درمیانه ماجراهای اوکراین گیت، استیضاح ترامپ،کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ و کشته شدن «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروه داعش توسط آمریکا، اخباری منتشر شد که نشان می دهد که با وجود تمایل ادعایی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مبنی خروج نیروهای نظامی این کشور از شمال سوریه، واشنگتن به دنبال بهره برداری از منابع نفتی سوریه است.
به نظر می رسد ترامپ تاجر مسلک هر جایی که منفعتی مالی در آن باشد، حضور دارد او اما اگرچه اواسط مهر ماه دستور خروج نیروهای آمریکایی را از سوریه داد و در توئیت نوشت که «وقت آن رسیده که این کشور بعد از سه سال خود را از جنگ‌هایی که بسیاری از آنها قبیله‌ای است، کنار بکشد و سربازانش را به کشور برگرداند.» اما نیروهای آمریکایی از سوریه خارج نشدند و به جای خروج به سراغ منابع نفتی این کشور رفتند.
رئیس جمهوری آمریکا ۶ آبان در گردهمایی انجمن بین المللی روسای پلیس گفت: ما نفت سوریه را نگه می‌داریم و به یاد بیاورید که ماهانه ۴۵ میلیون دلار، پول‌آوری دارد.
«مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا همسو با رئیس جمهوری ایالات متحده بر حفاظت از منابع نفتی شمال سوریه تاکید کرد و مدعی شد که که ماموریت واشنگتن تامین امنیت میادین نفتی است. همچنین برخی مقام های ارشد وزارت خارجه آمریکا به خبرنگاران اعلام کردند «ترامپ به موضوع نفت سوریه توجه ویژه ای دارد زیرا مهم است که داعش به آن دست پیدا نکند. در ضمن فکر نمی‌کنیم دست یافتن ایران یا حکومت سوریه به آن هم چیز خوبی باشد».
بسیاری از ناظران سیاسی و تحلیلگران بر این باورند که اقدام دولت ترامپ برای جلوگیری از دست یافتن حکومت سوریه به نفت کشور خود و بهره برداری از آن اقدامی عجیب و بر خلاف قوانین بین المللی است، به نحوی که این اقدامات واکنش های بین المللی و بازیگران دخیل در صحنه سوریه را برانگیخته است.
واکنش ها به راهزنی نفتی ترامپ
در روزهای گذشته خبر رسید که آمریکا با هدف تقویت حضور نظامی خود در میادین نفتی تحت اشغال کردها در شمال شرق سوریه به استان‌های دیرالزور و حسکه این کشور کاروان‌های نظامی اعزام کرد. ظاهرا یک کاروان نظامی متشکل از دست‌کم ۱۳ دستگاه خودرو زرهی متعلق به ارتش آمریکا از گذرگاه الیعربیه در مرز عراق و سوریه عبور کرده و وارد میدان نفتی «رمیلان» در شمال شرق استان حسکه شده است. بالگردهای ارتش آمریکا این کاروان نظامی که در آن نفربرهای زرهی هم وجود داشتند، همراهی کردند. همچنین ارتش آمریکا یک کاروان نظامی متشکل از ۳۰ دستگاه تانک و نفربر زرهی را از عراق به میدان نفتی العمر در استان دیرازور در سوریه اعزام کرده بود.
این اقدام آمریکایی ها با مخالفت شدید روسیه، ایران و ترکیه مواجه شد.
«سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه ۱۱ ابان در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی۲۴ با اشاره به بی‌توجهی آمریکا برای مبارزه با گروه تروریستی داعش تاکید کرد: واشنگتن برروی میادین نفتی سوریه تمرکز کرده است.
لاوروف افزود: آمریکا می‌خواهد از میادین نفتی سوریه محافظت کند تا دولت سوریه نتواند به این میادین دست یابد.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه به اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت دفاع روسیه در مورد قاچاق نفت سوریه اشاره کرد و افزود: نفت سوریه به صورت قاچاق از این کشور خارج می‌شود و با درآمد حاصل از فروش آن، آمریکا از گروه‌های مسلح وفادار به خود حمایت می‌کند.
«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز با تکرار اطلاعاتی که وزارت دفاع این کشور هفته گذشته آنها را افشا کرد، گفت: ایالات متحده آمریکا به صورت غیرقانونی از میادین نفتی در شمال شرق سوریه ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار نفت استخراج می‌کند.
وی با بیان این مطلب افزود: آمریکا نفت سوریه را با نقض تحریم‌های خود به صورت قاچاق از سوریه خارج می‌کند و قصد ندارد این مناطق سوریه را در آینده نزدیک ترک کند.
به گفته زاخارووا، اقدامات نظامیان آمریکایی در مورد میادین نفتی شمال شرق سوریه غیرقانونی است.
وزارت دفاع روسیه نیز هفته گذشته تصاویر ماهواره‌ای از برخی مناطق سوریه منتشر کرد که نشان می‌داد، نیروهای آمریکایی چتر امنیتی برای قاچاق نفت سوریه ایجاد کرده‌اند و با وجود تحریم نفت این کشور از سوی آمریکا، با راهزنی بین‌المللی، ماهانه حدود ۳۰ میلیون دلار به جیب می‌زنند.
«ایگور کوناشنکوف» سخنگوی وزارت دفاع روسیه این اطلاعات را در واکنش به اظهارات «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا و رئیس پنتاگون که بر لزوم ماندن تعدادی از سربازان آمریکایی در شرق سوریه برای حفاظت از میادین نفتی از دست گروه تروریستی داعش سخن گفته بود، منتشر کرد.
وی افزود: درقوانین بین‌المللی و حتی قوانین داخلی آمریکا هم حقی به سربازان آمریکایی برای محافظت و دفاع از ذخایر هیدروکربنی سوریه در مقابل ملت و دولت این کشور داده نشده است بنابراین کاری که امروز سربازان آمریکایی در سوریه انجام می‌دهند چیزی جز تصرف میادین نفتی مردم سوریه در شرق این کشور نیست و به عبارت ساده راهزنی بین‌المللی در سطح دولتی است.
«ایگور کوناشنکوف» سخنگوی وزارت دفاع روسیه نیز با حمله شدید به اقدامات غیرقانونی پنتاگون(وزارت دفاع آمریکا) اظهار داشت: اگر هر بشکه نفت سوریه را ۳۸ دلار درنظر بگیریم، درآمد ماهانه این «تجارت خصوصی» از خدمات عمومی ایالات متحده بیش از ۳۰ میلیون دلار می‌شود ضمن اینکه این جریان مالی بدون کنترل و مالیات در جریان است بنابراین طبیعی است که پنتاگون برای همیشه آماده حفاظت از مناطق اسرار آمیز در سوریه باشد.
در این زمینه، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز به کنایه گفت که ظاهرا آمریکا می‌ماند تا از نفت مراقبت کند… حداقل رئیس‌جمهوری ترامپ در مورد نیت‌های ایالات متحده صادق است.
یکی از مشاوران ارشد رئیس‌جمهوری ترکیه نیز در توئیتر خود نوشته است منابع طبیعی سوریه متعلق به سوری‌هاست.
اما پرسش مهمتر این است که آمریکا از نفت سوریه چه می خواهد؟
آمریکا از سوریه چه می خواهد؟
چندی پیش خبرگزاری رویترز به نقل از رئیس‌جمهوری آمریکا گزارش داده بود که شرکت نفتی «اکسون‌موبیل» یا یک شرکت نفتی دیگر می‌تواند استخراج و فروش نفت از میدان‌های سوریه را انجام دهند. اظهاراتی که با انتقادهای حقوق‌دانان و کارشناسان روبرو شد.
سناتور لیندسی گراهام سناتور جمهوری‌خواه که از طرفداران ترامپ است از این سیاست حمایت کرده و گفته است، به این ترتیب می‌توان از دست یافتن دولت سوریه و متحدان او بر این چاه‌ها جلوگیری کرد. همچنین می‌توان درآمد این چاه‌ها را برای کردها حفظ کرد و هزینه مبارزه با تروریسم نیز از این طریق قابل تامین است.
این در حالی است که گزارش شده است که نفت میدان‌های نفتی شرق سوریه با حمایت نظامیان آمریکایی و شرکت‌های ویژه امنیتی آمریکا، به دیگر کشورها قاچاق می‌شود و ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار درآمد دارد.
در این زمینه «دیوید پترائوس» رئیس سابق سیا در گفت وگو با سی ان ان تاکید کرده که ترامپ همواره علاقه خاصی به منابع نفتی در منطقه (خلیج فارس) داشته است. او پیش از نیز گفته بود که باید نفت عراق حفظ شود. شاید مشاوران ترامپ و همه کسانی که در تصمیم سازی ها تاثیر دارند حداکثر تلاش خود را می کنند و هر استدلالی که می توانند مطرح می کنند تا نظامیان آمریکایی در شمال شرقی سوریه بمانند
ورای منافع حاصل از فروش نفت این میدان های نفتی، برخی تحلیلگران بر این باورند که کاهش رشد اقتصادی آمریکا ناشی از جنگ تجاری با چین باعث شده تا ترامپ به دنبال منافع حداکثری از نفت خاورمیانه باشد.
براساس گزارش های وزارت بازرگانی آمریکا، رشد اقتصادی در این کشور در سه ماه سوم سال ۲۰۱۹ نسبت به سه ماه دوم کاهش یافته است.
به گزارش سی بی سی نیوز، رشد اقتصادی در آمریکا در سه ماه سوم سال جاری ۱.۹ درصد می باشد، این در حالی است که رشد اقتصادی در سه ماه دوم ۲ درصد بوده است.
بر اساس گزارش وزارت بازرگانی، کاهش رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه ماه سوم میزان کاهش هزینه های مصرف شخصی و هزینه های دولت و کاهش بیشتر سرمایه های ثابت غیرمنقول را نشان می دهد.
این اقدامات ترامپ در فضای رویکرد مرکانتیلیستی ترامپ و با کاهش رشد اقتصادی امریکا در حالی انجام می گیرد که رییس جمهوری آمریکا پیش از این تاکید کرده بود که آمریکا در تولید نفت به خودکفایی رسیده و به نفت خاورمیانه احتیاجی ندارد.
در فرجام، به نظر می رسد که اقدام دولت آمریکا افزون بر این که نوعی «اشغال» در حقوق بین الملل معنا می شود، بهره برداری سودجویانه از منابع نفتی و طبیعی دیگر کشورها برای منافع تجاری است که می تواند تنش ها در سوریه و منطقه خاورمیانه را افزایش دهد.