کیت جانسون از خبرنگاران ارشد این نشریه آمریکایی در نوشتاری با عنوان "فهرست تقلیل یافته آرامکو می تواند مانع موفقیت برنامه های بعدی ولیعهد سعودی شود" افزود: با توجه به عدم جذب سرمایه گذاران بزرگ بین المللی، ممکن است محمد بن سلمان مجبور شود با برنامه ۲۰۳۰ عربستان خداحافظی کند.
آخر هفته گذشته، عربستان سعودی سرانجام فهرست شرایط عرضه اولیه آرامکو را اعلام کرد. اما قیمت و اندازه نهایی سهام آرامکو کمتر از آن چیزی بود که "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی مدت ها به آن امید بسته و منتظر آن بود. لذا این امر در آینده می تواند برنامه های بلندپروازانه بن سلمان برای جدایی اقتصاد مبتنی بر نفت این کشور را جامه عمل بپوشاند و اساس برنامه ۲۰۳۰ ریاض را پایه گذاری کند.
در ادامه مطلب درج شده رد این نشریه آمریکایی آمده است: هنگامی که بن سلمان برای نخستین بار ایده عرضه سهام آرامکو را در سال ۲۰۱۶میلادی مطرح کرد، مقامات سعودی و برخی از بانکداران سرمایه گذاری از سود تریلیون دلاری این عرضه سخن گفتند. با گذشت زمان، ولیعهد اعلام کرد که عرضه حدود ۵ درصدی سهام آرامکو می تواند حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برای صندوق های سعودی سود داشته باشد و برنامه های بلندپروازانه تنوع اقتصادی ولیعهد را تحقق بخشد.
اما در پایان فهرست سهام بورس کوچکتر و ارزانتر از آنچه بن سلمان می خواست، از آب درآمد. روز یکشنبه، مقامات سعودی شرایط نهایی عرضه این سهام را که از تاریخ ۱۱ دسامبر (آذر ماه) آغاز می شود را اعلام کردند؛ این شرکت ۱.۵ درصد از سهام این شرکت را با قیمتی بین ۳۰ تا ۳۲ ریال سعودی (بین ۸ تا ۸.۵۲ دلار) به اشتراک می گذارد. این سهام به ارزش ۱.۶ تریلیون تا ۱.۷ تریلیون دلار است که هنوز هم به طور بالقوه با ارزش ترین شرکت جهان بشمار می رود اما کمتر از ۲ تریلیون دلاری است که ولیعهد انتظارش را داشت و حتی ممکن است این ارزیابی نهایی برای بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی گامی دورتر باشد.
دلایل بسیاری وجود دارد که چرا سرمایه گذاران بزرگ بین المللی نسبت به سهام آرامکو محتاط تر عمل می کنند و شاید یکی از مهمترین آنها برمی گردد به ماجرای قتل وحشتناک "جمال خاشقجی" روزنامه نگار واشنگتن در اکتبر ۲۰۱۸.
از طرفی سرمایه گذاران می خواهند سهام را با قیمتی جذاب خریداری کنند که به آنها فرصتی برای تحقق بخشیدن به دستاوردها می دهد.
اما با تیره و تار شدن چشم انداز اقتصاد جهانی، رکود بهای نفت و به ویژه با توجه به جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین که چشم انداز رشد جهانی را دربر می گیرد، بسیاری از سرمایه گذاران نمی توانند مطمئن باشند که خرید سهام آرامکو با قیمت بالا، سودی برای آنها داشته باشد.
"آمریتا سن" شریک بنیانگذار شرکت مشاوره ای "انرژی اسپکتس" در این خصوص گفت: "اشتهای بسیار محدودی از سوی سرمایه گذاران بین المللی برای خرید سهام آراکو وجود دارد."
بسیاری خطرات دیگر هم برای سرمایه گذاری در تجارت نفت به ویژه در مورد آرامکو وجود دارد که بر احساسات سرمایه گذاران تاثیرگذار است. همه شرکت هایی که برای تبلیغ عمومی آماده می شوند، عملکرد شرکت، امور مالی آن و خطرات احتمالی خرید سهام این شرکت را توضیح می دهند. در مورد آرامکو، خطرات بیان شده متعدد و بسیار واقعی است.
از طرفی، دولت سعودی تصمیم مشخصی در مورد میزان پمپاژ نفت یا میزان سرمایه گذاری در توسعه میادین جدید ندارد. همچنین لازم است دولت ریاض مقدار زیادی ظرفیت تولید نفت یدکی را در اختیار داشته باشد که این خود هزینه دارد اما در واقع اهرم ژئوپلیتیک قابل توجهی به عربستان می دهد. این بدان معنی است که این شرکت می تواند تصمیماتی اتخاذ کند که برای عربستان سعودی خوب باشد اما لزوما برای سهامداران خوب نیست.
اما این تمام ماجرا نیست؛ هنوز نزاع میان ایران و عربستان داغ است. در ماه سپتامبر (شهریور)، هواپیماهای بدون سرنشین و موشک های کروز بزرگترین تأسیسات نفتی جهان را در "بقیق" و "خریص" نشانه گرفتند و چندین نفتکش عربستان سعودی در دریا مورد حمله قرار گرفت.
نگرانی های دیگری که شرکت های نفتی را تهدید می کند، موضوع تغییرات آب و هوایی است؛ همانطور که "اکسون موبیل" شرکت بزرگ نفتی آمریکایی در دادگاهی در نیویورک با دادخواست هایی در مورد نقش نفت در تغییرات آب و هوایی روبرو شد، این اتفاق می تواند برای آرامکو هم رخ دهد.
لذا با توجه به تمرکز روزافزون بر مبارزه با تغییرات آب و هوا و پذیرش سریع اتومبیل های برقی، این مساله می تواند بر فروش سهام آرامکو تاثیرگذار باشد.
عربستان سعودی امیدوار بود از این محل بودجه ای برای آغاز پروژه های جدید اقتصادی مانند گردشگری استفاده کند و در حالی که این فهرست هنوز می تواند حدود ۲۵ میلیارد دلار به ارمغان بیاورد، اما این مقدار با انتظارات بن سلمان و آنچه وی از سعودی های ثروتمند در به اصطلاح اقدامات مبارزه با فساد میان سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ بدست آورده بود، فاصله زیادی دارد (گفته می شود ولیعهد سعودی از ثروتمندان سعودی که دستگیر کرد ۱۰۰ میلیارد دلار بودجه به چنگ آورده است).
بنابراین برای تحقق چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان، ولیعهد باید سرمایه گذاران بین المللی و نه تنها سعودی ها را ترغیب کند تا بودجه پادشاهی را تامین کنند. اما عدم خواست سرمایه گذاران برای آرامکو، عدم علاقه گسترده تر خارجی برای ریختن پول برای عربستان سعودی را برجسته می کند.
ناگفته نماند در این میان، عربستان سعودی هنوز به پول نقد احتیاج دارد. بهای نفت که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه یا بیشتر بود، اکنون میان ۴۰ تا ۷۰ دلار در هر بشکه نفت توقف کرده است. این یک ضربه بزرگ به بودجه وابسته به نفت عربستان سعودی است که هزینه های زیادی از جمله اجرای برنامه های گران قیمت اجتماعی در داخل گرفته تا شروع جنگ در یمن دارد. همین امر سبب شده تا عربستان سعودی در تهیه فهرست عرضه سهام آرامکو هرچند کوچک و ارزانتر عجله کند تا بتواند هزینه های مورد نظر را تامین کند.
آمریتا سن در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: بن سلمان "به شدت نیازمند پول است. من می توانم بگویم فهرست تهیه شده توسط عربستان بیشتر برای تولید درآمد است و نه چیز دیگر".
"فارن پالیسی" نام نشریه خبری سیاسی-اقتصادی است که بنیانگذاران آن" ساموئل هانتینگتون" و "وارن منشل" می‌باشند. این نشریه در سال ۱۹۷۰ بنیان نهاده شد. محتوای اخبار و گزارش های این نشریه بر امور جهانی، حوادث جاری و سیاست داخلی و بین المللی متمرکز است. "موشه نعیم" از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ سردبیر آن بود. در سال ۲۰۰۸ شرکت واشنگتن پست متعلق به هلدینگ گراهام آنرا خریداری کرد، و از سال ۲۰۱۰ سوزان گلاسر سردبیر آن شد".