پس از اجرایی شدن طرح سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت این حامل انرژی از بامداد جمعه ۲۴ آبان سال جاری مردم بویژه در استان‌هایی همچون کردستان که درآمد سرانه آنها پایین‌تر از میانگین کشوری است، نگران افزایش قیمت کالاهای اساسی، مایحتاج ضروری و حمل و نقل بودند.
دست و پنجه نرم کردن مردم در این سال‌ها با مشکلات اقتصادی که بخش زیادی از آن ریشه در تحریم‌های ظالمانه آمریکا دارد، آستانه تحمل شان را کاهش داده و همین باعث شده در مقابل هر گونه مساله اقتصادی و افزایش قیمت کالاها واکنش نشان دهند و نارضایتی و اعتراض خود را به شیوه‌ای بیان کنند البته در این بین عده‌ای فرصت طلب نیز وارد میدان شده و از این حق قانونی و طبیعی مردم برای تخریب اموال عمومی و ایجاد تنش استفاده می‌کنند.
بگذریم از دیگر دلایل و شرایط پیش آمده اخیر ولی آنچه این روزها فکر مردم را به خود مشغول کرده افزایش قیمت کالاها به بهانه گران شدن بنزین است هر چند بارها از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری مسئولان کشوری، استانی و شهرستانی قول دادند به هیچ وجه افزایش قیمت کالا در بازار نباشد اما مردم نگران هستند و از این بابت خیالشان راحت نیست.
حال بازار سنندج
علاوه بر کنترل قیمت از واقعیت حال این روزهای بازار هم نباید غافل شد و به سادگی از کنار آن گذشت به همین دلیل برای اطلاع بیشتر از وضعیت بازار و اینکه آیا گران شدن بنزین تاثیری بر قیمت دیگر کالاها از جمله مایحتاج اسا سی و ضروری مردم داشته یا نه، سر به بازار سنندج زدم، وارد بازار که می‌شوی دو فرضیه برایت ایجاد می‌شود اینکه این همه جمعیت برای تفریح و وقت‌گذرانی آمده و یا اینکه قصد خرید دارند.
هوای سرد زمستانی روزهای پایانی ماه دوم فصل پاییز در سنندج می‌تواند دلیلی بر رد فریضه نخست باشد ولی فرضیه دوم هم مغایر گفته‌های مغازه‌داران است، پس در اینجا فرضیه دیگری هم شکل می‌گیرد و آن بدبینی و زیاده‌خواهی فروشندگان است که در هر شرایط اقتصادی، ناراضی بوده و از وضعیت کاسبی می‌نالند شاید دلیل این مساله این باشد که کمتر پیش آمده فروش آنان بر اساس آنچه در ذهن، رویا و برنامه دارند، اتفاق افتاده باشد پس همواره از شرایط بازار گله‌مند هستند.
باز هم مبحث دیگری ایجاد می‌شود که نمی‌توان از آن صرف نظر کرد و آن اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اعمال تحریم های اقتصادی علیه کشورمان تاکنون، سال‌هایی که وضعیت اقتصادی کشور خوب بوده بسیار کمتر از سنواتی است که مطلوب نبوده است و بیان این مساله در ذهن همگان رخنه کرده و همین باعث شده حتی اگر فروشنده یا تولیدکننده‌ای فروش و تولید خوبی هم داشته باشد باز هم احساس منفی و نامناسبی از بازار و اقتصاد کُند و همین در گفت‌وگوهای روزمره بارها تکرار و ملکه ذهن آنها شده است.
نرگس - م فروشنده مغازه مانتو و پالتو در بازار سنندج در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: فعلا نمی‌توان در مورد تاثیر گران شدن بنزین بر دیگر کالاها از جمله پوشاک نظر داد چرا که ما اکنون در حال فروش اجناس موجود و خرید قبل از اجرای این طرح هستیم.
وی اضافه کرد: با توجه به فرا رسیدن فصل سرد سال، نسبت به سنوات گذشته فروش ما کاهش پیدا کرده البته این نشان از کاهش توانایی قدرت خرید مردم و شرایط نا مناسب اقتصادی خانوارها است.
یکی دیگر از فروشندگان در بازار سنندج با اشاره به اینکه هر ماه ۲ یکبار با خودرو شخصی برای خرید اجناس مورد نیاز به تهران می‌روم، اظهار داشت: بی‌شک افزایش نرخ بنزین بر روی هزینه‌های رفت و برگشت و حمل و نقل و در نتیجه کالایی که باید عرضه کنیم، تاثیر می‌گذارد.
احمدی وضعیت فروش خود و دیگر مغازه‌های هم صنفش را در روزهای اخیر نامناسب دانست و گفت: هنوز افزایش نرخ بنزین بر قیمت دیگر کالاها تاثیر نگذاشته ولی با این وجود وضعیت فروش ما رضایت بخش نیست.
قیمت کالاها هنوز تغییری نکرده است
گفتگو با چند نفر از خریداران خیلی از مسائل را برایم روشن کرد، نسرین خانم، خانه‌داری که به همراه همسر و پسر ۱۰ ساله‌ش به بازار آمده تا کاپشن برای فرزندش بخرد در پاسخ به این سوال که به نظر آنها قیمت‌ها بعد از گران شدن بنزین تغییر کرده است، گفت: هفته گذشته و قبل از اعلام گران شدن بنزین هم به بازار آمدیم و چون اجناس موجود را نپسندیدیم و تعدادی از مغازه‌داران هم گفتند هفته آینده جنس جدید می‌آوریم، خرید خود را به امروز موکول کردیم.
وی با بیان اینکه امروز به ۲ مغازه رفته و اجناس جدید را دیدیم، تاکید کرد: قیمت‌ها تغییری نداشتند البته قیمت پوشاک نسبت به سال گذشته گران‌تر شده و این مربوط به سهمیه بندی بنزین و گرانی این حامل انرژی نیست.
سیدحسام میری یکی دیگر از شهروندان سنندجی بود که در این رابطه گفت: تغییر قیمت در کالاهایی همچون پوشاک و کفش و مواد خوراکی هنوز اتفاق نیفتاده ولی قیمت‌ها متناسب با وضعیت درآمدی ما نیست با حقوق ماهانه ۲ میلیون تومان، توانایی خرید کفش ۴۰۰ هزار تومانی برای خود و دیگر اعضای خانواده را ندارم.
این شهروند سنندجی که کارمند یکی از ادارات دولتی است، افزود: ضرب المثل معروفی هست که می‌گوید آنقدر پول‌دار نیستم جنس ارزان بخرم به همین دلیل همه گرایش به خرید کالاهای با کیفیت دارند که آن هم قیمت‌ش بالاست و تعداد کمی توانایی خرید آن را دارند.
احمدی اظهار داشت: امیدواریم بر اساس آنچه کارشناسان حوزه اقتصادی بیان کردند طرح سهمیه بندی بنزین موجب بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد مشاغل بیشتر شود و مسئولان مرتبط با نظارت دقیق اجازه افزایش قیمت دیگر کالاها از جمله کالاهای اساسی را ندهند.
برخورد با متخلفان و گران فروشی کلید واژه مشترک مسئولان
برای بررسی و کنترل بیشتر بر بازار در کردستان، ستاد تنظیم بازار در هفته جاری ۳ بار تشکیل جلسه داد و کلید واژه مشترک مسئولان در این جلسات برخورد با سوء استفاده کنندگان از وضعیت ایجاد شده، متخلفان و گران فروشان بود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کردستان گفت: افزایش قیمت بنزین نباید بهانه‌ای برای افراد سودجو در بازار برای گران کردن کالاهای خود باشد چرا که هر گونه افزایش نرخ کالا ممنوع بوده و با متخلفان بشدت برخورد می‌شود.
حسین فیروزی با اشاره به اینکه راه را بر سوءاستفاده‌گران باید بست، اضافه کرد: با کسانی که بخواهند از فرصت افزایش نرخ بنزین استفاده کرده و اقدام به گرانفروشی کنند به شدت برخورد خواهد شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان هم اعلام کرد: در صورت مشاهده گرانی کالاها به بهانه افزایش قیمت بنزین با محتکران و متخلفان در هر صنفی برابر قانون برخورد جدی می‌کنیم.
محمد دره‌وزمی با اشاره به اینکه افزایش قیمت بنزین تاثیر مستقیمی بر قیمت کالا و خدمات نخواهد داشت، افزود: برخی اصناف به دنبال سوء استفاده هستند که مطمئن باشند بشدت با آنان برخورد می‌شود.
جو گرانی
وی با اشاره به اینکه در مرکز سامانه ۱۲۴ سازمان حضور یافت و پاسخگوی شکایت‌های مردم بوده است، اضافه کرد: مردم در تماس با این سامانه باید آدرس دقیق محلی که کالای گران از آن خریداری کردند و یا از واحدی که شکایت دارند، اعلام کنند تا بازرسان سازمان در اسرع وقت آن را پیگیری کنند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان با بیان اینکه بیشتر تماس‌های تلفنی و گزارش‌های مردمی واقعیت نداشت و نشان از ایجاد جو گرانی بود، گفت: تمام تلاش خود را برای ثبات بازار به کار گرفته‌ایم، و برای نظارت و کنترل بیشتر بر بازار امکانات سازمان بسیج شده است.
دره‌وزمی اظهار داشت: گروه‌های گشت و بازرسی در ۲ شیفت کاری تا ساعت ۲۰ هر شب فعالیت دارند و گشت‌های مشترک نیز آنها را همراهی می‌کنند البته انتظار داریم مردم هم ما را در انجام وظایف یاری کنند.
ثبت ۵۹ مورد گزارش مردمی
ولی آنچه در این بین حائز اهمیت است کلید موفقیت در کنترل بازار است، آیا بازار را می‌توان با تعداد نیروهای بازرسی موجود و یا با برخورد و جریمه و ت عطیلی واحد متخلف، کنترل کرد؟
رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان در این ار تباط می‌گوید: تعداد بازرسان این سازمان ۴۷ نفر است که از این تعداد، ۲۰ نفر در مرکز استان مشغول به فعالیت بوده ولی بیشترشان نیروی کادر اداری هستند.
فرزاد سردارزاده اضافه کرد: با این تعداد نیرو و بازرسی قطعا نمی‌توان بر تمام بازار نظارت داشت ولی آنچه رمز موفقیت کنترل در بازار است همراهی، همکاری و مشارکت همه اقشار مردم است.
وی یادآور شد: از ۲۴ تا ۲۸ آبان امسال ۵۹ مورد گزارش مردمی شامل ۳۴ مورد تلفنی و ۲۵ مورد کتبی در خصوص افزایش قیمت و گرانی ثبت شد و در نتیجه ۱۵ پرونده تخلف به ارزش ۱۷۰ میلیون ریال برای واحدهای صنفی منخلف تشکیل و به تعزیرات حکومتی ارسال شد.
نایب رئیس اول اتاق اصناف سنندج تعداد بازرسان این اتاق را پنج نفر اعلام کرد و گفت: به همراه رئیس اتاق شخصا از بازار بازدیدهایی داشتیم و به موردی در خصوص افزایش قیمت کالا برخورد نکردیم.
بیژن کاظمی افزود: مساله‌ای در ارتباط با افزایش قیمت کالا در سنندج گزارش نشده و بازاریان به خوبی توانستند به مسئولیت خود عمل کنند و این عمکلرد آنها در ثبات قیمت ها و عدم افزایش و یا احتکار کالا شایان تقدیر است.
۸۲ ناظر افتخاری بر وضعیت بازار نظارت دارند
علاوه بر ناظران سازمان صمت و اتاق اصناف، ناظران افتخاری هم با اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان در راستای کنترل و نظارت بیشتر بر بازار همکاری دارند، تعداد این ناظران در استان ۸۲ نفر است.
تنها مدرک مورد نیاز برای ناظر افتخاری شدن ارائه کپی شناسنامه است و بعد از بررسی انجام شده، کُدی برای متقاضی فعال می‌شود و سپس او می‌تواند گزارش‌های خود را از بازار با استفاده از آن به مراکز نظارتی ارائه کند.
در سامانه رصد قیمت ۱۲۵ کالای اساسی هم خریداران می‌توانند کالای خریداری شده خود را با قیمت‌های مصوب در این سایت مقایسه کنند و اگر همخوانی نداشت در قسمت ثبت شکایت با درج مشخصات محل عرضه کالا آن را اعلام کنند، ستاد خبری در سازمان صمت این شکایت‌ها را بررسی و سپس نتیجه آن را از طریق شماره تلفن ثبت شده به شاکی اطلاع می‌دهد.