هفته گذشته محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت: «ما همیشه آماده هستیم که با کشورهای همسایه خود تعامل و گفت و گو داشته باشیم.» بارها چنین اظهارات صمیمانه ای در قبال همسایگان، به ویژه در روزهایی که خاورمیانه شاهد تحولات و ناآرامیهای خشونتبار بوده، از زبان مقامات ارشد کشور جاری شده است. ایران با علم به اینکه حوادث ناگوار منطقهای تماما ناشی از حضور و دخالت های بیگانگان در منطقه است، خواهان تعامل و همکاری با همسایگان بوده است تا دست بیگانگان را از منطقه کوتاه کند.
بیگانگان همیشه دنبال ایجاد و گسترش تفرقه و بحران در منطقه بودهاند تا از آب گل آلود، ماهی خود را صید کنند. آنها طی سالهای گذشته در راستای پروژه تغییر و ایجاد خاورمیانه بزرگ، گروههایی را چون القاعده، طالبان، داعش و سازمانهای افراطی دیگر بوجود آوردهاند تا به اهداف نامشروع خود دست یابند. مقامات آمریکایی از جمله ترامپ بارها به ایجاد این گروههای افراطی اعتراف کردهاند. این گروهها همه تاریخ مصرف داشته و پس از پایان ماموریتشان یا رهبرانشان توسط آمریکا از بین رفته و یا با تغییر نام، ماموریت جدیدی را برای آمریکا شروع کردهاند. القاعده، بارزترین گروه در این زمینه است که علاوه بر افغانستان، در کشورهای دیگر هم از خدمات آن بهرهبرداری شده است.
برخی از کشورهای منطقهای هم با حمایت کلان مالی و معنوی از چنین گروههای تروریستی، در پیشبرد پروژههای ناامن سازی، سهم زیادی داشتهاند. آنچه موجب حمایت برخی از کشورهای منطقهای از چنین گروههای تروریستی شده، جاهطلبی رهبران بیتجربه و جوان آنها بوده است که موجب گسترش خشونت و قربانی شدن مردم کشورهای مختلف از جمله سوریه، عراق و یمن شده است. در پارهای از موارد، نیز سیاست ایرانهراسی دشمنان منطقه موجب شده است که رهبران این کشورها به بیراهه برفته و مطابق با دیکتۀ کشورهای غربی چون آمریکا و رژیم صهیونیستی عمل کنند.
در هر صورت، به نظر میرسد که منطقه از بحران، ناامنی، خونریزی و فقر ناشی از جنگ و تحریمهای آمریکا و همپیمانان آنها، اشباع شده و تحمل درد و رنج مضاعف را ندارد. در چنین شرایطی مناسب است که ساکنان، وارثان و رهبران منطقه ضمن توجه به این نکتۀ مهم که با کاشت باد، باید طوفان درو کنند، به دعوتهای خیرخواهانه و مکرر ایران پاسخ مثبت داده و منطقه را بیش از این به ورطۀ ناامنی و خونریزی نکشانند. ناامنی به نفع هیچ یک از کشورهای منطقه نیست و گسترش هر چه بیشتر آن، موجب ضرر و زیان سنگین همه خواهد شد.
به خاطر داشته باشیم که مردم منطقه ما ضمن تنوع در دین، فرهنگ و قومیت، منافع مشترکی دارند و مستحق زندگی آرام و دوستانه در کنار هم هستند. درد و رنج مردم هر یک از کشورهای منطقه، برای کشورهای دیگر ناراحت کننده است و نباید بی ثباتی یا خونریزی در کشوری موجب خوشحالی دیگران شود. همانطور که سعدی شیرین سخن می گوید: «چو عضوی به درد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار»، ایران از درد و رنج مردم منطقه بهویژه در سوریه، عراق و یمن، رنج میبرد و بهدنبال کاهش تمامی درد و رنجهای مردم منطقه است. این مهم، با مشارکت تمامی کشورهای منطقه، تحققپذیر است و راه وصول به آن هم مشخص میباشد. کنار گذاشتن جاهطلبیها و دنبال نکردنِ سیاستهای بیگانگان، اولین گام موثر در این مسیر خواهد بود؛ مشارکت تمامی کشورها در ترتیبات صلحآمیز و اطمینان ساز، گام دیگری در این زمینه خواهد بود. گفت وگو میان کشورها باب برقراری اینگونه ترتیبات را میگشاید.
بر اساس چنین باوری است که مقامات ایران صمیمانه و بارها به همه دولتمردان و همسایگان اعلام کردهاند؛ آغوش ایرانیان برای کشورهای منطقه باز است و آماده گفت و گو و تعامل با تمامی کشورهای همسایه، برای توسعه فضای برادری و اعتماد ساز بوده و از هر اقدامی که به کاهش تنش و رسیدن به تفاهم میان کشورهای منطقه منجر شود، استقبال میکند. امید این که همسایگانمان به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس به این نکته واقف شوند که برقراری امنیت در منطقه، وظیفه کشورهای منطقه است و چنانچه به دنبال صلح، ثبات و آرامش باشند، هیچگاه دوست و همکاری بهتر از ایران پیدا نمیکنند.
کارشناس سیاسی