این کتاب که در چهار فصل شامل، مسائل طبیعی، تاریخی، رژیم حقوقی و تنگه هرمز دروازه خلیج‌فارس در چنگِ استعمار است، طی دو نوبت سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۳ منتشر شد.
قسمت‌هایی از کتاب؛
پیدایش خلیج‌فارس و تنگه هرمز ثمره جابه‌جایی پوسته جامد کره زمین در روزگاران بسیار دور است و در حدود پانصد میلیون سال پیش پوسته جامد زمین در واقع مربوط به قاره واحدی بود.
با جابه‌جایی و نفوذ آب‌ها، در فضاهایی که در اثر ترک خوردن زمین ایجاد شد، به تدریج قاره ها و اقیانوس ها پدید آمد و در حدود ۴۵ میلیون سال پیش، در آغاز دوران سوم زمین شناسی، دریای عمان به وجود آمد.
تنگه هرمز هلالی شکل است و شکل آن نشان‌دهنده پیش‌رفتگی آب در خشکی ۷ در نیمه شمالی و پیش‌رفتگی خشکی شبه جزیره عربستان در آب، در ساحل جنوبی است که شبه جزیره المسندم را در قلمرو حاکمیت عمان به وجود آورده است.
بی شک اگر تنگه هرمز نبود، خلیج‌فارس به صورت دریاچه ای بسته در می‌آمد که علی‌رغم وجود رودخانه‌های دجله و فرات و کارون، به باتلاق و نمک‌زاری تبدیل می‌شد به ویژه که خلیج‌فارس دریایی کوچک و دریای خزر بیش از دو برابر آن است.
در اسطوره‌ها و افسانه‌ها آمده که نخستین اجتماعات بشری در این منطقه شکل گرفته است و چه بسا آب‌های گرم منطقه بستر مناسبی برای شکل‌گیری یکی از قدیم‌ترین کانون‌های تمدن بشری بوده است.
به اعتقاد مردمان این منطقه، یکی از کهن‌ترین اسطوره‌هایی که آثار و نشانه‌های آن تا زمان ما نیز وجود دارد، اسطوره اریتره است.
اریتره نخستین موجودی است که به این منطقه وارد شده است و در افسانه‌های کهن آمده است که «اریتراس» فرزند پرسه در این دریا غرق شده است.
تاریخچه نام تنگه هرمز و جزاریر آن؛ تنگه هرمز در ادوار مختلف تاریخی به اسامی گوناگون خوانده شده است و این تنگه تا قبل از مهاجرت ملوک هرموز از هرمز کهنه در خشکی به جزیره جرون در متون تاریخی و جغرافیایی قدیم نام مستقلی نداشته و اسامی آن متاثر از نام خلیج‌فارس و دریای عمان بوده است.
هرودت که انگار خلیج‌فارس را به درستی نمی‌شناخته به نام اریتره اکتفا کرده و خلیج‌فارس، دریای عمان و اقیانوس هند را یکجا اریتره خوانده و حدی برای دریای پارس و عمان قائل نشده است.
داریوش اول هخامنشی نیز در کتیبه ای که از خود در کانال سوئز به جا گذاشته(۵۱۸-۵۱۵ق‌م) تنها به نام دریای پارس بسنده کرده و اشاره ای به تنگه هرمز نکرده است و نقشه‌های جغرافیایی کهن از جمله نقشه هکاتوس(۵۰۰ ق‌م) خلیج‌فارس را به صورت پیش‌رفتگی آب در خشکی نشان می‌دهد امام نامی از تنگه هرمز نمی‌برد.
درباره نویسنده
غلامرضا زعیمی نویسنده کتاب تنگه هرمز، متولد سال ۱۳۵۶ در هرمزگان و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان، دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد تاریخ گرایش ایران دوره اسلامی است.
موضوع های مورد علاقه این نویسنده برای مطالعه در زمینه‌های تاریخی، رمان، ادبیات، فلسفه، دین و کتاب‌های الفوائد ابن ماجد کنگی، کاش منظومه فرهاد و شیرین سلیمی جرونی شاعر هم ولایتی هم سده جامی است.