به گزارش روز شنبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، نخستین جلسه کمیسیون «فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان» با موضوع «بررسی موانع و راهکارهای پیش روی شرکت‌های بزرگ صنعتی و اقتصادی کشور در ورود به حوزه‌های دانش بنیان» به ریاست سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
منصور کبگانیان، قائم مقام ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور در این جلسه در سخنانی تاکید کرد: هم اکنون حدود ۵۰ درصد از محتوای نقشه جامع علمی کشور به موضوع اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه فناوری در کشور اختصاص دارد.
ثبت ۴۰ هزار پتنت توسط ۱۰ شرکت برتر دنیا در حوزه ICT
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این جلسه با تاکید براینکه، یکی از ضعف‌های عملکردی ما این است که تحقیقات ما در کشور منطبق با تقاضاهای موجود تدوین نشده است، افزود: در زمینه تحقیق و توسعه ۱۰ دانشگاه برتر دنیا تنها دو هزار اختراع ثبت کرده‌اند، حال آنکه در مقابل ۱۰ شرکت برتر دنیا که همه آنها در حوزه فناوری‌های جدید (ICT) کار می‌کنند، ۴۰ هزار اختراع به ثبت رسانده‌اند و این نشان می‌دهد که چیزی مثل پتنت متعلق به همین شرکت‌هاست.
عاملی با اشاره به اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان، خاطرنشان کرد: در موضوع ارتباط میان بخش خصوصی و صنعتی شرایط متفاوتی میان کشور ما با کشورهای پیشرفته وجود دارد.
وی تصریح کرد: در آمریکا بودجه مربوط به تحقیق و توسعه (R&D) در حدود ۴۵۰ میلیارد دلار بوده است که تنها ۳۰ درصد آن متعلق به دولت بوده و ۷۰ درصد آن سهم بخش خصوصی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بودجه تحقیق و توسعه (R&D) سال ۲۰۱۷ شرکت آلفابیت که شرکت مادر گوگل است، در حدود ۱۶.۵ میلیارد دلار بوده که با کسب درآمد حدود ۱۱۷ میلیارد دلاری به سود خالص ۱۲ میلیارد دلار دست پیدا کرده است.
وی افزود: در سال ۲۰۱۸ این شرکت ۲۴.۵ میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه (R&D) هزینه کرده که به درآمد ۱۳۷ میلیارد دلاری افزایش پیدا کرده است و این به روشنی نشان می‌دهد که شرکت‌ها به دلیل منافعی که تحقیق و توسعه (R&D) برای آنها تأمین می‌کند، به این امر توجه ویژه‌ای دارند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: یکی از ضعف‌های عملکردی ما این است که تحقیقات ما در کشور منطبق با تقاضاهای موجود تدوین نشده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تبیین روند توسعه صنعتی شدن در سه مرحله تاریخی پیشاصنعتی، صنعتی و پساصنعتی، گفت: در دوران پساصنعتی تمام پیکره توسعه و تجدد بر بدنه فناوری‌های جدید تکیه زده و این دوران دوره فناوری‌های با بازده بالاست که ذیل آن صنعت چهار موسوم به صنعت فیزیکی-سایبری شکل گرفته با تأمین بستر رشد کوانتومی فضای رشد لازم با بازدهی بالا را فراهم کرده است.
وی با اشاره به این نکته که "خلاقیت قانون تولید می‌کند"، گفت: با توجه به اینکه بحث اقتصاد دانش‌بنیان از مؤلفه‌های اثرگذار در کشور است و در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) نیز به این موضوع توجه ویژه‌ای شده است، موضوع اقتصاد دانش‌بنیان در اولویت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهارکرد:علم نیاز به مدافع دارد که یکی از مهمترین این مدافعان صنعتگران هستند و جالب این جاست که دانشگاهی‌های ما در کمپانی‌های بزرگ جهانی به کار گرفته می‌شوند، اما در داخل توجه لازم به آنها صورت نمی‌گیرد.
تاکید بر توسعه نیروی انسانی و توجه به شرکت‌ها و صنایع دانش‌بنیان
معاون خط مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این جلسه با اشاره به جلسه اخیر این شورا گفت: با نگاهی که به تجربیات کشورهای مختلف صورت گرفته است، دو راه برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان احصاء شده است که یکی توجه به توسعه نیروی انسانی و دیگری توجه به شرکت‌ها و صنایع دانش‌بنیان است.
ابراهیم سوزنچی کاشانی ادامه داد: در صدد هستیم با برگزاری جلسات مذکور راهکارهای رفع موانع دانش‌بنیان در کشور را احصاء کنیم.
باید به شرکت های دانش بنیان‌ها اجازه داد که بزرگ شوند
حمید کشاورز مؤسس شرکت کروز نیز در این جلسه اظهارکرد: پیش از توجه به موضوع اقتصاد دانش‌بنیان بایستی به موضوع کسب و کار توجه ویژه‌ای صورت گیرد و به دنبال تقویت آن به رفع موانع و تهیه مراکز تحقیقاتی دست پیدا کنیم.
وی افزود: واحدهای بزرگ که می‌تواند هزینه تحقیق و توسعه را تأمین کنند بسیار اندک هستند و اینکه از واحدهای کوچک انتظار توسعه تحقیق و توسعه داشت خطاست.
کشاورز ادامه داد: نیازمند بازتعریفی از مسیر توسعه اقتصاد کسب و کار و اقتصاد دانش بنیان در کشور هستیم، ضمن آنکه باید به اقتصادهای کشور اجازه داده شود که بزرگ شوند تا به دنبال آن به مسائلی چون تحقیق و توسعه اهمیت بسزایی دهند.
وی افزود: اعتماد به بخش خصوصی که از لحاظ عملکردی موفق بوده است باید تقویت شود.
نیازمند هم افزایی میان قوای سه گانه در کشور هستیم
غلامعلی سلیمانی مدیر عاملی شرکت کاله نیز در این جلسه گفت: به دلیل چند نرخی بودن ارز، سال‌هاست که نتوانسته‌ایم برنامه‌ریزی دقیقی برای آینده صنعت خودمان کنیم و در حال حاضر برخی اقدامات اجرایی، مانع توسعه فعالیت‌های ما می‌شود.
وی افزود: مادامیکه اجرای قانون و شفافیت در کشور نهادینه نشود، صنعت و اقتصاد معنای درستی پیدا نمی‌کند و در همین راستا پیش از هرچیز نیازمند هم‌افزایی میان قوای سه‌گانه در کشور هستیم.
دولت باید به این باور برسد که شریک صنایع است
فریدون مهبودی رئیس هیئت مدیره شرکت سیناژن نیز دراین جلسه اظهارکرد: این شرکت در سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ نزدیک به ۷۰ درصد سود خود را به امر تحقیق و توسعه اختصاص داده است.
وی افزود: نیازمند مکانیسمی برای توسعه هدفمند اقتصاد دانش بنیان هستیم و باید توجه داشت که هنوز در ایران به مقوله صنعت به معنای واقعی کلمه دست نیافته‌ایم و دولت باید به این باور برسد که شریک صنایع است.
رئیس هیئت مدیره شرکت سیناژن گفت: چند نرخی بودن ارز از مشکلات جدی است که پیش روی صنعت قرار دارد.
وی افزود: در بازه زمانی ۸۲ تا ۸۹ بیست و دو دارو وارد بازار کرده‌ایم که متأسفانه به دلایلی از سال ۱۳۹۳ ورود آنها به بازار متوقف شده است و با ممانعت وزارت بهداشت و مشکلات بیمه‌ای مواجه هستیم، ضمن آنکه ایران بعد از ژاپن بزرگترین تولید کننده محصولات بیوتک در دنیا محسوب می شود.
صنعت فعلی در تلاش است تا فقط بقای خود را حفظ کند
مهرداد نوری مدیرعامل شرکت تک ماکارون گفت: هزینه تحقیق و توسعه ما کمتر از حقوق و تحقیقات و حمل و نقل مواد است چون صنعت فعلی در تلاش است تا فقط بقای خود را حفظ کند چه برسد به آنکه به دنبال پیشرفت باشد.
وی افزود: دغدغه بقا برای شرکت‌ها و تأمین مواد و حقوق کارکنان شرکت‌های تولید کننده از مسائل اصلی برای شرکت‌هاست.
اکثر مالیات ها بر تولید گرفته می شود
عبداله بابایی مشاور شرکت خودروسازی سایپا گفت: متأسفانه اکثر مالیات‌ها بر تولید گرفته می‌شود و قابل توجه است که بانک‌ها بیش از پنج هزار میلیارد تومان وام با نرخ بالای ۲۴ درصد از خودروسازی سایپا گرفته است.
وی افزود: قیمت‌های دستوری که از طرف بالادستی ارائه می‌شود موجب ضعف عملکردی خودروسازی‌ها می‌شود و باید توجه داشت که خودروسازی چون از مواد اولیه متضرر می‌شود، سالیانه هزارمیلیارد تومان در حال ضرردهی است.
بابایی ادامه داد: صنعت اگر احساس کند که باید نیازهای خود را از دانشگاه تأمین کند و اگر دانشگاه مقید باشد که نیازهای صنعت را روزآمد کند، ممکن است به ارتباط میان صنعت و دانشگاه دست پیدا کرد.