مصطفی معین روز شنبه در آیین رونمایی از منشور اخلاقی استادان دانشگاه بیرجند افزود: فلسفه بعثت پیامبر اسلام (ص) پیاده‌سازی اخلاق است و ارائه منشور اخلاقی دانشگاه بیرجند اقدامی مطلوب است.
وی اظهار کرد: چرا امروز دوره انحطاط را به لحاظ اخلاقیات در پیش گرفته‌ایم، به راحتی دروغ می‌گوییم و باید نفاق و تظاهر و چاپلوسی در کشور پررنگ باشد؛ این رویه با سیره پیامبر اسلام همخوانی ندارد.
او گفت: رسالت دانشگاه در جامعه مدرن چندگانه است و شامل رسالت آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و اجتماعی، اخلاقی و غیره می‌شود اما در راس رسالت دانشگاه رسیدن به کمال علمی و کشف حقیقت است.
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری افزود: دانشگاه باید استادان فرهیخته و دانشمند عاشق علم را داشته باشد که بر آن اساس دانشجو تربیت شود و دانش‌آموخته دانشگاه باید به لحاظ علمی و مهارت و داشتن حس مسئولیت نسبت به جامعه سرآمد باشد.
وی گفت: ارسطو خوشبختی را نتیجه رفتار عقلانی مبتنی بر منافع عمومی می‌داند و احساس مسئولیت در قبال جامعه فراتر از درآمد، پرستیژ و قدرت است.
معین بیان کرد: استاد دانشگاه، حقوق و وظایفی دارد و در راس حقوقش این است که از آزادی علمی و آکادمیک برخوردار باشد یعنی احساس امنیت خاطر برای پژوهش داشته باشد و علم خود را در خدمت کشف مجهولات قرار دهد و نتیجه تحقیق خود را به کار گیرد.
وی افزود: استاد سر کلاس باید آزادی در آموزش داشته باشد اما به آن معنا نیست که هر حرفی را سر کلاس بزند بلکه در چارچوب برنامه آموزشی از تخصص خود استفاده کند.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری تاکید کرد: استاد دانشگاه به لحاظ فکری و گرایش سیاسی هم باید آزاد باشد و بیرون دانشگاه از این حقش استفاده کند چون هر فردی در جامعه می‌تواند گرایش فکری خود را داشته باشد و اینها از حقوق یک استاد دانشگاه است لذا این موارد از سنت‌های دانشگاهی در همه جهان است.
وی گفت: استاد باید نسبت به علم و دانش تخصصی خود تعهد داشته باشد و حرف اول را در دانشگاه خود بزند و حرفش در دنیا هم خریدار داشته باشد، در پیشبرد علم و تخصص خود تلاش کند و نوآوری داشته باشد.
معین افزود: استاد به عنوان رکن ثابت دانشگاه در تربیت و تعلیم دانشجو باید حرف نخست را بزند و دانشجو را به رسمیت بشناسد همچنین نباید انتظار داشته باشد که دانشجو فقط حرف او را قبول کند و باید بگذارد دانشجو به استاد هم انتقاد کند.
وی گفت: استاد نسبت به دانشگاه خود هم مسئولیت دارد و باید از حقوق دانشگاه حمایت کند برای مثال امروز این موضوع مطرح شد که درخصوص زمین‌های دانشگاه بیرجند با شهرداری مشکلی وجود دارد که همه استادان و دانشجویان باید از حق دانشگاه دفاع کنند چون دانشگاه می‌خواهد جامعه را ارتقا دهد و همه باید از حریم دانشگاه دفاع کنند.
وی بیان کرد: استاد داشنگاه باید از استقلال دانشگاه دفاع و به گونه‌ای در جامعه رفتار کند که حریم مقدس دانشگاه در باور عمومی و بین مردم به رسمیت شناخته شود.
وزیر اسبق علوم اظهار داشت: نباید کسی با تنگ‌نظری و برخورد ناآگاهانه به خود اجازه برخورد با دانشگاه را بدهد و این مسئولیت استاد دانشگاه است که از حقوق دانشگاه خود دفاع کند.
وی با اشاره به اینکه سرمایه اجتماعی براساس اعتماد شکل می‌گیرد گفت: متاسفانه در کشور ما به جای اعتماد، سوءظن و بدبینی وجود دارد و غیرممکن است کشوری بدون داشتن سرمایه اجتماعی به توسعه برسد که جامعه ما متاسفانه جامعه‌ای فروپاشیده است.
وی گفت: فرهنگ کار جمعی باید در دانشگاه تقویت شود تا هم‌افزایی ایجاد و بهره‌وری هم بیشتر شود.
معین با بیان اینکه در دولت‌های مختلف مسئولیت داشته است افزود: در دولت هرکسی به کار خود می‌رسد یا رقابت تخریبی وجود دارد و این فرهنگ ضعیف است بنابراین هرکسی باید از خود شروع و دیگران را به کار جمعی تشویق کند.
وی تصریح کرد: تحول جامعه باید از دانشگاه شروع شود، استاد دانشگاه باید یک شهروند فعال از جامعه باشد و نسبت به جامعه خود احساس مسئولیت و شرایط جامعه را ارزیابی کند همچنین به لحاظ سبک زندگی و رفتارهای پرخطر جامعه را بررسی کند و شناخت علمی از جامعه باید از دانشگاه شروع شود.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری اظهار داشت: اینکه به دستگاه‌های اجرایی ۲ ماه فرصت داده شود که برنامه ششم را تدوین کنند صحیح نیست چون سیاستگذاران در دولت و مجلس باید براساس مطالعات دانشگاهی برنامه‌ریزی کنند.
وی گفت: استاد دانشگاه می‌تواند برای جامعه الگو باشد و در کادرسازی برای کشور نقش دارد، اینکه نگاه ما به دانشگاه غیرعلمی و سیاسی باشد یا دانشگاه را که نهاد ملی است به عنوان یک حزب برای سربازگیری تلقی کنیم صحیح نیست چون دانشگاه نهاد مستقل ملی و تولید و ترویج علم است و همه با هر گرایش سیاسی باید دانشگاه را از خود دانسته و مسائل جناحی و سیاسی را وارد دانشگاه نکنند.
در این آیین از منشور اخلاقی استادان دانشگاه بیرجند رونمایی شد.
این منشور شامل اخلاق حرفه‌ای، اخلاق پژوهشی، اخلاق آموزشی، اخلاق اجتماعی و اخلاق سازمانی است.
دانشگاه بیرجند با بیش از ۴۰ سال سابقه علمی و آموزشی حدود ۱۳ هزار دانشجو دارد.