه خطوط دوچرخه سواری نیز در دستور است.
وی گفت: البته مشکلات بودجه ای وجود دارد که امیدواریم با اصلاح بودجه به این مهم توجه شود تا برنامه های در دستور عملیاتی شود.
مساحت بزرگراه های کلانشهر مشهد حدود ۱۰۰ کیلومتر، خیابان های شریانی درجه یک ۱۳۴ کیلومتر، خیابان های شریانی درجه دو ۲۵۸ کیلومتر و طول معابر محلی نیز ۲۳۱ کیلومتر است.
همچنین مشهد ۹۶ تقاطع غیرهم‌سطح، دوربرگردان و زیرگذر دارد.
مشهد که دومین کلانشهر بزرگ ایران محسوب می‌شود ۳۲۸ کیلومترمربع مساحت دارد.