تفکر مدرن طالقانی ریشه در سنت داشت

«رضا منصوری» در نخستین روز از همایش علمی-پژوهشی «طالقانی و زمانه ما» که امروز-چهارشنبه- در سالن قلم کتابخانه ملی ایران، گفت: اصطلاح انسان مدرن در عرف به کسی گفته می شود که مظاهر مدرنیت را دارد، مانند مثل لباس و مو و زبان و غیره که هیچ کدام در نگاه من مصداق مدرنیت نیست. پس آن چیزی که انسان مدرن را از پیشامدرن جدا می‌کند، چیست و چرا طالقانی را انسانی مدرن می‌دانم؟
وی افزود: ما بیش از ۱۰ میلیون واژه مدرن در علم و فناوری جدید داریم. مثلا زمان پدیده‌ای است با ساعت سنجیده می شود و واحدش ثانیه است. این یک تعریف ساده از مصادیق مدرنیت است که نمادی از مفاهیم مورد توافق انسان‌ها است. جوامع انسانی توافق می‌کنند چطور زندگی کنند و مفهومی مثل مدرنیت را تعریف می‌کنند.
منصوری با اشاره به این که ما در ایران به مدرنیت توجه نکردیم و فقط متوجه مظاهرش شدیم، خاطر نشان کرد: طالقانی انسانی بود که پذیرفته بود حق با مردم است. این یعنی عصاره مدرنیت جدید. در تاریخ چنین افرادی در دین و مذهب کم بودند، کسانی که به اسم سنت و تفسیری که خودشان از دین دارند، حق را به خودشان می‌دهند نه مردم. این خاصیت جامعه پیشامدرن است.
وی با اشاره به تاریخ ایران آغاز انحطاط ایرانیان را از دوره سلجوقیان آغاز شد و هنوز ادامه دارد، تاکید کرد: این دوره از زمانی که تفکر آزاد ممنوع شد آغاز شده است. به اعتقاد من دوره طلایی اسلام قبل از سلجوقیان بود. طالقانی نیز با آنکه ریشه در سنت داشت و سنت گرا بود، اما سنت پرست نبود. طالقانی حق را به مردم می داد و به زحمت می توان کسی را در میان سنت گرایان نام برد که این چنین تفکری داشته باشد.
این استاد دانشگاه افزود: برخی روشنفکران، به تعبیر من دست کمی از سنت پرستان نداشتند. آن ها مظهر تمدن غرب را دیده بودند و به خود حق می‌دادند تعبیر خود را به مردم القا کنند. آنان در حقیقت نوع دیگری از سنت پرستان بودند که حق را از آن خود می دانست نه مردم.
وی خاطرنشان کرد: ایرانیان همیشه موحد بودند، ولی این یکتاپرستی به معنای پیشامدرن بود، به جز دوره های کوتاهی مثل آل بویه که آزادی تفکر وجود داشت و تاثیر فرهنگی زیادی را بر جامعه گذاشت.  
منصوری با مدرن توصیف کردن تفکر آیت الله طالقانی ادامه داد: طالقانی بدون هیچ شکی تفکر مدرنی داشت که ریشه در سنت داشت. هیچ شکی ندارم که در آینده در حوزه های علمیه غلبه با کسانی خواهد بود که تفکر طالقانی را ترویج می‌کنند.  
وی خاطرنشان کرد: مردم باید توافق کنند که چطور با هم زندگی کنند و با زور و با زیر پا گذاشتن انسانیت نمی توان با یکدیگر در آرامش زندگی کرد. در واقع در درون ما این واقعیت و تمایل به آن وجود دارد، اما با سعی می‌توان این موضع را تغییر داد.