صاحبنظران معتقدند که رونق تولید صادرات محور زمینه‌ساز شکوفایی اقتصادی برای تولید کالای ملی و تثبیت اقتصاد غیرنفتی است و اهتمام هر چه بیشتر تولیدکنندگان استان مرکزی نسبت به این مسئله مهم بیش از ۵۱۱ میلیون دلار صادرات غیر نفتی در ۶ ماه نخست امسال را به دنبال داشته است.
اقتصاد مقاومتی مورد نظر مقام معظم رهبری به عنوان نقشه راه کلان کشور دارای شاخص‌های مهمی است که یکی از این مولفه‌ها تولید با کیفیت و ارزان قیمت به منظور تقویت رقابت با کالاهای مشابه خارجی است و تحقق این مهم نیاز به الزامات خاص دارد.
بالا رفتن نرخ بهره وری و تولید ناخالص ملی تنها در صورت صادرات کالا، آن هم به شکل انبوه امکان پذیر است و این مهم نیاز دارد تا خلاءها و چالش‌های موجود در زنجیره تولید تا صادرات شناسایی و به سرعت رفع شود که در دوران فعالیت دولت تدبیر و امید این مهم تا حد مطلوبی در استان مرکزی اجرایی شد.
در سال های گذشته مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها و دلایل دیگر از جمله فرسودگی خطوط تولید و کمبود نقدینگی موجب شده که ظرفیت فعالیت تولیدی در پاره‌ای از صنایع استان مرکزی با تنگناهایی روبرو باشد و برخی از آن ها نیز در حالت نیمه فعال و یا راکد دربیایند اما با سیاست های هدفمند حمایتی در دولت تدبیر و امید تعداد قابل توجهی از صنایع راکد به چرخه تولید بازگشته و نقش عمده صنعت این استان در توسعه پایدار کشور همچنان پررنگ و اثرگذار شده است.
استان مرکزی جزو استان های پیشگام صنعتی کشور محسوب می شود و وجود صنایع بزرگی همچون ماشین سازی، آلومینیوم سازی، آونگان، هپکو، آذرآب، واگن پارس، پالایشگاه، پتروشیمی و نیروگاه باعث شده تا چهارمین قطب صنعت کشور به عنوان نقطه اتکای صادرات غیرنفتی محسوب شود.
وجود صنایع بزرگ و مادر تخصصی ضمن ایجاد اشتغال پایدار در استان مرکزی به خصوص در شهرستان اراک، ساوه و شازند نقش آفرینی بیش از پیش این استان در ذخیره ارزی، بالا رفتن نرخ بهره وری و تولید ناخالص ملی را به دنبال دارد چرا که بخش عمده‌ای از تولیدات این استان به نقاط مختلف کشور صادر می شود و این مهم نقش موثری در تقویت بنیه اقتصادی کشور دارد.
تولید کنندگان و مسئولان صنعتی استان مرکزی معتقدند، در صورتی که زمینه بازاریابی، شناخت و تصاحب بازارهای بین المللی از سوی مقامات بلندپایه کشور ایجاد شود، می توان میزان بیشتری کالا به جهان صادر کرد چرا که این استان در تولید بسیاری از کالاها در تمام کشور و حتی منطقه خاورمیانه بی بدیل است.
مسئولان استان مرکزی معتقدند: عملیاتی کردن برنامه ششم توسعه در استان مرکزی نیازمند توجه ویژه به بخش صنعت است و با وجود تحریم‌ها و تهدیدهای دشمنان نظام اسلامی می توان با تولید با کیفیت و انبوه و صادرات زمینه عبور از تحریم های دشمن را فراهم کرد.
آنان بر این باورند که این استان با استقرار بیش از سه هزار واحد صنعتی کوچک و بزرگ به عنوان قطب چهارم صنعت کشور در همه نقاط مختلف کشور شناخته شده و در صورت به کارگیری این ظرفیت‌های صنعتی ارزشمند، می توان نقش موثری در تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نظر مقام معظم رهبری ایفا کرد.
اقتصاد مقاومتی باید عملیاتی شود
نماینده ولی فقیه در استان مرکزی در این خصوص گفت: اقتصاد مقاومتی شعار نیست بلکه مدیران دستگاههای اجرایی و صنایع باید با راهبردهای عملی، نمودهای آن را جلوه گر کنند.
آیت الله «قربانعلی دری نجف آبادی» افزود: حساسیت رهبر معظم انقلاب نسبت به مسائل اقتصادی و ابلاغ اقتصاد مقاومتی از سال‌ها پیش نشان از هوشمندی و درک معظم له از مسائل کشور است و تحقق خواسته ایشان نیازمند جدیت آحاد جامعه به خصوص مدیران و کارگزاران نظام در امور محوله و همچنین درک مفاهیم اقتصاد مقاومتی در لایه های مردمی و مشارکت‌جویی آنان در این بخش است.
وی اضافه کرد: جذب بازارهای جهانی با تولید با کیفیت و رقابت پذیر دست یافتنی است و صنایع استان مرکزی باید نگاه ویژه‌ای به این مهم داشته باشند.
آیت الله دری نجف آبادی اضافه کرد: صنایع استان باید علاوه بر بهره‌گیری از تجهیزات و فناوری روز دنیا در افزایش کیفیت تولیدات، توجه ویژه ای نیز به قیمت تمام شده محصولات داشته باشند چرا که قیمت و کیفیت ۲ رکن اساسی رقابت در بازارهای بین المللی است.
وی اظهار داشت: با تولید با کیفیت و کار و تلاش شبانه روزی می توان ضمن خنثی سازی تحریم های دشمنان، کشور را در مسیر توسعه و بالندگی قرار داد.
نماینده ولی فقیه در استان مرکزی اضافه کرد: در سال حمایت از تولید ملی باید به روزرسانی تجهیزات و عوامل تولید، حمایت از شرکت های دانش بنیان و استفاده از فناوری‌های روز دنیا در راستای بهترین تولیدات، در دستور کار صنایع استان و کشور قرار گیرد.
صادرات یک میلیارد دلاری کالاهای غیرنفتی از استان مرکزی
استاندار مرکزی نیز گفت: صادرات یک میلیارد دلاری کالاهای غیرنفتی این استان در سال گذشته نه تنها گام بلندی در راستای معرفی ظرفیت‌های تولیدی این استان بود بلکه خودباوری و اعتماد به نفس قابل توجهی بین تولیدکنندگان این استان را به دنبال داشت.
سید «علی آقازاده» افزود: صادرات فزاینده سال گذشته باعث شد تا تولیدکنندگان استان با انگیزه‌ای مضاعف سال جاری را آغاز کنند و در ۶ ماه امسال بیش از ۵۱۱ میلیون دلار انواع کالای غیر نفتی به نقاط مختلف جهان صادر کنند.
وی ادامه داد: با حمایت‌های بی‌دریغ مسئولان، بانک‌ها و دستگاههای مختلف اجرایی، رونق تولید در استان مرکزی قابل مشاهده است و صنایع این استان در سال جاری نسبت به سال گذشته در شرایط مطلوب‌تری قرار دارند.
استاندار مرکزی بیان کرد: شمار قابل توجهی از واحدهای تولیدی تعطیل شده، از تسهیلات رفع موانع تولید در راستای به روزرسانی تجهیزات و عوامل تولید و یا سرمایه در گردش استفاده کردند و اکنون رنگ و بوی تولید در این واحدهای تولیدی متجلی شده است.
آقازاده اظهار داشت: تیم کارشناسی از سوی دستگاههای مسئول فعالیت تمامی صنایع استان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و در صورت مشاهده مشکل در بخشی از آن‌ها، مراتب به کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید اعلام و برای حل مشکل آن صنعت برنامه ریزی و تصمیم گیری می شود.
وی افزود: حفظ و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی تنها با توسعه هدفمند صنایع محقق می‌شود و حمایت از صنایع داخلی در استان مرکزی جنبه عملیاتی به خود گرفته و از تمام ظرفیت‌ها در این خصوص استفاده می شود.
استاندار مرکزی گفت: بهبود فضای کسب و کار از طریق توسعه صادرات تنها با مقررات زدایی و حذف قوانین دست و پا گیر و مزاحم محقق می شود که باید در دستور کار دستگاههای اجرایی قرار گیرد.
آقازاده افزود: بخش خصوصی بدون همکاری نیروهای دولتی توان پیشرفت و توسعه را ندارد از این رو خانواده دولت وظیفه دارد با همفکری و ایجاد تعامل، مسیر توسعه اقتصادی استان را هموار کنند.
وی توضیح داد: این استان ظرفیت‌های تولیدی چشمگیری دارد که در صورت حمایت دستگاه های دولتی و بانک ها می توان کالاهای این استان را به تمام نقاط جهان صادر کرد و گامی اساسی در راستای تقویت بنیه اقتصادی مردم برداشت.
استاندار مرکزی گفت: تحقیقات نشان می دهد که ارزش کالاهای صادراتی استان هر سال کیفی تر از سال گذشته می شود که این مهم نشان از نیاز سنجی بهنگام صاحبان صنایع و در نهایت ظرفیت بالای استان مرکزی در بخش تولیدات صادرات محور است.
آقازاده بیان کرد: بر اساس سند چشم انداز ۱۴۰۴، ایران باید قدرت اول منطقه در همه بخش‌ها به خصوص اقتصادی باشد و تنها راه تحقق این مهم افزایش تولیدات صادرات محور است که باید مورد توجه دستگاههای اجرایی قرار گیرد و با حمایت از بخش خصوصی در این راستا گام بردارند.
افزایش ۲۰ درصدی صادارت غیر نفتی استان مرکزی
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز گفت: صادرات غیر نفتی این استان در ۶ ماه نخست امسال به لحاظ ارزش ۲ درصد و به لحاظ وزن ۲۰ درصد افزایش داشته است.
«جعفر اصغری» افزود: فرآورده‌های پتروشیمی، شمش آلومینیوم، انواع آبمیوه، مواد شیمیایی، انواع شیشه، مصنوعات ریخته‌گری، الیاف‌پلی‌استر، گوشت، گل و گیاه عمده کالاهای صادراتی استان مرکزی در ۶ ماه نخست امسال بوده است.
وی ادامه داد: کالاهای استان مرکزی در سال گذشته به ۷۸ کشور جهان صادر شد که افغانستان با ۳۵ درصد، ترکیه با ۲۰ درصد، عراق با ۱۶ درصد، پاکستان با هفت درصد و ترکمنستان با ۲ درصد بیشترین کالاهای این استان را وارد کرده اند.
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: با وجود اینکه صادرات سال گذشته استان مرکزی در تاریخ این استان بی سابقه بود اما از ابتدای امسال تا کنون رونق چشمگیری در صادرات استان ایجاد شده که پیش‌بینی می شود با این شرایط صادرات استان مرکزی در سال جاری افزایش چشمگیری نسبت به سال گذشته داشته باشد.
اصغری میزان واردات استان مرکزی در سال جاری را ۲۴۲ میلیون دلار عنوان کرد و گفت: پودرآلومینا، آندترکیبی، کویل آلومینیوم، خط تولید آمپول، مواد اولیه آبمیوه، پاکت آبمیوه و لوازم یدکی کولتیواتور مهمترین کالاهای وارداتی است.
وی، ارتقاء در کیفیت و کاهش در قیمت تمام شده تولیدات را شرط اصلی ورود به بازارهای جهانی عنوان کرد و گفت: صنعتگران و مدیران صنایع بزرگ استان باید افق دید خود را گسترش داده و انگیزه خود را برای ورود به بازارهای جهانی تقویت کنند و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نیز تمام تلاش خود را برای تسهیل در امور تولیدی و صادراتی این قشر از جامعه بکار گرفته است.
مشکلات صادرکنندکان
مدیر شرکت سازه های فلزی یاسان اراک در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: محدودیت در برخورداری از خدمات بانکی در صحنه بین المللی مهمترین مشکل صادرکنندگان کشور و استان مرکزی است.
«شهاب‌الدین فارسی»» افزود: بانک‌های کشورهای خارجی به خصوص اروپایی برای صادرکنندگان ایرانی به سختی گشایش اعتباری(lc) می کنند، به همین دلیل تنها می توان به صورت نقدی با مشتریان خارجی داد و ستد کرد که این مهم چالش‌ها و مشکلات زیادی را همراه دارد و میزان صادرات را به صورت چشمگیری کاهش می دهد.
وی اضافه کرد: بالا بودن نرخ بهره‌های تسهیلات بانکی از دیگر مشکلات پیش روی صادر کننده هاست و بسیاری از شرکت‌های تولیدی در نقاط مختلف کشور و استان مرکزی ظرفیت بالایی در تولید دارند اما بالا بودن نرخ بهره تسهیلات بانکی باعث شده تا قیمت تمام شده کالای تولیدی آن‌ها بالا برود و قدرت رقابت با کالاهای مشابه خارجی را نداشته باشند.
مدیرعامل شرکت سازه‌های فلزی یاسان اراک اظهار داشت: اکنون هیچ بانکی در هیچ کشوری با صادرکنندگان ایرانی همکاری نمی‌کند و این قشر از جامعه باید نسبت به تامین ارز مورد نیاز خود برای واردات مواد اولیه با صرافی ها همکاری کنند که این مهم نیز ضمن بالا بردن نرخ کارمزدها، فضای کسب و کار صادرکنندگان ایرانی را نا امن می کند.
بازاریابی جهانی مهمترین مشکل صادرکنندگان است
مدیرعامل شرکت خلاق دماگستر اراک نیز گفت: بازاریابی جهانی اولین و مهمترین مشکل صادرکنندگان است که حل این مشکل بدون همکاری و همیاری بخش دولتی امکان‌پذیر نیست و باید نسبت به حل این مشکل به صورت عمقی چاره‌اندیشی شود.
«غلامرضا کربلایی» افزود: تشکیل یک کمیته تخصصی با حضور مقامات ارشد دستگاههای مسئول، استانداری و مقامات کشوری و حضور مداوم در کشورهای منطقه و ارزیابی نیازهای بازار کشورهای مختلف می تواند گام مهمی در راستای توسعه و افزایش میزان صادرات باشد.
وی ادامه داد: استان مرکزی ظرفیت‌های تولیدی بسیاری دارد اما به دلیل اینکه تولیدکنندگان امکان حضور در بازارهای جهانی و نیازسنجی کشورهای مختلف را ندارند، نسبت به مقوله صادرات عملکرد چندانی نداشته و تنها به تامین بازار داخل اکتفا می‌کنند.
مدیرعامل شرکت خلاق دماگستر اراک اظهار داشت: انتقال محموله‌های صادراتی از استان مرکزی و به طور کلی از ایران به کشورهای مختلف نیز دارای موانعی است به طوری که به محض اینکه گمرکات کشورهای مختلف متوجه می شوند که این محموله ایرانی است به دلایل مختلف بسته‌بندی محصولات را تخریب می‌کنند که می طلبد نسبت به این شرایط مهم چاره اندیشی شود.
کربلایی، بالا بودن هزینه حمل و نقل را نیز یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان دانست و گفت: نرخ پایانه‌های باربری بر اساس ضوابط داخلی پایانه‌ها تدوین می شود در صورتی که باید ضوابط تولیدکنندگان غیر نفتی را نیز مورد نظر داشته باشند.
وی اظهار داشت: باید مشکلات از پایه حل شود و زیرساخت های اصلی صادرات در کشور اصلاح و بازارهای مناسب برای فروش کالا باید شناسایی شود و چالش ها و مشکلات صادرات به طور دقیق و با همکاری فعالان بخش خصوصی، تولیدکنندگان فعال و صادرکنندگان بررسی شود و مشکلات زیرساختی در این حوزه به صورت تعاملی شناسایی و رفع شود.
بیش از ۲۸۰۰ واحد تولیدی در نقاط مختلف استان مرکزی فعالیت می کنند که بیش از ۴۰۰ کارخانه در بخش صادرات فعالیت می کند.